Phỏng vấn một hiệu trưởng

Mai Thị Diễm06:24 23/08/2018

- Thưa chị, mới đầu năm học mới, đã xảy ra tình trạng thiếu sách giáo khoa. Sau những bê bối của một kỳ thi tốt nghiệp, lại đến những lúng túng về cơ sở vật chất, hoặc lo ngại tình trạng lạm thu. Có vẻ như sự chuẩn bị của ngành giáo dục luôn tạo ra lo ngại?

Ảnh minh họa

- Thiếu sách giáo khoa chỉ xảy ra ở vài khối lớp, và một ít địa phương, rồi sẽ sớm ổn. Cái thiếu lớn nhất hiện giờ, trong quan sát của một người quản lý giáo dục, chính là sự ngang tầm của đội ngũ giáo viên. Nhiều thầy cô vẫn còn tự cho rằng họ chính là chân lý, đã nói gì học trò cũng nhất định phải nghe theo. Nhiều giáo viên cứ sợ trứng khôn hơn vịt, không dám thừa nhận là có những chuyện học sinh hiểu biết hơn thầy cô.

- Đây là nhìn nhận can đảm. Như vậy, vai trò của thầy cô giáo phải là gì trong tầm nhìn mới?

- Giáo viên không thể chỉ là người truyền đạt kiến thức. Đứng trên bục giảng, họ phải là người tạo ra môi trường khích lệ học trò tìm tòi kiến thức, sáng tạo vượt qua lối mòn. Rất nhiều tri thức mới không có trong sách giáo khoa, nhưng sẽ tìm thấy trên internet. Nếu người giáo viên chỉ học thuộc lòng giáo án, họ sẽ nhanh chóng tụt xa so với chính học trò. Khi trò đặt câu hỏi hay mà thầy bí, cứ trung thực trả lời “Câu này thầy/cô không biết”! Không học để làm mới mình, chính thầy cô giáo sẽ cũ đi.

TƯ QUÉO

Theo www.sggp.org.vn

Trường học không thể là vương quốc riêng của bất cứ ai

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm đánh giá, các cơ quan quản lý đang lầm lẫn giữa quản lý nhà nước với việc quản trị của các cơ sở giáo dục đào tạo.

Chậm phân cấp quản lý gây ra tác hại thế nào với nhà trường?

Từ cuối năm 2013 đã có Nghị quyết 29/TW về quyền tự chủ của cơ sở Giáo dục đào tạo, nhưng đến nay mới đang thử nghiệm ở 35 trường, còn trên 200 trường đại học cao đẳng, các trường phổ thông, trường dạy nghề chưa được thực thi. Vì sao lại có trình trạng chậm chạp, bảo thủ này?

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm đánh giá: "Do các cơ quan quản lý giáo dục của nhà nước chưa thấy được trong nền kinh tế thị trường, các cơ sở giáo dục đều là những đơn vị sự nghiệm phục vụ dịch vụ công, nó cũng như các đơn vị sản xuất kinh doanh, phải được nhà nước quản lý theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm xã hội về kết quả đào tạo của mình.

Các cơ quan quản lý của nhà nước, quản lý các cơ sở giáo dục đào tạo công lập vẫn mang tư tưởng áp đặt cơ chế quản lý thời bao cấp của kinh tế chỉ huy, kinh tế tập trung quan liêu bao cấp. Đây là cách quản lý trái với quy luật của nền kinh tế thị trường.

Video đang HOT

Trong kinh tế thị trường, các cơ sở giáo dục đào tạo phải hết sức năng động sáng tạo và phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước xã hội về chất lượng giáo dục, về kết quả đào tạo của mỗi nhà trường công lập.

Từ trường mầm non đến đại học đều phải được quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm xã hội. Và các cơ sở giáo dục đào tạo mới là nơi tạo ra sản phẩm giáo dục đào tạo, đó là sự phát triển nhân cách, phẩm chất năng lực người học, các cấp quản lý giáo dục chỉ là cơ quan quản lý, chỉ đạo, giám sát để có những kết quả giáo dục đó cao hơn, đồng đều hơn".

