Sự cố thi Hà Giang, Sơn La: Quy chế đã bị người thực thi công vụ vô hiệu hóa
Quy chế thi THPT quốc gia vẫn còn có kẽ hở, chưa lường hết được các tình huống phát sinh trong thực tế. Quy chế quá tập trung và quản chặt đối tượng thí sinh, nhưng còn lỏng lẻo đối với những người thực thi công vụ.
Đó là ý kiến của Giáo sư Nguyễn Hữu Đức – ĐHQGHN nói về nguyên nhân sự cố thi THPT quốc gia 2018 ở Hà Giang, Sơn La.
Giáo sư Nguyễn Hữu Đức – ĐHQGHN
Trung thực là yêu cầu tối thượng
Thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết 29, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chọn thi cử làm khâu đột phá là đúng và đã đầu tư vào nhiệm vụ này rất nhiều.
Các phương án đổi mới tuyển sinh trong mấy chục năm qua, nhất là các kỳ thi “3 chung” và gần đây là kỳ thi THPT quốc gia hay “2 trong 1″ không phải là ý chí cá nhân đường đột của một ai cả, mà là phương án được nghiên cứu rất có trách nhiệm và tâm huyết, được cộng đồng tham gia trao đổi, đóng góp; được phản biện và thông qua nhiều cấp.
Tại thời điểm triển khai được cộng đồng rất kỳ vọng. Chúng ta không kỳ vọng chọn được phương án đúng tuyệt đối, mà là chọn được phương án có nhiều ưu điểm nhất, ít hạn chế nhất.
Tôi cho rằng phương án hiện nay cơ bản đã thực hiện được yêu cầu của Nghị quyết 29 với 3 ưu điểm: Đây là phương án thể hiện được tinh thần kiến tạo (kiến tạo sự thuận lợi cho thí sinh, gia đình và xã hội).
Thể hiện được tinh thần đổi mới tư duy về quản lý (Bộ GD&ĐT từng bước sẽ lui ra, không trực tiếp công việc tác nghiệp cụ thể, mà sẽ tập trung làm nhiệm vụ quản lý nhà nước, xây dựng quy chuẩn, quy chế và kiểm tra, giám sát việc thực hiện). Đồng thời thể hiện tính chuẩn hóa và hiện đại (tiếp cận được cách làm của một số nước và được các trường đại học tin tưởng sử dụng kết quả để tuyển sinh).
Tuy nhiên, thực tiễn rất phức tạp và chúng ta chưa lường hết được các tình huống phát sinh trong thực tế, nhất
Trong một cuộc trao đổi với các chuyên gia giáo dục, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã cảm ơn các ý kiến góp ý và thấy có trách nhiệm đối với các hạn chế về chất lượng đề thi và vấn đề bảo mật của phần mềm chấm thi THPT năm nay.
Đó là sự cầu thị chân thành, đồng thời là giải pháp khắc phục cho kỳ thi sắp tới.
là các tiêu cực. Đây là vấn đề mà ngay cả các nước tiên tiến trên thế giới cũng thường gặp phải, muôn thủa. Nhưng phải thừa nhận sự cố ở Hà Giang và Sơn La của Việt Nam là quá nghiêm trọng.
Do đó, vấn đề trung thực là yêu cầu tối thượng, cần quan tâm và giải quyết triệt để trong thời gian tới.
Quy chế thi có phần lỏng lẻo đối với những người thực thi công vụ
Hạn chế của Ban chỉ đạo kỳ thi PTTH quốc gia vừa qua chủ yếu nằm ở “hậu” kỳ thi. Trong thời gian này chúng ta quá tập trung vào việc xử lý sự cố.
Chúng tôi đán.h giá cao về tinh thần khẩn trương, quyết liệt, không có vùng cấm trong việc lấy lại công bằng cho kỳ thi của Bộ GD&ĐT, đặc biệt là của bản thân Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ. Nhưng nếu Bộ quan tâm đầy đủ hơn về công tác truyền thông, thông tin toàn diện về kỳ thi, chỉ rõ những mặt được, mặt chưa được của kỳ thi… thì dư luận an tâm và hài lòng hơn.
Video đang HOT
Rõ ràng là có nhiều cái được như đã nêu ở trên. Đành rằng sự cố là quá nghiêm trọng, nhưng không thể đưa sự cố 114 em để phủ nhận nỗ lực và kết quả của gần 900 nghìn thí sinh dự thi trong cả nước dự thi năm nay.
