Sách giáo khoa mới, Nhà xuất bản nào sẽ chiến thắng?
Chúng ta thấy Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam vẫn đang có nhiều lợi thế trong việc biên soạn và phát hành sách giáo khoa trong những năm tới đây.
Chương trình giáo dục phổ thông mới mà ngành Giáo dục thực hiện trong những năm tới đây đặt “chương trình” lên trên sách giáo khoa bởi sách giáo khoa chỉ là một tư liệu cho việc dạy và học ở các nhà trường phổ thông.
Song, nhìn từ thực tế, việc biên soạn, thẩm định sách giáo khoa vẫn đang được Bộ rất chú trọng và vấn đề này cũng đang nhận được sự quan tâm của toàn xã hội.
Việc thẩm định sách giáo khoa lớp 1 đã cơ bản hoàn tất và chúng ta thấy Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam vẫn đang là đơn vị có nhiều lợi thế trong việc biên soạn và phát hành sách giáo khoa trong những năm tới đây.
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam sẽ chiếm ưu thế trong việc xuất bản và phát hành sách giáo khoa (Ảnh minh họa: Dangcongsan.vn)
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam đang chiếm ưu thế
Năm học 2020-2021 tới đây, Chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ được thực hiện ở lớp 1 và thời gian qua thì Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiến hành thẩm định sách giáo khoa lớp 1.
Đến nay, trong số 5 bản mẫu sách giáo khoa lớp 1 vượt qua 2 vòng thẩm định thì Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam có 4 bản. Bản mẫu còn lại thuộc về 2 nhà xuất bản là Nhà xuất bản đại học sư phạm Hà Nội và Nhà xuất bản đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh.
Theo chia sẻ ông Nguyễn Đức Thái, Chủ tịch Hội đồng thành viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, 4 bản mẫu sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã lọt qua hai vòng thẩm định.
Và, 4 bộ sách này có tên là: “Kết nối tri thức với cuộc sống;” bộ sách giáo khoa “Chân trời sáng tạo;” bộ sách giáo khoa “Cùng học để phát triển năng lực”; bộ sách giáo khoa “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục”.
Việc Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam đang chiếm ưu thế khi có tới 4/5 bộ sách giáo khoa mới đã vượt qua 2 vòng thẩm định không bất ngờ đối với mọi người.
Bởi, thực tế đơn vị này đã có hơn nửa thế kỷ đảm nhận công việc này nên họ có đội ngũ chuyên gia viết sách, đội ngũ họa sĩ trình bày hùng hậu và ngoài ra còn có nhiều lợi thế khác nữa.
Song, vấn đề đặt ra là Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam là đơn vị trực thuộc của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Video đang HOT
Liệu rồi đây có còn tình trạng độc quyền sách giáo khoa như hiện nay?
Theo kế hoạch thì các địa phương, các đơn vị trường học có quyền lựa chọn sách giáo khoa cho đơn vị mình và Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam sẽ không còn độc quyền xuất bản sách giáo khoa như hiện nay.
Tuy nhiên, chúng tôi băn khoăn liệu kế hoạch này có thực hiện được hay không thì thời gian mới trả lời được. Bởi, nhìn từ thực tế chúng ta sẽ thấy Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam đang có nhiều lợi thế bởi hiện nay họ đã có hệ thông phân phối sách giáo khoa ở khắp tất cả các tỉnh thành trong cả nước.
Các chi nhánh của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam cũng được đặt ở nhiều nơi để thuận lợi cho việc in ấn, phát hành hàng năm.
Nhất là việc Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam lại là đơn vị trực thuộc của Bộ Giáo dục và Đào tạo mà Bộ Giáo dục và Đào tạo lại đang là cơ quan lãnh đạo các Sở Giáo dục, dù sao thì dùng sách của “người nhà” vẫn hơn sách của “người ngoài”.
Vì vậy, nói gì thì nói, sách giáo khoa mới trong những năm tới đây vẫn tập trung vào sách của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam là điều chắc chắn.
Ai sẽ là người chọn sách giáo khoa?
Theo dự kiến, việc lựa chọn bộ sách giáo khoa nào cho đơn vị mình thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập hội đồng lựa chọn sách giáo khoa.
Trong đó, Chủ tịch hội đồng là lãnh đạo Ủy ban nhân dân, các Phó Chủ tịch là lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, Thư ký hội đồng là lãnh đạo các phòng chức năng trực thuộc Sở Giáo dục. Mỗi môn học/hoạt động giáo dục ở một cấp học có một tiểu ban.
Trong các tiểu ban này có ít nhất 2/3 tổng số thành viên là nhà giáo hoạt động giáo dục, giảng dạy tại các cơ sở giáo dục phổ thông thuộc các vùng miền trên địa bàn.
