SGK lớp 1 có ‘sạn’, chủ biên phải chịu trách nhiệm
Đại diện hội đồng thẩm định cho rằng nhóm tác giả phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về những “hạt sạn” trong sách giáo khoa lớp 1 vì hội đồng đã khuyến cáo nhưng nhóm tác giả vẫn giữ quan điểm của mình.
Trước nhiều xôn xao của dư luận về những “hạt sạn” của sách giáo khoa (SGK) lớp 1 Cánh Diều những ngày qua, trả lời báo chí chiều 12-10, ông Mai Ngọc Chừ, Phó Chủ tịch Hội đồng thẩm định (HĐTĐ) SGK Tiếng Việt 1, cho biết HĐTĐ đã nhận được yêu cầu báo cáo của Bộ GD&ĐT. Sắp tới, hội đồng này sẽ họp một cách nghiêm túc, rà soát lại những điều dư luận đặt ra.
Đ ã đượ c khuyến cáo nhưng nhóm tác giả không nghe
Đối với những “hạt sạn” được dư luận phản ánh, trước đó, HĐTĐ không chỉ khuyến cáo nhóm tác giả mà còn khuyến cáo cả nhà xuất bản bởi hai bên cùng có trách nhiệm về việc xuất bản SGK.
Về quá trình khắc phục các “hạt sạn” này, ông Chừ cho rằng cần thêm nhiều thời gian, có thể là hết năm học này để nghe ý kiến từ các giáo viên, những người trực tiếp giảng dạy, ý kiến của phụ huynh có con học lớp 1. Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT nên cho thực nghiệm giảng dạy SGK lớp 1 nhưng không giao cho nhóm tác giả chủ trì mà để cho Bộ GD&ĐT làm đầu mối.
“Chúng tôi với tư cách HĐTĐ sẽ báo cáo chi tiết cho Bộ GD&ĐT” – ông Chừ nói.
Phó chủ tịch HĐTĐ cũng khẳng định quá trình thẩm định SGK Cánh Diều nói riêng và cả năm bộ sách nói chung, hội đồng đều làm việc rất nghiêm túc và cẩn trọng.
“Tất cả vấn đề bạn đọc, dư luận quan tâm những ngày qua chúng tôi đều đã đề cập đến trong quá trình thẩm định. HĐTĐ có vai trò xem xét, những cái gì sai bắt sửa, cái gì không đúng bắt sửa nhưng nhiều khi hội đồng cũng phải tôn trọng ý kiến của nhóm tác giả.
Ví dụ như từ “nhá”, HĐTĐ đã đề nghị thay từ nhưng nhóm tác giả họ cho rằng “nhai” là vần “ai”, vần này chưa được học nên dùng từ “nhá”. Quan điểm của nhóm tác giả sách Tiếng Việt là để dạy âm và vần, nên rất khó cho việc sử dụng từ ngữ và đảm bảo sử dụng nhiều yếu tố. Nhóm tác giả đã thuyết minh như vậy nên hội đồng thấy phù hợp” – ông Chừ cho biết.
Về trách nhiệm, nếu để ra những “hạt sạn” trên, đại diện HĐTĐ cho rằng nhóm tác giả phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về những “hạt sạn” trong cuốn sách đó vì hội đồng đã khuyến cáo nhưng nhóm tác giả vẫn giữ quan điểm của mình.
Video đang HOT
Học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Triệu Thị Trinh (quận 10, TP.HCM) trong một tiết học. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN
Nhà trường và giáo viên lớp 1 phải… soạn lại chương trình
Về phía nhà trường, thực tế dạy và học tại Trường Tiểu học Triệu Thị Trinh (quận 10, TP.HCM) năm nay, trường chọn SGK lớp 1 các môn toán, tiếng Việt, đạo đức của bộ sách Cánh Diều.
Hiệu trưởng trường này cho biết giáo viên lớp 1 có quyền chủ động về việc phân bổ chương trình, phân phối nội dung và có thể điều chỉnh ngữ liệu sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của lớp.
Trong quá trình dạy, nếu giáo viên thấy ngữ liệu sử dụng không phù hợp thì có quyền thay đổi, miễn là vẫn giữ lại nội dung, mạch kiến thức của hệ thống bài học.
Vị này cho biết thêm từ đầu năm học đến nay, ban giám hiệu tăng cường dự giờ để xem giáo viên đang gặp khó khăn gì khi triển khai chương trình, từ đó có hướng hỗ trợ.
