Phát hiện thiên vị giới khi chấm điểm ở giáo viên
Theo nghiên cứu của ĐH Trento (Italy) công bố hôm 17/10, giáo viên có xu hướng cho điểm học sinh nữ cao hơn học sinh nam cùng lực học, Forbes đưa tin.
Theo nghiên cứu gần đây, học sinh nữ có xu hướng được thiên vị hơn học sinh nam dù cùng lực học. Ảnh: Pexels.
Theo các nhà nghiên cứu, sự thiên vị này thể hiện ở chênh lệch đáng kể trong số điểm giữa học sinh nam và học sinh nữ cùng lực học. Điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng lâu dài như khả năng đỗ đại học hay triển vọng công việc.
“Có mối liên hệ đặc biệt chặt chẽ giữa điểm số và kết quả học tập hay thậm chí là cả tương lai. Việc đạt điểm cao có thể tăng khả năng được nhận vào các trường đại học danh tiếng, giảm khả năng bỏ học. Không những thế, điểm cao còn giúp một người có thu nhập cao hơn, công việc tốt hơn hay vui vẻ trong cuộc sống hơn”, tác giả nghiên cứu Ilaria Lievore cho biết.
Bất kỳ hệ thống giáo dục nào cũng tồn tại sự khác biệt về giới. Trong các bài kiểm tra chuẩn hóa, trẻ em gái có xu hướng vượt trội hơn về nhân văn, ngôn ngữ hay khả năng đọc hiểu, trong khi trẻ em trai có xu hướng tốt hơn về môn Toán. Tuy nhiên, trong bảng điểm được giáo viên phê, trẻ em gái lại toàn diện hơn về tất cả môn học.
Học sinh nữ thường được giáo viên chấm “lỏng tay” hơn về môn Toán. Ảnh: CBC.
Nghiên cứu của ĐH Trento là nghiên cứu đầu tiên chứng minh thiên vị giới trong giáo dục là vấn đề có tính hệ thống. Các nhà nghiên cứu đã so sánh kết quả của 40.000 bài kiểm tra chuẩn hóa về ngôn ngữ và Toán học được thực hiện bởi các học sinh 15-16 tuổi tại Italy.
Trong trường hợp các bài kiểm tra được ẩn danh và giám thị không biết giới tính học sinh, kết quả như chứng minh ở trên: Học sinh nữ trội hơn về ngôn ngữ, học sinh nam trội hơn về Toán học. Tuy nhiên, trong trường hợp các bài kiểm tra công khai danh tính người làm, kết quả là học sinh nữ đạt điểm cao hơn trong cả 2 môn học.
Nghiên cứu này cho thấy học sinh nữ sẽ luôn đạt thành tích cao hơn học sinh nam trong lớp, dù có năng lực tương đương nhau.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng phát hiện sinh viên nữ học đại học nhiều hơn so với các trường nghề. Và sự thiên vị cũng tỷ lệ thuận với số lượng học sinh trong lớp học. Theo đó, giáo viên thường vô thức khen ngợi những hành động “có vẻ thuộc về giới nữ” như giữ trật tự hay ngăn nắp. Đây là những điều khiến công việc họ dễ dàng hơn.
Video đang HOT
Một giả thuyết khác được các nhà nghiên cứu đưa ra là giáo viên nâng điểm toán cho các học sinh nữ để họ cố gắng hơn trong môn học mà họ thường bị đánh giá thấp hơn so với giới kia.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng khảo sát chỉ được thực hiện trên đối tượng học sinh Italy và điểm giữa kỳ của họ thay vì điểm tổng kết. Ngoài ra, tại các quốc gia khác có thể tồn tại những nguyên nhân khác tạo nên sự phân biệt về giới trong giáo dục.
Nhưng xét cho cùng, nghiên cứu của ĐH Trento đã cho thấy rằng việc khắc phục hiện tượng thiên vị có thể nằm ngoài tầm khắc phục của trường học. Thay vào đó, ở tầm rộng hơn, xã hội nên thay đổi thái độ về giới tính trong giáo dục.
