Tác hại khi bổ sung vitamin quá liều để phòng Covid-19

Hiện chưa có bằng chứng cho thấy vitamin giúp phòng ngừa Covid-19, tuy nhiên nếu bổ sung bằng chế phẩm uống trong thời gian dài sẽ dẫn đến quá liều, gây tổn thương gan, suy giảm nhận thức…

Phó giáo sư – tiến sĩ – bác sĩ Lâm Vĩnh Niên, Trưởng khoa Dinh dưỡng – Tiết chế, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết: Vitamin là chất dinh dưỡng cần thiết, cơ thể không tự tổng hợp được mà cần được bổ sung trong chế độ dinh dưỡng hoặc qua các viên bổ sung. Tuy nhiên, nhìn chung không có lợi ích thực sự khi dùng vitamin với liều cao hơn khuyến nghị, việc thường xuyên sử dụng quá liều vitamin có thể gây nguy hiểm.

Có 2 loại vitamin là vitamin tan trong nước và vitamin tan trong chất béo. Các vitamin tan trong nước, gồm vitamin nhóm B và vitamin C, được chuyên chở đến các mô và không được dự trữ trong cơ thể, cơ thể dễ dàng thải trừ chúng. Các vitamin tan trong chất béo gồm A, D, E, K được hấp thu cùng với chất béo trong chế độ ăn, được dự trữ trong mô mỡ và gan. Vì vậy cần đặc biệt lưu ý đến liều sử dụng của các vitamin tan trong chất béo.

Cần đặc biệt lưu ý đến liều sử dụng các vitamin tan trong chất béo. Ảnh SHUTTERSTOCK

Dùng quá liều vitamin bị gì?

Theo bác sĩ Vĩnh Niên, quá liều vitamin A dẫn đến rụng tóc, tổn thương gan, mất xương, suy giảm nhận thức. Ngộ độc vitamin D dẫn đến tích tụ canxi trong máu, gây buồn nôn, nôn, yếu mệt, tiểu nhiều, có thể diễn tiến đến đau xương, sỏi thận.

Ngoài ra, bổ sung vitamin C cũng là chủ đề được quan tâm trong mùa dịch Covid-19. “Dùng quá liều vitamin C có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, sỏi thận. Liều cao vitamin C có thể làm tăng giả đến kết quả xét nghiệm đo glucose trong máu, cần lưu ý đối với người đái tháo đường, nhất là khi tự đo đường huyết ở nhà”, bác sĩ Vĩnh Niên nói.

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Văn Thọ (Hà Nội) cho biết, vitamin C là một chất tan trong nước có nhiều ích lợi cho sức khỏe, song không phải uống vitamin C càng nhiều là càng tốt. Hiện vẫn chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy vitamin C giúp phòng ngừa Covid-19. Ngược lại, nếu bổ sung quá liều sẽ gây nên các tác dụng phụ buồn nôn, tiêu chảy và co thắt dạ dày…

Do đó trước khi bổ sung, bạn cần xem cơ thể có đang thiếu vitamin C không, lượng thực phẩm hằng ngày có đủ vitamin C chưa? Nếu thiếu vitamin C nặng có thể gây chảy máu dưới da, chảy máu chân răng, rụng răng, dầy sừng nang lông. Nhẹ hơn gây viêm miệng, viêm lợi, thiếu máu, giảm sức đề kháng với các bệnh nhiễm trùng.

Ngược lại, khi dùng vitamin C liều cao trên 1.000 mg/ngày kéo dài có thể gây thừa vitamin C, dẫn đến mất ngủ, kích động, tiêu chảy, viêm bàng quang, loét dạ dày – ruột, giảm sức bền hồng cầu gây tan máu. Ngoài ra, còn gây sỏi thận, thậm chí tăng huyết áp, cản trở hấp thu vitamin A, B12. Nếu dừng đột ngột còn gây phản ứng ngược.

Vitamin C có thể được bổ sung hiệu quả từ các loại rau củ quả. Ảnh SHUTTERSTOCK

Liều lượng thế nào cho phù hợp?

Liều lượng vitamin C được khuyên dùng mỗi ngày để dự phòng thiếu đối với người ở từng nhóm tuổi cụ thể như sau:

- Trẻ từ 1 đến 3 tuổi: 15 mg.

- Trẻ từ 4 đến 8 tuổi: 25 mg.

- Trẻ từ 9 đến 13 tuổi: 45 mg.

- Trẻ vị thành niên 14-18 tuổi: 75 mg (với nam) và 65 mg (với nữ).

- Người lớn trên 19 tuổi: 90 mg (với nam) và 75 mg (với nữ).

Một số trường hợp đặc biệt cần bổ sung vitamin C như: Người hút thuốc lá nên bổ sung 35 mg/ngày so với liều khuyên dùng; phụ nữ khi mang thai nên bổ sung 85 mg/ngày vitamin C; phụ nữ đang cho con bú nên bổ sung 120 mg vitamin C mỗi ngày.

Vitamin C có nhiều trong các loại thực phẩm như rau cải xoong, cam, quýt, chanh, bưởi, cà chua. Việc bổ sung vitamin C nguồn gốc tự nhiên là tốt nhất.

Khi chế độ ăn không đa dạng, thiếu chất, thiếu vitamin C thì có thể bổ sung bằng chế phẩm uống. Tuy nhiên khi bổ sung bằng viên uống mỗi ngày, cần tham khảo thêm ý kiến bác sĩ.

Theo các chuyên gia, khi duy trì chế độ ăn cân bằng, hợp lý, đa dạng thì người dân không cần lo về việc thiếu hay thừa vitamin. Quá liều vitamin thường chỉ gặp khi dùng viên bổ sung không phù hợp hoặc với các thực phẩm được bổ sung vitamin.