Phát triển bền vững nghề nuôi trồng thủy sản

Nuôi trồng thủy sản bền vững được xem là giải pháp để giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn nguyên liệu cho xuất khẩu và quan trọng hơn, tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Nuôi tôm sú tại hộ ông Lê Trọng Nghĩa (ấp An Hải, xã Lộc An, huyện Đất Đỏ). Ảnh: Đông Hiếu

TĂNG CƯỜNG ÁP DỤNG KHCN

Với khoảng 6.300ha diện tích nuôi trồng thủy sản, thời gian qua, tỉnh đã ban hành các chủ trương, chính sách phát triển nghề nuôi thủy sản, trong đó khuyến khích người dân chủ động ứng dụng khoa học – công nghệ vào sản xuất. Đến nay, diện tích nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ cao chiếm tỷ lệ khoảng 5,6% so với tổng quy mô nuôi trên địa bàn tỉnh.

Đối với nuôi thủy sản lồng bè, trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 500 cơ sở với sản lượng hàng năm hơn 1.500 tấn, chủ yếu ở hai địa phương là TP. Vũng Tàu và TX. Phú Mỹ. Người nuôi cũng tăng cường áp dụng, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nuôi trồng như hệ thống cho ăn tự động, quan trắc môi trường tự động, đầu tư hệ thống lồng nuôi hiện đại theo công nghệ nuôi biển chịu được sóng to gió lớn, hệ thống sục khí oxy tự động… Một trong những nước mà người nuôi thủy sản lồng bè đang học tập là Na Uy, nơi có nghề nuôi biển phát triển vượt bậc với kinh nghiệm hàng chục năm. Đây là quốc gia sản xuất 1,3 triệu tấn cá hồi mỗi năm, chiếm hơn một nửa sản lượng của thế giới.

Thu hoạch tôm tại Liên Giang Farm, xã An Ngãi, huyện Long Điền.

Ông Phan Hoàng Sơn, chủ nuôi cá lồng bè trên sông Chà Và, xã Long Sơn, TP. Vũng Tàu cho biết, ông áp dụng nuôi cá biển trong lồng tròn theo công nghệ của Na Uy hơn 3 năm nay. Ưu điểm của lồng nuôi theo công nghệ Na Uy là được sản xuất bằng chất liệu nhựa HDPE cực kỳ bền, có độ kín nước, kín hơi cao. Ngoài ra, lồng này có khả năng chống lại hóa chất cao và không bị ăn mòn, gỉ sét; đặc biệt có khả năng uốn dẻo nên dễ dàng định hình, không bị gãy khi gặp địa hình gồ ghề hay gấp khúc… Nhờ những đặc tính trên, hệ thống lồng nuôi này cho phép người nuôi đặt lồng ở những vùng biển xa bờ, nơi môi trường nước trong sạch, hạn chế được nguy cơ ô nhiễm, dịch bệnh, mang lại hiệu quả cao hơn khoảng 20% so với cách nuôi trong lồng truyền thống.

Tỉnh cũng chú trọng phát triển các vùng nuôi tôm công nghiệp ở các huyện Đất Đỏ, TP.Bà Rịa và nuôi lồng bè tại TP.Vũng Tàu, TX. Phú Mỹ. Hiện toàn tỉnh có khoảng 3.900ha mặt nước đang nuôi các loại tôm sú, tôm thẻ chân trắng. Thống kê từ Chi cục Thủy sản tỉnh cho thấy, đến nay toàn tỉnh có khoảng 18 cơ sở nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao với diện tích hơn 400ha/2.500 tấn/năm. Hình thức nuôi chủ yếu là nuôi trong ao đất lót bạt, hoặc các hồ tròn khung thép có lót bạt trong nhà màng; công nghệ nuôi tôm siêu thâm canh với mật độ nuôi 250-500 con/m2… Các cơ sở thường nuôi theo hình thức gối đầu, vì vậy một năm có thể nuôi được từ 3 đến 5 vụ. Mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao đang được nhiều DN, HTX và người dân trên địa bàn tỉnh mạnh dạn đầu tư phát triển mở rộng diện tích. Tỷ lệ nuôi tôm thành công hơn 90% và hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với nuôi tôm trong ao đất.

Ông Bùi Thế Vương, xã An Ngãi, huyện Long Điền cho biết, hiện ông đang đầu tư nuôi tôm công nghệ cao trên diện tích 7ha; trong đó có 1,5ha ao nuôi chính, diện tích còn lại là ao lắng, lọc và xử lý nước thải. Theo ông Vương, với việc ứng dụng công nghệ cao, sẽ sản xuất được 3-5 vụ tôm mỗi năm, gấp đôi so với phương pháp nuôi thông thường, tỷ lệ hao hụt cũng giảm hẳn và quan trọng là hạn chế được dịch bệnh.

HƯỚNG ĐẾN PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Từ nhiều năm trước, tỉnh BR-VT đã ban hành các chủ trương, chính sách phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển, trong đó, đặc biệt chú trọng ở các vùng cửa biển và ngoài biển đảo. Những vùng này thích hợp cho việc phát triển các đối tượng thủy sản có giá trị kinh tế cao bằng hình thức nuôi lồng bè với các đối tượng nuôi như: cá mú, cá hồng, cá bớp, cá chim, tôm hùm đá, hàu, nuôi trai lấy ngọc, sinh vật cảnh và nuôi bãi bồi nhuyễn thể hai mảnh vỏ hàu, sò huyết… UBND tỉnh BR-VT cũng đã có chủ trương cho xây dựng các trung tâm nghiên cứu, sản xuất giống thủy, hải sản nuôi biển trên địa bàn. Đồng thời tạo điều kiện để người dân đa dạng hóa đối tượng nuôi, phương thức nuôi với cơ cấu diện tích và sản lượng phù hợp, đẩy mạnh áp dụng thực hành nuôi trồng thủy sản có chứng nhận và truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm chủ lực như tôm sú, tôm thẻ chân trắng…

Việc đẩy mạnh nghề nuôi trồng tại BR-VT nhằm chủ động nguồn cung cho thị trường, cũng như nâng cao giá trị ngành thủy sản. Để đảm bảo cho mục tiêu phát triển bền vững, hiện tỉnh đang điều chỉnh quy hoạch phát triển thủy sản theo hướng siết chặt công tác quản lý, cấp phép nuôi trồng thủy sản trên biển; loại dần những địa điểm, vùng nuôi không đúng quy hoạch; khuyến khích các cơ sở, người nuôi sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, ứng dụng công nghệ cao để nâng cao giá trị sản phẩm, hướng đến phục vụ chế biến, xuất khẩu…
Ông Nguyễn Hữu Thi, Trưởng phòng Nuôi trồng, Chi cục Thủy sản tỉnh cho biết, phát triển ngành nuôi trồng thủy sản là định hướng chung. Tỉnh đã ban hành một số văn bản để phát triển nuôi trồng thủy sản, giảm thiểu khai thác trên biển. Ngành nuôi trồng thủy sản sẽ phát triển theo định hướng ứng dụng công nghệ cao, trước hết là ngành tôm, tiếp đó là nuôi thủy sản lồng bè ở các vùng cửa sông, nuôi hàu, tiến tới là phát triển chế biến sâu.