Sẵn sàng cho năm học mới 2018-2019: Bài 2: Kiên quyết với vấn đề lạm thu trong trường học

Một trong những vấn đề được nhắc đến đầu năm học mới là lạm thu. Mặc dù, lạm thu là một trong những căn bệnh không mới nhưng đến hẹn lại lên, đầu năm học, vấn đề này tiếp tục được đưa ra.

Giáo viên đứng ra thu sai quy định

Những ngày cuối tháng 8/2018, một số phụ huynh có con vào lớp 1, trường Tiểu học Việt Hưng (Hà Nội) phản ánh về một số khoản thu của nhà trường không hợp lý. Theo đó, phụ huynh phải đóng tiền mua sách giáo khoa và đồ dùng học tập với giá 734.000 đồng/học sinh, không đi kèm với bảng kê chi tiết. Bên cạnh đó, các phụ huynh còn phản ánh, họ còn phải đóng thêm các khoản như điều hòa, giá để cốc, để dép, giá sách, gối, chăn, tủ bán trú… Đây là những khoản được trường đặt ra là tiền cơ sở vật chất 1.000.000 đồng. Khoản này được giáo viên chủ nhiệm đọc miệng, thu hộ trường và không có biên lai.

Trước những phản ánh này, bà Nguyễn Thị Hằng Nga, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đô thị Việt Hưng phủ nhận về việc trường thu những khoản thu như trên. Nếu giáo viên thu sai thì sẽ phải trả lại cho phụ huynh học sinh. Đồng thời, những giáo viên này sẽ chịu trách nhiệm về việc thu này.

Đây là một sự việc về lạm thu được phản ánh kịp thời trước thềm năm học mới. Sau đó, những khoản thu sai đã được trả lại tới phụ huynh học sinh. Nhưng nhiều phụ huynh học sinh lo lắng, năm học mới vẫn chưa thực sự bắt đầu. Bởi sau khi học sinh vào học 1, 2 tuần thì những cuộc họp phụ huynh mới chính thức. Lúc này, liệu những vấn đề thu không đúng quy định, thu trá hình còn tồn tại?

Đặc biệt, trước thềm năm học mới, Chỉnh phủ thống nhất chủ trương thực hiện miễn học phí đối với trẻ mầm non 5 tuổi, học sinh THCS trường công lập và hỗ trợ đóng học phí đối cơ sở ngoài công lập đối với trẻ em, học sinh diện phổ cập, đặc biệt đối với thôn xã đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa. Nhiều ý kiến băn khoăn việc có nơi có thể lợi dụng chủ trương đúng đắn này để đưa ra các khoản thu không hợp lý.

Tuy nhiên, trả lời về vấn đề này ông Trần Tú Khánh, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ GD – ĐT cho biết, bên cạnh việc soát các văn bản pháp quy để hạn chế tối đa các việc này, Bộ sẽ gắn kết với các kế hoạch thanh kiểm tra và chỉ đạo các địa phương rà soát. Đồng thời, Ban đại diện cha mẹ học sinh và phụ huynh cả nước cần hiểu đúng các khoản được và không được thu. Các khoản thu kêu gọi xã hội hóa và tài trợ rất cần sự ủng hộ của hội phụ huynh, học sinh nhưng tùy mức độ, khả năng của từng gia đình; cấm thu áp đặt, cào bằng; đặc biệt, công tác quản lý phải công khai minh bạch với các khoản thu này. Đây có thể coi như khoản ngân sách, cần thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về xây dựng, đấu thầu, mua sắm…

Bộ và địa phương ráo riết thắt chặt quy định

Thời điểm tựu trường, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD – ĐT) Hà Nội đã công bố các số điện thoại đường dây nóng của các quận, huyện, thị xã để người học, phụ huynh và nhân dân kịp thời phản ánh các hiện tượng thu chi không đúng quy định năm học 2018-2019 tại các trường trên địa bàn.

Sở GD-ĐT cũng lưu ý, để phản ánh thông tin về các hiện tượng thu chi không đúng quy định tại các trường thuộc địa bàn quận, huyện, thị xã nào, đề nghị phản ánh trực tiếp về số điện thoại đường dây nóng của quận, huyện, thị xã đó.

Nhưng khác với cách làm này của Hà Nội, Sở GD – ĐT TP Hồ Chí Minh hướng đẫn thu, sử dụng học phí và các khoản thu khác đối với các trường công lập trên địa bàn năm học 2018- 2019. Theo đó, các đơn vị trường học phải thông báo đầy đủ, công khai bằng văn bản đến từng phụ huynh học sinh, phải nêu rõ nội dung các khoản thu theo quy định, khoản theo thỏa thuận và thu hộ – chi hộ, khi thu phải cấp hóa đơn thu tiền cho từng học sinh qua bộ phận tài vụ của trường. Đặc biệt, tuyệt đối không giao cho giáo viên thu – chi các khoản tiền.

