Ôn thi THPT quốc gia 2020: Thi thử, rèn luyện thật
Để HS yên tâm bước vào phòng thi, nhiều địa phương đã chủ động tổ chức thi thử với trình tự, cách thức tổ chức, cấu trúc đề… tương tự như Kỳ thi THPT quốc gia.
HS Đà Nẵng tham dự đợt thi thử do Sở GD&ĐT Đà Nẵng tổ chức năm 2019.
Ngoài việc tạo điều kiện cho HS làm quen với cách làm bài thi, đặc biệt là bài thi tổ hợp, kết quả của kỳ thi thử cũng là căn cứ để các trường THPT điều chỉnh phương pháp, cách thức ôn tập cũng như định hướng lại nội dung ôn tập trước khi kỳ thi chính thức.
Cơ sở điều chỉnh nội dung ôn tập
Với quan điểm “muốn thả HS xuống nước thì phải dạy các em bơi thật tốt”, trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2020, Trường THPT Phan Châu Trinh (Đà Nẵng) tổ chức cho HS khối 12 kiểm tra, đánh giá chất lượng. Thầy Nguyễn Quang Hưng – Hiệu trưởng Trường THPT Phan Châu Trinh cho biết: “Đề thi thử bám sát cấu trúc của đề thi THPT quốc gia năm 2019, trong đó có 10 – 15% kiến thức của chương trình lớp 11, phần còn lại sẽ là kiến thức của học kỳ I lớp 12. Cùng với bài thi học kỳ I, kết quả bài thi thử sẽ là căn cứ để giáo viên tư vấn cho HS chọn môn thi, khối thi”.
Theo kế hoạch, Trường THPT Tôn Thất Tùng (Đà Nẵng) cũng tổ chức kiểm tra, đánh giá cho HS khối 12 ngay sau khi HS nghỉ Tết Nguyên đán. “Trên cơ sở phân tích kết quả của đợt thi thử này, nhà trường tăng cường tổ chức bồi dưỡng thêm cho những HS có học lực trung bình – yếu. Trong đó, ngoài việc củng cố, hệ thống lại kiến thức, giúp cho các em nắm được kiến thức, kỹ năng cơ bản theo yêu cầu của kỳ thi, ban giám hiệu yêu cầu giáo viên phải dành thời gian hướng dẫn cho HS phương pháp học, làm bài” – cô Trần Thị Kim Vân, Hiệu trưởng Trường THPT Tôn Thất Tùng thông tin. Thông thường, đến khoảng cuối tháng 4, HS Trường THPT Tôn Thất Tùng có 2 đợt thi thử để sang tháng 5, sẽ có một đợt thi thử nữa do Sở GD&ĐT Đà Nẵng tổ chức với quy mô và cách thức tổ chức tương tự như Kỳ thi THPT quốc gia.
Thầy Nguyễn Quang Hưng trao đổi: Nhà trường tổ chức thêm một kỳ thi thử vào cuối tháng 4 để HS có cơ hội đổi tổ hợp môn thi trước khi hoàn thành hồ sơ đăng ký dự thi THPT quốc gia. Đây cũng là dịp để HS quen dần với cách thức, không khí thi cử cũng như kỹ năng làm bài thi, từ cách phân tích đề, trình bày bài làm, kỹ thuật làm bài trắc nghiệm, cách phân bố thời gian làm bài, làm quen với cấu trúc đề thi…
Theo kinh nghiệm của nhiều cán bộ quản lý các trường THPT, việc tổ chức các kỳ thi thử là cần thiết bởi HS chưa hình dung hết được về đề thi cũng như quy mô, cách thức tổ chức thi. Theo đó, phần lớn HS chỉ mới quan tâm nhiều đến hồ sơ xét tuyển nên GV và nhà trường, ngoài cung cấp kiến thức, còn phải chuẩn bị tốt về tâm lý cho HS. Trước đây, còn có kỳ thi tốt nghiệp để “tập dượt” nhưng với việc sử dụng kết quả Kỳ thi THPT quốc gia để xét tuyển sinh ĐH, nếu HS không được chuẩn bị kỹ càng là “vấp” ngay.
Những năm gần đây, Sở GD&ĐT Đà Nẵng đều tổ chức thi thử với quy mô toàn thành phố cho HS khối 12. Để kỳ thi thử gọn nhẹ và sớm có kết quả thi, HS thi ngay tại trường THPT đang học. Nhà trường chịu trách nhiệm việc lên số báo danh và tổ chức coi thi, quy cách như Quy chế thi THPT quốc gia với mỗi phòng thi có 24 thí sinh. Cấu trúc đề thi như đề thi minh họa mà Bộ GD&ĐT công bố. Sở cũng sử dụng mẫu phiếu, chương trình chấm do Bộ GD&ĐT cung cấp.
