Nữ sinh giỏi rẽ lối học nghề, năm 3 có việc lương cao
Dù đã trúng tuyển một trường đại học tốp đầu, nhưng nữ sinh dân tộc Tày quyết định không học đại học để chọn cho mình hướng đi riêng.
Ngọc Thị Hoàn – sinh viên năm 3 ngành Thiết kế đồ họa, Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội. Ảnh: NVCC
Sinh ra trong một gia đình thuộc hộ cận nghèo ở huyện miền núi tỉnh Bắc Giang, từ nhỏ Ngọc Thị Hoàn (sinh năm 2000) đã phải gắn bó với đồng ruộng và nghề làm bánh truyền thống của gia đình.
Là con út trong gia đình có 4 chị em gái, khi các chị lên thành phố đi học, bố mẹ chỉ trông đợi vào một mình Hoàn để đỡ đần việc gia đình.
Cứ 4h30 phút mỗi sáng, Hoàn lại thức dậy cùng mẹ gói bánh cho kịp phiên chợ sáng. Nhiều lần em bùi ngùi nhìn theo dáng mẹ xiêu vẹo gánh hàng đi bán mà thương.
Hiểu được nỗi vất vả của bố mẹ, Hoàn chẳng bao giờ kêu ca nửa lời dù có hôm đi học thêm đến tối mịt mới về, em lại vội vàng lao vào giúp mẹ gói bánh.
Vốn có học lực tốt, Hoàn và bố mẹ đều có một khao khát là em sẽ đỗ vào một trường đại học mà em yêu thích. Vốn yêu thích lập trình từ hồi cấp 2, em đăng ký ngành An toàn thông tin của Học viện Kỹ thuật mật mã. 3 năm cấp 3 Hoàn đều đạt danh hiệu học sinh giỏi, lại nhiều năm được chọn đi thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh môn Tin học, ước mơ của Hoàn vốn nằm trong tầm tay.
Nhưng đến cuối năm lớp 12, khi bố mẹ em đã gần 60 tuổi, ốm đau cũng nhiều hơn trước. Thương bố mẹ phải nuôi mình 5 năm học đại học, Hoàn bắt đầu có ý định từ bỏ ước mơ đại học.
Cầm tờ giấy báo đỗ đại học trong tay, nhưng em bắt đầu tìm hiểu thông tin về các trường nghề. Chỉ trong vòng 2-3 tuần, Hoàn quyết định đăng ký ngành Thiết kế đồ họa của Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội – nơi mà em chỉ mất 3 năm theo học.
Video đang HOT
Với nền tảng sẵn có và nỗ lực không ngừng, chỉ sau 1 năm học đầu tiên, Hoàn đã có thể nhận thiết kế. Thu nhập của em đủ để lo chi phí sinh hoạt cho bản thân, thậm chí còn có thể mua quà gửi về cho bố mẹ.
Năm 2019, Hoàn đạt giải Ba nghề Thiết kế đồ họa kỳ thi tay nghề thành phố. Ở trường, Hoàn được đánh giá là một sinh viên tích cực, năng nổ trong các hoạt động học tập cũng như ngoại khóa.
Năm nay, cũng là năm học thứ 3, Hoàn tự xin thực tập ở một doanh nghiệp chuyên về truyền thông, làm đúng chuyên ngành mà mình đã theo học. Sau một thời gian thử việc, Hoàn được công ty nhận vào làm chính thức với mức thu nhập 8-10 triệu đồng/ tháng ngay khi còn đang là sinh viên năm cuối.
Nói về quyết định của mình, cô nữ sinh người dân tộc Tày chia sẻ: “Em thấy mình đã có một sự lựa chọn đúng đắn. Hiện tại, em yêu thích và hài lòng với công việc mình đã chọn”.
“Em biết là có nhiều trường đại học cũng đào tạo chuyên ngành này, nhưng em tự tin vào những kỹ năng mà mình có. Em cũng nhận thấy, bây giờ các doanh nghiệp không còn quá coi trọng bằng cấp nữa, mà họ chú ý nhiều hơn tới kỹ năng thực tế của người lao động, giống như ở công ty em đang làm”.
