Singapore chưa vội phát hành đồng SGD kỹ thuật số
Ngân hàng Trung ương Singapore đang phát triển hạ tầng công nghệ và năng lực kỹ thuật cần thiết để phát hành đồng SGD kỹ thuật số trong tương lai.
Ngân hàng Trung ương Singapore đang phát triển hạ tầng công nghệ và năng lực kỹ thuật cần thiết để phát hành đồng SGD kỹ thuật số trong tương lai. Dù vậy, Cơ quan quản lý Tiền tệ Singapore (MAS) cho rằng việc phát hành phiên bản kỹ thuật số của tiền pháp định chưa phải nhu cầu bức thiết. Các ngân hàng trung ương khắp thế giới đều đang chạy đua phát triển tiền điện tử do ngân hàng trung ương phát hành (CBDC). Có hai loại CBDC, một là bán buôn, dùng trong hệ thống các ngân hàng và một là bán lẻ, cấp cho công chúng.
Lợi ích tiềm tàng của đồng SGD kỹ thuật số
Tại sự kiện Singapore Fintech Festival tháng 11/2021, ông Ravi Menon, Giám đốc quản lý MAS, cho biết mối quan tâm đến CBDC bán lẻ đã tăng mạnh trong các năm qua. MAS gần đây bắt tay vào dự án Orchid, hợp tác chặt chẽ cùng khu vực tư nhân để xây dựng nền tảng và năng lực kỹ thuật cần thiết để phát hành SGD kỹ thuật số. Ông nhắc đến những lợi ích tiềm tàng của các giải pháp CBDC bán lẻ tiên tiến.
Theo ông Menon, có ba lý do để MAS cân nhắc phát hành SGD kỹ thuật số cho người dân. Một trong số đó là, “cũng như tiền giấy và tiền xu, đồng SGD điện tử do MAS phát hành sẽ an toàn, được chấp nhận rộng rãi và chịu sự quản lý của nhà nước”. Ông cho biết, sự chuyển dịch nhanh chóng của tiền mặt sang thanh toán điện tử dựa trên tiền gửi ngân hàng hoặc ví điện tử đã thúc đẩy các quốc gia như Thụy Điển và Trung Quốc xem xét các CBDC bán lẻ. Theo khảo sát của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), cứ 10 ngân hàng trung ương thì có 6 ngân hàng trung ương đang thử nghiệm CBDC bán lẻ.
Lý do thứ hai, theo ông Menon, là đồng SGD kỹ thuật số cũng có thể thúc đẩy một hệ sinh thái thanh toán hiệu quả và toàn diện, giúp các công ty nhỏ hơn dễ dàng xây dựng các dịch vụ thanh toán và các dịch vụ kỹ thuật số liên quan. “Chẳng hạn, các công ty khởi nghiệp có thể tích hợp với CBDC bán lẻ mà không cần phải xây dựng cơ sở người dùng và tiền điện tử của riêng họ. Cơ sở hợp lý về tài chính này là động lực chính để các quốc gia như Campuchia và Bahamas áp dụng CBDC bán lẻ”.
Video đang HOT
Thứ ba, ông Menon giải thích, đồng SGD kỹ thuật số cũng có thể giảm thiểu sự xâm lấn của các đồng tiền ổn định (stablecoin) do tư nhân phát hành hoặc các CBDC nước ngoài trong bức tranh thanh toán của Singapore. “Khi các đồng tiền kỹ thuật số toàn cầu này gia nhập thị trường của chúng tôi và trở nên phổ biến trong tương lai, chúng có khả năng thay thế việc sử dụng đồng SGD trong các giao dịch bán lẻ trong nước. Đồng SGD kỹ thuật số do MAS phát hành và phù hợp với nhu cầu của nền kinh tế có thể giảm thiểu rủi ro này”.
Chưa phải nhu cầu cấp thiết
Bên cạnh những lợi ích tiềm tàng, ông Menon cũng nhắc đến nguy cơ đi kèm với SGD điện tử. Cụ thể, các CBDC bán lẻ có thể gây ra rủi ro đáng kể đối với sự ổn định tài chính và tiền tệ, đặc biệt là trong “thời kỳ căng thẳng”. Ông Menon cho biết: “Ngay cả trong thời điểm bình thường, nếu mọi người giữ một tỷ trọng đáng kể tiền gửi của họ dưới dạng SGD kỹ thuật số với MAS, điều đó sẽ làm giảm đáng kể khả năng cho vay của các ngân hàng “. Ông Menon cho biết thêm, các biện pháp bảo vệ có thể giúp giảm thiểu những rủi ro.
