Tại sao có người thuận tay trái?
Hầu hết chúng ta đều thuận tay phải, nhưng một số ít lại có xu hướng thuận tay trái. Tại sao lại như vậy?
Thuận tay nào là do ta học dần dần thành thói quen theo thời gian hay nó có liên quan đến hệ thống thần kinh của chúng ta từ khi sinh ra? Những người thuận tay trái có phải là “dị thường” hơn những người còn lại, hay đó chỉ là lời đồn đại vô căn cứ?
Theo một nghiên cứu hoàn toàn mới trên tạp chí eLife, việc thuận tay nào không liên quan đến não bộ hay sự phát triển thần kinh của chúng ta. Có vẻ như việc thuận tay trái hoặc tay phải của bạn đã được định hình trong hệ thống sinh học của bạn từ trước khi được sinh ra, nhưng dưới dạng một hormone hubbub đặc biệt của hoạt động gen trong cột sống, chứ không phải não bộ.
Nhóm nghiên cứu đã tuyên bố trong báo cáo của họ rằng, “dữ liệu của chúng tôi cho thấy hình ảnh đầu cột sống của các bất đối xứng bán cầu, không phải đầu vỏ não.”
Một nhóm các nhà nghiên cứu từ Đức, Hà Lan và Nam Phi – được dẫn dắt bởi các nhà sinh lý học tại Đại học Ruhr Bochum – đã quan sát kỹ càng biểu hiện gen diễn ra trong các dây cột sống đang phát triển của thai nhi trong bụng mẹ, giữa tuần thứ tám và mười hai của thai kỳ .
Từ lâu, người ta vẫn cho rằng chính hoạt động gen trong não, tùy thuộc vào bán cầu nào hoạt động mạnh nhất, sẽ xác định ai đó thuận tay phải hay thuận tay trái. Tuy nhiên, dựa trên hoạt động của các dây proto-tủy sống này, có vẻ như có một số bất đối xứng đang diễn ra ở đó mà chưa từng được phát hiện.
Hoạt động mới được phát hiện này đã và đang diễn ra từ rất lâu trước khi phần não chịu trách nhiệm vận động – vỏ não vận động – thực sự kết nối với cột sống. Các bộ phận của cột sống có trách nhiệm truyền các xung điện đến tay, cánh tay, chân và bàn chân, và sự bất cân xứng này sẽ xác định một người viết bằng tay phải hay tay trái.
Định mệnh của bàn tay bạn sẽ được quyết định trong tuần thứ 8 của thai kỳ
Thêm vào đó, nhóm nghiên cứu thực sự đã tìm ra nguyên nhân của sự đối xứng này. Nó không bị ảnh hưởng bởi các đột biến hoặc đặc điểm di truyền thông thường, mà bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường – những tác động ảnh hưởng đến em bé khi lớn lên trong bụng mẹ.
Mặc dù các yếu tố môi trường/bên ngoài này còn chưa được xác định rõ, nhưng có thể khẳng định chúng đã thay đổi cách thức hoạt động của các enzyme xung quanh em bé đang phát triển, từ đó thay đổi cách gen của chúng có thể tự biểu hiện. Điều này, do đó, ảnh hưởng đến sự bất cân xứng của hoạt động gen có trong cột sống.
Những ngọn núi cao nhất Trái đất phát triển như thế nào?
Đó là một quá trình có thể mất hàng tỷ năm, nhưng những ngọn núi thực sự phát triển và chính xác những yếu tố nào kiểm soát sự tăng trưởng đó là chủ đề tranh luận đang diễn ra giữa các nhà khoa học.
Theo một nghiên cứu mới, các nhà khoa học phát hiện ra các lực kiến tạo bên dưới các ngọn núi đóng vai trò chủ đạo chứ không phải do sự phong hóa và xói mòn nào trên đỉnh núi kiểm soát mức độ lớn của chúng.
Do đó, đối với các ngọn núi gần các khu vực thường diễn ra sự va chạm mảng kiến tạo, chiều cao núi tối đa chủ yếu được xác định bởi trạng thái cân bằng của các lực nằm sâu trong lớp vỏ Trái đất.
