Phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu vượt trội cho thanh, thiếu nhi

Những năm qua, công tác phát hiện, bồi dưỡng các tài năng, năng khiếu vượt trội cho thanh thiếu nhi (TTN) đã được Tỉnh Đoàn đẩy mạnh triển khai thực hiện nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả.

Đến nay, công tác này đã góp phần giáo dục toàn diện cho TTN, xây dựng nguồn nhân lực trẻ có trình độ, năng lực, bản lĩnh, góp sức cho sự phát triển của địa phương trong giai đoạn toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay.

Lớp năng khiếu thanh nhạc ở Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi Quảng Ninh.

Với mục đích chăm lo, bồi dưỡng và phát triển tài năng, năng khiếu vượt trội của TTN trên các lĩnh vực, năm 1992, Tỉnh Đoàn, Đài PTTH Quảng Ninh (nay là Trung tâm Truyền thông tỉnh) thành lập Quỹ tài năng trẻ tỉnh. Trung bình mỗi năm, Quỹ tôn vinh từ 100-150 tài năng trẻ cấp tỉnh với mức 300.000-3.000.000 đồng/suất với tổng số Quỹ đã trao đạt trên 4 tỷ đồng.

Đến nay, đã có trên 3.100 đoàn viên thanh niên, thiếu niên, nhi đồng là tài năng trẻ trên các lĩnh vực học tập, nghiên cứu khoa học, thể dục thể thao, lao động sản xuất… Nhiều gương mặt tài năng trẻ được nhận quỹ đã có những đóng góp không nhỏ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển của tỉnh, của quốc gia.

Hằng năm, Tỉnh Đoàn cũng phối hợp với các sở, ban, ngành tổ chức nhiều cuộc thi dành cho TTN nhằm tạo ra sân chơi lành mạnh, đồng thời tìm kiếm các năng khiếu vượt trội của các em học sinh.

Đơn cử như cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng, hội thi tin học trẻ, hay như hội thi họa mi vàng… Không chỉ cấp tỉnh, 100% đơn vị cấp huyện và 63,9% đơn vị cấp xã trong tỉnh chú trọng tìm kiếm, phát hiện các tài năng trẻ có năng khiếu vượt trội trong lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, thể thao.

5 năm gần đây, toàn tỉnh có gần 700 năng khiếu vượt trội được phát hiện thông qua các hội thi, hoạt động Đoàn – Đội.

Các em học sinh tham gia phần thi kỹ năng lập trình tập thể, sản phẩm sáng tạo cấp THCS, THPT tại Hội thi tin học trẻ tỉnh Quảng Ninh năm 2020. Ảnh: Mai Hương.

Trong lĩnh vực thể dục thể thao, Trường Thể dục thể thao cũng đã giảng dạy, huấn luyện các lớp năng khiếu của 17 bộ môn thể thao.

Hàng năm, Trường mở 18 lớp nghiệp dư với hơn 200 học sinh, cung cấp trên 30 học sinh có chuyên môn tốt cho tuyến trên; tổ chức tốt việc phục vụ tập luyện, tập huấn của các đội thể thao tuyển tỉnh, tuyển trẻ và nhu cầu tập luyện của các câu lạc bộ ngoài giờ hành chính, các giải thể thao và các sự kiện chính trị. Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao cũng quản lý huấn luyện và đào tạo 231 vận động viên của 18 môn thể thao thành tích cao.

Đối với lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi Quảng Ninh là đơn vị đi đầu trong hoạt động bồi dưỡng năng khiếu cho TTN trong tỉnh. Trong các dịp hè, số lượng các lớp năng khiếu đạt trung bình khoảng 80-90 lớp với 1.500 học sinh theo học. Riêng lớp chuyên các bộ môn duy trì 10-20 lớp với gần 300 TTN sinh hoạt, học tập thường xuyên trong năm.

Năng khiếu vượt trội của TTN trong tỉnh chủ yếu tập trung ở hai lĩnh vực: Văn hóa, văn nghệ và thể dục thể thao.

“Để có thể ươm mầm một tài năng cần một quá trình khá dài, từ lúc học cơ bản cho đến khi bồi dưỡng chuyên sâu. Năng khiếu có thể bộc lộ trong quá trình học 1-2 năm đầu, song lại mất 4-5 năm mới có thể phát triển được khả năng của các bạn. Vì vậy, chúng tôi đã tăng cường mở các lớp năng khiếu cho TTN; hạ độ tuổi tham gia các lớp để tìm kiếm, phát hiện sớm các tài năng. Mặt khác, bố trí các giáo viên giỏi kèm cặp các nhân tố; tích cực cho các em tham gia các cuộc thi, các chương trình biểu diễn để cọ xát tích lũy kinh nghiệm” – Bà Bùi Thị Vân Anh, Giám đốc Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi, chia sẻ.

Cùng với hoạt động của các sở, ngành cấp tỉnh, các huyện cũng đã có chỉ đạo, định hướng cụ thể và tổ chức một số lớp bồi dưỡng năng khiếu vượt trội cho TTN tại các nhà thiếu nhi, Trung tâm văn hóa – thể thao cấp huyện.

Song, số lượng TTN được phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu vượt trội còn thấp so với tổng số TTN toàn tỉnh. Việc phát hiện TTN có năng khiếu vượt trội mới chỉ được triển khai thông qua một số hoạt động, hội thi nên chỉ phát hiện được nhân tố trên một số lĩnh vực nhất định. Sau khi phát hiện, tôn vinh chưa có cơ chế cụ thể, hình thức đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu để phát triển và phát huy tài năng.

Lớp năng khiếu người mẫu thời trang ở Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi tỉnh thu hút đông các em nhỏ tham gia.

Đồng chí Hoàng Văn Hải, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh Đoàn, cho biết: Thời gian tới, Tỉnh Đoàn sẽ tập trung triển khai nhiều giải pháp: Tập hợp, kết nối tài năng trẻ thông qua hoạt động của tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên; rà soát, đề xuất hoàn thiện cơ chế chính sách nâng cao hiệu quả công tác phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu vượt trội cho TTN; nâng cao hiệu quả hoạt động của Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi và các thiết chế văn hóa cơ sở… Phấn đấu đến năm 2025 phát hiện được 800-1.000 TTN có tài năng, năng khiếu vượt trội và giới thiệu cho các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu.