Phát hiện bằng chứng về nghi lễ phù phép cổ xưa nhất thế giới

Theo dõi VGT trên

Những chiếc gậy có niên đại 12.000 năm của thổ dân ở Australia là bằng chứng về một nghi lễ phù phép lâu đời nhất trên thế giới.

Phát hiện bằng chứng về nghi lễ phù phép cổ xưa nhất thế giới - Hình 1

Hang Cloggs, nơi các nhà khảo cổ vừa phát hiện bằng chứng của một nghi lễ phù phép cổ xưa nhất thế giới. (Nguồn: Live Science)

Một nghiên cứu vừa được công bố ngày 1/7 trên tạp chí Nature Human Behavior cho thấy, tàn tích 12.000 năm tuổi của hai lò lửa nhỏ và hai thanh gậy cời lò bằng gỗ bí ẩn được phát hiện sâu trong một hang động ở miền Nam Australia có thể là bằng chứng về nghi lễ phù phép lâu đời nhất trên thế giới.

Các hiện vật này, được phân tích trong một nghiên cứu mới sử dụng cả phân tích khoa học và lịch sử truyền miệng của thổ dân, có thể đã được thổ dân thời cổ đại sử dụng trong một nghi lễ cúng bái nhằm “trù ếm” và gây hại cho đối thủ của họ.

Các hiện vật này tương tự những thứ thường được sử dụng trong một nghi lễ của tộc người Gunaikurnai (nhóm thổ dân bản địa sống ở vùng bờ biển phía Nam Australia) bao gồm việc bôi mỡ động vật lên một vật bằng gỗ rồi ném nó vào đống lửa tế lễ để nguyền rủa đối thủ.

Do sự tương đồng giữa các đồ vật được tìm thấy trong hang và nghi lễ của người Gunaikurnai, các trưởng lão của nhóm thổ dân Gunaikurnai đã nhờ các nhà khảo cổ giúp khai quật hang động, được họ gọi là Hang Cloggs và nghiên cứu các hiện vật.

Video đang HOT

Thông tin trên Live Science, tác giả của nghiên cứu, nhà khảo cổ học Bruno David thuộc Đại học Monash ở Australia, cho biết: “Hang động này không phải là nơi ở thông thường mà là nơi chỉ dành cho các mục đích nghi lễ đặc biệt. Lần đầu tiên nó được sử dụng cho mục đích này là khoảng 25.000 năm trước và tiếp tục được dùng cho đến thời điểm 1.600 năm trước”.

Bắt đầu cuộc khai quật từ năm 2020, David và nhóm của ông đã phát hiện hai nơi dùng để tiến hành nghi lễ, mỗi nơi có một lò lửa nhỏ với một thanh cời lò bằng gỗ. Việc xác định niên đại của những thanh gậy cời lò này cho thấy một chiếc có niên đại khoảng từ 11.930 đến 12.440 năm, chiếc còn lại có niên đại từ 10.870 đến 11.210 năm, khiến chúng trở thành những cổ vật bằng gỗ lâu đời nhất từng được tìm thấy ở Australia.

Bí mật hang động Gough: Ăn thịt đồng loại và các nghi lễ cổ xưa từ 14.700 năm trước

Chủ đề ăn thịt người không thoải mái đối với nhiều người trong chúng ta, nhưng nó là một phần quá khứ của chúng ta, dù phức tạp, được ghi chép rõ ràng.

Đây là một hang động cổ xưa ở Somerset, Anh, có thể chứa đựng một bí mật phức tạp liên quan đến quá khứ thời tiền sử của chúng ta: bằng chứng về tục ăn thịt đồng loại của con người.

Hang Gough, được hình thành khoảng 500.000 năm trước, nằm ở Hẻm núi Cheddar, được làm từ đá vôi (không phảipho mát) và nằm ở Đồi Mendip gần Bristol.Hang động này có nhiều khoang lớn, các khối đá ấn tượng và cũng có Cheddar Yeo, con sông ngầm lớn nhất ở Anh.

Nhưng trong số những đặc điểm của lịch sử tự nhiên này có các tài liệu khảo cổ liên quan đến nơi cư trú của con người từ khoảng 14.700 năm trước, và một số bằng chứng này đã vẽ nên bức tranh về một tập tục cổ xưa mà chúng ta có xu hướng muốn quên đi.