Nhưng cũng cần rút kinh nghiệm là Quy chế thi THPT quốc gia vẫn còn có kẽ hở, chưa lường hết được các tình huống phát sinh trong thực tế. Quy chế quá tập trung và quản chặt đối tượng thí sinh, nhưng lại tin tưởng và có phần lỏng lẻo đối với người thực thi công vụ.
Phần mềm chấm thi trắc nghiệm còn bộc lộ một số điểm yếu về bảo mật. Quy trình chấm thi giao cho địa phương, tuy có giám sát nhưng bị một số người thực thi công vụ vô hiệu hóa, gian lận.
Cộng đồng về cơ bản cũng rất chia sẻ, nhưng cũng rất muốn được biết sự nhận lỗi của Ngành.
Trong một cuộc trao đổi với các chuyên gia giáo dục, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã cảm ơn các ý kiến góp ý và thấy có trách nhiệm đối với các hạn chế về chất lượng đề thi và vấn đề bảo mật của phần mềm chấm thi THPT năm nay. Đó là sự cầu thị chân thành, đồng thời là giải pháp khắc phục cho kỳ thi sắp tới.
Tổ công tác của Bộ GD-ĐT tiến hành rà soát công tác chấm thi tại Hội đồng thi Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Giang. (Ảnh: Bộ Công an)
Đừng để tiêu cực người lớn ảnh hưởng tới học sinh
Về lãnh đạo các địa phương, nhất là trưởng Ban chỉ đạo kỳ thi THPT quốc gia (thường là các Phó chủ tịch UBND) của một số tỉnh chưa nhận thấy hết trách nhiệm trong tổ chức kỳ thi, thậm chí còn có dấu hiệu chủ quan; không nắm, không báo cáo trung thực tình hình của địa phương. Nhưng thực chất lại có nhiều sai phạm. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới kỳ thi, tới niềm tin vào đổi mới thi cử và đổi mới giáo dục.
Nếu Bộ GD&ĐT có lỗi kỹ thuật thì trong vụ việc ở Hà Giang, Sơn La một số cán bộ ở địa phương đã có tội. Cần xử lý nghiêm với tất cả mọi cá nhân vi phạm, thiếu trách nhiệm, nhưng không để ảnh hưởng tới các cháu học sinh vì tiêu cực của người lớn.
Cần thực hiện đúng tinh thần và tránh gọi kỳ thi “2 trong 1″
Về lâu dài sau khi đổi mới chương trình và SGK phổ thông thì sẽ xem xét cải tiến kỳ thi, xem xét hình thức thi nên được tiến hành cho hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, từ nay đến lúc đó về cơ bản cần giữ ổn định phương án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT như mấy năm qua nhưng tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy trình kỹ thuật bảo đảm giám sát chặt chẽ, khách quan, minh bạch đối với tất cả các khâu của kỳ thi. Trong đó cần tập trung vào:
Thứ nhất, quán triệt và thực hiện đúng tinh thần của kỳ thi THPT
Tinh thần kỳ thi “2 trong 1″ chỉ là cách nói tắt. Từ nay tránh gọi “2 trong 1″. Thực chất là kỳ thi này là “1 vận dụng cho 2″ hay nói chính xác hơn là kỳ thi “1 “.
Một “1″ ở đây phải được hiểu là gốc, là chủ yếu, chính là kỳ thi tốt nghiệp THPT sử dụng để đán.h giá sản phẩm của một quá trình đào tạo và cấp bằng tốt nghiệp, làm cơ sở để học sinh có điều kiện đi học tiếp hoặc đi làm trong bối cảnh hội nhập… Đây là kỳ thi dành cho học sinh học xong lớp 12 được qui định trong Luật GD.
Việc vận dụng cho “2″ hay “1 “, tức là vận dụng để ghi danh vào một số trường đại học (mà không cần phải thi bổ sung). Đây cũng là lẽ thường tình và là thông lệ chung cho phép người đã tốt nghiệp cấp dưới thì được ghi danh vào học cấp học tiếp theo ở các trường không có cạnh tranh cao. Thêm vào đó, hiện nay năng lực tự tổ chức tuyển sinh của một số trường đại học cũng còn yếu nên có thể kết hợp vào kỳ thi này cũng hợp lý.
Ở CH Pháp, tốt nghiệp tú tài là được ghi danh vào đa số các trường đại học, trừ một số đại học có uy tín, tinh hoa.
