NXB Giáo dục chưa chỉnh sửa SGK: Học sinh vẫn phải học sách có “sạn”?
NXB Giáo dục Việt Nam cho biết, sẽ chỉnh sửa lỗi ở cả 4 bộ SGK mới. Một số chuyên gia cho rằng, cần chỉnh sửa sớm “sạn” trong những SGK này thay vì thực hiện cho kỳ tái bản phục vụ năm học tới.
Phải học sách lỗi trong khi chờ tái bản?
Chiều 23/12, trao đổi nhanh với PV Dân trí, đại diện truyền thông của NXB Giáo dục Việt Nam cho biết, đơn vị này đã báo cáo Bộ GD&ĐT về phương án chỉnh sửa 4 bộ SGK của đơn vị này và vẫn đang trong thời gian chờ đợi hướng dẫn từ Bộ GD&ĐT.
Được biết trước đó, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã có văn bản báo cáo Bộ GD&ĐT những điểm xin được chỉnh sửa trong 4 bộ SGK lớp 1 do đơn vị này phát hành.
Tại công văn này, NXB Giáo dục Việt Nam cho biết sẽ chỉnh sửa cả 4 bộ SGK trong lần tái bản các bản mẫu SGK sắp tới để phục vụ năm học 2021- 2022, thay vì in tài liệu gửi về địa phương như bộ SGK Cánh diều.
Một số chuyên gia cho rằng, thời điểm này gần kết thúc học kì I nhưng học sinh và giáo viên vẫn phải dùng sách có “sạn” vì các đơn vị này chưa công bố công khai kết quả thẩm định, phê duyệt nội dung chỉnh sửa SGK mới để xin ý kiến đóng góp của dư luận như bộ Cánh Diều đã làm.
Sách ghi: Ngôi nhà gỗ tre mộc mạc” và “đôi chim đầu hồi” nhưng hình ảnh minh họa là ngôi nhà xây mái ngói đỏ tươi và đôi chim trước sân.
PGS. TS Nguyễn Hữu Đạt, Viện trưởng Viện Ngôn ngữ và Văn hóa Phương Đông, người từng chỉ ra một loạt “sạn” trong sách giáo khoa tiếng Việt lớp 1 cho rằng, 4 bộ SGK của NXB Giáo dục Việt Nam đều có lỗi.
Lỗi ở đây không riêng vấn đề vi phạm bản quyền mà còn kém chất lượng về chuyên môn, sai trong phương pháp biên soạn, xử lý ngữ liệu; trong nội dung giáo dục và xử lý ngôn ngữ…
“Đây là những lỗi nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến truyền thụ kiến thức và tiếp nhận kiến thức ở nhà trường, cần giải quyết ngay, không thể chậm trễ”, PGS Nguyễn Hữu Đạt nói.
Cũng theo chuyên gia này, NXB và các tác giả cần công khai tiến độ chỉnh sửa ở 4 bộ sách đã nêu thực hiện đến đâu, cách chỉnh sửa như thế nào.
Nhất là cần sớm công khai những điểm cần chỉnh sửa giống như sách “Cánh Diều” đã thực hiện. Đồng thời không nên để đến khi tái bản SGK mới chỉnh sửa, bởi như vậy không ít học sinh lớp 1 sẽ phải đụng những hạt “sạn” trong năm học này.
Video đang HOT
PGS. TS Nguyễn Hữu Đạt, Viện trưởng Viện Ngôn ngữ và Văn hóa Phương Đông, người chỉ ra một loạt “sạn” trong sách giáo khoa tiếng Việt lớp 1 mới.
Không hoàn chỉnh nhưng không được phép sai về khoa học
Trao đổi với PV Dân trí, GS.TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch thường trực Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng, một nguyên tắc cơ bản, SGK phải được thẩm định chặt chẽ, không có lỗi rồi mới công bố để người dùng lựa chọn.
