Phòng ngừa vô sinh ở nam giới: Khi adam cũng cần được quan tâm
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn, một nửa trong số đó là các cặp vợ chồng dưới 30 tuổi.
Ảnh minh họa
Tỷ lệ vô sinh hiếm muộn đang gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Tuy nhiên, vấn đề vô sinh hiếm muộn vốn là chủ đề khó nói, khó có thể chia sẻ, khó có thể nhận biết, đặc biệt ở nam giới – những người vốn được coi là “phái mạnh”. Vậy, làm thế nào để nhận biết sớm và phòng ngừa vô sinh ở nam giới?
Tất cả đã được Thạc sĩ, bác sĩ Đinh Hữu Việt, Trưởng khoa Nam học, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, giải đáp trong chương trình Chuyện khó có bác sĩ.
Thực trạng vô sinh ở nam giới
Hỏi: Vô sinh là gì?
Đáp: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh hiếm muộn là tình trạng vợ chồng kết hôn, quan hệ tình dục trong vòng 12 tháng nhưng không mang thai.
Hỏi: Đâu là những nguyên nhân có thể dẫn tới vô sinh? Tỷ lệ vô sinh ở nam giới thế nào?
Đáp: Theo các báo cáo của WHO, tại Việt Nam, có khoảng 7 -10% các cặp vợ chồng (tương đương với khoảng 1 triệu gia đình) bị vô sinh hiếm muộn. Đặc biệt, độ tuổi mắc vô sinh hiếm muộn đang ngày càng trẻ hóa, có khoảng 50% người bị vô sinh hiếm muộn trong độ tuổi dưới 30.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng vô sinh hiếm muộn:
- Có thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc lá, thức khuya, căng thẳng, ít vận động, chế độ ăn không hợp lý dẫn đến thừa cân, béo phì… gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và sức khỏe tình dục.
- Mắc các bệnh lý dẫn đến vô sinh hiếm muộn như các bệnh gây bất thường về gen hoặc nhiễm sắc thể như hội chứng Klinefelter, nam giới có 47 nhiễm sắc thể (NST) XXY trong khi thông thường chỉ có 46 NST XXY. Ngoài ra, các bệnh lý biến đổi gen nằm trên NST Y cũng có thể gây ra tình trạng vô sinh hiếm muộn.
- Một số bệnh lý như viêm tinh hoàn, teo tinh hoàn sau quai bị, tinh hoàn ẩn, thoát vị bẹn cũng có thể là nguyên nhân gây ra vô sinh hiếm muộn.
- Tình trạng rối loạn chức năng tình dục như xuất tinh sớm, xuất tinh ngược, rối loạn cương dương cũng là một trong những nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn.
Hỏi: Khi nào các cặp vợ chồng cần đi khám vô sinh hiếm muộn?
Đáp: Theo khuyến cáo, sau khoảng 1 năm kể từ khi quan hệ tình dục bình thường mà không có con thì gia đình cần đi khám vô sinh hiếm muộn để nhận biết tình trạng của bản thân. Các cặp vợ chồng cũng có thể đi khám sớm hơn 1 năm nếu nhận thấy các dấu hiệu bất thường trên cơ thể.
Hỏi: BS có đề cập đến tình trạng đột biến NST gây vô sinh hiếm muộn. Vậy đột biến NST là gì? Các nhóm yếu tố nội sinh như vậy cần điều trị thế nào?
Video đang HOT
Đáp: Trước đây, việc điều trị tình trạng đột biến nhiễm sắc thể tương đối khó khăn và mang lại hiệu quả kém. Tuy nhiên, hiện nay, y học phát triển, chúng ta đã có thể nâng cao hiệu quả điều trị của đột biến NST trong chữa vô sinh hiếm muộn.
Tình trạng đột biến NST bao gồm thừa hoặc thiếu NST, đột biến thêm hoặc mất đoạn NST, đa hình NST, mất đoạn gen ở trên NST Y… Mỗi loại bất thường trong NST có thể gây ra các tình trạng bệnh khác nhau.
