Sạm da, ngứa ngáy: Có thể lá gan đang ngày càng chai cứng

Xơ gan là một bệnh phổ hiện nay do thói quen uống nhiều bia rượu của người Việt Nam. Triệu chứng xơ gan ở giai đoạn đầu thường không rõ ràng. Khi bệnh phát triển nặng thì điều trị rất khó.

Xơ gan là gì?

Gan là cơ quan nội tạng quan trọng trong cơ thể, thực hiện một số chức năng chủ chốt như:

- Thanh lọc máu, loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể.

- Dự trữ các vitamin quan trọng như vitamin A, D, K…

- Tổng hợp protein.

- Sản xuất các chất giúp tiêu hóa thức ăn.

- Sản sinh cholesterol.

- Duy trì mức độ glucose trung bình trong máu.

Gan thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại nên dễ bị tổn thương dẫn tới bệnh lý, điển hình như xơ gan. Xơ gan là hậu quả cuối cùng của quá trình tế bào gan bị tổn thương. Xơ gan là tình trạng xơ hóa lan tỏa trong khắp nhu mô gan, làm đảo lộn cấu trúc của gan. Quá trình xơ hóa này tạo nên các dải xơ, chia cắt các tiểu thùy thành các tiểu thùy gan giả khiến quá trình tuần hoàn tại đây bị rối loạn. Các tế bào gan không thể phục hồi mà tiếp tục bị tổn thương khiến xơ hóa lan tỏa trong nhu mô gan.

Dấu hiệu cảnh báo xơ gan

Gan có khả năng bù trừ rất tốt, nên phần gan chưa bị chai cứng sẽ làm thay nhiệm vụ cho phần gan bị tổn thương, chai cứng nên xơ gan ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng cụ thể nên người bệnh khó phát hiện hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Khi gan bị chai cứng trên 75% thì mới có biểu hiện rõ ràng. Tùy từng mức độ mà các các biểu hiện của hội chứng suy tế bào gan, hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa, người bệnh có các triệu chứng:

- Cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém.

- Vàng da, da sạm.

- Ra máu cam, ra máu chân răng.

- Ngứa ngáy.

- Phù, cổ trướng.

- Chức năng tình dục suy giảm…

Trường hợp nặng hơn có triệu chứng của biến chứng như:

- Nôn ra máu, đi ngoài phân đen do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản.

- Hôn mê gan.

- Suy thận.

Bệnh nhân xơ gan nên ăn gì/kiêng gì?

Chế độ dinh dưỡng có đầy đủ protein sẽ đảm bảo cung cấp dưỡng chất cho tế bào gan khỏe mạnh, hồi phục tế bào gan bị tổn thương, kích thích tái tạo tế bào gan mới đồng thời có thể cải thiện hiện tượng protein máu thấp. Đảm bảo cung cấp đầy đủ lượng đường, không để xảy ra tình trạng hạ đường huyết do chức năng chuyển hóa của gan kém. Lượng vitamin và chất khoáng phong phú sẽ giúp cải thiện chức năng gan, bổ sung thiếu hụt do quá trình chuyển hóa của gan bị kém đi. Lượng lipid vừa phải sẽ giảm bớt gánh nặng dự trữ của gan.

Theo các chuyên gia gan mật, bệnh xơ gan không cần phải kiêng khem quá kỹ, người bệnh vẫn có thể duy trì chế độ ăn uống như thường ngày, tuy nhiên cần phải tuyệt đối kiêng một số thói quen có hại sau:

- Kiêng hoàn toàn rượu bia, đồ uống có cồn vì đây là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan. Chất cồn trong bia rượu sẽ làm tổn thương các tế bào gan còn khỏe mạnh và làm tình trạng xơ gan tiến triển nặng hơn.

- Hạn chế tối đa ăn những đồ ăn, gia vị có tính cay nóng như gừng, hành, ớt, đinh hương, hạt tiêu…, bởi đây là những đồ ăn trợ thấp nhiệt, có thể làm cho thấp nhiệt ở gan bị nặng thêm, khiến các triệu chứng lâm sàng của xơ gan như mệt mỏi, vàng da… càng nặng hơn.

- Các đồ ăn chiên xào, đồ nhiều dầu mỡ, thịt cừu, thịt gà cũng hết sức tránh bởi chúng là đồ khó tiêu sẽ khiến gan phải làm việc nhiều hơn, đồng thời những đồ ăn này cũng dễ sinh nhiệt, làm nóng gan, sẽ bất lợi nhiều cho việc hồi phục lá gan xơ.

- Bệnh xơ gan kiêng ăn những đồ ăn sẵn bởi chúng hay chứa chất bảo quản, màu thực phẩm nhân tạo không tốt cho gan. Nếu dùng thực phẩm tươi sống phải chọn nguồn gốc kỹ càng, tránh thực phẩm chứa thuốc trừ sâu, thuốc tăng trọng sẽ làm xơ gan tăng nặng hơn.