Bí mật hang động Gough: Ăn thịt đồng loại và các nghi lễ cổ xưa từ 14.700 năm trước - Hình 1

Trong Hang Gough, các nhà khảo cổ đã tìm thấy hài cốt của một số người, trong đó có hai thiếu niên và một đứa trẻ khoảng 3 tuổi.Xương của họ dường như cho thấy bằng chứng mạnh mẽ vềtục ăn thịt đồng loại.

Theo Tiến sĩ Silvia Bello, từBảo tàng Lịch sử Tự nhiênở London, "Bằng chứng tại Hang Gough chỉ ra một nền văn hóa tinh vi về việc xẻ thịt và chạm khắc hài cốt người".

Xươngdường như đã bị con người nhai.Và chúng ta không chỉ nói về những món ăn vặt - một số bằng chứng cho thấy xương dài và xương sườn bị nứt ra, cho phép ai đó lấy được tủy và mỡ của xương.Một số xương cũng có vết cắt ở nơi thịt mềm bị loại bỏ.Và cuối cùng, một số hộp sọ đã được khoét rỗng và biến thành những chiếc cốc thô sơ hoặc có lẽ là những chiếc bát.

Nhưng một trong những khía cạnh thú vị nhất của phát hiện này là điều dễ thấy khi nó vắng mặt.Dường như không có bất kỳ dấu hiệu bạo lực nào trên hài cốt trước khi chết.Có vẻ như người dân không bị giết do xung đột, mặc dù kết cục của họ có vẻ khủng khiếp.Vậy chuyện gì đang xảy ra ở đây?

Bí mật hang động Gough: Ăn thịt đồng loại và các nghi lễ cổ xưa từ 14.700 năm trước - Hình 2

Ảnh minh họa.

Chắc chắn là chủ đề ăn thịt người có thể khó nuốt.Tài liệu tham khảo về văn hóa đại chúng của chúng tôi có xu hướng tập trung vàocác kịch bản và tình huống tàn khốcliên quan đến những kẻ giết người hàng loạt, thây ma và quái vật.Điều này đã giúp coi ý tưởng này hoàn toàn là điều cấm kỵ, mặc dù nó là đặc điểm chung của nhiêùnền văn hóa lịch sửtrong suốt lịch sử.

Tổ tiêncủa chúng tađã ăn thịt lẫn nhau hàng triệu năm nay.Trong nhiều trường hợp, điều này được thực hiện như một điều cần thiết - để tồn tại trong nạn đói khốn khổ - nhưng trong những trường hợp khác, nó đã trở thành một nét đặc trưng trong tôn giáo và tập tục tang lễ của chúng ta.Ví dụ, trong Hang Gough, thi thể bị người khác ăn thịt có thể là của những người thân yêu.

Những cá thể được tìm thấy trong hang động có thể đã chết trongKỷ băng hàcuối cùng , điều đó có nghĩa là họ có thể bị ăn thịt như một phương tiện để sinh tồn, nhưng bản thân đây không phải là lời giải thích đầy đủ.Điều này là do thực sự có rất nhiều xương động vật trong cùng một hang động, điều đó có nghĩa là thức ăn không hoàn toàn vắng mặt.Sau đó là công đoạn biến những hộp sọ thành bình uống nước.

Bí mật hang động Gough: Ăn thịt đồng loại và các nghi lễ cổ xưa từ 14.700 năm trước - Hình 3

Ảnh minh họa.

"Các hộp sọ được làm sạch cẩn thận bằng mô mềm ngay sau khi chết.Các dấu vết cho thấy vết cắt ở môi, má, lưỡi và móc mắt.Sau đó, xương mặt và nền sọ được loại bỏ cẩn thận.Cuối cùng, các vòm sọ được tạo hình một cách tỉ mỉ thành những chiếc cốc," Bello giải thích.

Việc chuẩn bị cẩn thận những hộp sọ này cho thấy chúng có ý nghĩa quan trọng không chỉ đơn thuần là được sử dụng để cung cấp dinh dưỡng.Tương tự, phân tích 3D về một xương cẳng tay được chạm khắc được tìm thấy trong hang động cũng cho thấy rằng nó được đánh dấu sau khi thịt đã được lấy ra.

