Sau Kharkov, Nga chuẩn bị mở thêm mặt trận mới ở phía Bắc Ukraine

Thu Hằng15:54 27/05/2024

Bằng cách mở một mặt trận mới ở miền Bắc Ukraine, Nga đang đánh cược rằng người Ukraine, vốn đã kiệt sức sau hơn hai năm chiến tranh, sẽ không thể duy trì các vị trí của mình trên toàn bộ chiến tuyến dài 1.000 km.

Binh sỹ thuộc lữ đoàn cơ giới số 14. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Tổng thống Volodymyr Zelensky đã cảnh báo rằng Nga đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới vào vùng Đông Bắc Ukraine, khi đất nước của ông đang phải vật lộn với làn sóng tấn công liên tục của Nga ở khu vực Kharkov (hay Kharkiv).

Moskva đang tập trung “một nhóm quân khác gần biên giới của chúng tôi”, cách thành phố lớn thứ hai của Ukraine, Kharkov, khoảng 90 km về phía Tây Bắc – nhà lãnh đạo Ukraine cho biết trong một bài phát biểu hôm 26/5.

Ông Zelensky ám chỉ tỉnh Sumy của Ukraine, nằm giáp biên giới Nga ở phía Đông Bắc đất nước.

Đầu tháng này, các lực lượng Nga đã mở một mặt trận mới trong cuộc chiến, phát động một cuộc tấn công mới qua biên giới vào Kharkov. Moskva nhanh chóng giành quyền kiểm soát một số khu định cư và các quan chức Ukraine cảnh báo đối thủ của họ có ý định chia cắt nguồn lực khan hiếm của Kiev, buộc họ phải rút binh lính và trang thiết bị từ các khu vực khác của tiền tuyến.

Các quan chức Ukraine đã cảnh báo trong nhiều tuần nay rằng Moskva cũng có thể coi khu vực Sumy là mục tiêu cho một cuộc tấn công khác. Vào giữa tháng 5, ông Kyrylo Budanov, Giám đốc Cơ quan Tình báo quân sự Ukraine (GUR), nói rằng một khi Nga ổn định được tiền tuyến ở Kharkov, họ sẽ chuyển mục tiêu sang Sumy.

Ông Andriy Demchenko, người phát ngôn Cơ quan Biên phòng Nhà nước Ukraine, cũng nói với đại RFE vào đầu tuần này rằng một cuộc tấn công vào khu vực Sumy “không bao giờ có thể bị loại trừ”. Ông Demchenko nói: “Kẻ thù có thể tấn công bất cứ lúc nào, ngay cả khi không có đủ lực lượng, [họ vẫn] cố gắng làm điều gì đó tương tự như hiện đang xảy ra ở hướng Kharkov”.

Tổng thống Zelensky đã cố gắng trấn an. “Chúng ta vẫn kiểm soát mọi nơi”, ông nói trong thông điệp video phát hôm 20/5, sau cuộc họp với các bộ tham mưu. Tuy nhiên, nỗi lo lắng vẫn thường trực với Kiev và các đồng minh phương Tây sau khi Nga mở mặt trận mới ở Đông Bắc Ukraine. Kể từ khi vượt qua biên giới giữa hai nước ở phía Bắc Kharkov vào ngày 10/5, lực lượng Nga đã chiếm được quyền kiểm soát hơn 150 km2 lãnh thổ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong 10 ngày, khoảng 10 làng, thôn đã bị chiếm và hơn 14.000 người dân phải sơ tán khỏi vùng chiến sự.

Video đang HOT

Các nhà phân tích phương Tây tin rằng, sau Kharkov, Điện Kremlin đã lên kế hoạch cẩn thận cho việc mở một mặt trận mới. Trong nhiều tháng, người Nga đã trì hoãn ở Donbas. Trong một năm qua, các thành phố quan trọng bị lực lượng Nga chinh phục là Bakhmut vào tháng 5/2023 và Avdiivka vào tháng 2 năm nay, cả hai đều chịu tổn thất nặng nề. Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã coi việc giành quyền kiểm soát toàn bộ Donbas là mục tiêu chiến tranh chính của ông.

Bằng cách mở một mặt trận mới ở miền Bắc Ukraine, Nga đang đánh cược rằng người Ukraine, vốn đã kiệt sức sau hơn hai năm chiến tranh, sẽ không thể duy trì các vị trí của mình trên toàn bộ mặt trận dài 1.000 km.

Ông Thibault Fouillet, giám đốc khoa học tại Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng (ISDS), giải thích: “Bằng cách vượt qua biên giới vào thời điểm này, người Nga đang kéo dài chiến tuyến và buộc Ukraine phải dồn quân sang một bên, điều này có thể làm suy yếu vị trí của họ ở nơi khác, ở phía Đông hoặc phía Nam đất nước”.