Nhìn vào cơ cấu này, chúng ta cũng thực sự yên tâm bởi có nhiều thành phần tham gia để lựa chọn sách giáo khoa cho địa phương mình.
Nhưng, liệu “ 2/3 tổng số thành viên là nhà giáo hoạt động giáo dục, giảng dạy tại các cơ sở giáo dục phổ thông thuộc các vùng miền trên địa bàn” có phải là những người quyết định hay không lại là vấn đề rất khó khẳng định.
Trong bối cảnh mà ngành giáo dục nước ta vẫn đang xem trọng vấn đề thi cử, điểm số thì việc lựa chọn một phương án an toàn vẫn là giải pháp tối ưu cho các địa phương lựa chọn sách giáo khoa cho riêng mình.
Chọn sách giáo khoa của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam (đơn vị trực thuộc của Bộ) sẽ tiện lợi hơn rất nhiều những bộ sách giáo khoa khác trong việc thi cử cho học sinh của mình.
Bởi, dù chương trình chung nhưng sách giáo khoa sẽ không thể nào giống nhau được, mỗi bộ sách có mỗi cách tiếp cận riêng trong nền tảng của của chương trình môn học. Vì thế, lựa chọn sách giáo khoa của Bộ đương nhiên là các địa phương phải hướng tới cho mình.
Dù chưa dám khẳng định nhưng nhìn từ thực tế, chúng ta cũng hình dung được việc phát hành, sử dụng sách giáo khoa cho chương trình giáo dục phổ thông mới trong những năm tới đây vẫn thuộc về Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam bởi đơn vị này đang nắm rất nhiều ưu thế cho riêng mình.
Tài liệu tham khảo:
//tuoitre.vn/nhieu-sach-giao-khoa-ai-duoc-chon-chon-the-nao-20191112222842173.htm
//www.tienphong.vn/giao-duc/nha-xuat-ban-giao-duc-se-tang-gia-ban-sach-giao-khoa-moi-1484886.tpo
NHẬT DUY
Theo giaoduc.net
Thẩm định sách giáo khoa lớp 1: Cần tiếp cận hiện đại
Theo Điều 32 Luật Giáo dục quy định, sách giáo khoa (SGK) phải cụ thể hóa Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT).
Theo đó, trong đổi mới căn bản phương pháp dạy học hướng tới việc chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận hình thành, phát triển năng lực học sinh (HS).
Hiện tại, Bộ GD&ĐT đang tiến hành thẩm định 5 bộ SGK lớp 1 của 3 nhà xuất bản (NXB) gồm NXB Giáo dục Việt Nam, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội, NXB Đại học TP Hồ Chí Minh để bảo đảm áp dụng từ năm học 2020 - 2021.
Sách giáo khoa phải cụ thể hóa Chương trình Giáo dục phổ thông (Ảnh: TTXVN)
Tiêu chí "không đóng khung"
Dự kiến trong tháng 10 này, các bộ SGK được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ký phê duyệt cho phép sử dụng trong Chương trình GDPT mới sẽ được công bố rộng rãi.
Chủ tịch HĐQG thẩm định SGK môn Đạo đức Đào Đức Doãn cho biết, các tiêu chí, bộ chỉ báo đánh giá SGK hoàn toàn "không đóng khung" và rất cởi mở với sự sáng tạo trong các bộ sách. Việc có những điều kiện khung mà SGK phải tuân theo là cần thiết, nhằm đảm bảo các bộ sách có sự thống nhất chung về yêu cầu và định hướng, đúng với chương trình môn học.
Theo PGS Doãn, 6 bộ sách được thẩm định đều có nét độc đáo riêng. HĐQG quan tâm đến tính phù hợp của các bộ sách đối với thực tế giảng dạy và đối tượng người học ở các vùng miền, từ đó đưa ra những đánh giá, góp ý chính xác, phù hợp.
Việc sáng tạo nên những cuốn SGK chất lượng và được sử dụng hiệu quả là con đường đáng tin cậy nhất để đảm bảo chất lượng giáo dục ở các nhà trường phổ thông. Điều này không làm thay đổi tiêu chí thẩm định SGK, cũng không khiến cách nhìn nhận, đánh giá của các thành viên trong HĐQG bị giới hạn.
Chủ tịch HĐQG thẩm định SGK môn tiếng Anh Phạm Thị Hồng Nhung khẳng định, các tiêu chí và đánh giá của HĐQG đều tôn trọng sự sáng tạo của tác giả về phương pháp dạy học, tương thích với nội dung Chương trình GDPT mới, chương trình môn học và hỗ trợ học sinh (HS) phát triển các năng lực, phẩm chất đáp ứng chuẩn đầu ra của chương trình.