Nhìn chung, phát hành CBDC bán lẻ ở Singapore không phải trường hợp khẩn cấp vì tiền vật lý vẫn tiếp tục được sử dụng. Giám đốc của MAS nhận xét, các lợi ích tài chính của đồng SGD kỹ thuật số chưa hấp dẫn. Tại quốc đảo sư tử, tỷ lệ người có tài khoản ngân hàng tương đối cao và thanh toán điện tử đặc biệt cạnh tranh và hiệu quả. Khả năng bị một đồng tiền kỹ thuật số nước ngoài thay thế chỉ là rủi ro từ xa.
MAS không phủ nhận những lợi ích tiềm năng do các giải pháp CBDC bán lẻ sáng tạo mang lại trong tương lai. Cơ quan này sẽ thực hiện ba cải tiến đối với khuôn khổ Sandbox liên quan đến quy định fintech (công nghệ tài chính) để thúc đẩy hơn nữa đổi mới trong lĩnh vực tài chính, ứng dụng fintech. Sandbox được ra mắt vào năm 2016, cho phép thử nghiệm đổi mới công nghệ để cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính.
Những người tham gia tùy chọn Sandbox Plus có thể nhận được trợ cấp tài chính, tối đa 500.000 USD trên một hồ sơ. MAS cho biết khoản tài trợ tài sẽ giúp đáp ứng nhu cầu về dòng tiền của những người đăng ký Sandbox Plus và giúp họ tập trung nguồn lực vào đổi mới công nghệ và phát triển thị trường. Các ứng viên đủ điều kiện cũng sẽ được đăng ký tham gia chương trình Deal Friday, nền tảng kết nối với cộng đồng nhà đầu tư bên ngoài.
Singapore nằm trong số các nước tiên phong phát triển các dự án CBDC bán buôn để thanh toán xuyên biên giới, có ưu điểm so với tiền mặt, chi phiếu vì CBDC có thể theo dõi liên tục thông qua dữ liệu định danh và các giao dịch được lưu dấu trong blockchain. BIS đang nghiên cứu các nguyên mẫu cho nền tảng chung để kích hoạt thanh toán quốc tế bằng các CBDC quốc gia với Australia, Malaysia, Singapore và Nam Phi.
eNaira, tiền kỹ thuật số đầu tiên của châu Phi
Khoảng 80 quốc gia đang nghiên cứu tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC), nhưng chỉ có vài nước phát hành được.
Nigeria là một trong số này.
Ngày 25/10/2021, Tổng thống Nigeria Muhammadu Buhari chính thức giới thiệu eNaira, đồng CBDC được nghiên cứu từ năm 2017. Ngân hàng trung ương Nigeria (CBN) đã hợp tác cùng công ty fintech Bitt tại Barbados để phát triển eNaira. Về cơ bản, eNaira là phiên bản điện tử của đồng tiền giấy Naira, có giá trị bằng nhau và do CBN phát hành. Nó không thay thế tiền mặt mà chỉ nhằm cung cấp công cụ thanh toán hiệu quả, an toàn. Cũng vì điều này, eNaira không biến động mạnh về giá trị như các loại tiền ảo phi tập trung như Bitcoin.
Kỳ vọng eNaira giúp tăng GDP
CBDC khác biệt với tiền mã hóa và là đối tượng chịu quản lý của các quy định ngân hàng. Thực tế, việc Nigeria ra mắt eNaira là điều khá bất ngờ khi CBN đều không ủng hộ tiền mã hóa. Tháng 2/2021, CBN ban hành chỉ thị cấm các ngân hàng tham gia những giao dịch tài chính liên quan đến tiền mã hóa. Nhiều người dân Nigeria đã đầu tư vào tiền số để "trú ẩn" trong bối cảnh Naira sụt giảm giá trị so với đồng USD. Hãng nghiên cứu Chainalysis chỉ ra Nigeria nằm trong 10 quốc gia sử dụng tiền điện tử nhiều nhất thế giới.
Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Buhari cho biết eNaira sẽ tăng lượng kiều hối, thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới, cải thiện khả năng tiếp cận tài chính. Ngoài ra, nó giúp chính phủ giải ngân các khoản phúc lợi trực tiếp cho công dân trong nước, thu thuế hiệu quả hơn.
Một động lực khác để eNaira ra đời là đại dịch Covid-19 tàn phá nặng nề, khiến nhiều chi nhánh ngân hàng khp Nigeria phải đóng cửa. Chỉ một số mở tại các khu vực đô thị, càng góp phần khiến nhiều người ở vùng sâu vùng xa bị loại khỏi hệ thống tài chính.
Cũng tại lễ ra mắt này, Thống đốc CBN Godwin Emefiele tiết lộ, 500 triệu eNaira (1,21 triệu USD) đã được đúc. Hiện tại, chỉ những người dân có tài khoản ngân hàng mới được đăng ký e-Naira. Phiên bản eNaira hiện tập trung vào giao dịch cá nhân (P2P) và cá nhân đến doanh nghiệp (P2B) qua hai ví Speed và Merchant. Thống đốc Emefiele chia sẻ, tổng cộng 200 triệu eNaira đã phát hành cho các ngân hàng.