Đối với Bello và các đồng nghiệp của cô, điều này rất có ý nghĩa. "Trình tự sửa đổi được thực hiện trên xương gợi ý rõ ràng rằng hình khắc là một phần nội tại của nghi lễ ăn thịt đồng loại và mang ý nghĩa biểu tượng ẩn giấu."

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bức ảnh gây choáng: Hàng trăm triệu người chen chúc tắm rửa, uống nước từ một dòng sôngBức ảnh gây choáng: Hàng trăm triệu người chen chúc tắm rửa, uống nước từ một dòng sông
13:48:02 15/01/2025
Người nông dân đi mò ốc nhặt được cây gỗ có mùi thơm lạ, hóa ra là 'thần mộc' trị giá 400 tỷ đồngNgười nông dân đi mò ốc nhặt được cây gỗ có mùi thơm lạ, hóa ra là 'thần mộc' trị giá 400 tỷ đồng
17:35:33 16/01/2025
Giải mã hiện tượng lạ: Vì sao cơm không thể nấu chín ở độ cao 5.000 m?Giải mã hiện tượng lạ: Vì sao cơm không thể nấu chín ở độ cao 5.000 m?
13:46:22 15/01/2025
Hình ảnh Los Angeles được phủ hồng giữa thảm họa 'bão lửa'Hình ảnh Los Angeles được phủ hồng giữa thảm họa 'bão lửa'
13:54:20 16/01/2025
Bí ẩn loài cá sấu quý hiếm nhất thế giới, đôi mắt xanh như pha lê, vảy trắng, có giá 'trên trời'Bí ẩn loài cá sấu quý hiếm nhất thế giới, đôi mắt xanh như pha lê, vảy trắng, có giá 'trên trời'
17:40:45 16/01/2025
Người đàn ông sốc khi nhận hóa đơn tiền điện hơn 618 tỷ đồngNgười đàn ông sốc khi nhận hóa đơn tiền điện hơn 618 tỷ đồng
08:27:58 15/01/2025
Bí ẩn cuộc đời và cái chết của những ngôi sao khổng lồ trong vũ trụBí ẩn cuộc đời và cái chết của những ngôi sao khổng lồ trong vũ trụ
08:36:36 15/01/2025
Vì sao bạch tuộc bị mù màu nhưng lại là bậc thầy về ngụy trang, thay đổi màu sắc cơ thể?Vì sao bạch tuộc bị mù màu nhưng lại là bậc thầy về ngụy trang, thay đổi màu sắc cơ thể?
08:29:20 15/01/2025

Tin đang nóng

Màn lộ diện nguy hiểm của Triệu Lộ Tư khiến hơn 50 triệu người lo lắngMàn lộ diện nguy hiểm của Triệu Lộ Tư khiến hơn 50 triệu người lo lắng
19:26:55 16/01/2025
Jisoo mang thaiJisoo mang thai
22:01:52 16/01/2025
Vụ 47 tỷ đồng gửi Sacombank "bốc hơi": Ngân hàng nhận lỗi 2 giao dịchVụ 47 tỷ đồng gửi Sacombank "bốc hơi": Ngân hàng nhận lỗi 2 giao dịch
21:27:03 16/01/2025
Ca sĩ Soobin - hoa hậu Thanh Thủy quá đẹp đôi, khán giả phát 'sốt'Ca sĩ Soobin - hoa hậu Thanh Thủy quá đẹp đôi, khán giả phát 'sốt'
19:42:40 16/01/2025
Hot nhất Weibo: Bạch Lộc bị soi phim giả tình thật với mỹ nam có visual "yêu nghiệt" gây sốt MXH, còn công khai tình tứ giữa sự kiện?Hot nhất Weibo: Bạch Lộc bị soi phim giả tình thật với mỹ nam có visual "yêu nghiệt" gây sốt MXH, còn công khai tình tứ giữa sự kiện?
19:39:12 16/01/2025
DJ Mie tuổi 30: Ở biệt thự xa hoa, gây sốt "Chị đẹp" nhờ vũ đạo gợi cảmDJ Mie tuổi 30: Ở biệt thự xa hoa, gây sốt "Chị đẹp" nhờ vũ đạo gợi cảm
21:41:44 16/01/2025
Lamborghini đột ngột dừng giữa đường, người dân phát hiện tài xế có biểu hiện bất thường liền báo cảnh sátLamborghini đột ngột dừng giữa đường, người dân phát hiện tài xế có biểu hiện bất thường liền báo cảnh sát
19:36:05 16/01/2025
Nhóc tỳ Vbiz viết thư vỏn vẹn 10 chữ gửi mẹ, nội dung khiến ai đọc qua cũng phải thốt lên 1 câu!Nhóc tỳ Vbiz viết thư vỏn vẹn 10 chữ gửi mẹ, nội dung khiến ai đọc qua cũng phải thốt lên 1 câu!
20:12:45 16/01/2025