"Những nội dung đã công bố trong chương trình thì chắc chắn là phần cốt lõi mà bất cứ bộ SGK nào cũng phải tuân theo. Nếu nội dung không phù hợp, HĐQG thẩm đinh sẽ đề nghị tác giả chỉnh sửa" - bà Nhung cho hay.
Một số chuyên gia cho rằng, SGK trong nhà trường chứa đựng một khối lượng thông tin khoa học, một kịch bản định hướng tổ chức các hoạt động dạy học. Những bộ SGK khi được dùng để dạy và học trong Chương trình GDPT mới phải đáp ứng đủ 13 tiêu chí đã đề ra.
Đặc trưng quan trọng và nổi trội nhất của SGK hiện đại là chú trọng phát triển năng lực và lấy HS làm trung tâm. Theo nhóm nghiên cứu NXB Giáo dục Việt Nam (GS.TS Vũ Văn Hùng, PGS.TS Trần Đức Tuấn, PGS.TS Phan Doãn Thoại), những cuốn SGK được thiết kế và biên soạn với quan điểm giáo dục hiện đại, công nghệ tiên tiến là một trong những yếu tố quyết định nhất đến chất lượng giáo dục của một quốc gia.
"SGK là một trong những công cụ chủ đạo để chuẩn hoá trình độ học tập của HS và qua đó góp phần nâng cao chất lượng học tập và chất lượng dạy học ở các nhà trường phổ thông" - nhóm nghiên cứu bày tỏ.
Nhiều hạn chế
Việc thành lập HĐQG thẩm định SGK, Nghị quyết 88/2014/QH13 về đổi mới Chương trình SGK GDPT đã đưa ra và được quy định trong Điều 32 của Luật Giáo dục năm 2019. Với SGK lớp 1, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ yêu cầu quan tâm tới yếu tố vùng miền trong lựa chọn giáo viên tham gia thẩm định SGK.
Vì vậy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Bộ GD&ĐT Thái Văn Tài cho biết, khi thiết kế HĐQG thẩm định đã có đại diện nhiều vùng miền khác nhau. Những thành viên tham gia vào HĐQG thẩm định được tập huấn để tìm hiểu về chương trình với các bước làm việc khách quan, minh bạch, thể hiện sự dân chủ giữa HĐQG thẩm định và tác giả.
Bộ SGK chất lượng là "chìa khóa" để thực hiện thành công Chương trình GDPT mới. Với giáo viên, SGK định hướng phân tích, lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức, phương tiện tổ chức dạy học. Còn với HS, SGK là nguồn kiến thức chính để tra cứu, gia công trí tuệ dưới sự tổ chức của giáo viên, qua đó chiếm lĩnh tri thức khoa học.
Về vấn đề này, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Hà Nội Đinh Quang Báo cho rằng, những lần đổi mới giáo dục này của Việt Nam cần cố gắng triển khai như là một tiếp cận hiện đại trong biên soạn chương trình và SGK, trong đổi mới căn bản phương pháp dạy học hướng tới việc chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận hình thành, phát triển năng lực học sinh.
Nhược điểm lớn nhất của SGK truyền thống là tập trung vào chức năng cung cấp thông tin, kiến thức một môn học. Và khi quán triệt một cách máy móc SGK là pháp lệnh đã biến hoạt động dạy hướng vào truyền đạt cái có sẵn, hoạt động học tập trung vào ghi nhớ, rập khuôn SGK.
Theo GS Đinh Quang Báo, Việt Nam không có viện hay trung tâm nghiên cứu biên soạn SGK như ở một số nước nên không có đội ngũ các nhà sư phạm chuyên sâu về SGK, hoạt động chuyên nghiệp biên soạn SGK. Phần lớn các tác giả tự rút kinh nghiệm, tham gia nhiều đợt soạn SGK nên ít nhiều cũng có kinh nghiệm, nhưng chưa bài bản, còn hạn chế vì tri thức giáo dục học. Đó là một khó khăn, nếu có biện pháp tổ chức nhân sự, trao đổi quán triệt những lý luận cơ bản về SGK, và đặc biệt có chế độ đãi ngộ xứng đáng về vật chất và tinh thần thì sẽ khắc phục được các khiếm khuyết đó.
Theo kinhtedothi
Sách giáo khoa cho chương trình mới: Xóa độc quyền, tăng chất lượng sách Trong hội thảo mới nhất của NXB Giáo dục Việt Nam với nhiệm vụ đổi mới chương trình và sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông, 4 mẫu bản SGK mới đã được giới thiệu. Các bản sách đều bám sát định hướng của chương trình mới, trình bày đẹp, việc một chương trình nhiều bộ sách đã tạo ra những điều...