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm: Trường học không thể là vương quốc riêng của bất cứ ai. ảnh: Ngọc Quang.

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm nhận định, hiện nay các cơ quan quản lý giáo dục đang lầm lẫn giữa quản lý nhà nước về các cơ sở giáo dục đào tạo với việc quản trị của các cơ sở giáo dục đào tạo.

Mặt khác, trên thực tế có thể còn nhiều cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đào tạo chưa đủ năng lực, chưa đủ phẩm chất và chưa thể phát huy khi trao quyền tự chủ. Vì thế, các cơ quan quản lý giáo dục có thể thiếu tin tưởng, chưa dám giao quyền cho đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đào tạo về năng lực thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

Bằng chứng các cơ sở giáo dục đào tạo ngoài công lập từ mầm non đến Đại học, trong nền kinh tế thị trường họ mới được tự chủ (từ năm 1986 đến nay) và buộc phải tự chủ, chỉ có tự chủ họ mới tồn tại phát triển được. Như vậy các cán bộ quản lý các trường công lập nếu được giao, chắc chắn sau một thời gian có cơ chế, có hướng dẫn họ sẽ làm được và làm tốt.

"Các cơ quan quản lý giáo dục các cấp không thấy được tác hại của việc chậm phân cấp quản lý, chậm trao quyền tự chủ thì càng kéo dài sự trì trệ lạc hậu của giáo dục đào tạo hiện nay.

Hiện nay các cơ sở giáo dục đào tạo công lập vẫn đang hoạt động theo kiểu trên bảo gì dưới làm nấy, đâu cần sáng tạo, ai đánh giá chất lượng cao hay thấp, hết năm học sinh lên lớp 99-100% và tốt nghiệp lúc nào cùng 99 - 100%.

Các trường học cộng lập nào được trao giấy khen, cờ thi đua, hiệu trưởng lại càng yên tâm bình chân như vại", Tiến sĩ Lâm chỉ rõ.

Một nhầm lẫn khác của các cơ quan quản lý nhà nước về các cơ sở giáo dục đào tạo công lập là họ sợ các cơ sở công lập được nhà nước cấp kinh phí hoạt động, cơ sở vật chất nhà nước cũng bao trọn gói. Đội ngũ nhà giáo do các cấp quản lý tuyển chọn cử đến, nếu giao quyền tự chủ các nhà trường, các cán bộ quản lý dễ làm thất thoát kinh phí, tài sản nhà nước.

Họ không hiểu được nhà nước chỉ trao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục đào tạo để dễ dàng gắn kết mục tiêu quyền lợi của người quản lý, người dạy với sản phẩm giáo dục mà họ tạo ra theo đúng quy luật kinh tế thị trường. Các cơ sở giáo dục đào tạo chỉ có "thương hiệu" có chất lượng mới tồn tại.

Nhà nước chỉ trao quyền cho các cơ sở giáo dục đào tạo theo thể chế được quy định, chứ không buông quyền quản lý, hơn nữa tự chủ của các cơ sở giáo dục đào tạo phải luôn gắn với công khai, minh bạch, với chịu trách nhiệm xã hội.

Các cơ sở giáo dục đào tạo được thực thi quyền tự chủ vẫn phải chịu sự quản lý chặt ché của các cơ quan quản lý nhà nước ở các cấp, lại chịu sự giám sát của tập thể nhà trường, của cộng đồng địa phương.

Phải hiểu các cơ sở giáo dục đào tạo được trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm là một bước tiến cơ bản để nền giáo dục Việt Nam tiến đến chất lượng giáo dục với đầy đủ ý nghĩa của nó, mới hội nhập các nước.

Cơ sở giáo dục đào tạo nào được nhà nước trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm xã hội là có điều kiện về cơ sở vật chất, về con người và chỉ có thể tự chủ trong vòng "kim cô" quy chế tự chủ của nhà nước định sẵn, không phảo tự do, tự ý muốn làm gì thì làm.