Hỏi: Có nhiều người đã từng sinh 1 hoặc 2 con rồi, nhưng sau đó lại bị vô sinh thứ phát. Điều này có nguyên nhân từ đâu?
Đáp: Tình trạng vô sinh thứ phát chiếm khoảng 10-20%, tỷ lệ tương đối nhiều. Nguyên nhân của vô sinh thứ phát có thể là do:
- Giãn mạch tinh: Khi còn trẻ, tình trạng giãn mạch tinh ở giai đoạn sớm, chưa gây ảnh hưởng nhiều nên nam giới vẫn có thể sinh con tự nhiên. Sau đó khi lớn tuổi hơn, chức năng sinh sản suy giảm, khiến bệnh tiến triển nặng và dẫn đến vô sinh.
- Viêm hoặc teo tinh hoàn sau quai bị.
- Tắc ống dẫn tinh do viêm nhiễm.
Thạc sĩ, bác sĩ Đinh Hữu Việt, Trưởng khoa Nam học, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội
Hỏi: Vô sinh ở nam giới có thể nhận biết bằng dấu hiệu nào không hay chỉ tới khi hiếm muộn thì mới biết?
Đáp: Đa số nam giới mắc vô sinh hiếm muộn thường không có biểu hiện bất thường cũng như dấu hiệu nhận biết. Các cặp vợ chồng cần căn cứ vào mốc thời gian hoặc chủ động đi thăm khám để nhận biết tình trạng vô sinh hiếm muộn.
Hỏi: Nhóm nam giới nào có nguy cơ bị vô sinh cao hơn?
Đáp: Một số nhóm nam giới có nguy cơ cao mắc vô sinh là:
- Những người thường xuyên thức khuya, căng thẳng, làm việc trong môi trường độc hại.
- Những người gặp bất thường ở tinh trùng, tinh trùng bị biến dạng.
Phòng ngừa vô sinh ở nam giới
Hỏi: Có tin đồn là để điện thoại trong túi quần nhiều gây vô sinh ở nam giới? Điều này có đúng không?
Đáp: Hiện nay, hầu hết tất cả mọi người đều sử dụng điện thoại thông minh. Nếu để điện thoại trong túi quần gây vô sinh thì chắc hẳn đã có rất nhiều người mắc vô sinh hiếm muộn bao gồm cả nam và nữ giới. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng điện thoại chỉ là một trong những yếu tố nguy cơ tác động đến khả năng sinh sản của nam giới. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để chứng minh.
Hỏi: Một tin đồn khác là ăn nhiều đậu nành làm tăng nguy cơ vô sinh nam, BS nghĩ sao về tin đồn này?
Đáp: Trong đậu nành chứa estrogen – hormone chủ yếu ở nữ giới. Do đó nhiều người thường đồn rằng ăn nhiều các món từ đậu nành như đậu phụ có thể tăng nguy cơ mắc vô sinh ở nam giới. Trên thực tế, nam giới hoàn toàn có thể ăn các món từ đậu nành bình thường, bởi chúng ta không thể ăn nhiều đậu nành tới mức có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và dẫn đến vô sinh.
Hỏi: Nhiều nam giới tin rằng bổ sung nhiều kẽm sẽ tốt cho chuyện sinh sản và phòng tránh được vô sinh hoặc thậm chí chữa được vô sinh. Điều này có đúng không?
Đáp: Một số chất dinh dưỡng như kẽm, đồng và một số nguyên tố vi lượng khác có trong các loại thực phẩm như rau củ quả hoặc hải sản chỉ có thể hỗ trợ cho sức khỏe sinh sản. Tuy nhiên, chúng ta có thể bổ sung các chất dinh dưỡng này thông qua các món ăn hàng ngày. Vì vậy, nam giới cũng không nên quá căng thẳng và tìm kiếm các loại thực phẩm chức năng bổ sung các vi chất kể trên.