Nhưng nếu đã để xảy ra lỗi và phát hiện ra sau khi sử dụng, phải chỉnh sửa và thẩm định lại ngay lập tức, nếu không sẽ rất thiệt thòi cho học sinh.
“Nhiều người đưa ra luận điểm, SGK không phải là pháp lệnh, không có bộ SGK nào hoàn chỉnh. Tôi cho rằng, có thể SGK không hoàn chỉnh về mặt khoa học nhưng không có nghĩa được phép sai về mặt khoa học”, GS Phạm Tất Dong nói.
GS Phạm Tất Dong cũng đưa ra câu chuyện thời bao cấp, mỗi người được mua một chiếc lốp xe đạp.
Đen đủi cho khách hàng nào mua phải lốp lỗi thì không thể đổi lại bởi cái lí của họ đưa ra thời bấy giờ: “Tôi chỉ có vậy”!
“Thế nhưng thời kinh tế thị trường hiện nay, theo GS Phạm Tất Dong, việc bán hàng phải khác.
Chẳng hạn ở Nhật hoặc ở Mỹ, nếu phát hiện gói hàng có lỗi, nhà sản xuất sẽ đổi mới ngay lập tức, không thể lấp liếm.
Một bài học được cho quá khó với học sinh lớp 1 trong sGK tiếng Việt lớp 1 của NXB Giáo dục.
Nên sửa ngay không chờ tái bản
Được biết trong bảng tổng hợp rà soát SGK gửi lên Bộ GD&ĐT của NXB Giáo dục Việt Nam, đối với bộ SGK lớp 1 Chân trời sáng tạo phải sửa lỗi ở 7 trang SGK môn tiếng Việt 1 (tập 1) và môn tiếng Anh.
Trong đó SGK tiếng Việt 1 (tập 1) sửa lỗi ở năm trang. SGK tiếng Anh 1 Family and Friends (Nationnal Edition)-Student Book sửa trang 47 và 53 một số câu, hình vẽ.
Đối với bộ sách lớp 1 Cùng học để phát triển năng lực sửa lỗi trong khoảng hơn 24 trang.
Trong đó, SGK tiếng Việt 1 (tập 1 và tập 2) sửa lại ở khoảng 9 trang, tiếng Anh 1 sửa lại ở khoảng 8 trang và Giáo dục thể chất 1 sửa lại ở khoảng 7 trang.
Đối với bộ sách lớp 1 Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục sửa lỗi ở một trang trong SGK tiếng Việt 1 (tập 1) phải điều chỉnh nội dung văn bản do ngữ liệu không đúng trong thực tế…
Hiện tại, học sinh đã học gần hết học kì I. Thầy Nguyễn Quốc Bình, nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Việt Đức, Hà Nội cho rằng, để có “sạn” trong SGK, NXB Giáo dục Việt Nam và các tác giả phải chịu trách nhiệm.
Đồng thời, cần có văn bản hướng dẫn những điểm chưa chuẩn xác, thay bằng ngữ liệu hoặc nội dung nào…, chuyển về ngay các cơ sở giáo dục đang sử dụng sách.
“Việc này cần làm càng sớm càng tốt, bởi hiện đã sắp hết thời gian của học kì 1.
Nếu chậm trễ không công bằng với học sinh, nhất là học sinh lớp 1- nhóm tuổi đang cần được thụ hưởng những gì tốt nhất trong chăm sóc và giáo dục”, thầy Bình khẳng định.
Sách giáo khoa Tiếng Việt 1: Càng đọc càng ra lỗi?
Sau những phản biện xã hội về SGK Tiếng Việt 1 bộ Cánh diều, nhiều chuyên gia giáo dục cũng như các bậc phụ huynh, giáo viên đã dành thời gian nghiên cứu các bộ SGK Tiếng Việt 1 khác.