Tin mới nhất

Loài rùa quý hiếm của Việt Nam, nằm trong top nguy cấp nhất thế giới

Loài rùa quý hiếm của Việt Nam, nằm trong top nguy cấp nhất thế giới

13:54:18 16/01/2025
Rùa hộp trán vàng là một loài rùa đẹp bị săn bắt triệt để ở Việt Nam. Hiện loài rùa có khả năng đóng hộp chính mình này đã được đưa vào danh sách những 50 loài nguy cấp nhất thế giới.
Nhà khoa học cho rằng hậu duệ tiếp quản Trái Đất từ con người đang nằm trong thực đơn nhà hàng hải sản

Nhà khoa học cho rằng hậu duệ tiếp quản Trái Đất từ con người đang nằm trong thực đơn nhà hàng hải sản

10:03:02 14/01/2025
Tuyệt chủng là một lẽ tự nhiên và vẫn đang diễn ra trên Trái Đất, ngay từ khi sự sống bắt đầu hình thành. Nhìn vào những hóa thạch còn sót lại từ thuở ban sơ đến nay, các nhà khoa học đã ghi nhận tổng cộng 5 cuộc đại tuyệt chủng lớn tro...
Loại gỗ có màu đen đắt đỏ nhất thế giới đang bị 'đe dọa': Giá hơn 2 tỷ 1 tấm, có khả năng chống cháy

Loại gỗ có màu đen đắt đỏ nhất thế giới đang bị 'đe dọa': Giá hơn 2 tỷ 1 tấm, có khả năng chống cháy

09:09:52 14/01/2025
Đây là 1 trong những loại gỗ có giá đắt đỏ nhất trên thế giới, cứng nhất, dày đặc nhất máy móc cũng khó phá hỏng, là loài cây có khả năng chống cháy có giá hơn 300 triệu đồng/m3, 60 năm mới 1 cây trưởng thành.
Gỗ quý hiếm của Việt Nam có tên trong Sách Đỏ giá 250 triệu/m2, được đồn chữa được bệnh ung thư

Gỗ quý hiếm của Việt Nam có tên trong Sách Đỏ giá 250 triệu/m2, được đồn chữa được bệnh ung thư

00:42:34 14/01/2025
Vì tin đồn chữa được bệnh ung thư mà loại gỗ quý hiếm này suýt bị đẩy đến mức tuyệt chủng. Đó là gỗ thủy tùng hay còn gọi là cây thông nước, có tên khoa học là Glyptostrobus pensilis, là loại thực vật duy nhất còn tồn tại thuộc chi Glyp...
Phát hiện kho báu quý giá tại công trường xây dựng

Phát hiện kho báu quý giá tại công trường xây dựng

00:42:29 14/01/2025
Các nhà khảo cổ học ở Anh đã khai quật được một kho báu gồm 321 đồng bạc còn nguyên vẹn tại công trường xây dựng một nhà máy điện hạt nhân.
Người đàn ông bị 'sinh vật bí ẩn' tấn công kéo xuống nước khi đi bơi ở biển

Người đàn ông bị 'sinh vật bí ẩn' tấn công kéo xuống nước khi đi bơi ở biển

00:42:21 14/01/2025
Trong lúc đang bơi một cách thư giãn trên biển người mẫu Federico Cola đã bất ngờ bị kéo xuống nước bởi một lực mạnh từ một sinh vật bí ẩn .
Phát hiện cấu trúc 9.000 năm tuổi, cổ hơn Stonehenge dưới đáy hồ Michigan

