Nông nghiệp bền vững – Chìa khóa để cứu ‘hành tinh Xanh’

Nguyễn Viễn17:11 02/12/2024

Ngày 1/12, Liên hợp quốc (LHQ) đã đưa ra cảnh báo hoạt động canh tác nông nghiệp không bền vững và nạn phá rừng đang đe dọa khả năng của Trái Đất trong việc duy trì sự sống cho xã hội loài người.

Khoảng rừng Amazon bị đốt phá tại Para, Brazil. Ảnh: NCSU/TTXVN

Trong báo cáo được công bố chung với Công ước LHQ về Chống sa mạc hóa (UNCCD), các nhà khoa học lưu ý, mất rừng và suy thoái đất đang làm giảm khả năng phục hồi của hệ sinh thái trước biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học. “Vòng luẩn quẩn” này đang đẩy thế giới đến bờ vực sụp đổ.

Báo cáo mới nêu bật gánh nặng lớn mà hành tinh đang phải hứng chịu do hậu quả của các hoạt động nông nghiệp, đồng thời kêu gọi cần có những thay đổi lớn trong phương thức sản xuất nông nghiệp. Hoạt động canh tác nông nghiệp gây ra 23% lượng khí thải nhà kính, 80% nạn phá rừng và 70% lượng nước ngọt sử dụng. Theo báo cáo này, việc mở rộng diện tích đất nông nghiệp, dù giúp nuôi sống nhiều người hơn trong ngắn hạn, nhưng lại có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa đất, mất đa dạng sinh học… dẫn đến mất an ninh lương thực trong dài hạn.

Ngoài việc thúc đẩy tình trạng mất rừng, việc sử dụng lượng lớn hóa chất trong phân bón và thuốc trừ sâu tạo ra các “vùng chết” trên sông ngòi, gây hại cho đa dạng sinh học và làm tăng lượng khí nhà kính. Quản lý nguồn nước kém cũng là một yếu tố dẫn tới sự cạn kiệt nguồn nước ngọt, vốn là tài nguyên sống còn đối với các xã hội.

Để đối phó với tình trạng này, báo cáo đề xuất các giải pháp như cải cách nông nghiệp, cải thiện quản lý tài nguyên nước và giảm tham nhũng trong ngành nông nghiệp. Một trong những giải pháp quan trọng là điều chỉnh các khoản trợ cấp nông nghiệp không hiệu quả, trị giá hàng trăm tỷ USD, sang các phương thức nông nghiệp bền vững.

Báo cáo trên được đưa ra trước thềm Hội nghị thượng đỉnh về sa mạc hóa của LHQ, diễn ra tại Saudi Arabia ngày 2/12, với nhiệm vụ thúc đẩy các nỗ lực phục hồi 1,5 tỷ ha đất bị suy thoái trong thập kỷ này.

Video đang HOT

Đây được xem là hội nghị lớn nhất về vấn đề đất đai, diễn ra sau một loạt các cuộc đàm phán căng thẳng của LHQ về khí hậu, đa dạng sinh học và rác thải nhựa.

Ông Ibrahim Thiaw, Thư ký điều hành UNCCD cảnh báo: “Nếu chúng ta không thừa nhận vai trò quan trọng của đất đai và không có hành động thích hợp, hậu quả sẽ ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống và kéo dài đến tận tương lai, làm gia tăng những thách thức cho các thế hệ tương lai”.

Các nước ASEAN trước cơ hội từ việc EU thúc đẩy phát triển 'nông nghiệp xanh'

Liên minh châu Âu (EU) hy vọng hợp tác về nông nghiệp xanh sẽ phát triển khi Brussels tìm cách ký hiệp định thương mại tự do mới với một số chính phủ Đông Nam Á khác sau khi đã ký với Việt Nam.

Nông dân thu hoạch lúa trên cánh đồng ở tỉnh Roi Et, Thái Lan. Ảnh: AFP/TTXVN

Khi ngành sản xuất và du lịch gặp khó khăn trong 3 năm xảy ra dịch COVID-19, một số chính phủ Đông Nam Á nhận ra rằng họ cần đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Điều đó hiện đang được đền đáp.