Xe chiến đấu bộ binh Bradley phục vụ trong lữ đoàn cơ giới số 47. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Mặt trận phía Bắc trong khu vực Kharkov hiện có thể đã ổn định – Bộ Quốc phòng Anh đánh giá hôm 26/5, đồng thời cho biết thêm rằng quyền kiểm soát của Nga đối với Kharkov “bị phân mảnh và không có sự liên kết”.

Bộ này cho biết thêm: “Những lợi ích của Nga trên trục này sẽ bị hạn chế trong tuần tới, vì động lực ban đầu của Moskva đã bị kìm hãm bởi sự phản kháng của Ukraine”.

Trong khi đó, quân đội Ukraine ngày 26/5 cho biết Nga đã tiến hành 8 cuộc tấn công vào khu vực Kharkov trong ngày trước đó, nhưng lực lượng của Kiev đã đẩy lùi một số cuộc tấn công. “Bây giờ các binh sĩ của chúng tôi đã giành được quyền kiểm soát chiến đấu ở khu vực biên giới, nơi quân Nga đã tiến vào”, Tổng thống Zelensky nói trong bài phát biểu buổi tối 24/5.

Giao tranh đã nổ ra trong và xung quanh thị trấn biên giới Vovchansk ở Kharkov, nằm cách lãnh thổ Nga chưa đầy 5km.

Đầu tuần này, Tư lệnh quân đội Ukraine, Đại tướng Oleksandr Syrskyi, cho biết mặc dù Nga có “những thành công nhỏ” trong nỗ lực tấn công ban đầu nhưng quân đội của Moskva hiện đang sa lầy trong “cuộc giao tranh trên đường phố để tranh giành Vovchansk”.

Truyền thông nhà nước Nga hôm 24/5 đưa tin lực lượng Điện Kremlin đã nắm quyền kiểm soát hơn một nửa Vovchansk.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Anh cho biết ngày 26/5: “Thị trấn Vovchansk vẫn còn trong tranh chấp, trong khi lực lượng phòng thủ Ukraine đã đẩy lùi phần lớn các cuộc tấn công của Nga”.

Nga đã ném bom thành phố Kharkov bằng các cuộc không kích gần như liên tục, bao gồm cả mục tiêu là một đại siêu thị trong thành phố vào ngày 25/5. Thống đốc tỉnh Kharkov Oleh Syniehubov cho biết hôm 26/5 rằng ít nhất 15 người được xác nhận đã thiệt mạng.

Mục đích thực sự của quân đội Nga khi thúc đẩy chiến dịch quân sự ở Kharkov

Ý tưởng của Nga không chỉ là chiếm Kharkov, mà còn phá hủy khả năng kháng cự của Ukraine. Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, chiến dịch ở Kharkov sẽ chia quân đội Ukraine thành hai hoặc bị chia tách hoàn toàn.

Quân nhân Nga gần Kherson, Ukraine, ngày 20/5/2022. Ảnh: BBC

Nga đang tiến hành một chiến dịch lớn ở khu vực Kharkov. Đồng thời, người Nga cũng đang tấn công những nơi khác, chủ yếu ở Donbas và vùng Zaporizhia. Mối đe dọa ở phía Bắc đã buộc Ukraine phải rút quân được triển khai ở nơi khác, bao gồm cả Chasiv Yar, để cố gắng giữ phòng tuyến ở khu vực Kharkov.

Theo tờ Asia Times, nếu Moskva có ý định buộc quân đội Ukraine phải di chuyển quân về phía Bắc thì cho đến nay, có vẻ như Nga đã thành công. Những cuộc di chuyển quân này sẽ tạo cơ hội cho quân đội Nga gây thêm thiệt hại cho quân đội Ukraine.

Câu hỏi lớn lúc này liên quan đến mục tiêu chính của Nga. Các chuyên gia quân sự không cho rằng Nga triển khai đủ lực lượng binh sĩ mới (thêm 50.000 quân) để thực sự chiếm được Kharkov. Một số người cho rằng Moskva có thể điều thêm lực lượng để chinh phục Kharkov, nhưng ít nhất cho đến nay điều đó vẫn chưa xảy ra.

Một số quan chức NATO tin rằng Kharkov là mục tiêu, nhưng nhà phân tích Stephen Bryen, làm việc tại Tiểu ban Cận Đông thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, không có chung đánh giá như vậy. Theo ông, mặc dù đúng là người Nga đang xây dựng một "cái vạc" xung quanh thành phố, nhưng họ muốn chiến đấu với người Ukraine ở ngoại ô hơn là trong một đô thị lớn. Kharkov là thành phố lớn thứ hai của Ukraine.