Phản ánh của những người liên quan trực tiếp đến chương trình – SGK là giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh rất quan trọng. Cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm lắng nghe thông tin nhiều chiều, trao đổi với các nhà chuyên môn để phân tích, làm rõ vấn đề. Nếu có nảy sinh những bất cập trong quá trình sử dụng cần điều chỉnh thì phải đề nghị các tác giả và nhà xuất bản điều chỉnh, hoàn thiện.
Ông PHẠM TẤT THẮNG, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội
Trường cũng tăng cường thời gian sinh hoạt chuyên môn của khối lớp 1 để các giáo viên cùng trao đổi những vướng mắc nhằm tìm giải pháp tháo gỡ.
“Bình thường một tháng chỉ họp hai lần nhưng nếu giáo viên thấy cần thiết có thể đề xuất họp chuyên môn lên ba lần/tháng” – vị này nói thêm.
Tại Trường Tiểu học Mê Linh (quận 3, TP.HCM), ông Nguyễn Văn Hùng, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết năm học 2020-2021 trường chọn lựa SGK môn Tiếng Việt 1, Toán 1, Đạo Đức 1, Tự nhiên xã hội 1, Hoạt động trải nghiệm thuộc bộ sách Cánh Diều.
Ông Hùng cho hay trước phản ánh của phụ huynh học sinh lớp 1, ban giám hiệu nhà trường đã cùng với giáo viên soạn lại chương trình theo thực tế của học sinh. Một tháng đã trôi qua, nếu học sinh học không kịp thì giáo viên có thể dạy chậm lại, nếu bài yêu cầu dạy hai âm thì giáo viên chỉ dạy một âm và dạy thêm vào tiết ôn tập.
Liên quan đến việc dư luận cho rằng có nhiều “sạn” trong bộ sách, ông Hùng nêu quan điểm: Vì hiện nay SGK không còn là pháp lệnh nên giáo viên không cần thiết phải dạy y nguyên như trong SGK.
“Những nội dung nào chưa phù hợp, cần thay đổi, giáo viên sẽ sinh hoạt cùng tổ chuyên môn thống nhất, cuối cùng ban giám hiệu sẽ duyệt” – ông Hùng nói.
Cơ cấu hội đồng thẩm định sách giáo khoa
Theo Điều 32 Luật Giáo dục mới năm 2019 vừa có hiệu lực, Hội đồng quốc gia thẩm định SGK do bộ trưởng Bộ GD&ĐT thành lập theo từng môn học, hoạt động giáo dục ở từng cấp học để thẩm định SGK. Hội đồng gồm nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan. Hội đồng phải có ít nhất 1/3 tổng số thành viên là nhà giáo đang giảng dạy ở cấp học tương ứng. Hội đồng và thành viên hội đồng phải chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng thẩm định.
'Sạn' trong SGK Tiếng Việt 1: Hội đồng thẩm định ở đâu?
Khi dư luận phản ảnh những bất cập trong bộ sách SGK mới, Bộ GD&ĐT yêu cầu Hội đồng thẩm định rà soát lại SGK Tiếng Việt 1. GS Nguyễn Minh Thuyết, Chủ biên sách Tiếng Việt 1 bộ Cánh Diều, cho biết sẽ tiếp thu và điều chỉnh.
Một trang trong SGK Tiếng Việt 1 (bài tập đọc "Hai con ngựa" trong trang được cắt thành 2 phần, để ở 2 trang khác nhau)
Nhiều ý kiến cho rằng, SGK Tiếng Việt 1, bộ sách Cánh Diều, thiết kế các bài học quá sức học sinh, dùng nhiều phương ngữ, có nhiều bài học không mang tính giáo dục.
Bài tập đọc "Thỏ và Rùa" dùng "nhá cỏ, nhá dưa" thay vì "ăn cỏ, ăn dưa". Bài "Mẹ con cá rô" dùng nhiều từ "chả" thay cho "không", "chẳng"... Một số ý kiến cho rằng, có bài tập đọc dạy học sinh khôn lỏi, lười nhác.
Theo nhiều phụ huynh, nội dung các bài tập đọc là các câu chuyện nên trẻ nhớ rất lâu. Vì thế, với những bài có nội dung khó hiểu, không có ý nghĩa về mặt giáo dục, phụ huynh gặp khó khăn khi dạy cho trẻ ở nhà.
"Chưa kể, kho tàng ca dao, tục ngữ Việt Nam phong phú, tác giả viết sách nên ưu tiên sử dụng, thay vì các bài đọc phỏng theo các câu chuyện nước ngoài đòi hỏi người đọc phải tư duy", chị Trần Thu Huyền, phụ huynh có con năm nay học lớp 1 ở Hà Nội, nói.
Sẽ tiếp thu, điều chỉnh
Trước sự phản ứng của dư luận những ngày qua, Bộ GD&ĐT đã có văn bản yêu cầu Hội đồng thẩm định quốc gia rà soát lại SGK Tiếng Việt 1.
GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới, Chủ biên SGK Tiếng Việt 1 bộ sách Cánh Diều, cho biết, các tác giả sẽ tiếp thu các ý kiến và có chỉnh sửa phù hợp. "Nguyên tắc khi làm ra một sản phẩm phục vụ xã hội mà có ý kiến thì mình phải điều chỉnh. Các tác giả sẽ lắng nghe góp ý của giáo viên, phụ huynh học sinh và người dân, đ.ánh giá hiệu quả thực tế để điều chỉnh những gì chưa phù hợp", ông Thuyết nói.
GS Thuyết cũng lý giải, sở dĩ sách dùng một số từ có thể ít thông dụng do thời gian đầu, học sinh chưa biết nhiều chữ, tác giả phải vận dụng số chữ ít ỏi mà các em biết để tạo thành câu văn, bài tập đọc nên phải dùng một số từ như vậy. Ví dụ, dùng từ "nhá" thay vì "nhai" vì đến thời điểm có bài tập đọc này, học sinh chưa học đến vần "ai". Từ này hoàn toàn không phải là phương ngữ mà là từ phổ thông, có trong Từ điển Tiếng Việt của Hoàng Phê, ông nói.
Hoặc bài đầu, ý phủ định được thể hiện bằng từ "chả" thay cho từ "không", "chẳng" vì đến giai đoạn này, học sinh chưa được học các vần "ông", "ăng".Về một số câu chuyện gây tranh cãi và cho rằng thiếu tính giáo dục như bài tập đọc "Hai con ngựa", "Ve và gà"..., GS Thuyết khẳng định, sẽ sửa chi tiết cốt truyện để đảm bảo tính giáo dục cao hơn.
GS Trần Đình Sử, Chủ tịch Hội đồng thẩm định SGK Tiếng Việt lớp 1 năm nay, cho rằng, việc Bộ GD&ĐT đề nghị Hội đồng thẩm định rà soát lại SGK là hợp lý. "Theo công văn, sau khi rà soát chỗ nào sách không đáp ứng được sẽ phải sửa. Sắp tới, Hội đồng thẩm định sẽ làm việc.Thời điểm này, Hội đồng thẩm định chưa tổ chức họp nên chưa có đ.ánh giá cụ thể", ông nói. Theo GS Sử, trong quá trình thẩm định, các thành viên Hội đồng thẩm định cũng từng góp ý, đề nghị tác giả điều chỉnh những vấn đề như dư luận nêu. Tuy nhiên, tác giả sách đã bảo lưu quan điểm của mình.
Bộ GD&ĐT báo cáo Chính phủ về sách Tiếng Việt lớp 1
Chiều 12/10, Bộ GD&ĐT đã báo cáo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về việc xử lý các ý kiến góp ý cho nội dung sách giáo khoa (SGK) Tiếng Việt lớp 1 theo chương trình mới. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết, sau một thời gian thực hiện, một bộ phận phụ huynh học sinh đã có ý kiến về ngữ liệu được sử dụng trong sách Tiếng Việt 1 bộ sách Cánh Diều. Bộ GD&ĐT đã giao cho các đơn vị trao đổi với tác giả, Hội đồng Thẩm định SGK quốc gia xem xét trên tinh thần cầu thị, tiếp thu, có hướng xử lý phù hợp.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, các ý kiến góp ý, dù gay gắt, đều thể hiện sự tâm huyết, lo lắng và mong muốn có được những cuốn SGK tốt nhất. Bộ GDT&ĐT phải trân trọng, nghiên cứu, tiếp thu một cách rất cầu thị, khoa học. Có vấn đề thuộc chuyên môn sâu, ý kiến góp ý chưa chắc đã đúng, Bộ phải có sự giải thích, trình bày lại một cách thuyết phục. Mặt khác, Bộ GD&ĐT cần xem xét tăng cường, điều chỉnh, bổ sung, nếu cần thiết, tất cả các quy trình về biên soạn, thẩm định, phê duyệt, tập huấn SGK mới cho giáo viên trong những năm tới.
'Hội đồng thẩm định từng khuyến cáo về sách Tiếng Việt 1' GS Mai Ngọc Chừ khẳng định sách Tiếng Việt lớp 1, bộ Cánh diều, có những "hạt sạn". Hội đồng thẩm định từng đưa ra khuyến cáo nhưng nhóm tác giả quyết không sửa. Trao đổi với Zing tối 12/10, GS Mai Ngọc Chừ, Phó chủ tịch Hội đồng thẩm định sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, nói ông hiểu sự lo...