Hỏi: Vậy, vô sinh ở nam giới có thể phòng ngừa được không? Nếu có, thì có thể phòng ngừa bằng cách nào?
Đáp: Để phòng ngừa vô sinh, mọi người cần hạn chế các yếu tố nguy cơ và xây dựng lối sống lành mạnh, cụ thể:
- Tránh thức khuya.
- Tránh tình trạng căng thẳng quá mức.
- Tránh hút thuốc lá, uống rượu, bia.
- Tăng cường vận động, tập luyện thể thao.
- Chế độ ăn uống đầy đủ, đa dạng cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể.
Hỏi: Vô sinh ở nam giới có thể điều trị được không? Có những cách điều trị nào?
Đáp: Tùy từng nguyên nhân và mức độ vô sinh, các bác sĩ sẽ xây dựng các phương pháp điều trị khác nhau. Một số trường hợp chỉ cần tư vấn thay đổi thói quen và lối sống tình dục hoặc áp dụng các phương pháp bổ trợ khác để có thai tự nhiên. Một số trường hợp khác sẽ cần tiến hành thụ tinh nhân tạo để tăng khả năng có thai. Một số trường hợp khó hơn, các bác sĩ sẽ tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm để điều trị vô sinh.
Hỏi: Có phải điều trị vô sinh rất tốn kém?
Đáp: Tùy theo tình trạng vô sinh hiếm muộn mà chi phí điều trị vô sinh sẽ khác nhau.
Vô sinh nam dưới lăng kính di truyền: Chẩn đoán và cập nhật điều trị
Tình trạng vô sinh ở nam giới đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là nguyên nhân vô sinh đến từ yếu tố di truyền. Vô sinh nhưng lại có thể di truyền? Điều này có vẻ khá vô lý nhưng thực tế lại khiến nhiều người bất ngờ.
Tinh trùng đứt gãy ADN
Cảnh báo tình trạng vô sinh nam do yếu tố di truyền
Theo thống kê của Tổ chức y tế thế giới, nguyên nhân vô sinh do nam giới chiếm tỷ lệ 40%, tương đương với tỷ lệ vô sinh ở nữ giới. Nhiều nghiên cứu hiện nay cho thấy, nguyên nhân vô sinh nam thường gặp nhất là do gen và nhiễm sắc thể, trong đó có khoảng 10-15% trường hợp vô tinh và 5% thiểu tinh có bất thường về di truyền.
Có nhiều nguyên nhân di truyền gây vô sinh ở nam giới, trong đó việc tinh trùng không đáp ứng đủ số lượng, chất lượng là yếu tố hàng đầu gây khó khăn cho quá trình thụ thai.
Cập nhật công nghệ trong chẩn đoán và điều trị vô sinh ở nam giới
Với mục tiêu truyền tải, cập nhật kiến thức về vô sinh nam tới các bác sĩ và gia đình vô sinh hiếm muộn, Tọa đàm trực tuyến "Chẩn đoán và hướng dẫn cập nhật điều trị vô sinh ở nam giới" đã được đồng tổ chức bởi Hội hỗ trợ sinh sản Hà Nội và Công ty Cổ phần Dịch vụ Phân tích di truyền GENTIS.
Tọa đàm có sự tham gia của ba diễn giả: GS.TS Nguyễn Đình Tảo - Chủ tịch Hội hỗ trợ sinh sản Hà Nội, BS Nguyễn Bá Hưng - BS nam khoa BV nam học và hiếm muộn HN và TS Phạm Đình Minh - Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển GENTIS.
Tọa đàm trực tuyến "Chẩn đoán và cập nhật hướng dẫn điều trị vô sinh ở nam giới"
Phát biểu tại tọa đàm, GS.TS Nguyễn Đình Tảo đã chia sẻ chuyên sâu về nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới, khẳng định ý nghĩa quan trọng của các xét nghiệm gen di truyền trong việc tìm nguyên nhân gây vô sinh nam. Theo ông, bên cạnh các xét nghiệm thường quy như xét nghiệm tinh dịch đồ, xét nghiệm nội tiết thì các xét nghiệm gen di truyền là tiền đề giúp cho việc điều trị và hỗ trợ sinh sản ở nam giới.