Theo dữ liệu của chính phủ Campuchia, ngành nông nghiệp nước này đã tăng trưởng khoảng 6% trong năm 2020, 2021 so với năm 2019. Trong khi đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam cho biết kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản cả năm 2022 đạt kỷ lục mới trên 53,22 tỉ USD, tăng 9,3% so với năm 2021. Trong năm 2022, thị trường EU chiếm khoảng 11% xuất khẩu nông sản của Việt Nam.

Kênh DW (Đức) nhận định rằng một số quốc gia Đông Nam Á đang theo đuổi "nông nghiệp xanh" hoặc "nông nghiệp bền vững" để thúc đẩy xuất khẩu đến các nước châu Âu đồng thời thu hút đầu tư lấy môi trường làm trung tâm từ EU.

EU đặt mục tiêu huy động khoảng 55 tỷ euro trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến năm 2027 để giúp các khu vực khác hướng tới nền kinh tế trung hòa carbon.

Vào cuối năm 2021, Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) đã cung cấp khoản viện trợ trị giá 15 triệu euro cho nông nghiệp bền vững ở Campuchia. Vào tháng 8/2022, EU đã hợp tác với Bangkok và Chiang Mai ở Thái Lan về sản xuất lương thực bền vững. Tại Philippines, EU có Sáng kiến Nhóm châu Âu trị giá 60 triệu euro về Kinh tế Xanh.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam đã phê duyệt Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng GDP ngành nông nghiệp từ 2,5 - 3%/năm. Nâng cao hiệu quả sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất, nước, thủy sản, rừng, bảo tồn đa dạng sinh học. Ngành nông nghiệp đặt mục tiêu tỷ lệ sản phẩm phân bón hữu cơ trong tổng sản phẩm phân bón được sản xuất và tiêu thụ đạt trên 30%.

Thái Lan và Philippines, những nền kinh tế nông nghiệp chủ chốt, cũng đang nhanh chóng đi theo hướng đó. "An ninh lương thực vẫn là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự quốc gia của chúng tôi. Được củng cố trong tầm nhìn của chúng tôi về một Philippines vào năm 2040 thịnh vượng, kiên cường và an toàn", Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr phát biểu tại Davos (Thụỵ Sĩ) vào tháng 1.

Trước khi dẫn đầu một phái đoàn doanh nghiệp đến Việt Nam vào năm 2022, Cao ủy Nông nghiệp EU, ông Janusz Wojciechowski lưu ý rằng một bước đột phá lớn trong thương mại nông nghiệp đã có thể thực hiện nhờ việc ký kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) năm 2020. Ông cho biết, thông qua hiệp định thương mại, công dân EU được tăng cường tiếp cận với trà và cà phê Việt Nam, cùng với nhiều loại hạt, gia vị và trái cây nhiệt đới ấn tượng. Một vài trong số những sản phẩm này được bảo hộ chỉ dẫn địa lý theo quy định của EVFTA, như hồng không hạt Bảo Lâm và vải thiều Lục Ngạn.

Một quan chức EU chia sẻ với DW rằng họ hy vọng hợp tác về nông nghiệp xanh sẽ phát triển khi Brussels tìm cách ký hiệp định thương mại tự do mới với một số chính phủ Đông Nam Á khác. Một thỏa thuận thương mại có thể được thống nhất với Indonesia vào cuối năm nay. Thái Lan và Philippines đều bày tỏ mong muốn khởi động đàm phán. Thỏa thuận thương mại với hai quốc gia Đông Nam Á này có thể thúc đẩy đáng kể thương mại theo khu vực với EU.

Ông Chris Humphrey, giám đốc điều hành của Hội đồng Kinh doanh EU - ASEAN, nhận định: "Nhiều quốc gia trong ASEAN đang cố gắng hết sức để tăng sản lượng nông nghiệp và giá trị dinh dưỡng của thực phẩm được sản xuất tại địa phương - tất cả đều nhằm tăng cường an ninh lương thực, đồng thời nỗ lực đẩy mạnh xuất khẩu nông sản".

