Phòng ngừa rủi ro

Quyết định của Cục Dự trữ Liên bang ( Fed) giữ nguyên lãi suất tiêu chuẩn ở biên độ 4,25 – 4,5% thể hiện bước đi cẩn trọng và mang tính phòng ngừa của ngân hàng trung ương Mỹ, gây ra nhiều phản ứng khác nhau trên thị trường tài chính.

Trụ sở Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed – Ngân hàng trung ương) tại Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN

Trước những rủi ro tiềm tàng bắt nguồn từ đường lối chính sách thuế quan cứng rắn của chính quyền Tổng thống Donald Trump và triển vọng kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại, Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC), cơ quan hoạch định chính sách của Fed, sau cuộc họp tháng 3 đã quyết định giữ nguyên lãi suất cơ bản vốn được duy trì từ tháng 12 năm ngoái. Quyết định này đánh dấu lần thứ hai liên tiếp Fed không điều chỉnh lãi suất qua đêm.

Giới phân tích nhìn nhận động thái này phản ánh tâm lý hành động cẩn trọng và mang tính phòng ngừa cao của các nhà hoạch định chính sách tiền tệ thuộc Fed, thể hiện chủ trương duy trì sự cân bằng giữa chống lạm phát và tránh thắt chặt dòng tiền quá mức, điều có thể gây phương hại cho tăng trưởng kinh tế. Việc duy trì lãi suất không đổi nhìn chung không gây bất ngờ cho giới đầu tư và các thị trường, song làm nổi bật không ít thách thức mà Fed đang phải đối mặt trong bối cảnh kinh tế hiện nay.

Theo tờ The New York Times, Fed đang chuẩn bị cho nguy cơ lạm phát quay đầu tăng trở lại và tăng trưởng kinh tế giảm tốc vì các chính sách của Tổng thống Trump. Đây cũng là tâm lý đang lan rộng trong giới đầu tư và chuyên gia phân tích, những người bày tỏ quan ngại về nguy cơ lạm phát leo thang, giá cả tăng cao tạo thêm gánh nặng cho người tiêu dùng Mỹ.

Một khảo sát của Bank of America cho thấy 71% các nhà quản lý quỹ dự kiến lạm phát “không ổn định” trong vòng 12 tháng tới khi nền kinh tế số một thế giới bắt đầu “ngấm” các chính sách mới của chính quyền Tổng thống Trump. Kịch bản đó, nếu xảy ra, sẽ làm đảo ngược mọi nỗ lực chống lạm phát suốt thời gian dài vừa qua của Fed và ngân hàng trung ương Mỹ nhận thấy cần phải có động thái phòng ngừa.

Phát biểu tại buổi họp báo, chính Chủ tịch Fed Jerome Powell thừa nhận thuế quan có thể là rào cản đối với mục tiêu đưa lạm phát trở lại ngưỡng 2% và không loại trừ các bất ổn kinh tế sẽ xuất hiện trong thời gian tới. Theo một loạt dự báo kinh tế hằng quý công bố ngày 19/3, thước đo lạm phát cơ bản là Chỉ số Chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) sẽ tăng lên 2,8% vào cuối năm 2025, so với mức 2,5% trước đây. Nền kinh tế Mỹ được dự báo tăng trưởng với tốc độ chỉ 1,7% năm 2025, thấp hơn đáng kể so với mức dự báo 2,1% trước đó.

Tỷ lệ thất nghiệp được dự báo sẽ tăng lên 4,4% từ mức 4,3% trước đó. Lạm phát cũng có nguy cơ tăng nhẹ lên 2,7% vào cuối năm nay từ mức hiện tại là 2,5%. Thị trường trái phiếu Mỹ thì phản ứng bằng một đợt phục hồi, dẫn đến lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm giảm đáng kể. Điều này phản ánh dự đoán của giới đầu tư về khả năng cắt giảm lãi suất trong bối cảnh triển vọng kinh tế thận trọng.

Nhiều chuyên gia kinh tế đồng tình với đánh giá của người đứng đầu Fed, trong bối cảnh Nhà Trắng sẵn sàng phát động một cuộc chiến thuế quan quy mô lớn, vượt quá những gì nhiều nhà kinh tế và giới hoạch định chính sách dự đoán ban đầu. Tới thời điểm này, một số mức thuế bổ sung đã được áp đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada, Mexico và Trung Quốc, chưa kể biểu thuế đánh vào tất cả mặt hàng thép và nhôm nước ngoài nhập khẩu vào Mỹ. Các đối tác thương mại của Mỹ chắc chắn không “trói tay chịu trận” và sẽ có biện pháp đáp trả.

Khi đó, căng thẳng kinh tế – thương mại là khó có thể tránh khỏi. Bên cạnh đó, nỗ lực của Chính phủ Mỹ cắt giảm chi tiêu và trục xuất người nhập cư sẽ không chỉ làm tăng áp lực giá cả, vốn đã khó khăn, mà còn thắt chặt các cơ hội của nền kinh tế. Trong tình hình ấy, rõ ràng Fed nhận thấy cần phải duy trì ổn định chính sách tiền tệ và tập trung vào việc thích ứng với các tác động từ chương trình nghị sự kinh tế của Nhà Trắng.

Dù giữ nguyên lãi suất sau cuộc họp tháng 3, song Fed vẫn phát đi tín hiệu sẵn sàng linh hoạt điều chỉnh và có thể tiến hành thêm hai đợt cắt giảm từ nay tới cuối năm. Hầu hết giới đầu tư kỳ vọng lãi suất cơ bản sẽ giảm trong năm nay xuống còn 3,75 – 4% và tiếp tục giảm xuống biên độ 3,25 – 3,5% vào năm 2026. Mọi điều chỉnh chính sách tiền tệ của Fed sẽ bám sát các diễn biến của sức khỏe nền kinh tế Mỹ. Ông Vincent Reinhart, cựu chuyên gia kinh tế của Fed và hiện là nhà kinh tế trưởng tại BNY Investments, cảnh báo các lựa chọn chính sách của Fed “sẽ trở nên khó khăn hơn” vì những rủi ro không thể lường trước bắt nguồn từ các chính sách thuế quan hiện nay.

Khi nào và ở một mức độ nào đó, liệu Fed cuối cùng có thực hiện cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay hay không phần lớn sẽ phụ thuộc vào các kế hoạch kinh tế của Tổng thống Trump, nhất là cuộc chiến thuế quan quy mô lớn. Việc Fed giữ nguyên lãi suất là bước đi thể hiện rõ nhất tâm lý “hành động phòng ngừa rủi ro” và chủ trương giữ cân bằng kinh tế của ngân hàng trung ương Mỹ.