Việc vận dụng cho “1 ” không phải là bắt buộc. Luật GD ĐH đã giao quyền cho các trường đại học tự quyết định cách tuyển sinh của mình, nhưng trên thực tế các trường đều muốn đơn giản nên đều chọn cách áp dụng kết quả của phương án thi này. Trách nhiệm của kỳ thi PTTH vì vậy càng thêm nặng nề và thách thức, nhiều lúc không gánh nổi.
Thứ hai, Rà soát sửa đổi, bổ sung quy trình, quy chế thi tốt nghiệp THPT để đảm bảo trung thực, khách quan, công bằng, tránh gian lận.
Bộ chỉ nên tập trung tổ chức xây dựng, tích hợp và quản lý ngân hàng đề thi và việc kiểm tra giám sát; tăng cường quy mô ngân hàng đề thi, chất lượng đề thi. Giao trách nhiệm cho các địa phương tổ chức. Phấn đấu sau một số năm có thể tổ chức thi trực tiếp trên máy tính tương tự thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ hiện nay. Xa hơn nữa, có thể nghiên cứu để hình thành một số trung tâm khảo thí chuyên nghiệp.
Thứ ba, Các trường đại học có cạnh tranh cao cần phát huy tính tự chủ và trách nhiệm xã hội, chủ động xây dựng và thực hiện phương án tuyển sinh đại học phù hợp với mục đích và chuẩn chất lượng của trường mình. Thi và tuyển sinh một năm hai kỳ, áp dụng đồng bộ với phương thức đào tạo tín chỉ.
Thứ tư, Tăng cường công tác thông tin, truyền thông để dư luận, xã hội hiểu đúng, đầy đủ và chia sẻ về kỳ thi và chia sẻ với những người làm giáo dục.
Trước hết là sự chia sẻ của các đồng nghiệp trong ngành, các nhà khoa học. Rất cần có kênh thông tin để các nhà giáo dục tâm huyết trao đổi và đóng góp ý kiến kịp thời, hiệu quả và đúng địa chỉ. Hạn chế các trao đổi trong các phạm vi không cần thiết, gây hoang mang trong dư luận.
Công tác quản lý và giám sát cũng vậy, chừng nào còn có những nhóm người có chủ đích gây ra sai phạm, không có đạo đức thì một mình ngành giáo dục cũng không thể nào hạn chế được triệt để. Công tác cán bộ và quản lý giáo dục ở địa phương ở nhiều điểm cũng nằm ngoài tầm của Ngành. Bất cập có nhiều. Giáo dục phải là nhiệm vụ của cả hệ thống/.
Hồng Hạnh (ghi)
Theo Dân trí
Ngừa tiêu cực trong thi THPT quốc gia: Nên giao cho các trường đại học chủ trì
Kỳ thi THPT quốc gia 2018 vừa qua đã không thể hoàn hảo bởi những "đốm đen" tiêu cực ở Hà Giang và Sơn La. Tuy nhiên, các chuyên gia giáo dục ở TPHCM góp ý rằng kỳ thi 2 trong 1 này vẫn nên duy trì nhưng phải cải tiến hơn bằng cách sử dụng công nghệ hoặc giao về cho ĐH chủ trì.
Áp dụng công nghệ ngăn ngừa việc can thiệp vào bài thi
Đán.h giá về kỳ thi THPT quốc gia, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM chia sẻ: "thi cử vào giáo dục ĐH ở ta đã thử đủ kiểu hết rồi, từ việc thi tốt nghiệp THPT giao cho các Sở GD-ĐT, rồi sau đó giao về ĐH, chuyển về 3 chung rồi giờ là thi 2 trong 1. Nó là một vòng luẩn quẩn và cái nào cũng có cái ưu và nhược điểm của nó".
PGS.TS Đỗ Văn Dũng, hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM khẳng định ủng hộ duy trì kỳ thi 2 trong 1 nhưng đề xuất các biện pháp cải tiến
Phân tích lại các kỳ thi theo cách cũ , ông Dũng cho rằng vẫn thấy xảy ra tiêu cực. "Trước kia từng có chuyên viên ở ĐH rút bài thi sửa, hay tình trạng luyện thi tạo sự bất công vì học sinh ở thành phố sẽ có nhiều điều kiện luyện hơn...Tôi từng có thống kê như thời giao các ĐH tự tổ chức thi thì đa phần học sinh ở thành phố lớn sẽ trúng tuyển nhiều hơn. Còn những năm vừa rồi thi chung đề thì các em học sinh nông thôn có năng lực, tư duy học tốt trúng tuyển nhiều, điều này cũng tạo sự công bằng nhất định nào đó", ông Dũng bày tỏ.
Theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, kỳ thi đưa về địa phương như hiện nay cũng có những mặt tốt như đảm bảo quyền lợi của thí sinh, giảm bớt được gánh nặng cho gia đình, phụ huynh thí sinh (tốn kém khi xuống thành phố thi phải thuê nhà trọ, ăn uống, thậm chí nhiều bất trắc). Do đó, hình thức học đâu thi đó là hợp lý vì vừa tiết kiệm cho đất nước và bản thân gia đình thí sinh.
Thực tế xảy ra những tiêu cực trong kỳ thi tại một vài địa phương như vừa qua mà xã hội cũng đã bức xúc theo ông Dũng nếu nhìn sâu xa thì đó là vấn đề của văn hoá. "Nền văn minh lúa nước, văn hoá xóm làng đã ngấm sâu vào tiềm thức của người Việt chúng ta. Đó là kiểu thích làng mình hơn làng bên cạnh nên tìm cách để tiêu cực. Do đó chúng ta phải tìm cách chống những tiêu cực này", ông Dũng nhận định.
Ông Dũng cho biết trước đó khi nhìn cách thức thi ông đã lường trước những khả năng tiêu cực có thể xảy ra. "Bài trắc nghiệm không rọc phách nếu rút ra xem là biết thí sinh nào, bài làm tô bằng bút chì thì hoàn toàn có thể tẩy sửa được. Chúng ta vẫn có biện pháp để chống lại những tiêu cực đó. Chẳng hạn, bên dưới mặt giấy của phiếu trả lời trắc nghiệm có thể dán keo trong, thí sinh khi chọn đáp án chỉ cần gỡ lớp keo đó ra dán lên mặt trên. Với công nghệ hiện nay nếu muốn sửa hay gỡ lớp keo đó sẽ rách và đó như là một biện pháp niêm phong cả bài làm. Bất kể ai có muốn tẩy xoá hoặc làm thêm trên bài làm trắc nghiệm cũng không được và đồng nghĩa xoá bỏ được mọi tiêu cực trên bài thi trắc nghiệm.
Nhiều chuyên gia ủng hộ phương án cải tiến kỳ thi THPT quốc gia
Điều thứ 2 cần làm để chống tiêu cực chính là làm sao xoá bỏ được cái "địa phương chủ nghĩa". Mặc dù các trường ĐH được cử về địa phương coi thi nhưng do kỳ thi do các địa phương chủ trì nên mọi quyền lực đều nằm ở đây. Mà người ở địa phương thì vẫn gắn với văn hoá làng xã, vị thân cả nể vẫn còn tồn tại. Theo tôi, khâu coi thi nên chuyển về cho các ĐH thực hiện và phải chéo nhau, tránh tình trạng ĐH địa phương coi thi ngay tại địa phương mình thì sẽ không khách quan", ông Dũng hiến kế.
Hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TPHCM khẳng định rằng: "tôi vẫn ủng hộ cách thi 2 trong 1 như hiện nay, bởi làm gì cũng phải ổn định để đảm bảo quyền lợi cho thí sinh chứ không phải tiêu cực xảy ra ở vài địa phương mà đòi thay đổi cách thi. Nếu thay liên tục cách thức thi sẽ ảnh hưởng đến nhiều thứ, thiếu sự ổn định vì cái cũ chưa kịp định hình, chưa kịp khắc phục những điểm yếu thì lại thay cái khác. Tất nhiên việc duy trì kỳ thi nhưng đi kèm phải có những cải tiến".
Giải pháp ông Dũng đưa ra chính là "giao việc coi thi và chấm thi cho các trường ĐH thực hiện, kèm theo đó là những giải pháp công nghệ trong thi trắc nghiệm hoặc làm phách luôn. Bên cạnh đó, quy chế cũng phải đặt rõ thêm như bài làm tự luận không được bỏ giấy trắng, nếu còn trống thì phải dùng bút gạch chéo bỏ".
Còn với tình hình thi như năm nay, ông Dũng nêu rằng "tôi nghĩ vẫn có nhiều em vào ĐH bằng điểm số không thật. Tuy nhiên không đáng lo bởi có nhiều trường ĐH như trường tôi có hệ thống đảm bảo chất lượng tốt, nếu không giỏi thật mà nhờ điểm ảo thì vào học thế nào cũng bị đuổi".
Nên tổng kết lại kỳ thi này theo nguyên lý chất lượng
PGS. TS Nguyễn Hội Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM- một người có kinh nghiệm làm công tác khảo thí thì cho rằng Bộ GD-ĐT nên có công tác tổng kết lại kỳ thi này theo nguyên lý chất lượng để cải tiến cho kỳ thi vào năm 2019.
