Sách vở, balô chỉ là cái vỏ
Học sinh cả nước bước vào ngày khai giảng năm học mới với nhiều háo hức, đặc biệt sau những tháng dịch bệnh khiến việc đến trường của học sinh trở nên “bấp bênh”.
Balô, sách vở đầu năm học cho con là gánh nặng của nhiều gia đình, đặc biệt sau dịch COVID-19 – Ảnh: NHƯ HÙNG
Suy cho cùng, balô hay cặp sách cũng chỉ là cái vỏ mà thôi; cốt lõi của giáo dục là sự nhân văn, sự trau dồi hiểu biết và cơ hội trở thành hữu ích dành cho mỗi người.
Nguyễn Bích Lan
Nhiều phụ huynh phấn khởi vì con mình không phải học online, được đến lớp gặp thầy cô, bạn bè. Tuy nhiên, trong niềm vui cũng có những nỗi lo lắng và bức xúc cần được giải tỏa.
Có cần nhiều sách đến thế?
Mấy ngày nay mạng xã hội lan truyền với tốc độ chóng mặt danh sách SGK lớp 1 của Trường tiểu học An Phong, Q.8, TP.HCM với tổng chi phí cho một bộ sách lên tới hơn 800.000 đồng. Sự việc này chẳng khác nào giọt nước tràn ly, sự tháo van xả cho bao tâm sự bức xúc của các phụ huynh đang chuẩn bị “sát nút” cho con tựu trường trong một năm dịch giã đầy khó khăn.
Dịch giả Nguyễn Văn Dân thốt lên: “ Sao bây giờ các cháu đi học khổ thế! Đúng là muốn con hay chữ phải hao túi tiền!”. Một phụ huynh ở nông thôn than thở: “Nhà tôi có hai cháu học tiểu học. Riêng tiền sắm sách vở, bút mực, quần áo đầu năm cũng hết vài triệu rồi. Năm nay dịch bệnh, tôi không đi làm thuê được, chắt ra được khoản này cũng toát mồ hôi!”.
Không đề cập đến chuyện kinh tế, chị Nguyễn Hà, mẹ của hai con nhỏ ở Hà Nội, băn khoăn về một khía cạnh khác xung quanh danh sách SGK cần mua cho học sinh lớp 1 dài dằng dặc này: “Giờ các cháu bị nhồi kinh quá! Ngày xưa tụi mình vào lớp 1 đi học cặp nhẹ tênh”.
Nhiều phụ huynh đặt câu hỏi, trẻ vào lớp 1 có thực sự cần dùng nhiều sách đến thế hay không? Các phụ huynh đã kinh qua việc sắm sửa này khẳng định nhà trường đưa danh sách về bảo mua thì mua vậy thôi chứ trẻ có dùng hết đâu, có cuốn hết năm còn chẳng được sờ đến. Trước bức xúc của người dân, Bộ GD-ĐT khẳng định: “Mọi tổ chức, cá nhân không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo. Phụ huynh, học sinh tự mua sắm theo nhu cầu thực tế và quyền tự chọn, không bắt buộc”. Tuy nhiên, ý kiến phản biện của phụ huynh đối với Bộ GD-ĐT là: “Nếu không ép thì Bộ GD-ĐT cho in các sách và tài liệu đó ra để làm gì?”. Không ít phụ huynh ngại gặp phiền phức với nhà trường, nên trường bảo sao thì nghe vậy cho lành!
Balô theo quy định
Không chỉ riêng chuyện mua sách vở, một số quy định cứng nhắc khác cũng khiến phụ huynh cảm thấy mình và các con đang bị làm khó. Một số phụ huynh chia sẻ trên mạng xã hội danh mục các thứ phải chuẩn bị “đúng quy định”. Nào là tập vở phải đúng loại giấy này, giấy kia, bút dạ quang bắt buộc phải màu vàng…
Ngay sáng 5-9, thay vì đến trường dự lễ khai giảng cùng con, chị Kim Thúy ở Q.Gò Vấp (TP.HCM) lại đến trường với mục đích gặp thầy hiệu trưởng vì… chiếc balô. Chị cho biết bé nhà chị năm nay lên lớp 6, đã có chiếc balô chống gù để đựng sách vở. Nhưng đùng một cái chị phát hiện nhà trường ra quy định: “Không mang balô du lịch, balô cóc, túi đựng sách, dùng cặp học sinh để đựng tất cả dụng cụ học tập”.
Vừa tiếc con không được mang chiếc balô mà con thích, vừa thấy quy định trên sẽ gây ra sự lãng phí không cần thiết, chị đến gặp thầy hiệu trưởng của trường con mình. Nhã nhặn hỏi lý do tại sao không được mang balô đi học, chị nhận được câu trả lời của hiệu trưởng như sau: “Đây là truyền thống của trường nhiều năm nay rồi. Cái gì truyền thống thì mình phải giữ. Hơn nữa ông bà mình nói ở bầu thì tròn ở ống thì dài nên học sinh phải tuân thủ quy định của trường”.
