Nỗi khổ của những người lỡ mua chung cư xây dở dang ở Trung Quốc

Anh công nhân xây dựng Shi Tieniu đã mua một căn hộ dự án tại thành phố công nghiệp Tongchuan, nơi được quảng cáo là nhà ở cao cấp có thể truyền qua mấy thế hệ.

Khu căn hộ xây dở dang thuộc dự án phức hợp Gaotie Wellness City tại Tongchuan, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Tám năm sau, căn chung cư vẫn chỉ là lớp vỏ rỗng chưa hoàn thiện. Mỗi đêm anh Shi phải leo 20 tầng cầu thang để ngủ trong một căn phòng tuềnh toàng không điện, không nước hay máy sưởi.

Shi, 39 tuổi, người chuyển đến khu chung cư Gaotie Wellness City vào tháng 5, chia sẻ anh gần như không bao giờ uống nước, rửa mặt hay đánh răng khi ở đây. “Tôi muốn việc xây dựng được hoàn thành càng sớm càng tốt, để bố mẹ già có nơi sống những năm cuối đời. Tôi không còn tiền nữa. Tất cả những gì còn lại là tòa nhà dang dở này”, anh Shi nói.

Anh Shi và vài chục người mua nhà khác đang tuyệt vọng sống trong khu chung cư dở dang này để hưởng ứng một chiến dịch toàn quốc nhằm gây áp lực lên chính quyền nhằm giải quyết hàng loạt dự án nhà ở nhiều năm chưa hoàn thiện. Hiện tượng chủ đầu tư bán nhà dự án nhưng không thể hoàn thành đã trở nên phổ biến vào thời kỳ suy thoái bất động sản ở Trung Quốc. Nhiều nhà phát triển đã phá sản và khiến những người mua mắc nợ mà trắng tay không được nhận nhà.

Thị trường bất động sản ở Trung Quốc có rất ít dấu hiệu khởi sắc. Ngân hàng đầu tư UBS dự đoán doanh số bán bất động sản và xây dựng ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ chỉ ổn định ở mức 50 – 60% so với mức đỉnh đạt được vào năm 2020-21. Nguyên nhân một phần là do dân số giảm và tốc độ đô thị hóa chậm lại.

Ngừng xây nhưng vẫn tiếp tục bán

Shi Tieniu mua căn hộ này vào năm 2015 với giá 276.000 nhân dân tệ (920 triệu đồng), hai năm sau khi nhà phát triển Qianjinfang bắt đầu khởi công. Khu đất gồm 12 tòa nhà này được quảng cáo là khu phức hợp cao cấp với dịch vụ tiện nghi.

Người dân cho biết, kể từ năm 2015, việc xây dựng liên tục gián đoạn nhưng các căn hộ vẫn được bán cho đến tận năm 2020. Tên của đơn vị phát triển và dự án đã thay đổi nhiều lần.

Shi Tieniu ngồi trong căn hộ đã bỏ tiền mua nhiều năm nay mà vẫn chưa được hoàn thiện. Ảnh: Reuters

Người mua đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình phản đối chính quyền thành phố kể từ năm 2019 đến nay. Năm 2020, giới chức Tongchuan cho biết đã thành lập một ủy ban để giải quyết vấn đề trên. Nhưng những người mua cho biết việc xây dựng không được nối lại.

Khi phóng viên của hãng Reuters đến tận dự án này, khoảng 60 người mua nhà đã tụ tập, giơ hợp đồng nhà ở lên và hét: “Chúng tôi muốn được ở nhà của mình!”.

Chính quyền thành phố Tongchuan và Bộ Nhà ở Trung Quốc vẫn chưa phản hồi yêu cầu bình luận của Reuters.

Không nhà, không vợ

Nhiều hàng xóm của anh Shi Tieniu là những người đã về hưu mua căn hộ cho con trai chưa kết hôn hoặc những người lao động không đủ khả năng thuê nhà ở nơi khác.

Để vào khu phức hợp, cư dân phải đi qua một cánh đồng cỏ mọc um tùm, vượt qua những cỗ máy thi công nằm im lìm rỉ sét để và chui vào một lổ hổng trên tường.

Bên trong, những chiếc đèn chạy bằng năng lượng mặt trời chiếu sáng những bức tường và sàn bê tông trần phủ đầy bụi và sỏi. Cư dân nấu ăn trong bếp chung ở tầng một với một bếp gas duy nhất và nhà vệ sinh chung nằm trong một kho kim loại tạm bợ.

Những người mua chung cư tụ tập ăn uống cùng nhau tại tầng 1 dưới ánh sáng của đèn pin. Ảnh: Reuters

Tại khu sinh hoạt chung, những dòng chữ “đoàn kết là sức mạnh” và “sắp được về nhà mới” được viết nguệch ngoạc trên cửa sổ.

“Tiền tiết kiệm cả đời của tôi đã tiêu hết ở đây. Con trai tôi vẫn chưa lập gia đình. Tôi đã 60 tuổi rồi, vài năm nữa tôi sẽ không thể leo nhiều cầu thang như vậy”, một người dân họ Gao cho biết. Ông đã bỏ ra 240.000 nhân dân tệ để mua một căn hộ vào năm 2018.

Kể từ khi cuộc khủng hoảng nợ bất động sản nổ ra vào năm 2021, hàng nghìn chủ nhà ở khắp Trung Quốc đã phải đối mặt với tình huống “tiến thoái lưỡng nan” này. Các nhà phát triển nhỏ lẻ gặp khó về vấn đề thanh khoản còn những gã khổng lồ trong ngành như Country Garden cũng suýt vỡ nợ.

Bà Qi Xiaoxia, 65 tuổi, bức xúc: “Không thể trông mong gì vào những ngôi nhà này. Hãy nhìn xem chúng đã xuống cấp ra sao và đã phá hủy gia đình tôi như thế nào”.

Bà Qi cho biết con trai của bà năm nay 36 tuổi nhưng vẫn chưa kết hôn. Mấy năm trước, bà vay mượn tiền của họ hàng và bạn bè để mua nhà cho con trai lấy vợ. Suốt thời gian qua, bà phải thắt lưng buộc bụng để trả nợ, song cho đến nay vẫn chưa có nhà để ở và con trai vẫn chưa thể kết hôn.