Ông Humphrey cho biết thêm, mặc dù nhiều doanh nghiệp châu Âu đang hợp tác chặt chẽ với các chính phủ ASEAN trong lĩnh vực này và có nhiều cơ hội để tăng xuất khẩu nông sản từ Đông Nam Á đến châu Âu, nhưng các nhà xuất khẩu lại phải đối mặt với nhiều rào cản. Điều đó bao gồm khoảng cách và logistic liên quan đến thương mại, nhưng "cũng có những lo ngại xung quanh việc đáp ứng các quy định của EU mà nhiều hộ sản xuất nhỏ coi là một gánh nặng".

Một bài nghiên cứu được xuất bản vào tháng 3/2022 về tiềm năng EU trở thành thị trường xuất khẩu nông nghiệp - thực phẩm của Lào có nội dung "thiếu hỗ trợ kỹ thuật từ các bên liên quan, quy định mới của EU và việc thực thi quy định đối với nông nghiệp - thực phẩm nhập khẩu... đều là những thách thức quan trọng đối mặt với các nhà xuất khẩu Lào". Ngoài ra, nghiên cứu cho biết thêm, "đạt được chứng chỉ hữu cơ về tiêu chuẩn sản phẩm và yêu cầu an toàn là một vấn đề lớn khác mà các nhà xuất khẩu Lào phải đối mặt".

Trong hai năm qua, EU và các hiệp hội doanh nghiệp châu Âu đã tài trợ cho các cuộc hội thảo trên khắp Đông Nam Á để giải thích rõ hơn về những thay đổi trong quy định.

Thu hoạch dầu cọ tại tỉnh Riau, Indonesia. Ảnh: AFP/TTXVN

Việc EU thúc đẩy quan hệ về nông nghiệp bền vững được cho sẽ gặp nhiều phức tạp đối với Malaysia và Indonesia do sự khác biệt về dầu cọ. Indonesia và Malaysia khiếu nại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về kế hoạch của EU đến năm 2030 loại bỏ dần nhiên liệu sinh học có nguồn gốc dầu cọ. Brussels lấy lý do môi trường nhưng hai nước Đông Nam Á là nhà sản xuất dầu cọ lớn nhất thế giới này, cho rằng đó là một biện pháp bảo hộ để giúp các nhà sản xuất dầu châu Âu. WTO dự kiến đưa ra phán quyết về vấn đề này vào đầu năm 2023. Chuyên gia nhận định rằng Indonesia và Malaysia có thể sẽ kháng cáo phán quyết của WTO nếu phán quyết không có lợi cho họ.

Theo một khảo sát gần đây của Viện ISEAS-Yusof Ishak (Singapore), gần 1/3 người Indonesia và 1/5 người Malaysia được hỏi không tin tưởng EU vì họ cho rằng lập trường của EU về môi trường và biến đổi khí hậu có thể đe dọa lợi ích của nước họ. Tuy nhiên, EU vẫn là một nhà đầu tư tích cực trong các dự án bảo tồn ở cả hai quốc gia này.

Báo động những 'ngân hàng kiến thức' sống trong tự nhiên suy giảm nghiêm trọng Theo một nghiên cứu của Australia, hoạt động của con người là nguyên nhân gây ra sự suy giảm số lượng động vật sống lâu trong tự nhiên cả ở trên cạn lẫn dưới biển, làm trầm trọng thêm tác động của tình trạng mất môi trường sống, bệnh tật và các sự kiện khí hậu khắc nghiệt. Sư tử hoang dã. Ảnh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tỉ phú Musk gây tranh cãi với cử chỉ 'chào Hitler' trong lễ nhậm chức của Tổng thống Trump10:12

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Thủ tướng Israel công du Mỹ: Thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza đứng trước ngã rẽ?

09:23:29 03/02/2025

Đây cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Thủ tướng Netanyahu tới Mỹ kể từ khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành lệnh bắt giữ ông vào tháng 11/2024 liên quan đến cáo buộc phạm tội ác chiến tranh ở Dải Gaza.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu lên đường thăm Mỹ

09:21:08 03/02/2025

Phát biểu tại sân bay trước khi lên đường, ông Netanyahu nhấn mạnh: Những quyết định mà chúng tôi đưa ra trong chiến tranh đã thay đổi bộ mặt Trung Đông.

