Sốc với thời điểm Trái Đất sinh ra lục địa đầu tiên
Các tinh thể zircon cổ đại được tìm thấy ở Tây Úc có thể khiến nhân loại phải viết lại lịch sử Trái Đất.
Các mô tả trước đây hầu hết cho rằng cho đến cuối liên đại Hỏa Thành – tức liên đại Hadean, được đặt theo tên thần cai quản địa ngục Hades của thần thoại Hy Lạp, kéo dài từ 4,6 tỉ năm trước đến 3,8 tỉ năm trước – Trái Đất là một quả cầu lửa nóng bỏng và c.hết chóc.
Thế nhưng, một nghiên cứu mới chỉ ra ngay trong giai đoạn tưởng là “địa ngục” này, những yếu tố quan trọng cho sự sống ngày nay đã được hình thành: Nước ngọt và các lục địa.
Khu vực Jack Hills ở Tây Úc, nơi lưu giữ các bằng chứng cổ xưa nhất về lịch sử Trái Đất
Trình bày các phát hiện tại hội nghị của Liên minh Khoa học địa chất châu Âu, một nhóm các nhà khoa học địa chất từ nhiều viện, trường ở Úc, Trung Quốc và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) chỉ ra 4 tỉ năm là độ t.uổi thực sự của các lục địa đầu tiên trên Trái Đất.
Thành phần của Trái Đất sơ khai từ lâu đã khiến các nhà khoa học bối rối. Khi hành tinh của chúng ta lần đầu tiên hình thành cách đây 4,6 tỉ năm, nó là một khối cầu magma cuồn cuộn.
Những gì xảy ra trong liên đại Hỏa Thành sau đó vẫn còn nhiều điều chưa rõ ràng. Mặc dù chúng ta biết rằng magma vào đầu thời kỳ này này cuối cùng đã đông đặc lại và tạo thành lớp vỏ, nhưng chúng ta không biết chính xác khi nào điều đó đã xảy ra và điều gì sẽ tiếp diễn.
Video đang HOT
Một số nhà khoa học cho rằng Trái đất có thể đã bị nước bao phủ phần lớn từ 4,4 tỉ năm trước – phù hợp với những zircon lâu đời nhất từng được phát hiện.
Tuy nhiên, không rõ nước đến bằng cách nào. Nó có thể là một phần của thành phần ban đầu của hành tinh hoặc có thể là kết quả của sự b.ắn phá của các tiểu hành tinh chứa nước ngay sau khi hình thành.
Và nước ngọt lại là một câu chuyện khác, phức tạp hơn bội phần.
Nước ngọt tồn tại nghĩa là một chu trình thủy văn – bốc hơi và kết tủa – đã bắt đầu. Nước không có khoáng chất tích tụ trên các phần nổi lên của lớp vỏ lục địa, dễ bay hơi hơn vì chứa các đồng vị nhẹ hơn so với nước biển, rồi lại tạo thành mưa và rơi xuống.
Điều đó đã được chứng minh qua các tinh thể zircon được chiết xuất từ đá ở địa điểm Jack Hills ở Tây Úc, nơi từng để lộ dấu vết của các vi sinh vật sơ khai nhất.
Các zircon này mang các đặc điểm cho thấy chúng hình thành khi magma nổi lên bề mặt và tương tác với nước ngọt.
Các zircon này đã vô tình được trộn lẫn vào một số tảng đá 3 tỉ năm t.uổi ở Jack Hills và được bảo tồn cho tới ngày nay, bởi khu vực đặc biệt này dường như không bị xáo trộn do hoạt động địa chất trong hàng tỉ năm.
Do khả năng phục hồi của chúng, zircon cực kỳ hữu ích trong việc tìm hiểu chính xác thời điểm các mảng lục địa được hình thành bởi lớp vỏ bắt đầu xâm phạm bề mặt đại dương toàn cầu.
Và độ t.uổi 4,03 tỉ năm và những tính chất của các tinh thể này là lời khẳng định vào thời điểm chỉ 600 triệu năm sau khi hình thành, Trái Đất đã có các lục địa, nơi có thể lưu trữ nước ngọt trên bề mặt.
Điều này cho thấy hành tinh của chúng ta có lẽ đã tiến hóa nhanh hơn tưởng tượng, cũng như ủng hộ một số bằng chứng trước đó cho thấy những mầm sống đầu tiên thực ra đã ra đời từ khi liên đại Hỏa Thành “địa ngục” còn chưa kết thúc.
