Nói chuyện “người lớn” với con trẻ như thế nào?

Nói chuyện giới tính với con quá khó cũng là lý do mà nhiều phụ huynh đành chữa cháy bằng cách biện hộ cho mình là “không vẽ đường cho hươu chạy”. Việc giáo dục giới tính chỉ đạt hiệu quả khi người lớn thẳng thắn, cởi mở với trẻ một cách khoa học.

Chia sẻ tại hội thảo “Nói chuyện giới tính với con có khó không?” do Công ty Tâm lý Trẻ tổ chức tại Nhà thiếu nhi Q.1, TPHCM sáng 5/5, chuyên gia tâm lý Võ Thị Minh Huệ cho rằng người lớn thường lúng túng khi đề cập đến sức khỏe giới tính, tình dục với con. Một số người lại cho đó là chuyện “bậy bạ” cũng như sợ “vẽ đường cho hươu chạy” nếu như cởi mở chia sẻ nên dẫn đến việc họ thường tìm cách để né tránh.

Chuyên gia tâm lý Võ Thị Minh Huệ cho rằng người lớn vẫn né tránh việc giáo dục giới tính thẳng thắn và khoa học với trẻ.
Bà Minh Huệ dẫn chứng bà đã gặp tình huống, HS lớp 5 được học cơ chế thụ thai là do tinh trùng gặp trứng liền thắc mắc: “Làm sao tinh trùng gặp được trứng?”, cô liền đẩy: “Em về hỏi mẹ”. Khi trẻ về hỏi mẹ thì bị la, có người… trả con về chỗ cũ: “Con đến hỏi cô”.

“Điều này dẫn đến việc trẻ sẽ phải “tự bơi” mà không biết đâu là đúng, đâu là sai. Tất cả các bệnh bác sĩ đều khuyên phòng bệnh hơn chữa bệnh, mà sao riêng về sức khỏe giới tính, tình dục… chúng ta cứ lăn tăn để rồi đến khi con “mắc bệnh”, mới tá hỏa tìm thuốc chữa?”, bà Huệ nói.

BS David TD Phạm(Richardson Medical Clinic, Texas, Hoa Kỳ) bày tỏ, ông hiểu được tâm lý của phụ huynh Việt Nam làlo lắng nếu như mình nói với con về tình dục, về các phương pháp thai thì chúng sẽ “đu” ngay theo chuyện này. Đây là một quan niệm sai lầm có thể dẫn đến những hậu quả đau lòng mà trẻ phải gánh chịu.

Qua nhiều chương trình tư vấn, hai chuyên gia này cho hay rất nhiều HS cấp 2 đã biết về bao cao su, về thuốc tránh thai… Đây là một điều rất nguy hiểm đối với những em chưa biết gì vì các em tuổi này thích chứng tỏ ta đây sành sỏi, không thu kém bạn bè nên sẵn sàng chứng minh… mình biết. Vì thế, được giáo dục giới tính một cách khoa học, chính xác là điều cần thiết với bất kỳ đứa trẻ nào.

Cách nói chuyện “tế nhị” với con

BS David TD Phạm khuyến cáo, việc giúp trẻ nhận biết giới tính, phụ huynh phải bắt đầu từ khi trẻ còn nhỏ, từ ngày còn tắm cho con. Còn độ tuổi cần thiết để trao đổi với trẻ vấn đề giới tính hiện nay là lúc trẻ khoảng 11 tuổi, giai đoạn bắt đầu dậy thì là lúc trẻ có những biến đổi về tâm sinh lý lớn nhất.

Việc giúp trẻ nhận biết giới tính, phụ huynh phải bắt đầu từ khi còn nhỏ.

Trong trào lưu và môi trường sống phức tạp như hiện nay, chúng ta phải thẳng thắn cho trẻ biết về cách tránh thai, cách tránh các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Qua đó, còn giúp trẻ hiểu được rằng, bố mẹ là nơi nâng đỡ tinh thần cho mình.

Trong việc nói chuyện giới tính với con, theo ông Phạm, bố mẹ không được lãng mạn hóa chuyện tình dục nhưng cũng không được hù dọa con. Cũng không phải tỏ ra nghiêm trọng hóa vấn đề như hôm nay bố mẹ phải nói chuyện này với con mà nên tận dụng mọi cơ hội để chia sẻ cùng trẻ như khi đọc một bài báo, xem một bộ phim… có những nội dung, hình ảnh liên quan để “mở bài” cho cuộc trò chuyện.

Bà Minh Huệ gợi ý khi trao đổi, phụ huynh hãy sử dụng những câu hỏi mở, đừng “đóng khung” con trong suy nghĩ của mình. Ví dụ khi trẻ hỏi về bao cao su, đừng chặn ngay suy nghĩ của chúng bằng việt quát con hỏi làm gì hay chờ lớn lên sẽ biết. “Để bắt đầu cuộc nói chuyện thật tự nhiên, chúng ta nên hỏi lại trẻ: “Thế theo con, nó là cái gì?” vì chắc chắn ít nhiều trẻ đã biết. Khi trẻ bày tỏ cách hiểu của mình, chúng ta sẽ biết trẻ sai ở chỗ nào để kịp thời chỉnh sửa”.

Qua việc trao đổi, tìm hiểu này, phụ huynh cũng có thể kịp thời phát hiện và điều chỉnh về những hành vi bất thường, liên quan đến xu hướng rối loạn tình dục ở trẻ.

Để việc trao đổi hiệu quả, bố mẹ phải có sự chuẩn bị trước vì mình có hiểu thì mới nói được với con. Bởi thế, chính phụ huynh cũng phải chịu khó học, tìm hiểu đi để giúp con đúng cách. Đặc biệt, người lớn đừng giáo điều bắt ép con phải thế này, thế kia mà hãy phân tích lợi – hại rồi cho trẻ thấy đó là lựa chọn của chính bản thân chúng. Khi đó trẻ sẽ có trách nhiệm hơn trước mỗi quyết định của mình.

Hoài Nam

Theo dân trí