Hoàn cho rằng, thành kiến của xã hội về việc học nghề đã thu hẹp hơn rất nhiều. “Vì thế, em thực lòng khuyên các bạn, nếu cảm thấy học nghề phù hợp với khả năng và hoàn cảnh của mình, thì hãy mạnh dạn lựa chọn”.
Hoàn và các bạn trang trí tường cho khoa Ngoại ngữ – Kinh tế của trường. Ảnh: NVCC
Chia sẻ về cô sinh viên Ngọc Thị Hoàn, cô giáo Nguyễn Thị Thu Trang – trưởng bộ môn Thiết kế đồ họa, khoa Công nghệ thông tin, Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội nhận xét: “Hoàn là một cô lớp trưởng rất chăm chỉ, năng động, có khả năng học tập cũng như quản lý tốt. Đúng như năng lực của em, dù mới là sinh viên năm cuối, em đã có được một công việc tốt ở một doanh nghiệp”.
Chia sẻ về ngành Thiết kế đồ họa, chị Trang cho biết nhu cầu của ngành nghề này đang rất lớn.
“Chúng tôi vẫn nói với nhau rằng, riêng nghề này thì không có gì phải lo. Mỗi năm, nhà trường thường tuyển sinh 2 lớp, mỗi lớp 30-40 sinh viên. Chương trình học của chúng tôi trải dài từ các môn cơ bản như vẽ tay, các định luật, định lý, thiết kế… đến nhận diện thương hiệu, quay phim, làm phim, thiết kế 3D… Chính vì sự đa dạng trong chương trình học như vậy nên sau năm thứ nhất, các bạn đã có đủ kiến thức để xin làm những công việc ‘part-time’. Hoàn là một trong những sinh viên như vậy”.
Nữ giáo viên này cũng tiết lộ, với nghề thiết kế đồ họa, trung bình sinh viên mới ra trường thu nhập tối thiểu từ 5-7 triệu đồng/ tháng. Nếu các em thành thạo những kỹ năng sâu hơn, mức thu nhập sẽ cao hơn, thậm chí có nhiều bạn sinh viên của trường đã đạt mức thu nhập gần 20 triệu đồng/ tháng.
“Bản thân tôi cũng có nhiều mối liên hệ với các doanh nghiệp, tôi nhận thấy các doanh nghiệp bây giờ dần dần không còn cần đến bằng cấp hay kinh nghiệm như trước nữa, mà họ sẽ nhìn vào thực tế xem sinh viên làm được cái gì”.
Thúc đẩy giáo dục nghề nghiệp theo mô hình 9+
Hiện nay, học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở có thể lựa chọn học văn hóa song song với học nghề (mô hình 9 cộng) ở nhiều trình độ khác nhau.
Đây là cơ hội tốt để các trường nghề mở rộng đối tượng tuyển sinh; đồng thời là giải pháp đột phá, thúc đẩy giáo dục nghề nghiệp phát triển. Để tận dụng cơ hội này, các bên liên quan cần chủ động nhập cuộc.
Việc học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở có thể lựa chọn học văn hóa song song với học nghề (mô hình 9 cộng) góp phần thúc đẩy giáo dục nghề nghiệp phát triển.
Con đường ngắn nhất để làm nghề
Với mô hình 9 cộng, học sinh học hết lớp 9 có thể lựa chọn học các khóa đào tạo nghề ngắn hạn hoặc học chương trình 9 cộng 2, 9 cộng 3, 9 cộng 4, 9 cộng 5 theo quy định 8 bậc trình độ quốc gia. Thông qua các chương trình đào tạo linh hoạt, sau một vài năm học, người học được nhận bằng trung cấp, cao đẳng nghề để đi làm.
Trên thực tế, một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã thí điểm tuyển sinh, đào tạo nghề theo mô hình 9 cộng, bước đầu đạt kết quả đáng ghi nhận. Bà Phạm Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ khí nông nghiệp cho biết, trung bình mỗi năm, nhà trường đón 500-650 học sinh vào học theo mô hình này, đại đa số người học có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp.
