Phong trào đòi gia nhập Nga giống Crimea lan rộng ở đông Ukraine

Mai Hoàng Minh13:55 17/03/2014

Hàng nghìn người biểu tình có tư tưởng thân Nga hôm qua đã xuống đường, chiếm đóng một số tòa nhà chính phủ tại một số khu vực phía đông Ukraine để đòi quyền trưng cầu dân ý, gia nhập liên bang Nga, giống Crimea. Xô xát với cảnh sát đã xảy ra.

Theo hãng tin AFP, tại thành phố Donetsk, nơi bạo lực đã tái bùng phát hồi tuần trước, khoảng 4000 người biểu tình thân Mátxcơva đã tụ tập để thể hiện sự ủng hộ đối với cuộc trưng cầu dân ý tại Crimea. Họ hô vang khẩu hiệu “Donetsk, Crimea, Nga”.

Người biểu tình Ukraine mang theo biểu ngữ đòi gia nhập Nga

Những người biểu tình đã tuần hành tới trụ sở chính của cơ quan công tố Donetsk, đập vỡ cửa sổ và tiến vào chiếm tòa nhà này trong thời gian ngắn.

Những người này cũng tấn công trụ sở của cơ quan tình báo SBU của Ukraine trong ngày thứ hai liên tiếp, yêu cầu phóng thích “tỉnh trưởng” tự phong của Donetsk là Pavel Gubarev, người bị bắt giữ vì tư tưởng ly khai cách đây 10 ngày.

Xa hơn về phía Bắc tại Kharkiv, chỉ cách biên giới Nga chưa tới 40km, khoảng 6000 người biểu tình có tư tưởng thân Nga đã bất chấp lệnh cấm biểu tình, để tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý có tính biểu tượng, và tuần hành vì quyền tự trị rộng rãi hơn, và “chủ quyền” cho tiếng Nga.

Các nhà tổ chức đã phát đi những lá phiếu mà người biểu tình có thể “bỏ” vào các túi nylon, để yêu cầu quyền tự trị rộng rãi hơn cho khu vực gồm đa số người nói tiếng Nga.

“Nước Nga!”, “Trưng cầu dân ý” và “Crimea, chúng tôi sát cánh bên các bạn” là những từ được người biểu tình hô vang, sau khi truy đuổi và la ó một quan chức tư pháp, người đã tới để thông báo rằng cuộc biểu tình bị cấm.

Những người này cũng dựng một lá cờ Nga có chiều ngang tới 100m bên ngoài tòa nhà cơ quan hành chính của vùng, trong khi cảnh sát chống bạo động đứng nhìn.

Donetsk và Kharkiv đều đã chứng kiến bạo lực đẫm máu trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu tuần qua, với 3 người bị sát hại trong các cuộc đụng độ. Đây là những vụ thương vong đầu tiên kể từ sau khi Tổng thống thân Nga của Ukraine, ông Viktor Yanukovych, bị lật đổ.

Video đang HOT

Các cuộc tuần hành ngày Chủ nhật diễn ra giữa lúc người Crimea đi bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga.

Kết quả bỏ phiếu được công bố cho thấy hơn 95% cử tri đã lựa chọn sáp nhập bán đảo này vào lãnh thổ Nga.

“Nếu người Crimea muốn trưng cầu dân ý và sống độc lập, thì đó không phải một tội ác”, Larisa, một phụ nữ ngoài 50 tuổi khẳng định tại cuộc tuần hành ở Donetsk.

Một người biểu tình khác tại thành phố của những công nhân mỏ này khẳng định toàn thể người dân muốn có quyền lên tiếng.

Cảnh sát đụng độ với người biểu tình tại Donetsk

“27 triệu người tại Ukraine coi Tổng thống Mỹ Obama là bạo chúa, bởi ông ta ủng hộ cho chính phủ mới ở Kiev, và không để cho chúng tôi có được sự dân chủ”, Sergiy Yazhgunovich, một doanh nhân 30 tuổi nói. “Tổng thống Vladimir Putin ủng hộ dân chủ, ông ấy muốn tổ chức trưng cầu dân ý”.

Trong khi phía Tây Ukraine cũng như thủ đô Kiev hầu hết là cộng đồng người nói tiếng Ukraine và thân phương Tây, các khu vực phía Đông và Nam nước này, bao gồm Crimea, có đa số người dân nói tiếng Nga và muốn thân thiết hơn với Mátxcơva.