Video đang HOT
Chưa biết chị Thúy có “xoay chuyển” được thầy hiệu trưởng hay không, chỉ biết rằng chị nhận được sự đồng tình của nhiều phụ huynh khác. Những người đã có sẵn đồ dùng học tập cho con, bây giờ lại phải sắm sửa cho con lần nữa theo các quy định của trường.
Người viết bài phản ánh này không có ý coi thường các quy định được đặt ra. Nhưng dường như ở nước ta nhiều quy định được tạo ra dựa trên quan điểm của một vài cá nhân có quyền đưa ra các quy định, chứ không dựa trên điều kiện thực tế và tâm tư nguyện vọng của số đông người dân chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các quy định đó.
Nỗi bất an của cha mẹ
Trong một năm dịch bệnh COVID-19 hoành hành như năm nay, nhiều phụ huynh bị giảm thu nhập, thậm chí mất việc làm, trẻ em đến trường trong nỗi phấp phỏng và bất an của cha mẹ. Thiết nghĩ các trường không nên chất thêm những gánh nặng từ các quy định cứng nhắc ảnh hưởng đến niềm vui tới trường của trẻ nhỏ.
Phải đặt mình vào hoàn cảnh của một người cha, người mẹ mất việc căng mình lo đủ thứ cho con đến trường mới thấu cái sự bỏ đi sắm lại một chiếc balô hay cặp học sinh cho một đứa trẻ mới phiền phức làm sao. Có khi đó lại là giọt nước tràn ly đáng tiếc…
Nhận sách miễn phí, phụ huynh “mừng quá trời quá đất”
Chị Thủy và Ngọc Hân vui tươi khi nhận bộ sách lớp 1 – Ảnh: CHÍ CÔNG
Trường tiểu học Trường Long A3 (huyện Châu Thành A, Hậu Giang) vừa phối hợp với Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam tặng 200 bộ sách cho học sinh lớp 1 có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đến trường.
Đây là chương trình “Cùng đón em vào lớp 1″ của Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam, triển khai tặng 20.000 cuốn sách và đồ dùng học tập cho các em học sinh nghèo hiếu học cả nước, với trị giá gần 500 triệu đồng.
Chị Trần Hồng Thủy (ở xã Trường Long A, huyện Châu Thành A) cho biết nhà chị thuộc diện nghèo nhất xã, chồng chị bị khuyết tật nên kinh tế gia đình một tay chị lo lấy. Ai thuê gì chị Thủy làm nấy, cật lực làm lắm chị cũng kiếm chừng 100.000-150.000 đồng/ngày. Vì vậy, để lo cho con là Trần Thị Ngọc Hân đến trường là điều không dễ.
“Thầy cô ở trường có gọi điện thoại hôm qua cho hay con Hân được nhận bộ sách giáo khoa lớp 1 mà tôi mừng quá trời quá đất” – chị Thủy hồ hởi nói. Còn em Ngọc Hân nói: “Sáng nay mẹ đạp xe chở con ra trường để nhận sách về học. Sách mới tinh luôn, con vui lắm”.
Thầy Dương Hoàng Vũ – hiệu trưởng Trường tiểu học Trường Long A3 (huyện Châu Thành A) – cho hay: “Qua những bộ sách, chúng tôi nghĩ rằng đó không chỉ là sự quan tâm, chia sẻ mà còn là sự kỳ vọng của xã hội mong muốn các em học sinh nghèo chăm ngoan, vượt khó học giỏi. Hơn cả, các em sẽ không bỏ học vì chữ nghèo”.
CHÍ CÔNG
Học sinh lớp 1 "cõng" 23 đầu sách: Đi ngược mục tiêu giảm áp lực học hành, thi cử
Ngày 7.9, 23 triệu học sinh trên cả nước sẽ chính thức bước vào năm học mới 2020-2021. Đây là năm học được đặt nhiều kỳ vọng, mở đầu chặng đường đổi mới giáo dục, chuyển từ truyền thụ kiến thức sang phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực học sinh.
Nhưng hình ảnh những đứa trẻ lớp 1 phải "cõng" tới 23 đầu sách, theo ý kiến phụ huynh và chuyên gia giáo dục, đang đi ngược với mục tiêu này.
Phụ huynh đưa con chọn sách giáo khoa và sách tham khảo lớp 1 tại một nhà sách ở Hà Nội. Ảnh: Hải NGuyễn
"Quá tải" với học sinh và phụ huynh
Có con vào lớp 1 trường Tiểu học An Phong (quận 8, TPHCM) năm học này, chị Ng. bất ngờ với khoản tiền dành cho việc mua sách, vở đầu năm. Người mẹ cho hay từ giữa tháng 7, trường mầm non của con làm hồ sơ cho trẻ vào lớp 1, báo tiền mua sách giáo khoa là 807.000 đồng.