Về phía người học, cựu sinh viên Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội Nguyễn Thiên Trường, hiện là cán bộ Phòng Tuyển dụng (Công ty Samsung Thái Nguyên) cho rằng: "Học theo mô hình 9 cộng là con đường ngắn nhất để làm nghề. Khi bạn bè cùng tuổi còn đi học hoặc chưa tìm được việc, tôi đã có bằng cao đẳng nghề, có việc làm, thu nhập".
Hiệu quả của mô hình 9 cộng được thể hiện rõ hơn qua số lượng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học tại hệ thống giáo dục nghề nghiệp tăng từ 5% vào cuối năm 2014, lên 15% vào cuối năm 2019. Đặc biệt, từ ngày 1-7-2020, Luật Giáo dục (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, thì cơ hội lựa chọn học nghề theo mô hình 9 cộng rộng mở hơn. Trong đó, luật cho phép người học có thể đăng ký học ở nhiều trình độ: Trung cấp, cao đẳng, đại học để có bằng kỹ sư thực hành, cử nhân thực hành.
Gỡ vướng để nâng cao chất lượng
Mô hình 9 cộng là hướng phát triển tất yếu của giáo dục nghề nghiệp. Ảnh: Nam Nguyễn
Tỷ lệ học sinh học nghề theo mô hình 9 cộng tuy tăng nhanh, nhưng thực tế vẫn còn khoảng cách khá xa so với mục tiêu đề ra tại Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14-5-2018 của Thủ tướng Chính phủ về "Giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025", là đến cuối năm 2020, cả nước có ít nhất 30% học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Thực tế cho thấy, mục tiêu chưa đạt yêu cầu đề ra là do quá trình phát triển mô hình này còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Theo Trưởng phòng Dạy nghề (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội) Lê Minh Thảo, đối tượng tuyển sinh của chương trình 9 cộng là học sinh 15-16 tuổi - độ tuổi vẫn phụ thuộc nhiều vào định hướng của phụ huynh. Ngoài ra, công tác phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở vào hệ thống giáo
dục nghề nghiệp chưa được các ngành, địa phương quan tâm đúng mức. Do đó, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội kiến nghị các cơ quan chức năng tăng chỉ tiêu phân luồng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở vào các cơ sở giáo dục nghề nghiệp; đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành trong quá trình tổ chức tuyển sinh, đào tạo nghề...
Còn theo Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội Phạm Thị Hường, hiện học sinh học hết lớp 9 cộng theo học trung cấp nghề và trung học phổ thông hệ giáo dục thường xuyên, thì chương trình học nghề sẽ hoàn thành trước 1 năm so với học văn hóa. Trong khi đó, trường nghề lại không thể dạy chương trình cao đẳng ở 1 năm trễ như vậy. Đây là "nút thắt" cần tháo gỡ trong quá trình liên thông đào tạo theo mô hình 9 cộng.
Dưới góc độ phụ huynh, ông Nguyễn Văn Kha, tổ dân phố 1, phường Xuân Phương (quận Nam Từ Liêm) mong muốn, Nhà nước có chính sách miễn học phí đối với người học nghề theo mô hình 9 cộng ở tất cả các trình độ (hiện mới áp dụng cho hệ trung cấp).
Về vấn đề này, Tổng Cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) Trương Anh Dũng cho biết, các cơ quan chức năng đang xây dựng dự thảo quy định khối lượng kiến thức văn hóa theo Luật Giáo dục sửa đổi. Ngay trong năm 2020, mô hình 9 cộng trình độ cao đẳng sẽ được áp dụng ở nhiều trường nghề. Mối liên kết 3 "nhà" (Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp) trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp theo nội dung Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 28-5-2020 của Thủ tướng Chính phủ về "Đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới", cũng được quan tâm xây dựng...
Đạt từ 0,58 điểm/môn đỗ vào lớp 10 tại Thanh Hóa: "Điệp khúc" nhiều năm Điểm đầu vào lớp 10 THPT của nhiều địa phương tại Thanh Hóa rất thấp và đây là thực tế diễn ra nhiều năm qua. Nguyên nhân của thực tế trên đang được dư luận rất quan tâm. Qua tìm hiểu của phóng viên Dân trí, tình trạng điểm đầu vào lớp 10 THPT tại Thanh Hóa thấp đã diễn ra nhiều năm...