Đối với các khoản thu, các trường học thực hiện giãn thời gian thu, không tổ chức gộp nhiều khoản thu cùng một thời điểm để giảm áp lực cho phụ huynh. Đối với kinh phí, hoạt động của Ban đại diện Cha mẹ học sinh phải thực hiện theo đúng Thông tư 55 của Bộ GD-ĐT về Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh.

Sở GD-ĐT TPHCM sẽ thành lập các đoàn kiểm tra tình hình thu chi đầu năm học tại các cơ sở giáo dục để kịp thời chấn chỉnh tình trạng thu các khoản không đúng quy định. UBND các quận huyện cũng thực hiện công tác kiểm tra, thanh tra này.

Về phía Bộ GD – ĐT, tháng 3/2018, Bộ GD – ĐT đã có văn bản số 1029/BGDĐT-KHTC về việc chỉ đạo điều hành giá và thực hiện các khoản thu lĩnh vực GD- ĐT trong năm học 2018-2019 gửi các địa phương, hướng dẫn, chấn chỉnh lạm thu.

Ông Trần Tú Khánh, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ GD – ĐT cho biết, văn bản 1029 Bộ GD- ĐT gửi tất cả các địa phương, trong đó có nhiều nội dung. Thứ nhất là ưu tiên các nguồn lực để huy động và phân bổ ngân sách cho giáo dục đảm bảo chi thường xuyên: tiền lương, phụ cấp, các khoản có tính chất lương và các hoạt động giảng dạy, học tập cho các cơ sở giáo dục đảm bảo đúng quy định. Thực hiện rà soát các văn bản quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với các có sở giáo dục công lập và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, công khai minh bạch các khoản thu chi tài chính theo đúng quy định.

Thứ 2, tuyệt đối cấm lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản thu ngoài quy định. Việc tiếp nhận các nguồn viện trợ, tài trợ, quà biếu tặng tại các cơ sở giáo dục thực hiện theo quy định tài Thông tư số 29/2012/TT-BGDĐT. Tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các khoản thu, chi trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn và xử lý nghiêm đối với người đứng đầu cơ sở giáo dục và trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn đã để xảy ra tình trạng lạm thu…

Văn bản này gửi đến các địa phương. Nhiều địa phương đã triển khai, có văn bản chỉ đạo đến các cơ sở giáo dục, các cấp quản lý, huyện, Sở GD- ĐT, phòng GD- ĐT và các sở ban ngành liên quan.

Bộ GD- ĐT đã có hướng dẫn công tác thanh kiểm tra việc triển khai các kế hoạch đào tạo trong năm; đặc biệt thanh kiểm tra với lạm thu; giao cho các Sở GD- ĐT phải triển khai để phát hiện kịp thời những hiện tượng lợi dụng Ban đại diện cha mẹ học sinh, lợi dụng xã hội hóa, hoặc lợi dụng thông tư 29 để triển khai thu áp đặt, cào bằng, dẫn đến bất bình trong phụ huynh học sinh và người dân cả nước.

Một trong những vấn đề nhắc đến trong lạm thu có sự trợ giúp của Ban đại diện cha mẹ học sinh. Nhiều người ví đây là “cánh tay nối dài” cho hiệu trưởng các trường lạm thu. Ông Trần Tú Khánh cho rằng, mặc dù đã được truyền thông, nhưng chính Ban đại diện cha mẹ học sinh và phụ huynh, nhiều vẫn hiểu chưa rõ, nắm chưa chắc quy định Ban đại diện cha mẹ học sinh được và không được thu gì.

Theo quy định tại Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT, Ban đại diện cha mẹ học sinh không được thu các khoản: bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường. Ban đại diện cha mẹ học sinh chỉ thu các khoản phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh.

Ông Trần Tú Khánh cho biết, Bộ GD – ĐT đang lấy ý kiến rộng rãi để bổ sung, sửa đổi thông tư 55. Bên cạnh thông tư 55, thông tư 29 để giải quyết những vấn đề kêu gọi, cho biếu, tặng, tài trợ…, Bộ GD- ĐT cũng đang tiến hành sửa đổi, đã lấy ý kiến của địa phương, Sở GD- ĐT và đặc biệt ý kiến các chuyên gia, để kêu gọi được nguồn tài trợ cho ngành Giáo dục, để nâng cao chất lượng, đáp ứng điều kiện cơ sở vật chất trong giai đoạn hiện nay, làm sao để cải cách hành chính nhất, dễ thực hiện nhất. Dự kiến, thông tư sẽ được ban hành trước thềm năm học mới để địa phương áp dụng.

Hiếu Vân

Theo baotintuc.vn