Nổ lớn, xả súng tại cuộc biểu tình ở thủ đô Liban khiến nhiều người thương vong
Ngày 14/10, tại thủ đô Beirut của Liban đã xảy ra ít nhất hai vụ nổ và nổ súng nhằm vào những người tham gia biểu tình phản đối cuộc điều tra của toà án về vụ nổ bến cảng Beirut hồi tháng 8/2020.
Người ủng hộ Hezbollah tham gia biểu tình tại Beirut ngày 14/10. Ả: Reuters
Hãng Reuters và kênh Aljazeera dẫn nguồn tin quân sự tại Liban cho hay vụ nổ súng đã khiến ít nhất 6 người thiệt mạng và 60 người khác bị thương. Sự việc xảy ra ở Ain el-Remmaneh khi những người biểu tình đang đi qua vùng giáp ranh giữa hai khu dân cư theo đạo Thiên chúa và Shi’ite, châm ngòi cho một cuộc đấu súng.
Truyền hình al-Manar của phong trào Hezbollah cho hay vụ tấn công nhắm vào những người biểu tình khi họ tiến đến trụ sở Bộ Tư pháp gần đó.
Theo Đài Sputnik, sau vụ đấu súng tại thủ đô Beirut cũng xảy hai vụ nổ lớn khác. Quân đội Liban đã được điều động đến hiện trường để ổn định tình hình cũng như điều tra đối tượng tấn công người biểu tình.
Quân đội Liban tuyên bố đang truy tìm đối tượng đã nổ súng vào đám đông biểu tình. Quân đội cũng đã được triển khai số lượng lớn tại thủ đô để đảm bảo trật tự trị an.
Video đang HOT
Những căng thẳng chính trị liên quan đến công tác điều tra về vụ nổ cảng thảm khốc hồi tháng 8/2020 đang gia tăng với việc phong trào Hezbollah cáo buộc Thẩm phán Tarek Bitar không công tâm cũng như yêu cầu cách chức nhân vật này.
Vụ nổ năm ngoái đã khiến trên 200 người thiệt mạng, 6.500 người bị thương, tàn phá cơ sở hạ tầng rộng khắp Beirut. Vụ nổ ngày 4/8/2020 là một trong những vụ nổ phi hạt nhân lớn nhất từng được được ghi nhận, cũng là vụ việc gây hủy diệt nghiêm trọng nhất trong lịch sử đất nước Liban.
Thảm họa xuất phát từ một kho lưu trữ 2.750 tấn amonium nitrate đã tồn tại từ lâu và được bảo quản rất kém tại cảng Beirut. Vụ nổ đã khiến cả thành phố rung chuyển và phá hủy nhiều tuyến phố di sản tại đây. Ước tính thiệt hại của vụ nổ này lên tới 15 tỷ USD.
Phiên họp nội các Liban ngày 12/10 đã khép lại bằng một cuộc tranh cãi gay gắt khi các bộ trưởng thân với phong trào Hezbollah và Amal đã ép buộc chính phủ ủng hộ yêu cầu của họ nhằm thay thế thẩm phán Bitar. Phiên họp tiếp theo vào ngày 13/10 đã bị hoãn lại, cho thấy các phe phái trong nội các Liban không đạt được thỏa thuận nào, với việc một số bộ trưởng cho rằng chính phủ không nên can thiệp vào các vấn đề tư pháp.
Các nhà lãnh đạo chính trị của Liban, bao gồm một số cựu thủ tướng, đã chỉ trích ông Bitar vì đã cố tình điều tra các quan chức cấp cao – những nhân vật chỉ có thể bị xét xử bởi một tòa án đặc biệt. Thẩm phán Tarek Bitar đã bị buộc phải đình chỉ cuộc điều tra của ông vào ngày 12/10, sau khi các cựu bộ trưởng mà ông từng triệu tập để thẩm vấn phục vụ công tác điều tra đã đệ đơn kiện ông. Tuy nhiên, trong sáng 14/10, một tòa án Liban đã bác bỏ các khiếu nại pháp lý nhằm vào ông Bitar, theo đó cho phép vị thẩm phán này tiếp tục điều tra về vụ nổ.
Lý giải nguyên nhân Liban rơi vào khủng hoảng nhiên liệu trầm trọng
Cuối tuần qua, người dân ở Liban đã phải chịu cảnh cắt điện trên toàn quốc sau khi hai nhà máy lớn là al Zahrani và Deir Ammar dừng hoạt động vì cạn kiệt nhiên liệu.
Ngân hàng Thế giới (WB) hồi tháng 7 ước tính khủng hoảng kinh tế tại Liban là một trong những cuộc suy thoái tồi tệ nhất lịch sử, khiến Tổng sản phẩm nội địa (GDP) của nước này dự kiến lao dốc ít nhất 9,5%.
Theo WB, lý do đằng sau cuộc khủng hoảng tài chính ở quốc gia Trung Đông này là các chính sách phản ứng không phù hợp.