Có 108 tổ hợp, các trường như 'ngồi trên đống lửa'chờ hướng dẫn từ Bộ Giáo dục
Việc có đến 108 cách chọn tổ hợp môn trong chương trình giáo dục phổ thông mới lớp 10 sẽ khiến cho học sinh, giáo viên gặp nhiều rối rắm khi lựa chọn.
Từ năm học 2022-2023, chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ bắt đầu áp dụng cho bậc trung học phổ thông đối với lớp 10.
Theo đó, thay vì phải học 13 môn như hiện nay, học sinh chỉ phải học 7 môn và hoạt động giáo dục bắt buộc là: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng an ninh, hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp, nội dung giáo dục địa phương.
Các môn học tự chọn là: Tiếng dân tộc thiểu số, Ngoại ngữ 2. Ba nhóm môn học để lựa chọn 5 môn gồm: Khoa học Xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và Pháp luật), Khoa học Tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học), Công nghệ và Nghệ thuật (Công nghệ, Tin học và Nghệ thuật).
Riêng môn Nghệ thuật sẽ bao gồm 2 phân môn là Âm nhạc, Mỹ thuật thì học sinh chỉ cần chọn học 1 trong 2 phân môn này (sẽ được tính là 1 môn).
Trừ ngoại ngữ thì tất cả các môn học đều xây dựng các cụm chuyên đề. Mỗi học sinh sẽ phải chọn để học 3 cụm chuyên đề, cùng với các môn học bắt buộc và môn học lựa chọn.
Với việc tổ chức chương trình, phân phối các môn học như trên, sẽ có tới 108 cách lựa chọn tổ hợp để cho học sinh chọn. Do có quá nhiều lựa chọn nên các chuyên gia, thầy cô lo ngại có thể sẽ dẫn đến tình trạng có nhiều môn/tổ hợp môn được nhiều học sinh lựa chọn và ngược lại.
Việc quá nhiều tổ hợp môn tự chọn sẽ gây khó khăn cho học sinh, giáo viên (ảnh minh họa: P.L)
Việc này cũng có thể sẽ dẫn đến tình trạng thừa/thiếu giáo viên tương ứng theo sự lựa chọn của học sinh đối với số môn/tổ hợp môn.
Khó đảm bảo nguồn nhân lực khi triển khai
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam về vấn đề này, thầy Huỳnh Thanh Phú - Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Nguyễn Du, quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, hiện chỉ còn khoảng 5 tháng nữa để chuẩn bị cho việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới của lớp 10.
Các trường hiện nay như là "ngồi trên lửa" để chờ hướng dẫn cụ thể từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, để triển khai thực hiện, còn phụ huynh và học sinh vẫn chưa thể hiểu mình sẽ chọn gì, học gì trong vòng 3 năm học cuối cấp bậc trung học phổ thông
Thầy Huỳnh Thanh Phú đã nói rằng, có quá nhiều tổ hợp môn tự chọn, nên phụ huynh, học sinh rối rắm là điều hiển nhiên, ngay cả đối với những người làm trong ngành đôi lúc còn cảm thấy hoang mang.
Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Nguyễn Du khẳng định, khó có thể đảm bảo nguồn nhân lực khi triển khai là điều có thể xảy ra.
"Học sinh được học các môn bắt buộc, được lựa chọn 5 môn trong 3 nhóm môn có thể dẫn đến tình trạng học sinh chọn nhiều môn khác nhau, tạo ra sự chênh lệch số lượng học sinh giữa các môn. Điều này sẽ dẫn đến sự xáo trộn trong sắp xếp nhân sự, giáo viên của trường học.
Môn nào ít học sinh lựa chọn thì có thể dẫn đến tình trạng thừa giáo viên, không thể tránh khỏi chuyện một lớp học chỉ có vài học sinh, và cũng có những môn học sẽ có rất đông học sinh mà đội ngũ giáo viên lại có thể không đáp ứng. Như vậy sẽ xảy ra tình trạng thừa - thiếu một cách cục bộ", thầy Phú nói.