Theo ông Nghĩa, Bộ nên cải tiến ở việc ra đề thi thông qua lắng nghe góp ý của các giáo viên, chẳng hạn như đề toán không thể nào quá khó như kiểu một số câu hỏi vốn là tự luận bỏ vào thi trắc nghiệm với thời gian thi quá ngắn như vừa qua là không đúng với khoa học trắc nghiệm. Việc tổng kết là cần thiết để lắng nghe toàn diện ý kiến của các nhà khoa học, giảng viên ĐH, giáo viên THPT và thậm chí là đại diện cho học sinh để rút kinh nghiệm cho năm sau.
PGS.TS Nguyễn Hội Nghĩa, nguyên Phó giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM cho rằng nên giao kỳ thi cho các trường ĐH chủ trì
Vấn đề tiêu cực vừa qua, PGS.TS Hội Nghĩa cho rằng các ban chỉ đạo thi các cấp ở các tỉnh thành cần xem lại đã làm tròn hết nhiệm vụ chưa, đã đảm bảo chất lượng tập huấn chưa, cá nhân đã thực hiện nghiêm túc chưa. "Như vừa qua, chuyện một vài cán bộ từ trường ĐH đang làm nhiệm vụ giám sát mà lại quay về trường họp hành thì trường ĐH đó đã vi phạm quy chế thi. Đã cử cán bộ đi làm nhiệm vụ thi thì không thể nào gọi về họp như thế được", ông Nghĩa nói.
Nguyên phó giám đốc ĐH quốc gia TPHCM cho rằng công tác ra đề thi THPT quốc gia vừa qua cũng đã gây làn sóng đến công tác chấm thi cũng xảy ra những vấn đề lớn.
" Cá nhân tôi vẫn nghĩ rằng nếu vẫn giao cho địa phương chủ trì thi vẫn rất mạo hiểm. Bởi vì nhìn chung trình độ, trách nhiệm, thậm chí năng lực khách quan của đội ngũ ở cơ sở vẫn chưa tốt. Ngay cả khi đội ngũ này là những người trung thực nhưng đôi khi nghiệp vụ vẫn khó chuyên nghiệp. Muốn chuyên nghiệp thì tốt nhất nên giao cho các trường ĐH hoặc thiết lập các trung tâm chấm thi đảm bảo chất lượng vừa sàn lọc năng lực và quan trọng là có đạo đức đảm bảo được tính chất kỳ thi chính xác, công bằng, khách quan và khoa học", ông Nghĩa đề xuất.
Nói rõ hơn lý do mình đề xuất, ông Nghĩa nêu "Rất khó ở chỗ với 63 tỉnh thành, khi thi mỗi tỉnh thành huy động hai ba trăm người tham gia vào và họ chịu những tác động của văn hoá địa phương nhiều chiều từ trên xuống (cấp trên), chiều ngang (bạn bè, mối quan hệ xã hội). Nhiều yếu tố tác động do văn hoá, trình độ xã hội hiện nay dễ dẫn đến chuyện tiêu cực. Do đó, nếu để cho các trường ĐH hoặc các trung tâm chấm thì sẽ không bị ảnh hưởng của sức ép nhiều chiều như ở địa phương. Với yêu cầu học thuật cao như ở các trường ĐH thì đa phần sẽ không cam tâm làm bậy".
PGS.TS Nguyễn Hội Nghĩa cũng lo ngại rằng ngoài bệnh chạy theo thành tích thì vẫn còn tình trạng vì lợi ích nhóm, một bộ phận cán bộ cũng bất chấp để gian dối trong kỳ thi. " Trung thực trong thi cử là phạm trù đạo đức, là chuyện lớn với nhiều người, nhưng với một số ít khác thì đó chỉ là chuyện nhỏ. Nhất là khi biểu hiện không tuân thủ pháp luật đang diễn ra phổ biến trong cuộc sống như một lẽ thường tình", ông Nghĩa bày tỏ.
Lê Phương (ghi)
Theo Dân trí
Cố chạy vào trường điểm, học sinh kém sẽ gánh bi kịch Quá trình học, các em không theo được, bị những ánh mắt co.i thườn.g của bè bạn mỗi khi thầy cô hỏi bài, trả bài kiểm tra. Thầy giáo Nguyễn Đăng, dạy tại một trường THPT phía Nam, chia sẻ quan điểm về tác hại của việc chạy trường, chạy lớp cho con em. Có một thực tế mà nhiều phụ huynh học...