Ông Bryen đánh giá, mục tiêu của Nga là buộc quân đội Ukraine phải tổn hao lực lượng, gây thương vong nặng nề cho phía Kiev. Và nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, chiến dịch ở Kharkov sẽ chia quân đội Ukraine thành hai hoặc bị chia tách hoàn toàn.

Theo ông Bryen, ý tưởng của Nga không chỉ là chiếm lãnh thổ mà còn phá hủy khả năng kháng cự của Ukraine. Hiện có nhiều dấu hiệu cho thấy Nga đang đạt được thành công trong chiến dịch đang diễn ra.

Đầu tiên là việc chỉ huy lực lượng phòng thủ phía Bắc của Ukraine, Chuẩn tướng Yury Halushkin, đã bị Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sa thải vào ngày 15/5 vì không tổ chức hợp lý lực lượng phòng thủ ở khu vực Kharkov. Ông được thay thế bởi Thiếu tướng Ihor Tantsyura. Tuy nhiên, việc sa thải ông Halushkin không thay đổi được gì trên chiến trường.

Thứ hai là khả năng phòng thủ của Ukraine chưa đủ hiệu quả. Chủ yếu là đào hào sâu vì có rất ít thời gian để xây hầm xi măng. Dù thế nào đi nữa, Nga đang đưa thêm súng phun lửa và pháo binh để phá hủy chiến hào. Quân đội Nga được cho là đang tiến vào các công sự chiến hào và tấn công chúng cùng với lực lượng phòng thủ Ukraine bên dưới.

Chuẩn tướng Yuriy Halushkin đã bị Tổng thống Ukraine Zelensky sa thải. Ảnh: Asiatimes

Điểm thứ ba là lực lượng thiết giáp Ukraine chưa phát huy tác dụng. Một trong những bài học của cuộc chiến Ukraine là xe thiết giáp không còn là vũ khí tiền tuyến khi nó có thể bị phá hủy bởi thiết bị bay không người lái giá rẻ, mìn thả từ trên không và vũ khí chống tăng. Trong vài ngày qua, một chiếc xe tăng Abrams và ít nhất một xe tăng Leopard bên phía Ukraine đã bị phá huỷ. Những trận chiến xe tăng quy mô lớn dường như chỉ còn trong lịch sử.

Điểm thứ tư, theo ông Bryen, là ngày càng nhiều binh sĩ Ukraine bị bắt hoặc đầu hàng. Phần lớn đây là những chiến binh dày dạn kinh nghiệm, không phải lính nghĩa vụ mới tham gia, nên việc đầu hàng có tác động lớn về mặt tâm lý. Bên cạnh đó, cũng có báo cáo về việc các đơn vị không muốn thực hiện nhiệm vụ tấn công hoặc tự rút lui mà không có lệnh của chỉ huy. Con số cho đến nay vẫn chưa quá cao nhưng người Nga đang tìm cách để công khai sự việc.

Điểm thứ năm là ít nhất hai đại tá trong lực lượng bảo vệ Tổng thống đã bị bắt và người đứng đầu đội an ninh của Tổng thống Zelensky đã bị cách chức. Ông Zelensky nói rằng họ đang lên kế hoạch ám sát ông và các quan chức cấp cao khác, đồng thời đổ lỗi cho người Nga.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Bryen, nếu nhìn vào cuộc chiến, người Nga đã không nhắm vào Tổng thống Zelensky. Hai tuần trước, Nga đã đưa ông Zelensky, tướng tình báo Budanov và những người khác vào danh sách "truy nã" vì những tội danh chưa xác định. Nhưng danh sách này của Nga không phải là danh sách tiêu diệt.

Điểm cuối cùng là Tổng thống Zelensky và lực lượng của ông giờ biết rằng phương Tây sẽ không gửi quân đến để cứu Ukraine, bất chấp tuyên bố gây tranh cãi về ý tưởng này của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Washington đã tuyên bố sẽ không có binh sĩ NATO ở Ukraine. NATO cũng tuyên bố như vậy và bây giờ ngay cả Macron cũng nói rằng ông thực sự không có ý đó.

Sĩ quan cấp cao quân đội Ukraine tiết lộ nguy cơ phòng tuyến sụp đổ Theo các sĩ quan cấp cao Ukraine, bức tranh quân sự đang rất ảm đạm và các tướng Nga có thể đạt được thành công ở bất cứ nơi nào trên phòng tuyến của Ukraine mà họ quyết định tập trung tấn công. Phòng tuyến của Ukraine đứng trước nguy cơ sụp đổ ở bất cứ nơi nào mà Nga dồn lực để...