Ngoài ra, thầy Huỳnh Thanh Phú còn cho hay, nhiều môn học mới còn có thể xảy ra chuyện khó khăn khi tuyển giáo viên.
Một khía cạnh khác mà thầy Phú cũng đề cập đến, đó là vấn đề học sinh được lựa chọn hay bỏ môn học.
Theo thầy Phú, những nước trên thế giới luôn đề cao môn Lịch sử, nhưng ở chương trình mới thì lại đưa môn này vào lựa chọn. Vậy phải giáo dục lòng yêu nước, nguồn cội của dân tộc, lịch sử của đất nước, quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước của của ông cha ta như thế nào, nếu các em học sinh không chọn học môn này?
Muốn đẩy nhanh quá trình triển khai chương trình mới, thầy Huỳnh Thanh Phú đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm công bố kho học liệu, bài giảng e-learning mẫu để các giáo viên nghiên cứu và học hỏi.
Việc chọn sách giáo khoa nên để cho các trường quyết định, thay vì như hiện nay. Bên cạnh đó, học sinh chọn môn học thì cũng cần gắn liền với định hướng thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tuyển sinh đại học, nên Bộ cũng cần sớm có định hướng làm nền tảng để phụ huynh, học sinh lựa chọn.
Không có chuyện một môn cả 3 năm không học
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Hoàng Thị Hảo - Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Đào Sơn Tây, thành phố Thủ Đức cho biết, hiện giáo viên của trường đang nghe giới thiệu sách giáo khoa, sau đó mới có đề xuất sử dụng bộ sách giáo khoa nào, rồi Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố sẽ có định hướng.
Theo cô Hoàng Thị Hảo, việc lựa chọn tổ hợp môn dựa trên nguyện vọng của học sinh lớp 10 khi trúng tuyển vào trường, dựa trên cơ cấu và năng lực của giáo viên từng trường.
Nếu đáp ứng hết theo nguyện vọng và sự lựa chọn của học sinh, thì có thể xảy ra tình trạng dư giáo viên ở một số môn.
Ngoài việc học các môn bắt buộc, môn tự chọn thì trong chương trình còn có học theo các chuyên đề, dạy theo những môn còn lại.
Cô Hoàng Thị Hảo khẳng định: "Hoàn toàn không có chuyện một môn nào đó mà trong suốt 3 năm trung học phổ thông học sinh không phải học, vì giáo dục là phải toàn diện".
Trong khi đó, cô Vũ Thị Ngọc Dung - Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Bùi Thị Xuân, quận 1 thì lại không phải băn khoăn việc học sinh sẽ chọn quá nhiều tổ hợp môn, gây xáo trộn, mà là lo lắng việc có thể học sinh sẽ chọn quá nhiều môn Tin học, bỏ rơi môn Công nghệ.
Song song đó, cô Dung cho biết, sẽ có thêm một khó khăn nữa là tìm giáo viên dạy Mỹ thuật và Âm nhạc là không dễ có.
Người đứng đầu trường trung học phổ thông Bùi Thị Xuân nói, trong năm đầu tiên thực hiện chương trình mới, trường dự định sẽ chỉ thực hiện việc dạy Mỹ thuật.
"Còn với giáo viên dạy Âm nhạc, trường cũng đã tính đến phương án mời giáo viên tiểu học nhưng giáo viên phải có bằng đại học để về dạy Âm nhạc, để có sự bài bản, chuyên nghiệp, nhưng phải một năm học sau đó nữa mới thực hiện việc này" - cô Vũ Thị Ngọc Dung chia sẻ.
Thi HSG quốc gia: 'Dạy đội tuyển nhưng chưa bao giờ thấy đáp án của Bộ' Nhiều ý kiến cho rằng Bộ GD-ĐT cần công bố công khai điểm số, thậm chí toàn văn các bài thi đạt giải của kỳ thi học sinh giỏi quốc gia để học sinh, giáo viên được học hỏi, đặc biệt tránh những suy nghĩ về việc thiếu minh bạch. Ảnh minh họa Ông Nguyễn Quốc Vương, một nhà nghiên cứu về giáo...