Giao quyền tự chủ sẽ giúp cho các trường sáng tạo tốt hơn. ảnh: Ngọc Quang.

Mặt trái của cơ chế tự chủ ở các trường công lập

Theo Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm, nếu đội ngũ cán bộ các trường không thay đổi tư duy, không có năng lực, chỉ ngồi chờ sự chỉ đạo các cơ quan quản lý giáo dục cấp trên thì sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội, nhiều kế hoạch không thực hiện được dễ dẫn đến mâu thuẫn nội bộ... sẽ dễ dàng mất dần lợi thế được nhà nước đầu tư.

Hoặc nếu những cán bộ quản lý thiếu phẩm chất lợi dụng cơ chế tự chủ, thao túng quyền lực, mất dân chủ, chỉ nhằm thỏa mãn quyền lợi cá nhân của người quản lý, họ sẽ đi theo vết xe đổ "Quyền lực càng lớn, sự tha hóa quyền lực càng nguy hiểm".

Đây là những nỗi lo lắng của cán bộ giáo viên của những cơ sở giáo dục đào tạo không chọn đúng người đứng đầu thật sự có phẩm chất, năng lực sẽ là thảm họa của mỗi cơ sở.

Đồng thời, Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm lưu ý một số giải pháp ngăn chặn mặt trái, phát huy mặt tích cực của cơ chế:

Quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục đào tạo công lập phải sớm được luật hóa bằng một nghị định của Chính phủ.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm biên soạn và trình dự thảo Nghị định cho các cơ sở giáo dục đào tạo công lập ở phổ thông và mầm non để triển khai đồng thời với chương trình giáo dục phổ thông mới, lưu ý một số điểm sau:

Thực hiện quyền tự chủ trong việc xây dựng và thực thi các chương trình giáo dục hàng năm.

Thực hiện quyền, nghĩa vụ trong việc thu chi ngân sách nhà nước cấp, ngân sách cha mẹ học sinh đóng để tự chủ trong việc trả lương cán bộ giáo dục, mua sắm trang thiết bị dạy học, tu bổ cơ sở vật chất. Kinh phí khen thưởng giáo viên, học sinh.

Thực hiện quyền tuyển dụng, chọn lựa và trả lương theo tài năng đóng góp của mỗi Cán bộ giáo viên cho mỗi cương vị công tác giáo dục trong nhà trường.

Tự chủ trong việc gắn kết, huy động các nguồn lực trong, ngoài nhà trường cho mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục của mỗi nhà trường.

Có cơ chế đảm bảo quyền dân chủ cho các thành viên mỗi nhà trường: Hội đồng trường, công đoàn, đoàn thanh niên trong nhà trường...

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm nêu quan điểm: "Chính phủ sớm ban hành Nghị định chừng nào thì quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đào tạo công lập, mới sớm được thực thi.

Dân chủ là sản phẩm tinh thần, sản phẩm đỉnh cao của văn hóa nhân loại, chỉ có xã hội văn minh thật sự được điều hành bởi một hệ thống pháp luật chặt chẽ, nhân văn mới có dân chủ.

Đặc biệt trong giáo dục, dân chủ là thể hiện cao nhất sự tôn trọng con người. Giáo dục không trên cơ sở tôn trọng con người, không khuyến khích con người cống hiến, con người tự tin, tự trọng, tự chủ trong mọi việc làm của mình, nền giáo dục đó không thể coi là có chất lượng.

Chất lượng giáo dục là chất lượng cuộc sống của con người được đáp ứng, được thỏa mãn những nhu cầu bậc cao. Nói đến chất lượng cao của giáo dục trước hết học sinh phải được giải phóng về tinh thần, được tự do phát triển nhân cách theo cách riêng của mỗi người.

Cán bộ quản lý của mỗi nhà trường phổ thông hiện nay phải nhận thức sâu sắc vấn đề này để chuyển hóa thành những phương pháp quản lý dựa trên dân chủ và quản lý để đạt yêu cầu của dân chủ.