Lý do nhiều người dân Anh trả tiền để sống trong các công trình bỏ hoang

09:08:48 03/02/2025

Sáu năm qua, khi trở thành "người bảo vệ tài sản", Luke Williams đã tiết kiệm được hàng nghìn bảng Anh tiền thuê nhà. Người đàn ông 45 tuổi này hiện đang sống trong một tòa nhà văn phòng cũ ở phía Đông London.

Kỷ nguyên mới của chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ

09:04:49 03/02/2025

Ngay sau khi Mỹ thông báo về mức thuế quan mới đối với Canada, Mexico và Trung Quốc, chính quyền của ba quốc gia này đã có phản ứng nhanh chóng.

Tổng thống Nga bình luận về định hướng chính sách của tân chính quyền Mỹ

08:34:27 03/02/2025

Cho đến nay, các hành động hành pháp của Tổng thống Trump dường như chưa nhắm trực tiếp vào EU. Tuy nhiên, tuần trước, ông Trump đã tái khẳng định ý định áp dụng mức thuế quan đáng kể đối với hàng hóa từ khối này.

Cộng đồng doanh nghiệp Mexico bày tỏ quan ngại trước lệnh áp thuế của Mỹ

08:30:43 03/02/2025

Cùng lúc đó, IMEF cũng hối thúc Chính phủ Mexico xây dựng các chương trình hỗ trợ khẩn cấp nhằm giúp doanh nghiệp Mexico bị ảnh hưởng bởi thuế quan duy trì hoạt động, bảo vệ việc làm, tìm kiếm nguồn cung thay thế và mở rộng thị trường x...

Ukraine lên tiếng về đề xuất giải quyết xung đột của Mỹ

08:27:59 03/02/2025

Chúng tôi chưa xem toàn bộ cuộc phỏng vấn của ông Kellogg, chỉ mới thấy một vài trích dẫn liên quan đến bầu cử, vì vậy thật khó để đánh giá đầy đủ quan điểm của ông ấy , ông Dmytro Lytvyn, trợ lý truyền thông của Tổng thống Zelensky, ch...

Tổng thống Litva đề nghị NATO 'thể hiện sức mạnh' trước mối đe dọa từ phía Đông

08:25:07 03/02/2025

Gần đây, NATO cũng đã tăng cường sự hiện diện của mình ở vùng Baltic để ứng phó với những gì được gọi là các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng .

Lý do bất ngờ khiến tên lửa 'không có đối thủ' của Nga vẫn chưa thể đưa vào hoạt động

08:17:04 03/02/2025

Chuyên gia Wright cho biết, trong lịch sử, phần lớn các cơ sở thiết kế, chế tạo ICBM cùng đội ngũ kỹ sư liên quan đều đặt tại Ukraine, đặc biệt là trong lĩnh vực động cơ sử dụng nhiên liệu lỏng.

Mỹ tiêu diệt nhiều phần tử IS tại Somalia

08:15:11 03/02/2025

Thông tin trên được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đã ra lệnh không kích các cơ sở khủng bố tại Somalia và cho biết không có thường dân nào bị thương trong các cuộc tấn công.

Israel mở cuộc điều tra hình sự với phu nhân Thủ tướng

08:01:55 03/02/2025

Trong bức thư gửi một nghị sĩ đối lập, Văn phòng công tố quốc gia Israel nêu rõ, một cuộc điều tra hình sự đã được mở để điều tra các đối tượng tình nghi với sự hỗ trợ của đơn vị tội phạm mạng thuộc văn phòng này.

'Thần đồng AI' đứng sau cơn địa chấn mang tên DeepSeek

07:47:15 03/02/2025

Luo Fuli trở thành cái tên nổi tiếng trong giới nghiên cứu AI nhờ năng khiếu xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Cô theo học ngôi trường danh tiếng Đại học Sư phạm Bắc Kinh. Sau đó, Luo Fuli được nhận vào Viện Ngôn ngữ học tính toán thuộc Đại học ...