Quan hệ ngoại giao căng thẳng, Litva rút hết nhân viên ngoại giao khỏi Trung Quốc

Chính quyền Vilnius e ngại việc Trung Quốc hạ cấp quy chế ngoại giao có thể khiến nhân viên ngoại giao của Litva tại Bắc Kinh bị tước quyền miễn trừ ngoại giao.

Sứ quán Latvia tại Trung Quốc tạm thời được vận hành từ xa. Ảnh: AFP

Tờ Financial Times (FT) ngày 15/12 đưa tin Litva đã rút toàn bộ nhân viên ngoại giao còn lại khỏi Trung Quốc do lo ngại an toàn, một động thái cho thấy leo thang trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước liên quan đến vấn đề Đài Loan/Trung Quốc.

Đại biện lâm thời Litva tại Bắc Kinh, ông Audra Ciapiene, đã được triệu hồi về Vilnius để tham vấn trong ngày 15/12. Ông là đại diện ngoại giao cao nhất của Litva tại Trung Quốc sau khi đại sứ Diana Mickeviciene được triệu hồi về nước hồi tháng 9 vừa qua. Đại sứ quán Litva ở Bắc Kinh sẽ được vận hành từ xa, Bộ ngoài giao nước này xác nhận.

Trao đổi với FT, nguồn thạo tin ẩn danh cho biết chính phủ Trung Quốc trước đó đã yêu cầu các nhân viên ngoại giao còn lại của Litva ở Bắc Kinh nộp thẻ ngoại giao cho Bộ Ngoại giao Trung Quốc để hạ cấp quy chế thẻ. Động thái này khiến Litva lo ngại số nhân viên của mình có thể bị mất quyền miễn trừ ngoại giao và sẽ gặp nguy hiểm nếu tiếp tục ở lại Trung Quốc.

Quan hệ ngoại giao Trung Quốc-Litva gia tăng căng thẳng trong thời gian qua liên quan đến vấn đề Đài Loan. Tháng 8/2021, Litva chấp thuận để Đài Loan mở văn phòng đại diện đặt theo tên hòn đảo, cơ sở đầu tiên của Đài Loan ở châu Âu sau 18 năm. Trung Quốc chỉ trích gay gắt quyết định này, triệu hồi đại sứ tại Litva và yêu cầu Vilnius rút đại sứ về. Trung Quốc cũng tạm dừng các chuyến tàu chở hàng đến Litva và ngừng cấp phép xuất khẩu thực phẩm.

Sau khi văn phòng này đi vào hoạt động hôm 18/11, Trung Quốc ngày 21/11/2021 đã chính thức thông báo quyết định giáng cấp quan hệ ngoại giao với Litva xuống hàng “đại biện” thay vì “đại sứ” như trước đây để trả đũa việc chính quyền Vilnius cho Đài Loan lập văn phòng đại diện với tên Đài Loan thay vì Đài Bắc. Nhiều lệnh trừng phạt kinh tế cũng được Trung Quốc dựng lên nhằm vào Litva, trong đó có việc hạn chế, ngăn chặn hàng xuất khẩu của Litva vào đại lục.

Phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) tại Bắc Kinh, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không phản hồi trước đề nghị yêu cầu xác nhận, bình luận về thông tin mà FT đăng tải.