Giá trị thanh toán điện tử tại Nigeria từ năm 2012 đến năm 2019 (đơn vị: nghìn tỷ Naira). Nguồn: Ngân hàng trung ương Nigeria.
Để cài đặt ví Speed, eNaira yêu cầu người dùng nhập số điện thoại, email, mã số xác nhận ngân hàng (BVN). Sau khi nhận được email xác nhận, họ có thể dùng ví cùng với các ứng dụng ngân hàng trực tuyến. Để nạp eNaira, người dùng đăng nhập vào ứng dụng ngân hàng rồi chuyển tiền sang ví Speed. Sau đó, họ sẽ gửi được eNaira sang ví Speed của người khác bằng cách quét mã QR.
Tính đến tháng 12/2021, CBN ghi nhận 583.000 ví cá nhân và 83.000 ví Merchant với tổng giao dịch đạt 188 triệu Naira. Ngân hàng đang cố găng tăng tỉ lệ sử dụng eNaira tại quốc gia hơn 200 triệu dân với GDP thường niên gần 500 tỷ USD. Đặc biệt, Tổng thống Buhari kỳ vọng eNaira sẽ tăng GDP cả nước lên thêm 29 tỷ USD trong 10 năm tiếp theo.
Phục vụ chiến lược tài chính toàn diện
Ngân hàng trung ương Nigeria áp dụng chiến dịch Tài chính toàn diện (financial inclusion) quốc gia từ năm 2012 với mục tiêu tăng tỉ lệ người Nigeria được tiếp cận dịch vụ tài chính lên 80% trong năm 2020 từ mức 36% năm 2012. Tuy nhiên, Nigeria chưa đạt được mục tiêu này. Theo một khảo sát năm 2020 của EfinA, tỉ lệ mới đạt 64%. 36% còn lại - tương đương 38 triệu người trưởng thành - vẫn chưa được sử dụng các dịch vụ ngân hàng. Báo cáo Chiến lược Tài chính toàn diện hàng năm của CBN xác định, "phụ nữ, thanh niên, cư dân nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ, sống tại phía Bắc" là nhóm nhân khẩu bị loại trừ bất cân xứng nhất. Việc sử dụng rộng rãi eNaira có thể thúc đẩy tài chính toàn diện khi giúp những đối tượng này dễ tiếp cận với dịch vụ ngân hàng hơn. Gần đây, CBN cho biết các tiểu bang phía Bắc đang dẫn đầu trong áp dụng CBDC so với trung tâm kinh tế Lagos. Nếu xu hướng tiếp diễn, eNaira sẽ hỗ trợ thu hẹp khoảng cách giữa các khu vực trong việc tiếp cận dịch vụ tài chính.
Tại Nigeria, tiền mặt vẫn là phương tiện giao dịch thống trị, đặc biệt với những đối tượng nói trên. Dù vậy, vài năm trở lại đây, bức tranh thanh toán cả nước đã có khởi sắc. Năm 2019, thanh toán điện tử đạt gần 109 nghìn tỷ Naira, tăng từ 4 nghìn tỷ năm 2012. Giai đoạn tiếp theo của eNaira cho phép những người chưa có tài khoản ngân hàng sử dụng thông qua mã định danh quốc gia NIN. Từ đó, tạo điều kiện giải quyết những thiếu sót mà hạ tầng thanh toán số đang gặp phải và mọi người dân đều được trao đổi eNaira.
Do ví eNaira hoạt động không cần tới Internet mà chỉ cần mã USSD, người dùng không có kết nối Internet đủ mạnh và smartphone sẽ dùng được CBDC. CBN cũng đang cân nhắc biến eNaira thành cổng thanh toán (gateway), công nghệ mà các cửa hàng đang sử dụng để chấp nhận thanh toán bằng thẻ ghi nợ hay thẻ tín dụng, để thúc đẩy việc sử dụng CBDC. Nếu thực hiện được những thay đổi này, nó sẽ thay đổi đáng kể triển vọng của chiến lược tài chính toàn diện của Nigeria.
Ấn Độ chủ trương tiếp cận tiền điện tử Trong báo cáo thường niên công bố vào ngày 27.5, Ngân hàng trung ương Ấn Độ (RBI) đề xuất đẩy mạnh nghiên cứu và triển khai tiền điện tử do ngân hàng trung ương phát hành. Đề xuất đẩy mạnh eRupee Trong một phiên thảo luận về ngân sách năm 2022 diễn ra vào tháng 2, Bộ trưởng Bộ tài chính Ấn Độ,...