Phát hiện dấu vết DNA trong hóa thạch rùa 6 triệu năm tuổi
Các nhà khoa học gần đây đã tìm thấy dấu vết DNA trong hài cốt hóa thạch của một loài rùa biển có niên đại 6 triệu năm trước và có quan hệ gần gũi với 2 loài rùa Kem’s Ridley và Olive Ridley hiện nay.
Các tế bào xương trong hóa thạch rùa biển được khai quật dọc bờ biển Caribbe của Panama năm 2015. (Ảnh: Reuters)
Phát hiện này đánh dấu một trong số rất ít lần vật liệu di truyền được tìm thấy trong hóa thạch động vật có xương sống cổ xưa cho đến nay.
Cụ thể, trong hóa thạch rùa được khai quật dọc bờ biển Caribbe của Panama vào năm 2015, các nhà nghiên cứu tìm thấy một số tế bào xương được bảo quản một cách tinh xảo.
“Nhân tế bào được bảo quản nguyên vẹn và phản ứng với dung dịch hóa học, cho phép các nhà nghiên cứu xác nhận sự hiện diện của dấu vết DNA – phân tử mang thông tin di truyền quy định hướng phát triển và hoạt động của sinh vật”, giáo sư Edwin Cadena, tác giả chính của nghiên cứu công bố trên Tạp chí Cổ sinh vật học có xương sống, cho biết.
Hóa thạch rùa biển chỉ là một phần, với phần mai rùa còn tương đối hoàn chỉnh. Theo các nhà khoa học, con rùa có thể dài 30cm khi còn sống. (Ảnh: Reuters)
Tuy nhiên, theo nhà cổ sinh vật học thuộc Đại học Rosario ở Bogota (Colombia) và Viện nghiên cứu nhiệt đới Smithsonian (trụ sở tại Panama), các nhà nghiên cứu không trích xuất DNA mà chỉ có thể nhận biết sự hiện diện của dấu vết DNA trong nhân tế bào.
Trong quá khứ, dấu vết DNA tương tự cũng được tìm thấy trong hóa thạch của 2 loài khủng long, Tyrannosaurus niên đại cách đây 66 triệu năm và Brachylophosaurus cách đây 78 triệu năm. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng từng phát hiện dấu vết DNA trong hóa thạch một số loài côn trùng có niên đại hàng chục triệu năm trước.
Hóa thạch rùa nói trên đại diện cho thành viên cổ xưa nhất được biết đến của chi rùa biển Lepidochelys, giúp làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa chưa được hiểu rõ của chi này. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không xác định được loài cụ thể do hóa thạch không còn nguyên vẹn.
Giáo sư Edwin Cadena, nhà cổ sinh vật học thuộc Đại học Rosario ở Bogota (Colombia). (Ảnh: Reuters)
Theo giáo sư Edwin Cadena, mỗi hóa thạch, mỗi địa điểm hóa thạch đều có những điều kiện bảo quản cụ thể, trong một số trường hợp những điều kiện này có thể giúp bảo quản các tàn tích phân tử sinh học ban đầu như protein và DNA.
“Có thể trong tương lai và với nhiều nghiên cứu kiểu này hơn, một lúc nào đó chúng ta có thể sắp xếp các đoạn DNA rất nhỏ và từ đó suy ra những điều về họ hàng gần của chúng hoặc đưa thông tin đó vào một nghiên cứu tiến hóa phân tử rộng hơn”, nhà cổ sinh vật học này cho hay.
Cứ ngỡ "cụ rùa" Tây Du Ký là tưởng tượng, hóa ra "bản real" dài 5m từng sống trên Trái đất
Các nhà khoa học cho biết, họ hàng gần của loài rùa khổng lồ có thể chở được nhiều người cùng lúc qua sông này hiện vẫn sống trên Trái đất.
Ảnh minh họa
Trong "Tây Du Ký", trên đường đi thỉnh kinh, khi 4thầy trò Đường Tăng tới sông Thông Thiên, do không có thuyền qua sông nên đã nhờ một cụ rùa to lớn chở. Khi đó, Lão Rùa có nhắn gửi là khi qua Tây Thiên, gặp Phật Tổ, nhớ hỏi dùm lão là: "Tôi có một điều thắc mắc là tu đã một ngàn ba trăm năm mà chưa đặng hóa hình người, tuy là biết nói và sống lâu, song chưa thoát kiếp! Xin thầy làm ơn bạch quá Phật Tổ, coi bao giờ tôi đặng thành người".
Khi Tam Tạng đến thỉnh kinh đã quên mất việc này, nên lúc trở về qua sông Thông Thiên, gặp lại Lão Rùa, nhờ Lão Rùa chở qua sông. Lúc giữa sông, Lão Rùa hỏi Đường Tăng có hỏi về việc của mình bao giờ tu thành hay không? Đường Tăng vì quên mất nên đã lặng thinh. Cuối cùng, cả 4 thầy trò bị Lão Rùa tức giận hất xuống sông. Kinh sách bị ướt và không còn nguyên vẹn. Đây chính là nạn thứ 81 mà thầy trò Đường Tăng phải vượt qua.
Trong "Tây Du Ký", khi 4 thầy trò Đường Tăng qua sông Thông Thiên, do không có thuyền qua sông nên đã nhờ một cụ rùa to lớn chở. (Ảnh: Sohu)
Nhiều người cảm thấy rất tò mò về nhân vật cụ rùa này có xuất xứ là yêu quái hay chỉ đơn thuần là một con vật? Hầu hết đều cho rằng Ngô Thừa Ân quả là có óc sáng tạo thiên phú khi sáng tạo nên một tác phẩm kinh điển của văn học Trung Quốc. Mặc dù cụ rùa trong Tây Du Ký chỉ là một nhân vật do Ngô Thừa Ân tạo ra nhưng trên thế giới, quả thực từng xuất hiện một loài rùa có thể chở nhiều người cùng lúc trên lưng như vậy.