Chính vì vậy, mặc dù là kỳ thi thử nhưng Sở GD&ĐT vẫn quán triệt tinh thần phải tổ chức nghiêm túc, đúng quy chế với ban ra đề thi, sao in đề thi, ban chấm thi… Các môn thi trắc nghiệm sẽ được chấm tập trung, riêng môn Ngữ văn, Tiếng Pháp và Tiếng Nhật, nhà trường sẽ tự tổ chức chấm.
Video đang HOT
Các giáo viên có kinh nghiệm dạy ôn tập đều có nhận xét chung rằng, tâm lý HS thường tập trung ôn tập những vấn đề lớn, trong khi Bộ GD&ĐT ra đề theo hệ thống kiến thức để xem mức độ nắm vững cũng như kỹ năng vận dụng của HS thế nào, nếu như học tủ sẽ khó có điểm. Chính vì vậy, kết quả của các kỳ thi thử sẽ được các trường THPT phân tích kỹ để điều chỉnh phương pháp, cách thức ôn tập cũng như định hướng lại nội dung ôn tập trong thời gian còn lại trước kỳ thi.
Chờ ngày đi học trở lại
Cô Trần Thị Kim Vân nói mà như than: “Giờ nhà trường gần như chỉ tập trung làm sao để 100% học sinh lớp 12 theo học các giờ học trực tuyến cũng như những bài giảng mà Sở GD&ĐT tổ chức dạy học qua truyền hình. Dù nhà trường đã phân công tổ trưởng bộ môn, GV chủ nhiệm và GV bộ môn theo dõi và kiểm tra HS học qua truyền hình đối với từng môn, sau đó giao nội dung ôn tập, sửa, chấm trả bài tập… nhưng hiệu quả vẫn chưa như mong muốn”.
Qua nhiều kênh thông tin, nhà trường cũng giới thiệu đề minh họa các m ôn thi THPT quốc gia để HS tham khảo, nhưng do không bị khống chế về thời gian làm bài nên GV khó có thể nắm được mức độ hoàn thành bài của trò.
Gần như các trường không thể tổ chức kiểm tra trực tuyến cho toàn bộ HS lớp 12 vào một khung giờ được ấn định trước trong điều kiện HS không đến trường như hiện nay.
Thầy Nguyễn Quang Hưng chia sẻ:”Chúng tôi chưa có kế hoạch gì cho việc tổ chức thi thử cho HS và thực sự cũng chưa sốt ruột lắm về vấn đề này. Bộ GD&ĐT đã lùi thời gian tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia 2020 nên nếu trong tháng 6, HS trở lại thì các trường vẫn có điều kiện tổ chức thi thử nhằm giúp HS hệ thống lại kiến thức, làm quen với tâm lý cũng như không khí thi cử”.
Hà Nguyên
Thầy cô sáng tạo khi dạy online
Cô Trương Thu, giáo viên Lịch sử ở Hà Nội, tổ chức buổi học online với những câu hỏi như chương trình Đường lên đỉnh Olympia, Ai là triệu phú, Rung chuông vàng.
Từ ngày 4/2, khi Hà Nội mới cho học sinh nghỉ một tuần phòng Covid-19, trường Nguyễn Bỉnh Khiêm - Cầu Giấy (Hà Nội) đã tổ chức dạy online. Song song với ghi hình bài giảng đăng lên kênh Youtube, trường còn tổ chức các buổi livestream trên Facebook và thầy cô chủ động dạy qua các ứng dụng như Zoom để ôn luyện và cung cấp kiến thức cho học sinh.
Ở các buổi livestream, bài giảng môn Lịch sử lớp 12 của cô Trương Thu luôn thu hút nhiều người theo dõi. Do phát trên Facebook của trường, không chỉ học sinh lớp 12 mà cả các em lớp dưới hay phụ huynh cũng có thể cùng xem và tương tác.
Cô Trương Thu (quận Cầu Giấy, Hà Nội) trong bài giảng "Đất nước hiểm nghèo sau Cách Mạng Tháng Tám 1945". Ảnh cắt từ video bài giảng.
