Ôn thi tốt nghiệp THPT môn Giáo dục công dân: Không khó để có điểm 8 – 9

Đức Trí20:13 05/05/2021

Giáo dục công dân (GDCD) là môn học nhiều thí sinh lo lắng trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT bởi phải học thuộc đủ lý thuyết và biết cách suy luận trong quá trình làm bài.

Cô Hoàng Thị Hồng Hạnh ôn tập cho HS khối 12 môn GDCD. Ảnh: NVCC

Tuy nhiên, cô Hoàng Thị Hồng Hạnh – GV dạy giỏi cấp tỉnh môn GDCD, Trường THPT số 1 Văn Bàn (Lào Cai) cho rằng chỉ cần HS chăm chỉ và biết cách học, việc “săn” điểm 8 – 9 không quá khó.

Không bỏ sót lý thuyết

Theo cô Hoàng Thị Hồng Hạnh, với cấu trúc đề minh họa tốt nghiệp THPT môn GDCD năm nay, HS cần lưu ý kiến thức rơi vào 4 bài của chương trình lớp 11 và 9 bài chương trình lớp 12.

So với năm trước, việc ôn tập cũng có thay đổi ít nhiều. Năm trước bài 4 của chương trình lớp 11 không xuất hiện trong đề thi minh họa, năm lại thêm bài 4 nhưng bỏ bài 5 trong chương trình lớp 11.

Mặt khác, năm trước đề thi không xuất hiện câu hỏi nào của bài 1 và bài 5 trong chương trình lớp 12, chỉ thi kiến thức trong 7 bài còn lại. Nhưng năm nay xuất hiện đủ cả 9 bài.

Cụ thể, số câu hỏi xuất hiện trong các bài từ 1 – 9 như sau: Bài 1 có 2 câu; Bài 3 có 1 câu; Bài 2 có 7 câu; Bài 4 có 4 câu; Bài 5 xuất hiện 3 câu; Bài 6 có 6 câu; Bài 7 có 8 câu; Bài 8 có 4 câu; Bài 9 có 1 câu. Khối 11, từ bài 1 – 4, mỗi bài có 1 câu.

Theo cô Hạnh, để làm được bài thi môn GDCD bắt buộc HS phải học thuộc lý thuyết. Nếu không sẽ không “giải quyết” được phần bài tập dù ở mức độ không khó.

Mặt khác, với môn GDCD, HS bắt buộc phải học từ tiêu đề trở đi bởi đây là nội dung chính nhất của bài. Và thông thường những câu hỏi nhận biết được đưa ngay vào tiêu đề kể cả phần 1 hoặc chọn a, b, c trong đề thi.

Tuy nhiên, quá trình HS ôn tập môn GDCD cần có “mẹo” riêng để đạt được hiệu quả. Nếu môn Sử phải nhớ chi tiết, cụ thể, rõ ràng, với môn GDCD, HS có thể dựa vào kiến thức xã hội để trả lời câu hỏi.

Đồ họa: An Nhiên

Đặc biệt, với phần tình huống của câu hỏi vận dụng môn GDCD khá rắc rối. Để tránh bị loạn tình huống đưa ra “đánh lừa”, HS có thể tránh bằng cách đọc thẳng vào câu hỏi, không đọc tình huống để tránh bị “loạn”.

Ví dụ với câu hỏi: “Ai vi phạm kỷ luật?”, HS cần nghĩ ngay tới “Vi phạm kỷ luật là gì?”. Vi phạm kỷ luật thường liên quan đến cán bộ, công chức, người lao động, người hưởng lương. Sau đó quay trở lại tình huống để tìm các nhân vật, nếu nhân vật nào là lao động tự do (lái xe ôm, nông dân…) thì loại trừ trong số những người vi phạm kỷ luật, bởi họ không thuộc người được hưởng lương.

Hoặc với câu hỏi: “Ai vi phạm bình đẳng trong hôn nhân gia đình?”, HS cần xác định được các mối quan hệ hôn nhân – gia đình để loại trừ các nhân vật không nằm trong các mối quan hệ đó, khoanh vùng đáp án tốt hơn.

Video đang HOT

Cô Hoàng Thị Hồng Hạnh. Ảnh: NVCC

Từ khóa và phương pháp loại trừ

Việc nắm chắc từ khóa trong câu hỏi là điều cần thiết khi HS làm bài thi môn GDCD.

Ví dụ ở bài 2 “Thực hiện pháp luật”. Trong bài có nội dung cơ bản về 4 hình thức thực hiện pháp luật và HS hay nhầm lẫn 4 hình thức này. Để phân biệt được, các em phải nắm được thế nào là thực hiện pháp luật và 4 hình thức thực hiện pháp luật khác nhau thế nào?

