Phân loại bệnh bạch hầu và các biến chứng nguy hiểm
Biến chứng bệnh bạch hầu vô cùng nguy hiểm, nếu không kịp thời xử lý và điều trị khi phát hiện những biểu hiện của bệnh thì có thể dẫn đến t.ử von.g trong vòng 6-10 ngày.
Vi khuẩn bạch hầu trú ngụ ở các giả mạc tiết ra ngoại độc tố khiến người bệnh bị suy hô hấp và tuần hoàn, liệt màn khẩu cái làm giọng nói bị thay đổi, sặc và khó nuốt khi ăn uống, lú lẫn.
Những trường hợp nặng người bệnh rơi vào hôn mê và t.ử von.g. Một số trường hợp gây biến chứng viêm cơ tim hay viêm dây thần kinh ngoại biên.
Phân loại bệnh bạch hầu
Bệnh bạch hầu cổ điển là loại bạch hầu phổ biến nhất, ảnh hưởng đến toàn bộ vùng hô hấp trên bao gồm mũi, cổ họng, amidan và thanh quản. Các triệu chứng bệnh có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí bị ảnh hưởng trong cơ thể người bệnh.
- Bạch hầu họng, mũi
Bạch hầu họng, mũi làm người bệnh mệt mỏi, ăn kém, đau cổ họng bởi giả mạc dày và dai trắng ngà, bám chắc vào amidan hoặc có thể lan rộng bao phủ cả vùng vòm họng. Trong một số trường hợp bệnh diễn tiến nặng khiến người bệnh xuất hiện các hạch cổ và sưng nề vùng dưới hàm.
Bệnh bạch hầu thanh quản thường xuất hiện với các giả mạc tại thanh quản hoặc từ vòm họng lan xuống dưới. Đây là một loại bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, có giả mạc ở các tuyến hạnh nhân, thanh quản, hầu họng và mũi. Bên cạnh đó, bệnh có thể xuất hiện tại các khu vực như trên da, hoặc ở niêm mạc khác như mắt hoặc bộ phận sin.h dụ.c.
Bệnh bạch hầu thanh quản biểu hiện tình trạng nhiễm độc nhiễ.m trùn.g. Đối tượng dễ mắc nhất là tr.ẻ e.m từ 2 – 7 tuổ.i cho nên bệnh còn được biết đến khá phổ biến với cái tên bạch hầu thanh quản ở tr.ẻ e.m. Bệnh thường lây qua các hoạt động tiếp xúc như nói chuyện trực tiếp, ho, hắt hơi,… giao lưu giữa người lành và người bệnh.
Video đang HOT
Bệnh bạch hầu ác tính (bạch hầu cấp) thường xuất hiện trong giai đoạn sớm của bệnh, thường từ ngày 3-7 kể từ khi khởi phát. Người bệnh sốt cao từ 39-40 độ C vừa nhiễ.m trùn.g vừa nhiễm độc nặng, giả mạc trắng ngà lan rộng, hạch cổ sưng to làm biến dạng cổ dẫn đến hình cổ bạnh.
Đây là loại bạch hầu hiếm gặp nhất, đặc trưng bởi phát ban da, xuất hiện vết loét hoặc mụn nước ở bất kỳ đâu trên cơ thể. Bệnh bạch hầu da phổ biến hơn ở các quốc gia thuộc vùng khí hậu nhiệt đới hoặc những nơi có mật độ dân cư đông đúc, điều kiện sống và vệ sinh chưa được tốt.
Tác nhân gây ra bệnh bạch hầu là vi khuẩn gram dương, hiếu khí Corynebacterium diphtheriae, tồn tại dưới 3 dạng gồm: Gravis, Mitis và Intermedius. Ảnh minh họa
Biến chứng nguy hiểm của bệnh bạch hầu
Bệnh lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng của bệnh nhân hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi. Biến chứng hay gặp ở bệnh là viêm cơ tim và viêm dây thần kinh.
Biến chứng bệnh bạch hầu vô cùng nguy hiểm, nếu không kịp thời xử lý và điều trị khi phát hiện những biểu hiện của bệnh thì có thể dẫn đến t.ử von.g trong vòng 6-10 ngày.
Viêm cơ tim
Có thể xảy ra ở giai đoạn toàn phát hoặc có thể chậm vài tuần sau khi người bệnh khỏi. Khi viêm cơ tim xuất hiện sớm trong những ngày đầu của bệnh, tỷ lệ t.ử von.g thường rất cao. Các triệu chứng của viêm cơ tim cấp thường không điển hình: Trẻ mệt mỏi, sốt, đau bụng, tiêu chảy, sổ mũi, buồn nôn và nôn….
Viêm cơ tim có thể đi kèm với viêm màng bao tim, tràn dịch màng bao tim. Viêm màng bao tim thường gây đau nhói ở giữa ngực.