Cô Thu cho hay từ ngày chuyển sang dạy trực tuyến thay vì trực tiếp, cô phải thay đổi phong cách giảng dạy rất nhiều, đưa vào nhiều hình thức mới để gây hứng thú cho học sinh. "Khi dạy online, đa số lựa chọn cách thuyết trình vì dễ làm nhất nhưng nó khá nhàm chán. Nếu giáo viên nào cũng giảng theo hình thức đó, học sinh rất mệt mỏi. Vì vậy, tôi quyết định phải làm mọi cách để học sinh được tương tác, thể hiện khả năng hiểu biết và sự cạnh tranh", cô Thu nói.
Bài giảng online đầu tiên trong thời gian học sinh nghỉ phòng dịch là ôn lại kiến thức cũ, cô Thu đưa vào trò chơi tương tự phần Vượt chướng ngại vật của cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia. Học sinh được chọn ô hàng ngang gợi ý, cô đọc câu hỏi, các em trả lời tương tác bằng cách bình luận trực tiếp dưới video. Mỗi từ hàng ngang được lật mở, cô Thu lại giảng phần nội dung kiến thức xoay quanh đó. Tất cả liên quan đến chướng ngại vật cuối cùng, cũng là chủ đề của bài học.
Ở một lần khác, cô cho học sinh tìm hiểu kiến thức thông qua các trò chơi tương tự chương trình Ai là triệu phú hay Rung chuông vàng. Bạn nào có nhiều câu trả lời đúng, nhanh và chính xác sẽ được nhận phần quà.
Theo cô Thu, vì có tính cạnh tranh, học sinh rất hào hứng thể hiện kiến thức của mình, từ đó ghi nhớ bài học tốt hơn. Không chỉ khi livestream, cả khi dạy qua Zoom, cô cũng áp dụng các trò chơi vào bài giảng.
Ngoài đưa vào bài giảng các trò chơi giải trí, cô Thu còn chú trọng việc sử dụng nhiều hình ảnh tư liệu, đồ họa, video, cả âm nhạc và phim ảnh. "Không có bảng, khó sử dụng ngôn ngữ cơ thể để nhấn nhá, cũng không đến từng bàn chỉ bảo các con được nên giáo viên phải phát huy hết khả năng sử dụng công nghệ thông tin, đồ họa để cho ra bài giảng hấp dẫn và đổi mới nhất", cô giáo 45 tuổi nói.
Cũng theo giáo viên này, môn Sử khiến nhiều học sinh sợ hãi vì phải ghi nhớ nhiều. Nếu thiết kế bài giảng thành các slide toàn chữ, ghi rất nhiều đầu mục, học sinh sẽ khó khăn trong việc ghi nhớ, tóm tắt. Vì vậy, cô thường biến nội dung trong sách thành sơ đồ tư duy (mindmap) theo chủ đề để học sinh có thể chia nhánh, phát triển ý. Khi mindmap hiện trên màn hình, các em cũng có thể chụp lại để xem bất cứ khi nào, ngay cả khi không có mạng.
Ngoài ra, cô thường tóm tắt các sự kiện lịch sử thành timeline. Với nội dung phải học trong nhiều ngày, học sinh chỉ cần nhìn vào một trang "timeline" là khái quát và nhớ được một cách logic.
Không chỉ sáng tạo trong cách dạy, môn Sử còn được thầy cô đổi mới trong cách ra đề kiểm tra ngay trong những ngày nghỉ phòng dịch. Đầu tháng 3, bên cạnh việc dạy trực tuyến, thầy Nguyễn Viết Đăng Du, Tổ trưởng Lịch sử, trường THPT Lê Quý Đôn (TP HCM) ra đề kiểm tra 15 phút yêu cầu học sinh thể hiện sự hiểu biết về một nhân vật lịch sử Việt Nam bằng hình thức tự chọn. Thầy gợi ý các em có thể thiết kế sơ đồ tư duy, vẽ tranh, làm video không quá 3 phút.
Tổ Sử lập một Fanpage Vietnamese Heroes để học sinh ba khối 10, 11, 12 "nộp" bài tập, đồng thời giới thiệu sản phẩm cho bạn bè cả trường cùng xem. Từ đầu tháng 4, thầy cô khi chấm bài đã bất ngờ khi nhận được nhiều bài làm hay, vượt xa sự mong đợi.
Có học sinh thiết kế trang Facebook cho vị tướng Trần Hưng Đạo với đầy đủ thông tin năm sinh, quê quán, tước hiệu được sắc phong và những chiến thắng lẫy lừng dưới sự lãnh đạo của ông. Một nữ sinh lớp 11 thì chọn hình ảnh Đại tướng Võ Nguyễn Giáp thiết kế thành trang báo "Những anh hùng Việt Nam" với thông tin về cuộc đời, sự nghiệp và công lao của ông. Một em khác lại chọn nguyên Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình để làm bìa một cuốn tạp chí; có em lại thể hiện kể chuyện cuộc đời của bác sĩ, liệt sĩ Đặng Thuỳ Trâm bằng một bài hát rap.