HS phải tìm được từ khóa 4 hình thức thực hiện pháp luật gồm: Sử dụng pháp luật; Thi hành pháp luật; Tuân thủ pháp luật và Áp dụng pháp luật. HS cần căn cứ vào những từ khóa này để hiểu và nắm bắt kiến thức tốt hơn, đồng thời áp dụng kiến thức vào thực tế để dễ nhận biết.

Với bí quyết sử dụng phương pháp loại trừ cô Hoàng Thị Hồng Hạnh tư vấn: Hệ thống kiến thức pháp luật của Nhà nước Việt Nam rất nhiều. Những quy định liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân cũng không ít.

Nhưng trong SGK lớp 12 chỉ lựa chọn một số quyền và nghĩa vụ cơ bản để dạy nên HS cần học tất cả các bài theo sơ đồ tư duy, phải “nắm” được bài học trong “lòng bàn tay”. Những gì GV dạy, những gì SGK có chắc chắn là một trong những đáp án đúng. Những phần đáp án có vẻ đúng ở ngoài đời sống xã hội, pháp luật có quy định như vậy nhưng không có trong chương trình SGK, mặc nhiên HS loại trừ.

Cô Hạnh nêu ví dụ cụ thể: Công dân có quyền được bảo vệ tài sản của mình nhưng trong chương trình GDCD không dạy HS bất cứ quyền nào có tên là bảo vệ tài sản thì loại trừ.

Cụ thể trong tình huống: A đột nhập vào nhà B để trộm cắp tài sản. Một trong số đáp án bên dưới đưa ra là A đã vi phạm quyền bảo vệ tài sản của người khác; A đã vi phạm quyền bất khả xâm phạm chỗ ở của người khác… Như vậy, phần bất khả xâm phạm chỗ ở GV đã dạy, phần bảo vệ tài sản pháp luật có quy định nhưng chương trình SGK không có – GV không dạy, HS có thể loại trừ.

Cùng đó, để có thể thực hiện tốt phương pháp loại trừ, HS cần vẽ được sơ đồ tư duy của từng bài để hình dung mình học những gì, từ đó khoanh vùng kiến thức tốt hơn.

Đồ họa: An Nhiên

Kĩ năng làm bài thi hiệu quả

Cô Hoàng Thị Hồng Hạnh cho rằng: Câu hỏi của môn GDCD được sắp xếp từ dễ đến khó nhưng khó đến đâu thì điểm cũng bằng câu hỏi dễ (đều 0,25 điểm). Do đó, HS không được làm bài kiểu xáo trộn, cứ làm lần lượt từ câu 81 – 120.

Bắt đầu từ câu 111 – 116 liên quan đến kiến thức vận dụng xã hội nhiều nên HS cần hết sức chú ý. Câu hỏi thường hỏi đến tình huống thực ngoài đời sống, tuy nhiên đáp án lại là những gì HS được học trong nhà trường chứ không phải HS muốn gì, hoặc hiện nay xã hội đang diễn ra thế nào thì trả lời theo như thế.

HS cần hiểu, có những đáp án diễn ra như trong xã hội và bản thân HS cũng muốn như thế, nhưng SGK không dạy như vậy thì không nên chọn. Cụ thể: A và B đang đánh nhau. C quay video lại để đăng, phát trực tiếp lên mạng xã hội cho mọi người cùng xem. Đứng trước tình huống này, bạn D lựa chọn đáp án nào? 1: Tiếp tục chia sẻ trên mạng xã hội và tag tên thầy cô vào để biết; 2: Khuyên bạn A tắt điện thoại đi không nên quay phát trực tiếp như thế; 3: Can ngăn, báo cho người có trách nhiệm biết.

Ở câu hỏi dạng này, HS hay lựa chọn đáp án 1 vì các em nghĩ đây là cách hiệu quả có thể nhờ thầy cô can thiệp… Nhưng thực tế nó vi phạm pháp luật, vừa vi phạm đến nhân phẩm và danh dự người khác đồng thời vi phạm Luật An ninh mạng. Trong trường hơp này, HS bắt buộc phải chọn theo đáp án mà SGK đã dạy chứ không phải theo cảm tính bên ngoài xã hội.

Những gì GV dạy, những gì SGK có chắc chắn là một trong những đáp án đúng. Những phần đáp án có vẻ đúng ở ngoài đời sống xã hội, pháp luật có quy định như vậy nhưng không có trong chương trình SGK, mặc nhiên HS loại trừ. - Cô Hoàng Thị Hồng Hạnh.

Thực hiện pháp luật: Bài quan trọng trong cấu trúc đề thi

Trong số 9 bài ôn thi của chương trình lớp 12 môn GDCD thì bài số 2 "Thực hiện pháp luật" được đánh giá quan trọng và học sinh cần chú ý bởi có tới 3 phần nội dung góp mặt trong đề thi tham khảo.