Mặt khác, sản phẩm của giáo dục bao giờ mang tính xã hội cao. Quá trình đào tạo là quá trình tham gia của nhiều lực lượng: giáo viên, công nhân viên, cha mẹ học sinh và cả bản thân mỗi học sinh. Trường học không thể là một vương quốc riêng của bất cứ ai".

Hiện nay quản lý các cơ sở giáo dục đào tạo, Đảng, nhà nước, Bộ Giáo dục đào tạo đã có nhiều văn bản để phát huy dân chủ trong các nhà trường, nhưng thực hiện không được là bao, đó là vì các cấp quản lý giáo dục đào tạo chưa coi đây là biện pháp quan trọng để buộc các nhà trường tự thay đổi theo đúng nhu cầu nguyện vọng người học, do đó không chỉ đạo đến nơi đến chốn.

Hệ thống quản lý trong các nhà trường không thấy được cái lợi của quản lý theo dân chủ, chỉ quen quản lý theo mệnh lệnh, không thấy được chỉ có quản lý dân chủ các cơ sở giáo dục đào tạo mới tạo ra được động lực cho thầy, trò sáng tạo trong giảng dạy, học tập.

Tiến sĩ Lâm nêu nói thẳng: "Điều không thể khác là phải công khai minh bạch mọi hoạt động của nhà trường. Cán bộ giáo viên, học sinh được quyền tham gia xây dựng kế hoạch, tham gia đánh giá kết quả của quá trình đào tạo.

Mỗi trường học phải thực thi một cách triệt để quy chế dân chủ trường học. Mỗi thành viên trong nhà trường phải thấy rõ quyền và trách nhiệm khi thực thi quyền dân chủ".

Theo GDVN

Thiếu sách giáo khoa: Do độc quyền? Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định việc thiếu sách giáo khoa năm học mới là do học sinh tăng đột biến, trong khi giới chuyên môn cho rằng đây là hệ quả của độc quyền in và phát hành sách Lý giải về tình trạng khan hiếm sách giáo khoa (SGK) trước thềm năm học mới, ông Nguyễn Văn Tùng,...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Kinh hoàng clip nam thanh niên vác dao, đuổi chém 2 cô gái đi xe máy ở Đồng Nai00:59

Gặp "người hùng" kéo hơn 10 người băng qua ban công, thoát nạn trong đám cháy dữ dội tại TP.HCM: "Bản năng thì mình làm vậy"02:11

Hành động lạ của cụ bà 95 tuổi được cắt ra từ camera giám sát khiến 2,5 triệu người xem đi xem lại00:16

Cảnh ái nữ cựu Chủ tịch "tám" với Chu Thanh Huyền ngỡ bình thường bỗng bị hội mẹ chồng online vào phán xét 1 điều00:43

1,4 triệu người choáng ngợp với căn biệt thự trang trí Giáng sinh khác lạ ở TP.HCM, zoom kỹ bỗng hoảng hồn vì 1 chi tiết00:48

Sự thật clip cô dâu Sóc Trăng thất thần trước mâm quả sơ sài của nhà trai00:38

Chi nghìn USD đến Việt Nam, khách Tây ngồi rửa bát, tự nhóm bếp củi nấu cơm01:24

Tài xế công nghệ chở cô gái ngã nhào ra đường ở TPHCM nghi bị ép xe01:07

Bà Phương Hằng náo loạn châu Âu, đứng đầu MXH ở Síp, giúp "cò nhà" lên hương04:04

Luật sư tỷ phú Gerard "ra đòn", đưa yếu tố tống tiền, kết hôn giả vào vụ kiện03:49

Kiểm tra phòng con vào buổi tối, ông bố sững sờ khi thấy cảnh tượng trước mắt, netizen thì cười ngất: "Con anh tài quá rồi!"00:14

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022

Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022

Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022

Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022

Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022

Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022

Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022

Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022

UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022

Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022

Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022

Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022

Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...