BS Nguyễn Bá Hưng - BS nam khoa BV nam học và hiếm muộn HN cũng đã có phần trình bày, trao đổi thông tin về cập nhật phương pháp điều trị vô sinh ở nam giới theo nghiên cứu của Hội niệu khoa và sinh sản Mỹ (UAE & ASRM) và Hội niệu khoa Châu Âu (EAU). Theo đó, vô sinh nam sẽ nhanh chóng được chẩn đoán, sàng lọc và điều trị dễ dàng hơn khi có những xét nghiệm gen chuyên sâu như xét nghiệm AZF, Phân mảnh ADN tinh trùng, xét nghiệm Karyotype... Đây là những xét nghiệm chuyên sâu về di truyền, về tinh trùng giúp tiên lượng, điều trị các bệnh liên quan đến vô sinh và các bệnh vô sinh nam.
Với kinh nghiệm nghiên cứu chuyên sâu về sinh học phân tử và gen di truyền, TS Phạm Đình Minh đã đưa ra những nhận định và thông tin về công nghệ xét nghiệm nam khoa mới nhất, đạt độ chính xác cao và ý nghĩa ứng dụng của từng loại xét nghiệm.
Thông qua chia sẻ và trao đổi từ các chuyên gia, ngoài xét nghiệm nam khoa thường quy, một số xét nghiệm di truyền mới của GENTIS như xét nghiệm tinh trùng dị bội SAT, xét nghiệm gen liên quan đến vô sinh nam... trong thời gian tới sẽ là kim chỉ nam giúp các bác sĩ trong việc hỗ trợ sinh sản nam giới, nhất là trong việc chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân gây vô sinh nam.
GENTIS - Tiên phong trong lĩnh vực phân tích di truyền vô sinh nam tại Việt Nam
Tại Việt Nam, GENTIS đang ngày một khẳng định rõ hơn vị thế tiên phong của mình trong lĩnh vực phân tích di truyền vô sinh nam. Là trung tâm xét nghiệm di truyền đạt tiêu chuẩn quốc tế, GENTIS đã vượt qua nhiều đợt đánh giá quan trọng về: phòng xét nghiệm, trang thiết bị y tế, quy trình, chất lượng dịch vụ... để đảm bảo mọi kết quả xét nghiệm có độ chính xác cao..
Sở hữu hệ thống phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn ISO 9001:2015, ISO 15189:2012 và hàng loạt chứng nhận khác, GENTIS đã thực hiện thành công hàng chục nghìn ca xét nghiệm di truyền mỗi năm, áp dụng nhiều máy móc và phương pháp kỹ thuật hiện đại, tiên tiến nhất như: phương pháp SCSA, phương pháp gián tiếp Sandwich Elisa, kỹ thuật RT-PCR, hệ thống máy giải trình tự mao quản, máy giải trình tự thế hệ mới NGS được sản xuất bởi các hãng Thermo, Biorad, Illumina - Mỹ...
Với sự nỗ lực và đầu tư trong hơn 10 năm qua, GENTIS đã trở thành đơn vị uy tín tại Việt Nam trong lĩnh vực phân tích di truyền và được nhiều đối tác, khách hàng tin tưởng.
Hệ thống phòng xét nghiệm của GENTIS.
Thụ tinh nhân tạo và thụ tinh ống nghiệm: Giải pháp ưu việt cho người hiếm muộn Vô sinh - hiếm muộn đang ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến cuộc sống của các cặp vợ chồng. Căn bệnh này hiện nay đang có xu hướng ngày một gia tăng. Có rất nhiều phương pháp điều trị vô sinh hiếm muộn được ứng dụng và mang lại niềm vui cho nhiều gia đình. Theo thống kê của Bộ Y tế có...