"Dường như các em đã dùng hết sự năng động, sáng tạo của mình ở từng sản phẩm. Tìm hiểu về nhân vật lịch sử luôn mang đến những hứng thú cho học sinh, thay vì những diễn biến, con số, địa danh khô khan", thầy Du nói.
Tiểu sử vị tướng Trần Hưng Đạo được học sinh thiết kế như một trang cá nhân trên Facebook. Ảnh: Vietnamese Heroes.
Từ kết quả bài kiểm tra mang tính tình thế này, thầy Du cho rằng Lịch sử không phải là môn học nhàm chán, học sinh cũng không chán sử mà thầy cô cần thay đổi cách truyền tải. "Hiện các em có thể dễ dàng tìm bất cứ tiểu sử, diễn biến cuộc chiến, hình ảnh, tư liệu phong phú về giai đoạn lịch sử trên mạng. Thầy cô nên khơi gợi, cho các em những khoảng sáng tạo, chắc chắn sẽ đem lại hứng thú và hiệu quả nhất định", thầy nói.
Tại trường THPT Nguyễn Du, từ giữa tháng 2, hơn 100 giáo viên bắt đầu dạy E-learning thông qua phần mềm 789, gửi bài qua Zalo, Facebook. Ngoài ra, các tổ bộ môn còn tổ chức quay các bài giảng mới, rèn kỹ năng làm bài thi đưa lên Facebook để học sinh 12 tự học.
Với chuyên môn Hóa học, Hiệu trưởng Huỳnh Thanh Phú cũng tham gia ôn tập, luyện giải đề minh họa cho học sinh. "Một phần do dịch bệnh, nhà trường cũng hạn chế để thầy cô lên trường, chỉ trực ban giám hiệu nên tôi tranh thủ làm video ôn bài cho các em luôn", thầy Phú chia sẻ.
Đúc kết từ nhiều năm đi dạy, thầy Phú làm video bài giảng về các dạng cân bằng phản ứng hoá học cơ bản mà học sinh thường gặp và đặt tên là "phương pháp cân bằng HTP". Video dài 17 phút đăng trên trang cá nhân của thầy thu hút hơn 5.000 lượt xem và hàng trăm chia sẻ. Đa số hứng thú vì nội dung hài hước, dễ nhớ.
Ngoài bài học, các bài giảng của thầy hiệu trưởng cũng lồng ghép những lưu ý trong quá trình ôn tập thi THPT quốc gia, nhắc nhở về giữ gìn sức khỏe trong mùa dịch. "Thông điệp mà tôi muốn gửi tới các em là Ban giám hiệu và thầy cô trong trường luôn ở bên các em, dù trong bất cứ khó khăn nào. Tất cả phải cố gắng để vượt qua đại dịch", thầy Phú chia sẻ.
Thầy Huỳnh Thanh Phú (trường THPT Nguyễn Du, TP HCM) trong một bài ôn Hoá học cho học sinh khối 12 của trường hồi đầu tháng 4. Ảnh: THPT Nguyễn Du.
Năm học 2019-2020, học sinh cả nước mới học hết tuần 20 thì nghỉ Tết và nghỉ phòng tránh Covid-19. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lần thứ hai điều chỉnh khung thời gian năm học 2029-2020. Thời điểm kết thúc năm học được lùi đến trước ngày 15/7, thi THPT quốc gia ngày 8-11/8, chậm một tháng rưỡi so với mọi năm và chậm nửa tháng so với lần điều chỉnh đầu tiên.
Từ giữa tháng 3, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị các địa phương hướng dẫn nhà trường tăng cường dạy học qua Internet và truyền hình, phân công giáo viên phối hợp với gia đình quản lý, nhận xét. Hiện các trường học đã triển khai dạy trực tuyến bài mới, chứ không còn ôn tập như trong tháng 2 và 3.
Mạnh Tùng - Dương Tâm
Covid-19: Đi học rồi lại nghỉ, học sinh lớp 12 không bất ngờ nhưng vẫn lo Trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp như hiện nay, nhiều địa phương đã cho học sinh (HS) các cấp nghỉ học. Khi nhận được thông tin này, nhiều HS lớp 12 cho biết không bất ngờ nhưng vẫn lo. HS phấn khởi trong tuần đầu đi học - Ảnh: Tuyết Nhung Vừa bắt nhịp lại nghỉ học Sau một tuần...