Là một biến chứng khác có thể gặp ở bệnh bạch hầu, thường xuất hiện vào tuần 3 của bệnh. Liệt các dây thần kinh vận nhãn, liệt cơ chi và cơ hoành có thể xuất hiện vào tuần thứ 5 của bệnh. Viêm phổi và suy hô hấp có thể xuất hiện do hậu quả liệt cơ hoành. Ở tr.ẻ e.m, đặc biệt là nhũ nhi có thể gặp các biến chứng như viêm kết mạc mắt hoặc suy hô hấp.
Đường hô hấp tắc nghẽn gây khó thở
Hầu hết các triệu chứng bệnh bạch hầu chủ yếu là gây viêm họng, đau họng, tổn thương thanh quản. Vi khuẩn bạch hầu sẽ tạo lớp giả mạc màu trắng ngà do các mô tế bào bị viêm tạo ra lớp màng giả mạc bám chặt vào trong vòm họng. Nếu không điều trị, mảng giả mạc này sẽ phát triển và lan rộng lấp đường hô hấp gây khó thở, ngạt thở, suy hô hấp cho người bệnh.
Bệnh bạch hầu có tốc độ lây lan rất nhanh, biến chứng nguy hiểm và đặc biệt là tỷ lệ t.ử von.g cao. Ảnh minh họa
Tê liệt cơ hoành
Khi bị bạch hầu, cơ hoành có thể bị tê liệt rất đột ngột, kéo dài hơn nửa giờ hoặc lâu hơn. Nếu cơ hoành tê liệt, ngừng hoạt động, người bệnh có nguy cơ t.ử von.g. Biến chứng liệt cơ hoành xuất hiện vài tuần sau khi mắc bệnh bạch hầu, ngay cả khi người bệnh đã hồi phục sau nhiễ.m trùn.g ban đầu hoặc xuất hiện sau các biến chứng khác như viêm cơ tim, nhiễ.m trùn.g phổi…
Bàng quang mất kiểm soát
Rối loạn chức năng thần kinh bàng quang. Khi dây thần kinh ở vị trí này bị tổn thương, người bệnh sẽ không thể kiểm soát được hoạt động của bàng quang khiến đi tiểu thường xuyên, tiểu rắt,… Các vấn đề liên quan đến kiểm soát bàng quang thường phát triển trước khi cơ hoành bị tê liệt, đây cũng có thể được xem là dấu hiệu cảnh báo sớm người bệnh có nguy cơ cao gặp các vấn đề nghiêm trọng về hệ hô hấp.
T.ử von.g
Bệnh bạch hầu nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây t.ử von.g nhanh chỉ trong 6-10 ngày.
Để phòng bệnh bạch hầu cần đảm bảo không gian nhà ở, trường học, các nơi công cộng sạch sẽ, thông thoáng và có đủ ánh sáng.
Người dân sống trong vùng có ổ dịch cần chấp hành nghiêm túc việc khám chữa bệnh cũng như các chỉ định phòng bệnh của cơ sở y tế.
Bệnh bạch hầu có tốc độ lây lan rất nhanh, biến chứng nguy hiểm và đặc biệt là tỷ lệ t.ử von.g cao. Do đó, dù là tr.ẻ e.m hay người lớn cũng cần tiêm vaccine đủ liều, đúng lịch. Bên cạnh đó, cần giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng; che miệng khi hắt hơi hoặc ho. Khi bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu cần được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Đề phòng viêm cơ tim ở trẻ nhỏ
Viêm cơ tim là một bệnh lý cấp tính nguy hiểm. Do triệu chứng khởi phát bệnh khá giống sốt, cảm cúm thông thường nên nhiều phụ huynh chủ quan, khi trẻ nhập viện đã trong tình trạng nguy hiểm tính mạng.
Chăm sóc, điều trị cho trẻ mắc viêm cơ tim tại Bệnh viện Sản nhi Phú Thọ. Ảnh: BVCC.
Bệnh viện Sản Nhi Phú Thọ cho biết, mới đây bé H.T.M. được chuyển viện cấp cứu tới bệnh viện trong tình trạng sốc nặng, ý thức lơ mơ, mạch nhanh, huyết áp tụt, da tái, ô xy má.u giảm. Trước đó, bệnh nhi được điều trị tại trung tâm y tế huyện với chẩn đoán sốt virus, các triệu chứng gồm đau tức ngực, khó thở, hồi hộp, đán.h trống ngực, người mệt mỏi.
Theo gia đình bệnh nhi, ngoài những triệu chứng trên, trẻ vẫn hoạt động, sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, sau khi sốt cao liên tục trong 4 giờ, trẻ rơi vào trạng thái lơ mơ, nói nhảm, huyết áp tụt và ngay lập tức được xử trí vận mạch, thở ô xy, sau đó chuyển viện cấp cứu tới Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ.