Phát hiện cấu trúc 9.000 năm tuổi, cổ hơn Stonehenge dưới đáy hồ Michigan

20:52:15 13/01/2025
Tiến sĩ Mark Holley, giáo sư khảo cổ học dưới nước của Đại học Tây Bắc Michigan, đã công bố khám phá về một cấu trúc cổ xưa bên dưới Vịnh Grand Traverse thuộc hồ Michigan (Mỹ), theo trang The Brighter Side of News hôm 11.1.
Cận cảnh ranh giới ngày và đêm tối vĩnh cửu của sao Thủy

Cận cảnh ranh giới ngày và đêm tối vĩnh cửu của sao Thủy

20:37:08 13/01/2025
Tàu vũ trụ kép BepiColombo do châu Âu và Nhật Bản liên danh phát triển và vận hành đã truyền về những hình ảnh chụp khoảng cách gần với hành tinh trong cùng của hệ mặt trời là sao Thủy.
Bị vợ đuổi khỏi nhà, người đàn ông 62 tuổi đi bộ 500km về quê

Bị vợ đuổi khỏi nhà, người đàn ông 62 tuổi đi bộ 500km về quê

16:26:01 12/01/2025
THÁI LAN - Người đàn ông 62 tuổi đã đi bộ quãng đường 500km để trở về quê, sau khi bị vợ và con riêng của bà đuổi ra khỏi nhà.
Anh nông dân nhặt được cục đá đen sì, tưởng thứ vứt đi ai ngờ lại "quý hơn vàng"

Anh nông dân nhặt được cục đá đen sì, tưởng thứ vứt đi ai ngờ lại "quý hơn vàng"

11:39:13 12/01/2025
Vô tình nhặt được tảng đá người đàn ông này từng cho rằng tảng đá có thể chứa vàng bên trong. Nhưng mọi nỗ lực đập vỡ tảng đá bằng búa tạ đều không làm nó móp méo, đến khi gặp chuyên gia mới biết giá trị thật.
Tìm thấy kho báu hoàng gia thời Trung Cổ bên trong nhà thờ Lithuania

Tìm thấy kho báu hoàng gia thời Trung Cổ bên trong nhà thờ Lithuania

10:03:35 12/01/2025
Kho báu hoàng gia được chôn cất từ nhiều năm đã được tìm thấy bên trong các hầm mộ của một nhà thờ Lithuania, với những vương miện, huy hiệu thuộc về vương quyền Trung Cổ ở châu Âu.
Thứ 'kinh thiên động địa' trong ngôi mộ ngàn năm khiến các chuyên gia ngỡ ngàng

Thứ 'kinh thiên động địa' trong ngôi mộ ngàn năm khiến các chuyên gia ngỡ ngàng

07:41:07 12/01/2025
Các nhà khảo cổ học đã khám phá những điều bất ngờ đầy thú vị trong một ngôi mộ cổ có niên đại hàng nghìn năm ở Trung Quốc.

Có thể bạn quan tâm

Song Hye Kyo thắng đậm giữa nghi vấn bị Song Joong Ki chiếm spotlight bằng màn khóc lóc giả tạo

Song Hye Kyo thắng đậm giữa nghi vấn bị Song Joong Ki chiếm spotlight bằng màn khóc lóc giả tạo

Sao châu á

23:58:01 16/01/2025
Hình ảnh của Song Joong Ki càng lúc càng xấu trong mắt công chúng. Trong khi đó, tin vui liên tiếp đến với Song Hye Kyo.
Bom tấn cổ trang Việt mới nhá hàng đã gây choáng: Bối cảnh đẹp tới từng khung hình, dàn cast quá xuất sắc

Bom tấn cổ trang Việt mới nhá hàng đã gây choáng: Bối cảnh đẹp tới từng khung hình, dàn cast quá xuất sắc

Phim việt

23:49:57 16/01/2025
Ngay từ những trích đoạn đầu tiên, bộ phim cổ trang này đã khiến khán giả choáng ngợp với bầu không khí bí ẩn, rùng rợn.
Mỹ nam Hoa ngữ "từ anime bước lên màn ảnh" gây bão MXH: Đẹp ngút ngàn còn diễn xuất phong thần, netizen phục sát đất

Mỹ nam Hoa ngữ "từ anime bước lên màn ảnh" gây bão MXH: Đẹp ngút ngàn còn diễn xuất phong thần, netizen phục sát đất