Oleksandr, 56 tuổi, thừa nhận rằng Donetsk có thể không đi theo con đường của Crimea, “nhưng chúng tôi sẽ cần một dạng trưng cầu dân ý nào đó để biết mọi người muốn gì”.

“Tôi sẽ không nói rằng nhiều người ở đây muốn chạy về phía Nga, nhưng mọi người muốn độc lập hơn, có nhiều quyền hơn”, người làm việc trong ngành IT này nói.

Viễn cảnh xấu

Trong một cuộc điện đàm với thủ tướng Đức Angela Merkel hôm Chủ nhật, Tổng thống Nga Putin “một lần nữa bày tỏ sự lo ngại về căng thẳng tại các khu vực phía Đông Nam và Nam Ukraine bị thổi bùng bởi các nhóm cực đoan, với sự thông đồng của giới chức Kiev”, điện Kremlin tuyên bố.

Mátxcơva đã liên tục cáo buộc chính quyền mới tại Kiev và những người biểu tình lật đổ ông Yanukovych là những người cực đoan, dân tộc chủ nghĩa, thậm chí là “phát xít”.

Ông Igor Todorov, giáo sư quan hệ quốc tế tại đại học quốc gia Donetsk thì cho rằng, bất kỳ nỗ lực nào để tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý tại thành phố này sẽ là thảm họa.

“Sẽ là viễn cảnh xấu cho Donetsk nếu tổ chức với sự giúp đỡ của “các hành động quy mô khổng lồ của những du khách Nga” để thiết lập một chính quyền khu vực, nhằm tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý giống như Crimea, bởi sau đó tình hình sẽ còn leo tháng”, ông Todorov phát biểu với AFP. “Đang có nguy cơ bất ổn, tàn phá thế giới hiện đại và yên bình này”.

Theo Dantri

Trừng phạt của Mỹ không đủ "trói tay" Putin

Mỹ đã công bố đợt trừng phạt đầu tiên với Nga để đối phó với khủng hoảng ở Ukraina. Theo đó, Washington áp đặt lệnh cấm visa đối với những cá nhân có vai trò trong chiến dịch can thiệp quân sự của Nga vào Crưm (Crimea).

Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Getty Images

Đã có những lời kêu gọi từ cả bên trong và bên ngoài chính quyền Tổng thống Mỹ Obama về việc sử dụng áp lực kinh tế để "trói tay" ông Putin ở Ukraina.

Trước thực tế rằng, các lệnh cấm vận của Mỹ và châu Âu chống lại Iran từng buộc chính quyền Tehran phải ngồi vào bàn đàm phán, Washington hy vọng có thể tái lặp điều tượng tự với nước Nga của Putin. Chuyên gia kinh tế Mỹ Anders Aslund tuyên bố trên tờ New York Times: "Nga có thể buộc phải rút khỏi Crưm khi đối mặt với sự kết hợp của các biện pháp trừng phạt tài chính và chính sách ngoại giao cứng rắn".

Một số nhà quan sát coi phát biểu của ông Aslund là lạc quan thái quá. Họ cho rằng, ngay cả các lệnh trừng phạt kinh tế được suy tính hoàn hảo nhất cũng sẽ không thể buộc người Nga rời khỏi Crưm.

Theo các chuyên gia phân tích, điều đầu tiên cần hiểu về việc trừng phạt Nga về vấn đề Crưm là mong muốn của Moscow. Một bộ phận không nhỏ người Nga hiện coi Crưm là một phần lãnh thổ đã bị tước mất của họ. Ngược dòng lịch sử, có thể thấy vùng lãnh thổ Crưm từng bị chiếm đóng nhiều lần. Từ thế kỷ 18, Nga sáp nhập Crưm, sau hàng loạt cuộc chiến tranh giành với đế chế Ottoman, vốn cai quản vùng đất này từ thế kỷ 15.

Thời kỳ Liên Xô (trước đây), Crưm thuộc nước Nga Xô viết trước khi trực thuộc Ukraina trong thành phần Liên Xô. Crưm từng là khu du lịch, nghỉ dưỡng dành cho công nhân các nước thành viên Liên Xô và là địa chỉ ưa thích của khách du lịch từ Đông Âu.

