Sự thật về thuốc lá điện tử
Thuốc lá điện tử, là những thiết bị chạy bằng pin và tinh dầu thuốc lá. Tinh dầu gồm chất lỏng nicotine được hòa tan trong dung dịch nước và propylene glycol (chất dễ bay hơi tạo làn khói trắng khi gặp nhiệt độ cao).
Thực chất thuốc lá điện tử gồm hai phần: Đầu lọc chứa nicotin và chất tạo mùi thơm. Thân là một bộ vi mạch có chức năng kích hoạt bộ phận phun hỗn hợp hơi chất lỏng khi người hút hít vào. Sau đó hỗn hợp hơi chất lỏng sẽ đi qua đầu lọc, hòa tan một lượng nicotin và đi vào miệng.
Nhiều tác hại khi hút thuốc lá điện tử
Nhiều hãng sản xuất thuốc lá điện tử quảng cáo cho rằng hơi chất lỏng này là hơi nước nhưng thực chất là một hỗn hợp dung môi trong đó có chứa propylenglycol và các hóa chất khác. Thuốc lá điện tử vừa có hình dáng như một điếu thuốc cùng với chiếc đèn đỏ nên làm cho người nghiện có cảm giác “phê” như hút thuốc lá thật (vì có chứa nicotin). Chính vì thế, các hãng sản xuất quảng cáo rằng đây là là một cuộc cách mạng trong lịch sử hút thuốc lá của loài người. Họ đưa ra các lợi ích của thuốc lá điện tử như sau: (1). Không có nhựa thuốc lá, các chất gây ung thư và không tạo ra hơn 4.000 hóa chất độc hại như thuốc lá thường; (2). Không gây cháy nổ; (3). Không hại với những người xung quanh và thân thiện với môi trường; (4). Có thể hút thuốc lá điện tử tại nơi công cộng; (5). Có thể hoạt động bình thường với nhiệt độ từ 500C tới 4200C; (6). Thiết kế thông minh vì nó tạo ra làn khói thuốc có nhiệt độ gần bằng thân nhiệt con người; (7). Không tạo ra bức xạ; (8). Lượng nicotine trong các đầu lọc của thuốc lá điện tử thấp hơn thuốc lá thường và chúng là nicotine thanh lọc… Tuy nhiên, ngoài một số lợi ích mà nó trực tiếp đem lại cho người sử dụng, thì bên cạnh đó, một số tác dụng phụ mà nó gây ra khiến tất cả mọi người cần phải quan tâm để phòng tránh.
Trong khói thuốc lá thông thường có tới khoảng 4.000 chất và khoảng gần 70 chất gây ung thư. Theo quảng cáo, thuốc lá điện tử không độc vì chỉ có nicotin mà không có các chất độc khác như trong thuốc lá, còn khói thuốc lá điện tử chỉ là khói giả. Nhưng nếu đúng như vậy thì thuốc lá điện tử vẫn độc do nicotin, propylenglycol và cả một số hóa chất khác trong hỗn hợp dung môi hòa tan nicotin, bởi vì:
Nicotin: Gây ra các tác dụng trái ngược nhau trên hệ thần kinh giao cảm. Lúc đầu, kích thích phó giao cảm gây giãn mạch, hạ huyết áp, làm chậm nhịp tim nhưng ngay sau đó lại kích thích hạch giao cảm và tuyến thượng thận làm tăng adrenalin gây co mạch tăng huyết áp, tăng nhịp tim, tăng tiết dịch, giãn đồng tử, tăng nhu động ruột, cuối cùng nếu liều cao có thể gây khó thở, suy hô hấp. Đặc biệt, nicotine lỏng thậm chí còn độc hại hơn rất nhiều lần so với nicotine trong thuốc lá. Một lượng nhỏ nicotine nếu ăn phải có thể gây chết người, nó cũng có thể gây hại nếu hấp thụ qua da. Không chỉ có nicotine, thuốc lá điện tử còn chứa nhiều chất kim loại, carbon monoxid hay các chất độc hữu cơ bay hơi khác và các tạp chất có thể gây ung thư.