Từng kiến nghị thu hồi sách giáo khoa (SGK) Tiếng Việt 1 (bộ Cánh diều) nhưng sau khi đọc cả 4 cuốn SGK Tiếng Việt 1 khác thuộc 4 bộ sách do Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam biên soạn, PGS.TS Nguyễn Hữu Đạt - Viện trưởng Viện Ngôn ngữ và Văn hóa phương Đông cho rằng tất cả các cuốn sách đều có lỗi, đặc biệt có những lỗi lặp lại, giống nhau hàng loạt ở các bộ sách.
"Tiếng Việt 1" của nhóm "Cánh diều" nhận nhiều phê phán thời gian qua.
Làm khó giáo viên
Sau những phản biện xã hội về SGK Tiếng Việt 1 bộ Cánh diều, nhiều chuyên gia giáo dục cũng như các bậc phụ huynh, giáo viên đã dành thời gian nghiên cứu các bộ SGK Tiếng Việt 1 khác. Không ít những hạt sạn lại tiếp tục được nhặt trong quá trình thầy và trò cùng nhau mở sách, học bài bởi xét đến cùng, SGK hiện vẫn đang là tài liệu dạy học cơ bản, được sử dụng thường xuyên của hầu hết các trường tiểu học nói riêng cũng như hệ thống giáo dục phổ thông của nước ta.
Cụ thể, ở bộ "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục", giáo viên lấy ví dụ bài tập đọc "Đi sở thú" (trang 73, tập 1, Tiếng Việt 1) kể chuyện một em bé tên là Lam đi sở thú. Sở thú này chỉ có ngan, gà và "có anh chó vàng đua xe đạp" - đây là những con vật không nuôi trong sở thú.
Hay trong sách Tiếng Việt 1, bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống", bài tập 2 (giải ô chữ) ở trang 167 đưa ra câu hỏi "Ai ai cũng có - Chẳng nặng là bao? Bạn ơi đi đâu - Nhớ mang theo nhé. (Là gì?)". Nhưng đi kèm với câu đố không có hình ảnh, chi tiết để trẻ nhận dạng và liên tưởng đến đồ vật đó khiến giáo viên khó hướng dẫn trẻ trên lớp.
PGS Nguyễn Hữu Đạt chỉ ra các tranh vẽ minh họa cho các bài học cũng không đạt chất lượng, nội dung một đằng, tranh minh họa một nẻo, thiếu gắn kết hệ thống. Chẳng hạn, ở bộ Chân trời sáng tạo, hình minh họa cho bờ đê lại là bờ... đập. Hoặc bài đọc nói về ngôi nhà "gỗ, tre mộc mạc" (bài tập đọc Ngôi nhà, sách Kết nối tri thức) nhưng hình minh họa lại là ngôi nhà tường trát vôi ve, mái ngói đỏ...
PGS Đạt băn khoăn, những lỗi mà ông chỉ ra, rất dễ nhìn thấy, dễ phát hiện ra, có những lỗi không cần tới một người có chuyên môn cũng có thể nhận ra. Vậy mà tại sao lại vẫn lọt qua bao nhiêu vòng xét duyệt?
Tất cả những lỗi trên đều cho thấy những người làm sách thiếu vốn sống thực tế, cách làm ẩu, "tùy hứng", thiếu sự nghiêm túc, cẩn trọng, yếu về trình độ tiếng Việt. Tuy nhiên, khi lỗi lặp lại ở cả 5 bộ sách thì thấy rằng, dường như, nguyên nhân lỗi lại ở cấp vĩ mô, trong đó có vấn đề lý luận, phương pháp xây dựng SGK, vấn đề quản lý, tổ chức.
"Vì sao các bộ sách đều lặp lại những cấu trúc câu khiến nội dung trở thành ngô nghê kiểu như "bò có nho", "nghé có cỏ"? Các nhà biên soạn trả lời rằng, đó là do học sinh chưa học đến âm, vần đó thì phải "gò" vào các âm, vần đã học. Vậy thì đây là do quy định của GDĐT hay là quan điểm của các nhà biên soạn?" - PGS.TS Nguyễn Hữu Đạt đặt câu hỏi.
