Nỗi ân hận muộn màng của những người nghiện thuốc lá
Nhiều nghiên cứu cho thấy, nguy cơ bị ung thư phổi của những người hút thuốc cao gấp 10 lần so với những người không hút.
Bệnh nhân đang điều trị bệnh phổi tại BV K do nghiện thuốc lá (Ảnh BVCC)
Theo thống kê, mỗi năm trên thế giới có khoảng 2,09 triệu người mắc mới và 1,76 triệu người tử vong do ung thư phổi.
Ung thư phổi là một trong những bệnh ung thư thường gặp và có tỷ lệ tử vong cao thứ hai trong các bệnh nhân ung thư ở nam giới. Năm 2020, Việt Nam có thêm 26.262 người mắc ung thư phổi và có hơn 23.000 trường hợp tử vong vì bệnh ung thư phổi, đây thực sự là con số đáng báo động.
Bác sĩ Nguyễn Phương Anh, Bệnh viện Phổi trung ương chia sẻ, nhiều nghiên cứu cho thấy, nguy cơ bị ung thư phổi của những người hút thuốc cao gấp 10 lần so với những người không hút. Khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc chứa chất độc cao gấp 21 lần so với khói từ người hút thở ra…
Theo WHO, không có mức an toàn nào của phơi nhiễm khói thuốc thụ động và khói thuốc được coi là chất độc hại nhất trong môi trường cư trú. Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện WHO tại Việt Nam cho biết, trong khói thuốc, có khoảng 7.000 chất hóa học, trong đó có 70 chất được xếp vào loại gây ung thư.
Khói thuốc lá vẫn có thể tồn tại trong không khí ngay cả khi không còn nhìn thấy hoặc ngửi thấy. Đáng chú ý, khói thuốc sẽ gây ảnh hưởng trong phạm vi 7-10m. Do đó, ngay cả khi ở rất xa thì người hút thụ động vẫn gặp những nguy cơ về sức khỏe không kém những người đang hút thuốc.
Video đang HOT
Đặc biệt, hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ung thư phổi. 90% bệnh nhân mắc ung thư phổi đều hút thuốc lá. Trong khói thuốc lá có khoảng 4000 hoạt chất gây độc hại cho cơ thể, đặc biệt chất 3-4 benzopyzen là chất gây ung thư rất rõ trong thực nghiệm. Vì vậy có những bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư phổi nhưng họ không hút thuốc, mà có thể họ đã tiếp xúc với một số lượng đáng kể khói thuốc lá (hút thuốc lá thụ động, hít phải khói thuốc lá trong thời gian dài).
Như trường hợp bệnh nhân Bùi Văn Hùng, 33 tuổi quê tại Ninh Bình, anh chỉ đến khám tại Bệnh viện K khi thấy triệu chứng tức ngực, khó thở, người mệt mỏi và được các bác sỹ cho biết có u ác ở phổi.
Khai thác nhanh bệnh sử, anh cho biết “Tôi hút thuốc lá từ năm 18 tuổi, hiện giờ là được 15 năm, ngày hút nhiều nhất là 1,5 đến 2 bao thuốc. Biết thuốc lá có hại, tôi cũng không hút nữa mà chuyển sang hút thuốc lá điện tử thì 6 tháng sau phát hiện ung thư phổi.
Đến khi bị bệnh thì tôi mới bỏ hẳn thuốc lá, giờ rất ân hận vì nếu biết như thế này tôi sẽ quyết tâm từ bỏ thuốc sớm hơn không để lại hậu quả như bây giờ, vừa ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân, khiến gia đình thêm lo lắng và gánh nặng này sẽ kéo dài”.
Cùng phòng bệnh với anh Hùng, bác Long Xuân Hiền 60 tuổi quê tại Lạng Sơn phát hiện bệnh 2 khối u ở phổi từ năm 2000, hiện bệnh di căn xương.
Người đàn ông đối diện với cửa tử này kể lại, với công việc trước đây thường xuyên làm đêm, tôi hút từ năm 18 tuổi, cứ từ 7h tối đến 5h sáng hôm sau mà tôi hút ít nhất là 2 bao 1 đêm.
“Khi các con lớn dần, có cháu nhỏ, khuyên mãi nên tôi cũng bỏ được thói quen hút thuốc. Thời gian đầu bỏ thuốc, tôi cũng có lúc nản lòng vì đó là thói quen lâu năm rồi. Đến năm 2000, thấy làm việc nặng là khó thở, tức ngực khi vận động, đi khám thì phát hiện ung thư phổi và đến bây giờ khối u di căn, cuộc chiến của tôi có lẽ còn dài. Giờ ân hận lắm, tôi thấy có lỗi với con cháu và gia đình mình. Giá như tôi không hút thuốc lá thì có lẽ sẽ không để lại hậu quả như thế này”, ông Hiền buồn bã nói.
Sự ân hận, tiếc nuối cho sức khỏe và thời gian của mình cũng như là người thân trong gia đình luôn hiện hữu trên gương mặt đượm buồn của rất nhiều bệnh nhân ung thư phổi đang điều trị tại Bệnh viện K. Bởi việc tránh xa thuốc lá hay từ bỏ thói quen này là vấn đề mỗi người hoàn toàn có thể chủ động làm được. Nhưng đa phần người bệnh điều trị ung thư phổi tại bệnh viện K lại chỉ từ bỏ thói quen này khi đã có dấu hiệu mắc bệnh. Để bây giờ, trong câu chuyện hàng ngày các bệnh nhân chỉ thường nhắc đến “Giá như ngày xưa bỏ thuốc sớm hơn ….”
