“Sống ảo” làm sao có “trái tim nóng”?

“Chuyển đổi số, 4.0 góp phần tạo ra lớp người năng động, sáng tạo, đáp ứng thời đại mới, nhưng Việt Nam cũng cần người trẻ có “trái tim nóng” để không vô cảm trước khó khăn của người khác”.

SV Trường ĐH Tôn Đức Thắng tham gia hoạt động hiến máu nhân đạo. Ảnh: NTCC.

Phó Chủ tịch Trung ương Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) Việt Nam Trần Quốc Hùng chia sẻ với Báo GD&TĐ.

“ Sống ảo” nhiều hơn sống thật

- Ông nhìn nhận thế nào về trách nhiệm cộng đồng của giới trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên (HSSV) hiện nay?

Ông Trần Quốc Hùng: Giới trẻ bây giờ năng động, sáng tạo. Nếu so với thời trẻ của chúng tôi những năm 60 – 70 thế kỷ trước, các bạn trẻ ngày nay vượt rất xa về tầm hiểu biết. Tuy vậy, tôi cũng mong muốn bên cạnh tri thức, các bạn cần có “ trái tim nóng“, suy nghĩ sâu hơn, lắng lại, nhìn các thế hệ đi trước, để từ đó nghĩ và hành động nhiều hơn cho cộng đồng.

Nhiều hoạt động cộng đồng của HSSV chủ yếu mang tính phong trào. Nói một cách khác các phong trào chỉ hoạt động khi có sự thúc đẩy. Do vậy, về lâu dài làm sao đưa vào nhà trường những giá trị nhân đạo, cốt lõi, truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam, góp phần phát triển toàn diện cho HSSV.

Tuy nhiên, một bộ phận giới trẻ đang “ sống ảo” nhiều hơn sống thật. Các bạn trẻ dành quá nhiều thời gian, bị ảnh hưởng nhiều từ mặt trái của mạng xã hội. Điều này gây lo ngại về sống ảo dẫn tới suy nghĩ ảo và hành động ảo.

Thực tế đã có những vụ án do người trẻ gây ra xuất phát từ sống ảo và dùng chất kích thích. Vấn đề là chúng ta liệu đã quan tâm đến gốc rễ của hiện tượng sống ảo trong giới trẻ, cũng như hậu quả khó lường từ sống ảo?

- “Sống ảo” gây trở ngại trong giáo dục ý thức cộng đồng cho giới trẻ, làm sao để hạn chế hiện tượng này?

Nền tảng cơ bản để hạn chế hiện tượng sống ảo trong giới trẻ chính là những giá trị truyền thống tốt đẹp, giá trị nhân văn trong mỗi con người Việt Nam. GD được những giá trị đó sẽ góp phần bồi đắp tâm hồn, khát vọng, khiến giới trẻ hướng đến giá trị cốt lõi cần có cho phát triển bản thân. Có lẽ trong nhà trường cũng cần quan tâm nhiều hơn đến GD giá trị truyền thống.

Để những giá trị đáng tự hào của thế hệ người Việt trước được tiếp nối trong thế hệ trẻ. Một khi đã thấm nhuần được giá trị con người, tự thân mỗi HSSV sẽ hiểu được rằng hành động giúp đỡ người khác, hỗ trợ cho bạn còn khó khăn trong lớp, trường… trở thành ý thức tự thân, không cần thầy cô phát động hay nhà trường kêu gọi.

Cùng tạo sân chơi bổ ích

Phó Chủ tịch Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam Trần Quốc Hùng. Ảnh: T.G

- Theo ông, giáo dục ý thức cộng đồng cho HSSV cần thay đổi như thế nào?

Có dịp được tham gia hoạt động trải nghiệm của HS phổ thông ở nước ngoài, tôi thấy “liều lượng” giữa hoạt động trí lực hài hòa với thể lực.

Như một trường học của Nhật có ban nhạc là HS nhưng các em chơi nhạc rất chuyên nghiệp. HSSV ở những nước có nền GD tiên tiến thường được quan tâm nhiều đến khả năng của từng cá nhân, các bạn trẻ dù phải học kiến thức nhưng vẫn có thời gian chơi nhạc, thể thao, tham gia hoạt động dã ngoại, rèn luyện thể lực theo khả năng và sở thích cá nhân.

Có thể lực mới hỗ trợ tốt cho việc rèn luyện trí lực. Một khi HSSV phải tập trung quá nhiều vào hoạt động trí lực, thậm chí là ngồi một chỗ quá nhiều để học tập, nghiên cứu và nhất là quá lệ thuộc vào Internet, các thiết bị công nghệ… rất có thể phát triển không toàn diện.

Mong rằng, thông qua hoạt động tình nguyện, câu lạc bộ nhân ái, hiến máu tình nguyện… HSSV không chỉ được tham gia các hoạt động ý nghĩa, khi thấu hiểu, sẻ chia với hoàn cảnh khó khăn, các em tự biết mình phải làm gì, sáng tạo ra sao để thu hút sự quan tâm của bạn bè, gia đình, nhà trường, giúp hoạt động tình nguyện lan tỏa.

Đây là cách giáo dục phù hợp, ý nghĩa nhất. Hội CTĐ sẵn sàng hỗ trợ các trường trong việc GD ý thức cộng đồng cho HSSV, trên cơ sở các hoạt động thực tế của HSSV.

- T.Ư Hội CTĐ Việt Nam có kế hoạch kết hợp với nhà trường thế nào để nâng cao ý thức cộng đồng cho HSSV?

Chúng tôi đã ký kết với T.Ư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Bộ GD&ĐT… nhằm tuyên truyền những giá trị nhân đạo, nhân văn trong các nhà trường.

Nhà trường có thể kết hợp với Hội CTĐ, thông qua những hoạt động cụ thể để hướng HSSV tới những hoạt động cộng đồng có ý nghĩa nhân đạo (hỗ trợ người dân, trẻ em bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa, dịch bệnh…).

Với vai trò của mình, T.Ư Hội CTĐ Việt Nam sẵn sàng đến từng trường huy động HSSV và thầy cô tham gia hoạt động nhân đạo, để có thể tiếp nhận, hướng dẫn một cách hiệu quả nhất.

Quan trọng hơn là thông qua các hoạt động cụ thể, Hội CTĐ có thể hỗ trợ nhà trường trong việc GD tính nhân văn, ý thức cộng đồng cho HSSV.

- Xin cảm ơn ông!