Dây điện chằng chịt trên một tuyến phố ở ngoại ô Beirut, Liban, ngày 23/6. Ảnh: AFP/TTXVN
Một trong những nguồn tài nguyên khan hiếm nhất ở Liban là nhiên liệu. Các chủ sở hữu ô tô đang phải chật vật để có xăng chạy xe, trong khi máy phát điện thiếu dầu diesel phải hoạt động "tắc bụp". Tình trạng mất điện đã trở thành một thực tế nghiệt ngã ở đất nước này. Người dân vốn đã quen với việc chỉ được sử dụng điện vài giờ mỗi ngày, nếu có.
Các nguyên nhân lịch sử dẫn đến tình trạng thiếu nhiên liệu và khủng hoảng kinh tế được cho là bắt nguồn từ sự kết thúc của cuộc nội chiến kéo dài 15 năm vào năm 1990. Sau đó, các chính phủ kế tiếp liên tục đối mặt tình trạng nợ nần chồng chất và cáo buộc tham nhũng cũng như thiếu chính sách hành động với nhiều lĩnh vực kinh tế và xã hội.
Cuối năm 2019, hàng loạt biểu tình chống lại lệnh thuế áp đặt cho ứng dụng nhắn tin WhatsApp, tham nhũng và sai phạm đã khiến chính phủ khi đó phải từ chức. Từ thời điểm đó, giá trị đồng tiền của quốc gia này rơi tự do, trong khi lạm phát tăng vọt. Theo ước tính của WB, lạm phát đã đạt 157,9% vào tháng 3 năm nay so với chỉ 10% vào tháng 1 năm ngoái.
Mọi thứ chỉ trở nên tồi tệ hơn nữa. Vào tháng 8/2020, một vụ nổ cực lớn đã tàn phá bến cảng Beirut, đồng thời làm hư hại nghiêm trọng cơ sở hạ tầng của thành phố, cướp đi sinh mạng của hàng trăm người. Đáng chú ý, vụ nổ này đã làm hỏng trung tâm điều khiển quốc gia của Electricité du Liban (EDL), công ty điện lực của quốc gia.
Nền kinh tế vốn suy sụp của Liban hiện vẫn phải vật lộn để xử lý hậu quả của vụ thảm họa năm 2020.
Tình trạng thiếu nhiên liệu không chỉ ảnh hưởng đến các nhà máy điện và hệ thống giao thông, mà còn làm suy giảm khả năng tiếp cận các nguồn cung cấp cơ bản và khiến hệ thống y tế của đất nước gặp rủi ro. Theo Điều phối viên Nhân đạo của Liên hợp quốc về Liban Najat Rochdi, tình trạng thiếu nhiên liệu đang đe dọa các dịch vụ cấp nước và chăm sóc sức khỏe quan trọng.
Vì thiếu điện, bệnh viện lớn nhất Liban phải giảm hoạt động, hệ thống cấp nước và xử lý nước thải công cộng cũng bị gián đoạn. Hàng triệu người rơi vào cảnh nghèo đói, với lương thực và thuốc men gần như trở thành thứ xa xỉ. Vấn nạn này cũng khiến thị trường "chợ đen" về nhiên liệu và điện năng phát triển mạnh mẽ tại Liban.
Theo một báo cáo vào tháng 7 của Đài quan sát Khủng hoảng Liban tại Đại học Beirut (AUB) của Mỹ, chi phí mua một giỏ thực phẩm cơ bản của một gia đình đang cao gấp 5 lần mức lương tối thiểu quốc gia là 675.000 bảng Liban (khoảng 10 triệu đồng) mỗi tháng.
Với việc mất điện đã trở thành một trạng thái bình thường mới, nhiều nhà quan sát đã so sánh tình hình hiện tại với tình hình trong cuộc nội chiến của quốc gia này. "Kể cả vào thời nội chiến tồi tệ, người dân cũng không bị cắt điện", ông Hassan Khalife, chủ một cửa hàng thịt nướng ở Beirut, trả lời hãng tin Reuters.
Để giải quyết sự cố mất điện lớn mới nhất ở Liban ngày 9/10 sau khi hai nhà máy điện chính đóng cửa do thiếu nhiên liệu, các nhà chức trách đã phải sử dụng đến nguồn dự trữ khẩn cấp cũng như điều quân đội hỗ trợ. Một ngày sau đó, Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Nước Walid Fayyad cho biết mạng lưới điện ở quốc gia Trung Đông này đã hoạt động bình thường trở lại.
LHQ đề cao vai trò của chính phủ mới ở Liban trong giải quyết khủng hoảng Ngày 10/9, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres khẳng định việc Liban thành lập chính phủ mới là bước đi hết sức quan trọng đối với quốc gia đang chìm trong khủng hoảng này, đồng thời gửi lời chúc "thành công" tới Thủ tướng Najib Mikati. Thủ tướng được chỉ định của Liban Najib Mikati phát biểu trong cuộc họp...