Tại sao chưa xảy ra chiến tranh đường hầm giữa Israel và Hamas ở Dải Gaza?

Khi cuộc chiến giữa Israel và phong trào Hamas bùng nổ, tất cả các chuyên gia đều dự báo sẽ xảy ra một cuộc tàn sát dưới lòng đất giữa hai bên.

Tuy nhiên, sau 6 tuần xung đột, vẫn chưa có nhiều giao tranh trong các đường hầm ở Gaza và hiện chưa rõ hai bên có ý định chiến đấu bên trong mạng lưới ngầm này không.

Theo kênh Al Jazeera, điều này có thể là do tính toán của cả Israel và Hamas.

Hamas đang bảo vệ các đường hầm

Một tay súng thuộc Lữ đoàn Qassam của Hamas bên trong một đường hầm ở Gaza. Ảnh: Reuters

Trên bộ, Hamas đã chiến đấu với lực lượng Israel như dự báo của giới chuyên gia. Họ tấn công bất ngờ lực lượng Israel bằng vũ khí chống tăng vác vai.

Trong khi đối phó với lực lượng Israel, giới lãnh đạo của Lữ đoàn Qassam (cánh vũ trang của Hamas) đang cố gắng giữ kín và giữ nguyên vẹn các đường hầm càng lâu càng tốt.

Thay vì sử dụng các đường hầm cho các mục đích chiến thuật và tác chiến hàng ngày, có vẻ như Hamas muốn dùng đường hầm làm nơi trú ẩn để tránh các cuộc bắn phá của Israel, dùng làm kho chứa vũ khí và che chắn cho các tay súng khi di chuyển.

Do đó, các tay súng Hamas không chui ra từ hầm và ngay lập tức tấn công binh lính Israel. Họ sử dụng các đường hầm để đến các khu vực hoạt động và chui ra khỏi hầm ở khu vực cách xa nguy hiểm, rồi di chuyển qua các tòa nhà và đống đổ nát sao cho đủ khoảng cách để giữ bí mật về vị trí của các đường hầm.

Israel thận trọng

Lo lắng về độ dài, độ rộng và độ phức tạp của các đường hầm mà Hamas xây bên dưới Gaza, quân đội Israel tỏ ra thận trọng trong chiến dịch trên bộ.

Trước khi diễn ra lệnh ngừng bắn vào cuối tháng 11, Israel đã bao vây Thành phố Gaza. Nhiều người Palestine di dời về phía Nam theo lệnh sơ tán của Israel để giữ mạng sống.

Sau khi Thành phố Gaza bị binh sĩ Israel kiểm soát, các nguồn tin của Israel tiết lộ rằng một số chỉ huy chiến trường cảm thấy thiệt hại về người và thiết bị thấp hơn dự kiến, khi chỉ có 104 thương vong trong chiến đấu cho đến nay. Tuy nhiên, giới chức cấp cao Israel vẫn chọn cách tiếp cận thận trọng, tránh xa những khu vực đông dân cư, đông đúc nhất, trong đó có các khu vực của trung tâm cũ và trại tị nạn Jabalia.

Có vẻ hài lòng với những gì đã đạt được ở Thành phố Gaza, giới chức quân sự Israel quyết định lặp lại chiến lược này ở phía Nam, nơi họ đã bao vây gần như hoàn toàn thành phố Khan Younis.

Tuy nhiên, ngoài việc tìm và phá hủy những đường hầm của Hamas, quân đội Israel không có ý định tiến vào trong.

Ngay từ đầu cuộc giao tranh, bốn binh sĩ lực lượng đặc biệt và hai lính công binh đã thiệt mạng vì bẫy mìn khi họ cố gắng đi vào đường hầm. Giới chức Israel cũng đã cấm binh sĩ vào trong các đường hầm ở Gaza. Nếu giao tranh trong đường hầm, thương vong chắc chắn sẽ không thấp.

Tâm lý thận trọng khiến quân đội Israel chỉ dừng lại ở việc xác định và đánh dấu các lối vào đường hầm, chặn hoặc phá hủy mà không tiến vào, trừ trường hợp cần đi vào đường hầm để ghi hình ảnh công bố với dư luận như trường hợp đường hầm ở bệnh viện al-Shifa.

Tuy nhiên, có hàng nghìn lối vào đường hầm như vậy. Nhận thức được những khó khăn trong việc tìm kiếm mọi lối vào, quân đội Israel đang cân nhắc việc bơm đầy nước biển vào các đường hầm đó, nhấn chìm những người ẩn náu dưới lòng đất hoặc buộc họ phải ra khỏi hầm và chiến đấu trên mặt đất.

Không ai ngoại trừ Hamas biết chắc chắn các đường hầm có cấu trúc như thế nào, nhưng nhiều video cho thấy mạng lưới này có cửa khóa kín nước nên có khả năng Hamas có thể bảo vệ các phần mạng lưới bằng cách đóng các đoạn đường hầm, đi qua các đoạn bị ngập.

Kế hoạch bơm nước biển của Israel cũng không dễ thực hiện. Sẽ cần khoảng 2 triệu lít nước để làm ngập 1km đường hầm dựa trên giả định đường hầm cao 2 mét, rộng 1m. Nhân con số đó lên trên chiều dài hệ thuống đường hầm ước tính 400 km, công việc bơm nước biển sẽ không hề đơn giản.

Israel cần các máy bơm và đường ống kéo dài từ bờ biển đến nơi bắt đầu đường hầm. Đây là một khoảng cách không hề ngắn, vì các đường hầm nằm cách xa bờ cát. Bản thân máy bơm và hệ thống đường ống sẽ trở thành mục tiêu tấn công của Hamas.

Nhưng trên thực tế, lý do chính khiến Israel kiềm chế tấn công bên trong mạng lưới đường hầm của Hamas là do những con tin còn chưa được thả. Theo một thống kê chính thức của Israel, 138 người bị bắt từ miền Nam Israel vào ngày 7/10 vẫn đang bị Hamas giam giữ trong các đường hầm. Khó ai có thể mạo hiểm ra quyết định phá hủy các phần của mạng lưới đường hầm mà trong đó có thể chứa con tin Israel.

Trước đó, ngày 3/12, người phát ngôn quân đội Israel, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari đã đăng một đoạn video trên tài khoản mạng xã hội X và cho biết kể từ khi bắt đầu chiến dịch trên bộ ở Dải Gaza, Israel đã xác định được hơn 800 đường hầm dưới lòng đất của Hamas, một số trong đó kết nối với tài sản chiến lược của Hamas. Theo Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari, Israel đã vô hiệu hoá khoảng 500 hầm bằng nhiều phương thức khác nhau, bao gồm cả việc cho nổ phá và phong tỏa.