Khi các mảng kiến tạo di chuyển và dịch chuyển về phía nhau, một trong những mảng bị buộc xuống dưới lớp phủ của Trái đất. Khi gấp lại, các dãy núi sau đó xuất hiện trên bề mặt. Câu hỏi lớn được đặt ra là liệu đây có phải là động lực chính đằng sau độ cao của núi hay liệu hao mòn liên quan đến khí hậu có vai trò quan trọng hơn.
Có một yếu tố thứ ba đang diễn ra, được gọi là isostasy - quá trình giữ cho các ngọn núi "nổi" trên đỉnh của lớp phủ nóng và mềm, nhưng dường như điều này ít quan trọng hơn và một phần do hai yếu tố kia điều khiển.
Các nhà khoa học đã phân tích sức mạnh của các ranh giới các mảng cụ thể và mô hình hóa các lực khác nhau sẽ tác động lên các mảng kiến tạo, một phần bằng cách sử dụng các phép đo dòng nhiệt gần bề mặt như một đại diện cho năng lượng ma sát tiềm ẩn.
So sánh các mô hình này với độ cao của dãy núi thực tế ở dãy Himalaya, Andes, Sumatra và Nhật Bản, nhóm nghiên cứu kết luận rằng thực tế những ngọn núi vẫn đang phát triển tích cực. Chiều cao và trọng lượng vẫn cân bằng với lực lượng ngầm khổng lồ bên dưới. Nếu ma sát và ứng suất (nội lực phát sinh trong vật thể biến dạng do tác dụng của các nguyên nhân bên ngoài như tải trọng, sự thay đổi nhiệt độ) bên dưới thay đổi, thì chiều cao của núi cũng sẽ thay đổi.
"Những phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng xói mòn không có khả năng vượt qua các quá trình kiến tạo và đẳng nhiệt giữ cho các ranh giới hội tụ gần với trạng thái cân bằng lực, bởi vì tấm trên rất yếu", các nhà nghiên cứu cho biết.
Các nhà nghiên cứu mô tả nó giống như đặt hai bàn tay của chúng ta dưới một chiếc khăn trải bàn, sau đó di chuyển chúng lại với nhau. Những nếp vải nổi lên ở giữa là những ngọn núi và ma sát của miếng vải từ từ di chuyển trở lại trên bàn tay chính là hoạt động kiến tạo.
Vẫn còn phải xem liệu điều đó có đúng với những ngọn núi không nằm gần các khu vực hút chìm hay không, nơi một mảng kiến tạo đang trượt xuống dưới một mảng khác vẫn có thể chiều cao của núi bị giới hạn bởi điều kiện khí hậu, chẳng hạn như vị trí của dòng tuyết. Hơn nữa, để hiểu được kết quả mới, các nhà địa chất sẽ cần phải đánh giá lại ý tưởng của họ về sức mạnh của vỏ Trái đất ở khu vực miền núi.
Nghiên cứu sâu hơn sẽ dẫn đến nhiều câu trả lời hơn, và một ý tưởng tốt hơn về cách kiểm soát chiều cao của dãy núi trên khắp thế giới. Cho đến nay, nghiên cứu mới mang đến cho các nhà địa chất một cách suy nghĩ mới về các lực bên dưới lớp vỏ ảnh hưởng đến các dãy núi hùng vĩ mà chúng ta thấy nằm ngổn ngang trên khắp bề mặt hành tinh của chúng ta.
"Chúng tôi kết luận rằng sự thay đổi thời gian theo chiều cao của núi phản ánh những thay đổi dài hạn trong cân bằng lực, không phải là dấu hiệu của ảnh hưởng bởi khí hậu", các nhà nghiên cứu cho biết.
Vật liệu mới cứng hơn kim cương Một nhóm nghiên cứu phát minh ra loại carbon nano dạng tấm. Nhóm đã sắp xếp các thanh chống carbon và vật kết dính để làm nên cấu trúc cứng và nhẹ theo cấu trúc tế bào kín.