Trong danh sách hơn 23 đầu sách, vở bài tập cho trẻ vào lớp 1, các cuốn sách giáo khoa môn Toán, Tiếng Việt (tập 1, tập 2), Đạo đức, Tự nhiên Xã hội, Âm nhạc, Mỹ thuật, Hoạt động trải nghiệm, giáo dục thể chất (bộ Kết nối tri thức với cuộc sống), sách Tiếng Anh I-learn smart start; còn lại là vở bài tập các môn, sách tham khảo và bộ thực hành.
Phụ huynh trên cho rằng, năm nay học sinh lớp 1 học chương trình giáo dục phổ thông mới, một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa nên phụ huynh không dám mua sách ngoài thị trường vì sợ sẽ không đủ cho con học hoặc không trùng với sách mà trường dạy nên đăng ký mua sách tại trường. Với những người lao động thu nhập thấp, đây là khoản tiền không nhỏ đầu năm khi phải lo tiền đồng phục, giày dép, dụng cụ học tập, bán trú cho con.
Cùng nỗi lo trên, một phụ huynh có con vào lớp 1 tại 1 trường Tiểu học ở quận 12 (TPHCM) nhìn nhận, nhiều đầu sách, vở bài tập cho học sinh vào lớp 1 lo sợ sẽ quá tải với các cháu.
"Ngoài 8 cuốn sách giáo khoa bắt buộc và sách tiếng Anh, con tôi phải mua thêm vở bài tập. Vở này đi kèm theo cũng chiếm chi phí rất lớn mà không biết trong quá trình học có cần nhiều hay không? Có quá nhiều sách vở cho các con mới 6 tuổi, chỉ soạn sách vở đủ cho buổi học đã vất vả rồi, chưa nói đến tiếp thu kiến thức" - vị phụ huynh nói.
Theo ông Nguyễn Hoàng Phong - Hiệu trưởng trường Tiểu học An Phong - nhà trường không yêu cầu, bắt ép phụ huynh phải mua đủ toàn bộ sách giáo khoa, bài tập, bổ trợ trong danh mục. Trường đã làm sai khi thông báo không rõ ràng, phân định sách bắt buộc với sách tham khảo, gây hiểu lầm với phụ huynh.
Trước đó, khi gửi thông báo nhập học cho học sinh lớp 1, nhà trường có đính kèm danh mục sách giáo khoa sẽ sử dụng trong năm học, mục đích để phụ huynh có đi mua sách cho con ở ngoài thị trường thì mua đúng loại mà trường sử dụng. Sau phản ánh của phụ huynh, trường đã đăng thông báo rõ ràng những sách nào cần mua lên bảng tin của trường.
"Nếu không tự đi mua, phụ huynh có thể đăng ký những sách nào cần và nhờ nhà trường mua hộ. Chúng tôi không kinh doanh, buôn bán gì ở đây" - hiệu trưởng trường Tiểu học An Phong khẳng định.
Theo kết quả lựa chọn sách giáo khoa mới năm học 2020-2021 trên địa bàn TPHCM, bộ sách "Chân trời sáng tạo" (1 trong 5 bộ sách khoa mới) được 80% các trường lựa chọn (không đều ở các môn, môn tiếng Anh hơn 60%). Đây cũng là bộ sách được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phối hợp cùng Sở GDĐT TPHCM biên soạn.
Ngoài ra, còn có một số trường chọn bộ Cánh diều, Kết nối tri thức với cuộc sống, Cùng học để phát triển năng lực, Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục. Số tiền mà phụ huynh phải bỏ tiền ra mua sách cho con dao động từ 300.000 - 500.000 đồng/bộ, trong khi giá niêm yết của các bộ sách giáo khoa mà NXB công khai cao nhất chưa đến 200.000 đồng/bộ.
Tại sao lại có sự chênh lệch này? Nguyên nhân là do phụ huynh phải mua thêm quá nhiều sách tham khảo, sách bổ trợ được bán kèm với SGK.
Nhà trường không phải là nơi kinh doanh giáo dục
Không riêng ở TPHCM, mà rất nhiều địa phương khác cũng xảy ra câu chuyện, học sinh lớp 1 phải "cõng" quá nhiều đầu sách, cả sách giáo khoa và sách tham khảo. Trong khi với lứa tuổi này, các em cần thời gian làm quen với môi trường mới, để thấy việc học là niềm vui chứ không phải áp lực, có cảm giác sợ học vì bị nhồi nhét quá nhiều kiến thức.
Ngoài ra, có tình trạng này còn do nhà trường và đơn vị phát hành không biết vô tình hay cố ý "nhập nhèm" giữa sách giáo khoa và tham khảo, khiến phụ huynh phải bỏ số tiền lớn để mua. Cứ mỗi khi năm học mới bắt đầu, vấn đề sách vở, các khoản thu đầu năm lại trở thành gánh nặng với nhiều gia đình.
Trước tình trạng này, TS Thái Văn Tài - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GDĐT) - cho biết, bộ vừa ban hành công văn số 3401/BGDĐT-GDTH gửi Sở GDĐT các tỉnh thành về việc trang bị sách giáo khoa và tài liệu tham khảo trong trường tiểu học.
Theo đó, Bộ GDĐT nghiêm cấm mọi tổ chức, cá nhân không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo. Phụ huynh, học sinh tự mua sắm theo nhu cầu thực tế và quyền tự chọn, không bắt buộc phải mua.
Còn theo ông Nguyễn Văn Hiếu (Phó Giám đốc Sở GDĐT TPHCM), theo quy định chỉ có sách giáo khoa là bắt buộc, vở bài tập và các sách tham khảo khác tuỳ phụ huynh lựa chọn. Phụ huynh có thể tự do lựa chọn mua sách ở đâu nhưng sách phải đúng loại do trường chọn. Các trường không được ép buộc phụ huynh mua sách tại trường cũng như giới thiệu các sách tham khảo.
GS-TS Phạm Tất Dong - Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam - thì cho rằng, để giảm thiểu nỗi lo đối với gia đình khó khăn trong việc mua sắm sách đầu năm học cho con, các nhà trường cần đẩy mạnh phong trào tặng sách, xây dựng "thư viện sách giáo khoa, sách tham khảo, thiết bị giáo dục dùng chung". Học sinh chỉ cần mua vài cuốn bắt buộc, còn lại sách tham khảo, đồ dùng có thể mượn ở thư viện. Nếu làm được như vậy hằng năm sẽ tiết kiệm số tiền lớn chi cho việc mua sách như hiện nay.
"Với học sinh lớp 1, quan điểm của tôi là không cần thiết phải mua sách tham khảo, tránh gây lãng phí cho phụ huynh. Chúng ta hướng đến mục tiêu giảm tải, giảm áp lực học hành cho học sinh, việc phải mua nhiều sách như vậy là đi ngược chủ trương này. Bộ GDĐT cần vào cuộc ngăn chặn tình trạng này"- GS Phạm Tất Dong nêu quan điểm.
Khan hiếm sách giáo khoa lớp 6
Đến thời điểm này, không ít phụ huynh có con em vào lớp 6, nếu không đăng ký mua sách giáo khoa ở trường từ trước, thì phải chạy đôn, chạy đáo khắp nơi tìm mua SGK cho con.
Anh N.H.H (có con vào lớp 6 Trường Đoàn Thị Điểm, Hà Nội) cho biết, những ngày qua vợ chồng anh đi nhiều nhà sách lớn ở khu vực Cầu Giấy, Thanh Xuân, Bắc Từ Liêm nhưng không mua được sách cho con. Đến đâu cũng được nhân viên thông báo là hết sách giáo khoa lớp 6.
Quá lo lắng, nhắn lên nhóm Zalo của lớp, thì thấy nhiều phụ huynh cũng gặp tình trạng tương tự. Dù trường của con đã đi học từ tuần trước, nhưng vì không mua được sách, nên nhiều học sinh phải dùng chung sách giáo khoa. Để khắc phục việc này, phụ huynh phải đi mượn sách giáo khoa của những bạn đã mua được sách để photo cho con dùng tạm.
Việc khan hiếm sách giáo khoa lớp 6 được đại diện NXB Giáo dục lý giải là năm nay số học sinh đầu cấp tăng, ngoài ra là năm cuối dùng sách giáo khoa cũ, nên một số đại lý, cửa hàng có tâm lý không nhập nhiều sách giáo khoa về bán.
Nhà xuất bản đang khẩn trương cung ứng bổ sung SGK và sẽ phục vụ đầy đủ nhu cầu của học sinh. Hoặc phụ huynh có thể đến các cửa hàng sách và thiết bị giáo dục của NXB Giáo dục để mua đủ sách giáo khoa cho con. Bích Hà
Phố núi rợp cờ hoa trước ngày khai giảng năm học mới Đã thành thông lệ tốt đẹp, trước ngày khai giảng năm học mới 5/9, các trường học trên địa bàn Thị xã Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái) tổ chức Đội tuyên truyền măng non, diễu hành trong khu dân cư, cổ vũ "Ngày Toàn dân đưa trẻ đến trường". Đội Tuyên truyền măng non của Trường TH&THCS Võ Thị Sáu cổ động hưởng...