Phim châu á

23:44:22 16/01/2025
Ngay lúc này, những hình ảnh của Nghiêm Khoan trong phim Dị Nhân Chi Hạ 2 (tựa đầy đủ: Dị nhân chi hạ: Quyết chiến Bích Du thôn) đang gây bão cõi mạng.
MC Hoài Anh VTV đẹp buồn, Thanh Hằng và chồng nhạc trưởng âu yếm

MC Hoài Anh VTV đẹp buồn, Thanh Hằng và chồng nhạc trưởng âu yếm

Sao việt

23:36:00 16/01/2025
Siêu mẫu Thanh Hằng và chồng - nhạc trưởng Trần Nhật Minh nhìn nhau âu yếm. MC Hoài Anh đẹp buồn, khi chuẩn bị quay chương trình Hoa xuân ca .
Giữa nạn cháy rừng, cảnh sát và FBI đến nhà Ben Affleck

Giữa nạn cháy rừng, cảnh sát và FBI đến nhà Ben Affleck

Sao âu mỹ

23:19:34 16/01/2025
TMZ phát hành một đoạn video ghi lại cảnh nam diễn viên Ben Affleck (52 tuổi) đang nói chuyện với cảnh sát đầy căng thẳng bên ngoài ngôi nhà ở Brentwood của anh, nơi gần đám cháy Palisades.
Louis Phạm công khai phẫu thuật thẩm mỹ sau một năm ồn ào, vóc dáng thay đổi ra sao?

Louis Phạm công khai phẫu thuật thẩm mỹ sau một năm ồn ào, vóc dáng thay đổi ra sao?

Sao thể thao

23:11:15 16/01/2025
Cựu VĐV thể dục dụng cụ Phạm Như Phương hay còn được biết đến với cái tên Louis Phạm như khoe loạt ảnh ở viện thẩm mỹ. Cô nàng công khai phẫu thuật nâng ngực ngay sau đó.
Quyền Linh: Con gái tôi rất hâm mộ Thùy Tiên

Quyền Linh: Con gái tôi rất hâm mộ Thùy Tiên

Hậu trường phim

22:44:12 16/01/2025
Quyền Linh tiết lộ con gái Lọ Lem hâm mộ Nguyễn Thúc Thùy Tiên. Vì vậy, khi biết anh đóng phim cùng nàng hậu 9X, cô bé không khỏi vui mừng.
Phương Mỹ Chi 'gây sốt' khi hát nhạc trẻ kết hợp ca vọng cổ

Phương Mỹ Chi 'gây sốt' khi hát nhạc trẻ kết hợp ca vọng cổ

Nhạc việt

22:39:12 16/01/2025
Màn kết hợp giữa nhạc trẻ và vọng cổ của Phương Mỹ Chi tại sân khấu lễ trao giải Làn sóng xanh đang được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội.
Bức ảnh chụp cậu bé đứng ăn một mình ngoài lớp học gây bão MXH: Áp lực cuộc sống sinh ra những đứa trẻ hiểu chuyện đến đau lòng

Bức ảnh chụp cậu bé đứng ăn một mình ngoài lớp học gây bão MXH: Áp lực cuộc sống sinh ra những đứa trẻ hiểu chuyện đến đau lòng

Netizen

22:29:09 16/01/2025
Mới đây, netizen Trung Quốc thi nhau lan truyền bức ảnh chụp một nam sinh. Theo đó, cậu bé có dáng người không cao lắm, đứng bên ngoài lớp học lủi thủi ăn uống
Tuấn Ngọc nói về chuyện nghỉ hưu, tiết lộ cuộc sống tuổi 77

Tuấn Ngọc nói về chuyện nghỉ hưu, tiết lộ cuộc sống tuổi 77

Tv show

22:26:43 16/01/2025
Ở tuổi 77, Tuấn Ngọc vẫn miệt mài với công việc nghệ thuật. Để làm được điều đó, nam nghệ sĩ nói bản thân không ngại chuyện học hỏi mỗi ngày.
Những loại dầu ăn nào bị coi là có hại cho sức khỏe?

Những loại dầu ăn nào bị coi là có hại cho sức khỏe?

Sức khỏe

21:37:17 16/01/2025
Việc sử dụng mỡ động vật như mỡ bò cũng là một lựa chọn. Mỡ bò chủ yếu chứa acid béo bão hòa và không bão hòa đơn và chỉ một lượng nhỏ chất béo không bão hòa đa.