Loài rùa siêu khổng lồ
Loài rùa nào lại có thể lớn như thế? Phải chăng do đột biến gene hay nguyên nhân nào khác? Tại sao ngày nay chúng ta không còn thấy bóng dáng của loài rùa này nữa?
Hóa thạch mai của rùa Stupendemys geographicus. Ảnh: Sohu
Loài rùa siêu khổng lồ mà chúng ta nhắc tới ở đây chính là Rùa mặt đất với danh pháp khoa học là Stupendemys geographicus, trong đó Stupendemys có nghĩa là "rùa khổng lồ". Đáng tiếc, Stupendemys geographicus hiện đã tuyệt chủng. Stupendemys geographicus là một chi tiền sử của rùa cổ nước ngọt. Hóa thạch của nó được tìm thấy ở phía bắc Nam Mỹ, trong các tảng đá có niên đại từ Trung Miocene cho đến khi bắt đầu Pliocene, khoảng 13 đến 5 triệu năm trước. Hóa thạch mai rùa này dài tới gần 4 mét, ước tính tổng chiều dài cơ thể của nó phải đạt tới hơn 5 mét do chúng có một cái cổ rất dài và nặng hơn 5 tấn. Với kích thước như vậy, chúng có thể dễ dàng chở vài người cùng lúc trên mai.
So sánh kích thước khổng lồ của loài rùa Stupendemys geographicus với rùa hiện đại và con người. (Ảnh: Sohu)
Hóa thạch đầu tiên của loài này được tìm thấy vào những năm 1970 và được đặt tên từ năm 1976. Hầu hết các hóa thạch được tìm thấy tại Brazil, Colombia, Venezuela và một số quốc gia khác. Các nhà khoa học nhận thấy rằng loài rùa Stupendemys geographicus trước đây thường sống ở phần phía bắc của Nam Mỹ.
Đánh giá từ các tầng địa chất nơi tìm thấy hóa thạch cho thấy loài rùa khổng lồ này thường sống ở những ao, hồ trong rừng mưa nhiệt đới hoặc trong các dòng sông chảy chậm. Chúng dành phần lớn thời gian trong nước và chủ yếu ăn thực vật.
Hầu hết hóa thạch của loài rùa này được tìm thấy nhiều ở Nam Mỹ. (Ảnh: Sohu)
Sau đó, nhà cổ sinh vật học người Venezuela - Rodolfo Sánchez cùng nhóm của mình đã tìm thấy một mẫu hóa thạch mai rùa mặt đất khổng lồ ở Urumac, Venezuela, có niên đại khoảng 8 triệu năm trước. Mẫu hóa thạch này gần như là phiên bản hoàn chỉnh nhất của loài rùa mặt đất. Đặc biệt trong mẫu hóa thạch này, họ đã tìm thấy một số đặc điểm chưa được tìm thấy trước đây là mấu sừng dài của loài rùa này. Tuy nhiên, những cá thể đực của rùa mặt đất mới có cặp mấu sừng dài này. Cặp sừng này không mọc trên đầu mà mọc ở mặt trước của thân và hai bên cổ. Đây cũng đặc điểm nhận dạng của những con rùa mặt đất giống đực.
Loài rùa chỉ có một thiên địch
Theo các nhà cổ sinh vật học, rùa Stupendemys geographicus có kích thước lớn như vậy là để tự vệ trước những kẻ săn mồi khác. Và cặp sừng trên thân mai cũng là một trong những vũ khí của chúng. Rùa Stupendemys geographicus chỉ có một thiên địch tự nhiên là cá sấu Purussaurus. Purussaurus là một chi tuyệt chủng của caiman khổng lồ sống ở Nam Mỹ trong thời đại Miocene, từ Colhuehuapian đến Montehermosan trong phân loại SALMA.
Rùa Stupendemys geographicus chỉ có một thiên địch là cá sấu Purussaurus
Sở dĩ, các nhà khoa học kết luận như vậy là bởi trên những mẫu hóa thạch của rùa mặt đất, họ chỉ tìm được vết cắn của cá sấu Purussaurus. Chỉ có lực cắn của cá sấu Purussaurus mới có thể phá vỡ được lớp mai vô cùng kiên cố của loài rùa Stupendemys geographicus.
Cho đến nay, Stupendemys geographicus vẫn được các nhà khoa học công nhận là loài rùa có kích thước to lớn nhất từng được con người tìm thấy.
Họ hàng gần nhất của rùa Stupendemys geographicus là loài Podocnemis expansa. (Ảnh: Sohu)
Từ những mẫu hóa thạch của rùa Stupendemys geographicus, các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều mã gene có quan hệ với nhiều loài rùa sống ở Amazon hiện nay. Họ hàng gần nhất của rùa Stupendemys geographicus là loài Podocnemis expansa sống trong một hệ thống đầm lầy khổng lồ ở Nam Mỹ. Loài Podocnemis có chiều dài thân khoảng 1 mét và trọng lượng trung bình khoảng 90 kg.
Australia phát hiện loài gấu túi thời tiền sử Các nhà nghiên cứu tại Australia đã phát hiện răng hóa thạch của một loài gấu túi (koala) từ thời tiền sử, có niên đại cách đây 25 triệu năm, ở vùng hẻo lánh của nước này. Loài gấu túi tại Port Macquarie, bang New South Wales, Australia. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN Theo nghiên cứu, do Đại học Flinders công bố ngày 7/9,...