'Mặt Trăng thứ hai' bằng vàng hiện ra giữa lòng Trái Đất?
Những cấu trúc khổng lồ trông như 2 lục địa ngầm vươn lên từ lõi Trái Đất, gây hoang mang trong giới khoa học nhiều năm qua, có thể là vàng và bạch kim cổ đại từ Mặt Trăng thứ hai.
Theo Live Science, một nghiên cứu mới đã liên kết hai "đốm màu" khổng lồ trong bản đồ lập thể địa cầu với một vụ va chạm không gian cổ xưa, trong đó một hoặc nhiều vật thể to như Mặt Trăng, đầy vàng và bạch kim, đ.âm thẳng vào Trái Đất.
Điều này cũng giải thích sự hiện hữu của các kim loại quý này trên thế giới của chúng ta, với chỉ một phần nhỏ đã được con người khai thác trên bề mặt.
Một hoặc vài vật thể to cỡ Mặt Trăng đã lao vào Trái Đất sơ khai, để lại dấu vết là hai "lục địa" bí ẩn dưới đáy của lớp phủ - Ảnh minh họa từ Live Science
"Các tác động này có thể tạo ra những khu vực quy mô lớn có mật độ dày đặc hơn một chút so với với vật liệu của hành tinh" - đồng tác giả Simone Marchi từ Viện Nghiên cứu Tây Nam (SwRI - Mỹ) cho biết.
Các vật thể không gian to như Mặt Trăng, với một số cái khác nhỏ hơn, đã mang theo vàng, bạch kim, paladi và nhiều nguyên tố quý khác đến Trái Đất với một khối lượng đồi dào.
Với mật độ dày đặc trong các vật thể đó, các kim loại rất nặng này đã kéo vùng dày đặc mà tác động tạo nên chìm dần xuống lòng hành tinh.
Theo mô hình của các nhà nghiên cứu SwRI, khu vực dày đặc mà các vật thể không gian tạo thành ban đầu có hình dạng một đại dương magma khác với magma của Trái Đất. Đại dương này bao gồm đá nửa rắn nửa nóng chảy.
Các kim loại quý dần thẩm thấu vào vùng nửa nóng chảy, lan tỏa ra xung quanh. Do bị hòa trộn, không còn nguyên chất nên thay vì thẩm thấu vào lõi, kim loại này sẽ cùng với vật chất mà chúng trộn lẫn ngự trị ở khu vực mà chúng ta tìm thấy các "lục địa ngầm" bí ẩn ngày nay.
Bài công bố trên tạp chí khoa học Proceedings of the National Academy of Sciences cũng mô tả lại đoạn lịch sử hàng tỉ năm đối lưu, khi đó kim loại bị khuấy trộn trong lớp phủ, một phần đã được đưa lên bề mặt, mắc kẹt trong lớp vỏ, chính là những mỏ vàng, bạch kim, paladi... quý giá mà con người khai thác ngày nay.
Kết quả nghiên cứu đem lại lời giải thích thú vị khác cho "vùng vận tốc cực thấp" - một bên dưới châu Phi, một bên dưới Thái Bình Dương - vẫn hay được gọi là "đốm màu" hay "lục địa ngầm" nói trên.
Các khu vực này được phát hiện khi nhiều nghiên cứu nhận thấy sóng địa chấn đi qua các khu vực này bị chậm lại, chứng tỏ có thứ gì dị biệt, dày đặc hơn trong lõi lớp phủ.
Một giả thuyết được ủng hộ khác cho rằng đó chính là tàn tích của Theia, một hành tinh giả thuyết to bằng Sao Hỏa, đã đ.âm vào địa cầu sơ khai 5,4 tỉ năm trước, khiến vật chất của cả hai hòa trộn lại, tạo nên Trái Đất và Mặt Trăng ngày nay.
'Vật thể lạ' hình nấm đang trồi lên, tách đôi một lục địa Trái Đất Các nhà địa vật lý đã tìm ra nguyên nhân bất ngờ khiến một vết nứt lục địa nổi tiếng đang rộng thêm nhanh chóng. Theo Live Science, "vật thể lạ" đó là một chùm đá siêu nóng khổng lồ hình nấm, mọc lên từ khu vực gần lõi Trái Đất. "Cây nấm" này đã lớn đến nỗi làm biến dạng bề mặt...