Trong một quyết định gây tranh cãi, năm 1954, nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã chuyển giao Crưm cho Ukraina như một món quà kỷ niệm 300 năm nước này liên kết với đế chế Nga. Có lẽ, khi đưa ra quyết định bất ngờ chỉ trong 15 phút này, như mô tả trong một bài viết đăng tải trên báo Pravda ngày 19/2/2009, ông Khrushchev không nghĩ Liên Xô có thể sụp đổ không đầy 40 năm sau.

Quay trở về hiện tại, chính phủ của Tổng thống Putin tuyên bố họ có căn cứ pháp lý để đưa quân tới Crưm (bảo vệ công dân Nga và những người nói tiếng Nga trước các mối đe dọa về an ninh, tính mạng, tài sản...). Dư luận tại Crưm cũng thiên về ủng hộ Nga. Thậm chí, chính quyền vùng tự trị này hôm 6/3 đã gửi thư cho Tổng thống Putin đề nghị chính phủ Nga xem xét sáp nhập Crưm. Do đó, việc Mỹ dùng lệnh trừng phạt buộc Nga phải rút khỏi vùng đất này đương nhiên sẽ bị Putin coi là đòi hỏi phi lý.

Trường hợp cấm vận kinh tế duy nhất thành công trong bối cảnh tương tự là cuộc khủng hoảng kênh đào Suez năm 1956. Trong trường hợp đó, liên minh Anh, Pháp và Israel đã rút lực lượng khỏi kênh đào Suez sau áp lực của Mỹ đối với đồng bảng Anh.

Tuy nhiên, khủng hoảng kênh đào Suez rốt cuộc không tương đồng với trình trạng Nga - Crưm hiện nay. Anh từng là một đồng minh hiệp ước của Mỹ, trong khi nước Nga dưới thời Putin không phải vậy. Kênh Suez nằm cách xa đất Anh, trong khi Crưm chỉ cách Nga qua vùng biển Azov. Và có lẽ, quan trọng nhất là, Anh từng ở trong tình trạng kinh tế dễ đổ vỡ khi cố gắng bảo vệ tỷ giá hối đoái cố định. Nền kinh tế Nga hiện cũng có các vấn đề riêng, nhưng không thiếu hụt dự trữ ngoại tệ mạnh.

Vì vậy, bối cảnh hiện nay khiến các lệnh trừng phạt nhằm buộc ông Putin "xuống thang" ở Ukraina có thể là "bất khả thi". Đó là chưa kể đến việc phối hợp trừng phạt theo đề xuất của Mỹ còn nhiều lỗ hổng và rạn nứt. Các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) không thực sự hào hứng với ý tưởng về các lệnh cấm vận kinh tế quy mô rộng, vì những lí do dễ hiểu.

Anh thèm khát vốn tài chính của Nga. Phần còn lại của châu Âu cần năng lượng của Nga. Pháp, nước lâu nay vẫn bị coi là "diều hâu" nhất trong khu vực, đang quá bận rộn với việc lập kế hoạch xuất khẩu tàu chiến cho Nga, thay vì đứng ra tổ chức các biện pháp trừng phạt của châu Âu. Trong khi đó, ngành công nghiệp Đức đang vận động hành lang mạnh mẽ chống lại các lệnh trừng phạt Nga.

Về phần mình, nước Mỹ không có nhiều ảnh hưởng kinh tế đối với Nga. Các biện pháp trừng phạt kinh tế và đóng băng tài sản, theo giới hoạch định chính sách Mỹ, là một cách gây sức ép đối với các quan chức và "đầu sỏ" chính trị Nga. Tuy nhiên, chúng mặc nhiên thừa nhận, ông Putin cần sự ủng hộ của các nhà tài phiệt Nga, thay vì ngược lại.

Đối với đề xuất kết hợp trừng phạt với mở rộng xuất khẩu năng lượng Mỹ như một cách giảm bớt sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt Nga, đây không phải là ý kiến tồi nhưng sẽ không tạo ra mấy tổn thất đối với chính phủ của ông Putin về ngắn hạn.

Theo Tuấn Anh

Vietnamnet

Mỹ hạn chế visa với Nga, phái 6 chiến đấu cơ tới Baltic Mỹ ngày 6/3 đã hạn chế visa đối với công dân Nga nhằm trừng phạt nước này trong vấn đề Ukraine. Ngoài ra, Mỹ cũng phái thêm 6 chiến đấu cơ giúp Nato tăng cường tuần tra bầu trời các quốc gia Baltic. Tổng thống Obama trước đó đã dùng lời lẽ mạnh mẽ nhất chỉ trích Nga trong vấn đề Ukraine. Obama...