Không thể "sửa cho xong"
Trước thông tin được phản ánh, đại diện NXB Giáo dục Việt Nam cho biết, đơn vị đã nắm được thông tin và đang lắng nghe thêm ý kiến các chuyên gia, đồng thời cho rà soát lại toàn bộ chi tiết được phản ánh là sai sót, chưa chuẩn về ngữ liệu, ngữ pháp trong Tiếng Việt 1. Hiện NXB đã gửi báo cáo kết quả rà soát, đánh giá về những thông tin do giáo viên, báo chí phản ánh lên Bộ GDĐT. Sau khi có thông báo, NXB sẽ công bố. Nếu có sai sót, NXB sẽ xem xét điều chỉnh phù hợp với học sinh để có những bộ sách đạt chuẩn giáo dục nhất có thể.
Đại diện Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GDĐT) cho biết, tại Điều 9, Thông tư 33 của Bộ GDĐT quy định về thẩm định chỉnh sửa nội dung SGK có ghi rõ: "SGK không phải là tài liệu bất biến". Các NXB và lực lượng liên quan đến SGK có trách nhiệm cũng như quyền hạn điều chỉnh, bổ sung nội dung SGK hợp lý và ngày càng tốt hơn.
Trong đó, tác giả là người chịu trách nhiệm cao nhất về SGK nhưng không thể phủ nhận vai trò của Hội đồng Thẩm định quốc gia, Bộ GDĐT trong việc phê duyệt các bộ sách đưa vào sử dụng trong dạy và học. Trách nhiệm "gác cửa" để hạn chế tối đa những lỗi sai có thể mắc phải của các cuốn sách cần được đặt lên hàng đầu và không nhân nhượng với bất kỳ một hạt sạn nào. Kể cả những chi tiết thấy "gờn gợn" cũng không nên đưa vào sách bởi đây là tài liệu dạy học nên cần các kiến thức chuẩn mực.
Với riêng học sinh lớp 1, các em nên được dạy các từ phổ thông, thường gặp trong cuộc sống hàng ngày thay vì đi tra từ điển những từ chưa gặp, chưa nghe bao giờ. Hoặc những ngữ liệu trong sách nên tránh chọn những bài dài, sau đó tóm tắt lại theo ý tác giả sẽ khiến bài học trở nên khó hiểu, xa lạ, thậm chí gây hiểu lầm cho người đọc...
Có lỗi thì phải sửa đó là đương nhiên. Nhưng sửa như thế nào để đảm bảo chất lượng, tránh thiệt thòi cho người học là một vấn đề cần được các tác giả nhìn nhận nghiêm túc và thực hiện cẩn trọng. Không thể sửa cho xong, cho có như phương án vừa rồi là ý kiến của PGS.TS Nguyễn Hữu Đạt đồng thời là mong mỏi của xã hội đối với SGK Tiếng Việt 1 nói riêng và các cuốn SGK biên soạn theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 nói chung.
Hiện đang tiến hành vòng 1 của đợt thẩm định thứ 2 SGK lớp 2 và lớp 6. Dự kiến, vòng 2 diễn ra trong 15 ngày cuối của tháng 12. Nhiều ý kiến mong muốn Bộ GDĐT đẩy nhanh quá trình thẩm định, phê duyệt các SGK nói trên để giáo viên có thời gian nghiên cứu, dạy thử nghiệm nội dung sách mới. Nhưng không thể nhanh mà ẩu với bài học về biên soạn SGK lớp 1 vẫn đang còn nguyên đó.
Sớm công bố nội dung chỉnh sửa sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGD) đang xin ý kiến của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) và Hội đồng thẩm định quốc gia cho phép chỉnh sửa sách giáo khoa (SGK) trong lần tái bản tiếp theo. Trước dư luận xã hội phản ánh về những "hạt sạn" trong một số bộ SGK của NXBGD, ông Nguyễn Văn Tùng,...