ThS.BS Cao Việt Hưng - Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc cho biết, sau 30 phút xử trí cấp cứu, huyết áp của bệnh nhi đã được duy trì ổn định nhờ các thuố.c vận mạch liều cao. Tuy nhiên, các xét nghiệm cho thấy tình trạng bệnh nhi vô cùng xấu, khí má.u có toan chuyển hóa nặng, xét nghiệm men tim tăng cao thể hiện tình trạng tổn thương cơ tim cấp... Sau 12 ngày được các bác sĩ nỗ lực điều trị, bệnh nhi ổn định, sức khỏe hồi phục tốt và được xuất viện.
Viêm cơ tim cấp do virus là bệnh lý gây tổn thương cơ tim nghiêm trọng, có diễn biến rất nhanh và hết sức nặng nề, nếu không kịp thời phát hiện và can thiệp có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, hoặc để lại những tổn thương không phục hồi.
Viêm cơ tim là tình trạng viêm đi kèm theo hoại tử các tế bào cơ tim. Có nhiều nguyên gây ra viêm cơ tim ở tr.ẻ e.m như nhiễ.m trùn.g (virus, vi khuẩn, nấm), nhiễm độc, một số bệnh lý tự miễn (như Lupus, Kawasaki) hay do quá mẫn với một số loại thuố.c... Tỷ lệ viêm cơ tim ở tr.ẻ e.m rơi vào khoảng 1 - 2/100.000 trẻ.
Theo PGS.TS Tạ Anh Tuấn - Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa (Bệnh viện Nhi trung ương), trung bình hàng năm có khoảng 15 trẻ viêm cơ tim cấp có sốc tim vào khoa cấp cứu và điều trị. Đáng nói, mặc dù tr.ẻ e.m không phải đối tượng mắc bệnh viêm cơ tim nhiều nhất, nhưng viêm cơ tim ở tr.ẻ e.m được xem như một bệnh lý nguy hiểm với tỷ lệ t.ử von.g cao.
Những tr.ẻ e.m mắc bệnh viêm cơ tim có biểu hiện viêm cơ tim lâm sàng đa dạng, diễn tiến bệnh từ nhẹ đến nặng, xảy ra nhanh, khó lường trước. Thông thường, trẻ sẽ trải qua các triệu chứng gợi ý một tình trạng nhiễm virus cấp tính như sốt cao, mệt mỏi, đau đầu... Đặc điểm này khiến các bậc phụ huynh chủ quan không đưa con em mình đi khám và điều trị kịp thời.
Trẻ mắc viêm cơ tim thường chỉ được cơ sở y tế khi bệnh đã bước qua giai đoạn muộn với nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Tỷ lệ t.ử von.g trung bình của bệnh viêm cơ tim ở tr.ẻ e.m lên đến trên 70%. Nhiều trường hợp nặng với chức năng tim suy giảm nặng nề nếu không được ghép tim có tỷ lệ tỷ vong khoảng 50% sau 2 năm, tăng lên 80% sau 5 năm.
ThS.BS Lương Minh Cảnh - Trung tâm Tim mạch (Bệnh viện Nhi trung ương) cho biết: "Các triệu chứng của viêm cơ tim cấp thường không điển hình, khoảng một nửa số trẻ bị viêm cơ tim cấp có thể có biểu hiện của đợt nhiễm virus một vài tuần trước khi khởi bệnh. Sau đó, trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng giống các bệnh lý thông thường khác như: Mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sốt, ho... Tuy nhiên, nếu trẻ có kèm theo các triệu chứng khác như thở nhanh, đau ngực, khó thở, nhịp tim nhanh, môi và da tái... cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời".
Theo các chuyên gia y tế, nhiều dịch bệnh đang bùng phát hiện nay có nguy cơ gây viêm cơ tim ở trẻ như dịch tay chân miệng do virus Enterovirus type 71 (EV71) gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm phổi, viêm cơ tim và có thể dẫn đến t.ử von.g hay nhóm Adenovirus gây bệnh cúm, viêm nhiễm đường hô hấp trên cũng là một trong những tác nhân gây viêm cơ tim ở trẻ.
Điều trị thành công ca viêm cơ tim nặng bằng kỹ thuật tim phổi nhân tạo Các bác sĩ Bệnh viện đa khoa Quảng Nam vừa điều trị thành công cho một bệnh nhân trên địa bàn tỉnh bị viêm cơ tim nặng bằng kỹ thuật ECMO (tim phổi nhân tạo). Chiều 21.9, bác sĩ Lê Văn Tuấn, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - chống độc (Bệnh viện đa khoa Quảng Nam) cho biết, đơn vị vừa điều...