HS Trường THPT số 2 Bảo Thắng (Lào Cai).

Theo cô Hoàng Thị Hồng Hạnh - GV dạy giỏi cấp tỉnh môn GDCD, Trường THPT số 1 Văn Bàn (Lào Cai) đối với bài "Thực hiện pháp luật" học sinh cần chú ý một số nội dung cơ bản sau:

Nắm vững từ khóa, bản chất vấn đề

Trước hết, các hình thức thực hiện pháp luật, các em cần nắm vững từ khóa để phân biệt 4 hình thức thực hiện pháp luật (Bao gồm: Sử dụng pháp luật; Thi hành pháp luật; Tuân thủ pháp luật và Áp dụng pháp luật). Cả 4 hình thức thực hiện pháp luật này năm nào cũng xuất hiện trong đề thi. Do đó học sinh cần hiêu sâu các tình huống này trong đời sống hàng ngày.

Câu hỏi về các hình thức thực hiện pháp luật này có thể hỏi xuôi cũng có thể ngược, ví dụ: hành vi nào dưới đây là tuân thủ pháp luật/không tuân thủ pháp luật? do vậy, học sinh không chỉ cần học thuộc mà còn cần hiểu bản chất của mỗi hình thức để phân biệt chúng với nhau.

Đặc biệt, các em hay nhầm lẫn giữa hai hình thức thi hành pháp luật và tuân thủ pháp luật khi lựa chọn đáp án. Ví dụ, câu hỏi đưa ra là:

Hành vi trốn nộp thuế thu nhập cá nhân của ông A là không thực hiện pháp luạt theo hình thức nào dưới đây:

a, Sử dụng pháp luật

b, Thi hành pháp luật

c, Tuân thủ pháp luật

d, Thực hiện pháp luật

Thông thường, học sinh sẽ nhìn vào hành vi "trốn thuế" để lựa chọn đáp án c- tuân thủ pháp luật. Nhưng thực tế, đáp án đúng cần lựa chọn là b- thi hành pháp luật. Để lựa chọn được đáp án đúng trong câu hỏi này, các em cần đặt câu hỏi: nếu không có quy định yêu cầu ông A phải nộp thuế thu nhập cá nhân thì ông A có cần trốn thuế không? Từ đó xác định được nộp thuế thu nhập cá nhân là nghĩa vụ cá nhân phải làm - tức là thi hành pháp luật.

Cô Hoàng Thị Hồng Hạnh - GV giỏi cấp tỉnh môn GDCD, Trường THPT số 1 Văn Bàn (Lào Cai).

Từ phân tích những ví dụ tương tự cho thấy, để phân biệt được 4 hình thức thực hiện pháp luật, không nhầm lẫn các hình thức với nhau, học sinhphải nắm được bản chất của các hình thức này. Nói cách khác, các em phải xác định được từ khóa.

Trong 4 hình thức thực hiện pháp luật, thì Sử dụng pháp luật gắn liền với quyền của công dân, từ khóa của hình thức này là Quyền/được làm/cho phép.

Thi hành pháp luật gắn với nghĩa vụ công dân, từ khóa của hình thức này là phải làm/yêu cầu. Tuân thủ pháp luật gắn với ý thức của công dân, từ khóa của hình thức này là cấm/không làm.

Còn áp dụng pháp luật thường gắn với hành vi của cơ quan/công chức nhà nước có thẩm quyền, dấu hiệu nhận biết quyết định làm thay đổi/phát sinh/chấm dứt quyền và lợi ích của người khác.

Tránh nhầm lẫn các hành vi vi phạm pháp luật

Trong bài này, còn nội dung về Vi phạm pháp luật, học sinh cần lưu ý: Nội dung này có hai phần kiến thức cơ bản là các dấu hiệu vi phạm pháp luật và các loại vi phạm pháp luật.

Thông thường, các em hay mặc định người thực hiện hành vi trái pháp luật và người vi phạm pháp luật. Nhưng trên thực tế, để xác định người thực hiện hành vi trái pháp luật có vi phạm pháp luật hay không, cần đạt đủ 3 dấu hiệu cơ bản sau:

Là hành vi trái pháp luật , xâm hại đến những quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ. Ví dụ, một người thực hiện một hành vi đáng bị lên án, vi phạm chuẩn mực đạo đức, nhưng pháp luật không có quy định bảo vệ quan hệ bị hành vi đó xâm hại thì không có căn cứ để khẳng định đó là hành vi trái pháp luật.