Sống cùng chồng hút thuốc, người phụ nữ mắc ung thư phổi
Chị Lai chiến đấu với các cơn ho mãn tính suốt hơn 10 năm, cuối cùng tiến triển thành ung thư phổi.
Mei Lai là quản trị viên của một công ty tư nhân tại Hong Kong. Chị chưa bao giờ hút thuốc và tự nhận mình là người có sức khoẻ tốt. Tuy nhiên cách đây 3 năm, ở tuổi 47, chị bất ngờ được bác sĩ thông báo mắc ung thư phổi.
Nguyên nhân được xác định do chị Lai hít phải khói thuốc thụ động sau 28 năm sống chung với chồng là công nhân xây dựng nghiện thuốc lá.
Trước khi phát hiện ra ung thư phổi, chị Lai từng có hơn 10 năm chiến đấu với các cơn ho mãn tính. Chị đã tìm đủ cách điều trị đông, tây y kết hợp nhưng không hiệu quả. Khi ho nhiều, chị Lai đã yêu cầu chồng cai thuốc nhưng anh không đồng ý.
Năm 2016, chị Lai bất ngờ ho ra máu song vị bác sĩ đông y cho rằng tình trạng không quá nghiêm trọng nên chị yên tâm điều trị theo đơn.
1 năm sau, một bác sĩ tại bệnh viện tây y chỉ định chị chụp cắt lớp vi tính phổi để kiểm tra, dù phát hiện vết đen dài khoảng 1cm trên phổi nhưng bác sĩ không yêu cầu làm thêm các xét nghiệm sâu hơn để đánh giá.
Hít phải khói thuốc lá thụ động cũng là nguyên nhân gây ung thư phổi. Ảnh: Shutterstock
Đến năm 2018, những cơn ho không dứt tiếp tục hành hạ chị, đến một bệnh viện khác kiểm tra, kết quả sinh thiết khẳng định chị mắc ung thư phổi giai đoạn một.
Khi phẫu thuật, bác sĩ rất ngạc nhiên khi phát hiện thêm một khối u trong phổi chị Lai nên đã xếp sang giai đoạn 2. Sau đó chị đã trải qua 4 tháng hoá trị mệt mỏi.
Sống sót sau cơn bạo bệnh, hơn ai hết chị Lai ý thức rất rõ tác hại của thuốc lá, chị tham gia vào Quỹ Ung thư Hong Kong để hỗ trợ nhiều bệnh nhân khác và kêu gọi mọi người từ bỏ thuốc lá.
Hiện tại chị Lai thường bịt mũi và tránh xa những người hút thuốc lá. "Không chỉ ung thư, thuốc lá không mang lại điều gì tốt cho bạn mà còn đe doạ sức khoẻ những người thân yêu nhất trong gia đình", chị Lai kêu gọi.
Chồng chị Lai khi biết vợ mắc ung thư phổi vẫn không tin hít phải khói thuốc thụ động là nguyên nhân gây ra bệnh. Anh vẫn chưa chịu bỏ thuốc nhưng thay vì hút mọi chỗ trong nhà như trước đây, giờ anh hút thuốc trong nhà vệ sinh.
Thực tế, khói thuốc gây ảnh hưởng trong phạm vi 7-10m, vì vậy ngay cả khi ở xa người hút thuốc, bạn vẫn bị ảnh hưởng.
Trên toàn cầu, thuốc lá cướp đi sinh mạng hơn 8 triệu người mỗi năm, trong đó 7,2 triệu người hút thuốc trực tiếp, 1,2 triệu hút thuốc lá thụ động. WHO chỉ ra, khói thuốc lá chứa hàng trăm chất gây hại với sức khoẻ, là nguyên nhân gây ra 25% tổng số ca tử vong do ung thư.
TS James Ho Chung, Phó Chủ tịch Tổ chức Phổi Hong Kong cho biết, những người nghiện thuốc lá mạn tính hút trên 30 bao thuốc mỗi năm có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 10 lần so với người không hút. Người tiếp xúc với khói thuốc thụ động cũng tăng nguy cơ mắc ung thư phổi thêm 10-20%.
Ung thư phổi là ung thư khó phát hiện sớm và khó điều trị song TS Ho cho biết, tại Hong Kong, nếu ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn 1, tỷ lệ sống sau 5 năm lên tới trên 80%.
Thêm nhiều sở cứ khoa học xung quanh câu chuyện về thuốc lá làm nóng Đến nay, đã có 63 nước chính thức cho phép thương mại hóa thuốc lá làm nóng trên toàn cầu, bao gồm Mỹ, Anh, Nhật, Hàn Quốc, Malaysia, Philippines... và các nước thuộc khối châu Âu. Một số sản phẩm thuốc lá có sử dụng thiết bị điện. (Nguồn: Vietnamplus) Mới đây nhất, vào đầu năm 2021, Tổng thống Uruguay cùng tất cả...