Video đang HOT
Propylenglycol: Trong thuốc lá điện tử, propylenglycol dùng làm dung môi hòa tan nicotin. Đây là loại thuốc đã từng gây ra nhiều vụ ngộ độc ở Bangladesh, Haiti, Argentina, Nigeria, Ấn Độ.
Như vậy thuốc lá điện tử không phải là hoàn toàn không độc. Còn mức độ độc như thế nào thì tùy thuộc vào liều hít. Tuy nhiên, các hãng sản xuất không đưa ra hướng dẫn về liều hít “an toàn”.
Các cơ quan quản lý và y tế vẫn chưa thể chứng nhận sự an toàn của thuốc lá điện tử vì nhiều lý do khác nhau. Hầu hết các loại thuốc lá điện tử trên thị trường hiện nay không được kiểm soát chất lượng. Do đó mà những thông tin được in trên nhãn như thành phần hóa học trong thuốc lá điện tử không được xác minh thực tế. Các lợi ích và ảnh hưởng của thuốc lá điện tử tới sức khỏe người dùng cần nhiều thời gian hơn nữa để xác minh. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư cao gấp 15 đến 30 lần so với những người không hút thuốc. Đối với thuốc lá điện tử, các nhà sản xuất quảng cáo rằng nó không hề gây hại đến sức khỏe người sử dụng. Tuy nhiên các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy các tế bào khỏe mạnh thay đổi theo chiều hướng xấu khi tiếp xúc với khói thuốc lá điện tử. Một khảo sát khác cũng cho thấy tác hại của thuốc lá điện tử có thể gây ra, như những vấn đề liên quan đến hô hấp hay ung thư phổi.
Hơn nữa, thuốc lá điện tử là sản phẩm mới trên thị trường, số lượng người dùng tăng lên quá nhanh, việc kiểm soát và ban hành luật vẫn đang trong giai đoạn phát triển. Ngay tại các nước tiên tiến như Mỹ hay châu Âu, luật về thuốc lá điện tử cũng vẫn chưa hoàn chỉnh.
Nhiều người nghĩ rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp tiết kiệm chi phí so với thuốc lá thông thường. Tuy nhiên thực tế sử dụng thuốc lá điện tử cũng khá tốn kém. Để mua một bộ thuốc lá điện tử, tùy theo chất lượng có mức giá từ 30 đến 100 thậm chí gần 200 USD. Không chỉ dừng lại ở đó, người dùng sẽ vẫn phải bỏ thêm tiền để mua các hộp chất lỏng, thay thế hay sửa chữa các bộ phận bị hỏng sau một thời gian sử dụng. Tóm lại, chi phí khi sử dụng thuốc lá điện tử cũng không tiết kiệm hơn so với thuốc lá thông thường.
Hiện tại có khá ít quy định trong việc quản lý thuốc lá điện tử. Do đó mà ở nhiều quốc gia, thuốc lá điện tử vẫn được sử dụng ở những nơi cấm hút thuốc. Tuy nhiên ở nhiều quốc gia khác như Úc, Canada, Israel, Mexico và nhiều thành phố của Mỹ như Los Angeles, Chicago và New York đã cấm sử dụng thuốc lá điện tử ở những địa điểm công cộng.
Nếu không ngăn chặn thuốc lá mới, Việt Nam sẽ phải gánh hậu quả nặng nề
Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, chi phí điều trị 5 nhóm bệnh trong tổng số 25 bệnh do thuốc lá gây ra tại Việt Nam chiếm khoảng 67.000 tỷ đồng.
Chiều 16/11, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên báo, đài khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
Mối nguy hiểm của thuốc lá mới
Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông Hồ Hồng Hải cho biết kết quả điều tra sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên (GYTS 2022) cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trên thế giới với nhóm 13-15 tuổi là 3,5% (nam là 4,3%, nữ là 2,8%). Kết quả điều tra thuốc lá là người trưởng thành PGATS 2020 có 52% người trong độ tuổi từ 15-24 từng nghe tới thuốc lá điện tử; 7,3% người trong độ tuổi 15-24 hiện đang sử dụng thuốc lá điện tử.
Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông Hồ Hồng Hải.
"Theo số liệu điều tra này, nếu chúng ta không quyết liệt ngăn chặn các sản phẩm thuốc lá mới tại Việt Nam thì tỷ lệ sẽ gia tăng trở lại. Việt Nam sẽ phải gánh chịu những hậu quả nặng nề hơn rất nhiều trong tương lai gần và các kết quả đạt được sẽ bị phá bỏ", ông Hải cảnh báo.
Do đó, việc nâng cao năng lực truyền thông về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới là biện pháp quan trọng để đạt mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng...
Theo ông Hải, phòng chống tác hại của thuốc lá sẽ đem lại lợi ích không chỉ cho Việt Nam mà còn cho thế giới. Thống kê cho thấy, hàng năm có 7 triệu người tử vong do tác hại của thuốc lá, trong đó, có 1 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động.
Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, chi phí điều trị 5 nhóm bệnh trong tổng số 25 bệnh do thuốc lá gây ra tại Việt Nam chiếm 1% (quy đổi) GDP (khoảng 67.000 tỷ đồng).
Những năm gần đây, thuốc lá truyền thống đang bị lấn át bởi thuốc lá điện tử. Thuốc lá điện tử ngày càng tăng và tăng chủ yếu ở giới trẻ. Để giảm thiểu, phòng chống tác hại thuốc lá, Việt Nam đã có nhiều quy định liên quan đến giảm tác hại thuốc lá như cấm quảng cáo, cấm sử dụng thuốc lá nơi công cộng...
Các sản phẩm thuốc lá điện tử nghi nhập lậu được phát hiện tại một cửa hàng ở Đà Nẵng. Ảnh: CACC
Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nữ đang có dấu hiệu tăng
Phó Giám đốc Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) Phan Thị Hải cho biết những nguy cơ, hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi. "Đây là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam", bà Hải nói. Nghiên cứu tại Bệnh viện K cũng cho thấy tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc chiếm 96,8%.
Theo bà Phan Thị Hải, tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm người trưởng thành tại Việt Nam có xu hướng giảm trong những năm qua. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong thanh thiếu niên (13-15 tuổi) đã giảm từ 2,5% năm 2014 xuống 1,9% năm 2022. Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nữ giới đang có biểu hiện tăng.
Năm 2022, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động giảm đáng kể so với năm 2010 tại hầu hết các địa điểm như nơi làm việc (từ 55,9% xuống 23%); tại trường trung cấp, cao đẳng, đại học (từ 54,3% xuống 30,7%); trên phương tiện giao thông công cộng (từ 34,4% xuống 19%)...
"Với nhiều nỗ lực phòng chống tác hại thuốc lá, ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam đã phòng tránh được 280.000 ca tử vong sớm vì các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá", bà Hải cho hay. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là 1 trong 15 nước có số nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới...
Tại hội nghị, các học viên được nghe các chuyên gia, diễn giả cung cấp thông tin về tình hình hoạt động và một số vấn đề ưu tiên trong phòng chống tác hại thuốc lá ở Việt Nam; những thách thức do ngành công nghiệp thuốc lá can thiệp vào kiểm soát thuốc lá trên toàn cầu; tác hại của thuốc lá điện tử, cập nhật tình hình các ca ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử; tổng quan về quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm thuốc lá mới tại Việt Nam, các hình thức tiếp cận giới trẻ.
7 học sinh ở Quảng Ninh nhập viện sau khi sử dụng thuốc lá điện tử Lần đầu sử dụng thuốc lá điện tử và chưa ăn sáng, 7 học sinh trường THPT Yên Hưng (thị xã Quảng Yên, Quảng Ninh) buồn nôn, chóng mặt và được đưa tới bệnh viện. Chiều 22/8, trả lời PV VTC News, đại diện trường THPT Yên Hưng (thị xã Quảng Yên, Quảng Ninh) cho biết, 7 học sinh (5 nam, 2 nữ)...