Ví dụ: Trước khi luật an ninh mạng ra đời có nhiều hành vi chia sẻ, phát tán thông tin cá nhân, bôi nhọ nói xấu trên mạng xã hội. Tuy nhiên không có chế tài trong quy định pháp luật về vấn đề này nên dù hành vi đó đáng bị lên án nhưng không tính vi phạm pháp luật bởi quan hệ đó chưa được pháp luật bảo vệ.

Nhưng sau khi có luật an ninh mạng thì hành vi chia sẻ, phát tán thông tin cá nhân, bôi nhọ nói xấu trên mạng xã hội là hành vi trái pháp luật, vì đã có các chế tài pháp luật bảo vệ.

Học sinh lớp 12 chuẩn bị bước vào Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021. - Ảnh minh họa

Do người có đủ năng lực pháp lý thực hiện. Để xác định người có đủ năng lực trách nhiệm pháp lý, cần tìm đủ 2 căn cứ:

Thứ 1, đủ tuổi trách nhiệm pháp lý (từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu mọi trách nhiệm do hành vi trái pháp luật của mình gây ra);

Thứ 2, có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình, đồng thời tự quyết định và độc lập chịu trách nhiệm hành vi của mình.

Ví dụ: A (đủ 20 tuổi) đột nhập vào nhà B làm hư hỏng đồ đạc. Đây là hành vi trái pháp luật. Nhưng nếu A thực hiện hành vi trong tình trạng tâm thần, không nhận thức, không điều khiển được hành vi của mình; trong trạng thái bị người khác khống chế, đe dọa giết... thì hành vi trên dù trái pháp luật nhưng không vi phạm pháp luật.

Cô Hoàng Thị Hồng Hạnh cũng lưu ý học sinh, đối với hành vi vi phạm pháp luật có lỗi cố ý hoặc vô ý đưa ra trong những tình huống hàng ngày khiên các em rất dễ nhầm lẫn.

Ví dụ, A điều khiển xe trên đường, cành cây trên cao rơi xuống xe A khiến A không làm chủ được tay lái, va chạm với xe của B đang lưu thông cùng chiều khiến B bị thương nặng.

Câu hỏi đưa ra: Ai xâm phạm đến tính mạng sức khỏe của B? HS thường lý luận là tại cái cành cây rơi xuống mới làm A gây ra va chạm xe với B chứ A không có lỗi. Như vậy, HS chưa tìm ra được ai là người có hành vi tính mạng sức khỏe của B vì HS chưa xác định được lỗi của nhân vật A.

Vì vậy, dấu hiệu quan trọng thứ 3 để xác định một người có vi phạm pháp luật hay không là người thực hiện hành vi đó phải có lỗi . Lỗi này có thể là cố ý hoặc vô ý, lỗi vô ý do chủ quan hay khách quan. Khi đã phân biệt được các dấu hiệu nhận biết lỗi của người thực hiện hành vi, thì trở lại tình huống trên - học sinh sẽ dễ dàng xác định được B bị xâm hại tính mạng sức khỏe bởi A.

Các em cần hết sức lưu ý phần Vi phạm pháp luật hay được đưa vào câu hỏi vận dụng bậc cao. Nếu không chú ý sẽ dễ mất điểm ở những câu hỏi này... Ngoài ra, cô Hạnh cũng lưu ý thí sinh khi làm bài cần đọc kĩ tình huống, chỉ xác định hành vi của nhân vật và so sánh với các quy định của pháp luật mà các em được học để xác định câu trả lời.

Không suy diễn tình huống, không phân tích giả định vấn đề bởi những suy diễn, giả định đó có thể làm sai lệch kết quả cần lựa chọn.

Bí quyết ôn thi THPT đạt điểm cao môn GDCD: Pháp luật Vào lúc 18 giờ 30 hôm nay 1.5 Báo Thanh Niên phát sóng chương trình Bí quyết ôn thi THPT đạt điểm cao năm 2021 môn GDCD tại địa chỉ thanhnien.vn , Facebook.com/thanhnien và YouTube Thanh Niên . Giáo viên hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn giáo dục công dân - B.THANH Theo đó, 8 chuyên đề của môn GDCD trong...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Clip: Xe bán tải bị đâm nát trên đường tại Sơn La, bé gái trong xe không ngừng hoảng loạn kêu cứu "bố ơi"00:55

Đoạn camera đau lòng đang được chia sẻ trên MXH: Người phụ nữ bị chồng đánh dã man, các con ôm mẹ gào khóc00:52

Phát ngôn về chuyện sao kê của mẹ bé Bắp làm dậy sóng MXH giữa lúc tắt tính năng bình luận01:09

Điếng người trước cảnh tượng bóng trắng di chuyển trong salon tóc lúc 12h đêm02:08

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022

Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022

Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022

Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022

Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022

Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022

Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022

Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022

UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022

Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022

Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022

Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022

Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...