Nikki Haley – ứng viên sáng giá trở thành nữ Tổng thống Mỹ đầu tiên trong lịch sử
Với thần tượng là “bà đầm thép” Margaret Thatcher, nữ cựu đại sứ tại Liên hợp quốc Nikki Harley đang theo đuổi mục tiêu trở thành nữ Tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ.
Bà Nikki Haley khi còn làm Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc. Ảnh: AP
Vào tháng 4/2021, Nikki Haley tuyên bố rằng bà sẽ không tranh cử tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2024 nếu ông Donald Trump tham gia cuộc đua. Tuy nhiên, chỉ hơn một tháng trước khi cuộc đua sơ bộ bắt đầu, nữ cựu đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc và cựu thống đốc bang Nam Carolina đang nổi lên như một ứng cử viên nặng ký cho đề cử của Đảng Cộng hòa.
Sinh ra ở Mỹ với cha mẹ là người Ấn Độ, Haley là chính trị gia lấy cảm hứng từ “bà đầm thép” Anh Margaret Thatcher và sở hữu nhiều kinh nghiệm quốc tế cũng như kỹ năng quản lý đặc biệt. Giờ đây, bà đang nổi lên như một đối thủ đáng gờm với cựu Tổng thống Trump mà không hề có bất kỳ lùm xùm hay thù hận nào. Bà Haley cũng đã thu hút được sự ủng hộ của các nhà tài trợ có ảnh hưởng, những người coi bà là ứng cử viên Đảng Cộng hòa có cơ hội tốt nhất để đ.ánh bại đối thủ Dân chủ Joe Biden.
Nimrata Nikki Randhawa sinh năm 1972 tại Bamberg, Nam Carolina. Bà lấy họ của chồng khi kết hôn với ông Michael Haley vào năm 1996. Hai người có hai con đã trưởng thành. Cha mẹ của Nikki Haley là những người nhập cư theo đạo Sikh quê gốc ở Amritsar, bang Punjab của Ấn Độ. Họ là gia đình Ấn Độ duy nhất ở một thị trấn nhỏ phía Nam của bang, chỉ với 2.500 cư dân và hai cột đèn giao thông. Lớn lên ở Bamberg, Haley từng chia sẻ bà thường cảm thấy mình là “cô gái da nâu trong thế giới ‘đen và trắng’”. Ngay cả một sai sót nhỏ nhất của cô gái Haley cũng sẽ bị mách lại với gia đình.
Nikki Haley trong ảnh chụp cùng gia đình – chồng Michael và con gái Rena, con trai Nalin trong ảnh chụp từ năm 2015. Ảnh: AP
Haley học kế toán tại Đại học Clemson nhưng nhanh chóng dành sự quan tâm đến các vấn đề công cộng. Bà được bầu vào cơ quan lập pháp tiểu bang năm 2004, tái đắc cử mà không có đối thủ vào năm 2006, và lại giành chiến thắng với 83% phiếu bầu vào năm 2008. Hai năm sau, bà trở thành thống đốc trẻ nhất nước Mỹ khi mới 38 t.uổi. Haley là nữ thống đốc đầu tiên của Nam Carolina và là người không phải da trắng thứ ba được bầu làm thống đốc một bang miền Nam. Bà giành được nhiệm kỳ thống đốc thứ hai bốn năm sau đó.
Với tư cách là thống đốc, bà đã hành động quyết liệt để dỡ bỏ lá cờ chiến đấu của Liên minh miền Nam (trong cuộc Nội chiến Mỹ) khỏi Tòa nhà Nghị viện bang sau khi một kẻ phân biệt chủng tộc da trắng g.iết c.hết 9 người da đen tại Nhà thờ Giám lý Châu Phi Emanuel ở thành phố Charleston. Từ những trải nghiệm thời thơ ấu của cá nhân mình, Haley đã tích cực đấu tranh chống phân biệt chủng tộc và thúc đẩy sự hòa nhập. Trong cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống năm 2016, bà ủng hộ ứng viên Marco Rubio và công khai chỉ trích ông Trump. Haley đã làm hòa với Donald Trump sau khi ông thắng cử, nhưng giờ thì bà đã trở thành một đối thủ đáng gờm.
Khi ông Trump đề nghị Haley làm đại sứ cho ông tại Liên hợp quốc, bà đã nêu ra những điều kiện của mình. Bà nhất quyết muốn trở thành thành viên nội các để được tiếp cận trực tiếp với tổng thống, đồng thời cũng muốn có một vị trí trong Hội đồng An ninh Quốc gia. Khi Nhà Trắng cho rằng bà cảm thấy bối rối sau khi công bố các lệnh trừng phạt chống lại Nga, Haley đáp lại thẳng thắn: “Với tất cả sự tôn trọng, tôi không cảm thấy bối rối”.
Cuốn sách của Haley về những người phụ nữ mà bà ngưỡng mộ đã nêu bật tính cách đó trong chương dành tặng Jean Kirkpatrick, nữ đại sứ đầu tiên của Mỹ tại Liên hợp quốc. Người phụ nữ mà Haley ngưỡng mộ nhất là Margaret Thatcher, cựu Thủ tướng Anh, đại diện đảng Bảo thủ từ năm 1979 đến 1990. Tiêu đề của cuốn sách “If You Want Something Done” (Nếu bạn muốn hoàn thành việc gì), được mượn từ câu nói nổi tiếng của Thatcher: “Nếu bạn muốn nói điều gì đó, hãy hỏi một người đàn ông; nếu bạn muốn việc gì đó được thực hiện, hãy hỏi một người phụ nữ”. Haley đã sử dụng cụm từ này để tạo hiệu quả tốt trong cuộc tranh luận đầu tiên của Đảng Cộng hòa ở Milwaukee vào ngày 23/8 vừa qua.
Nikki Haley từng được ông Trump mời làm đại sứ tại Liên hợp quốc trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. Ảnh: AP
Việc Nikki Haley hiện được coi là một người theo chủ nghĩa trung dung ôn hòa là bằng chứng cho sự thay đổi ở phe cánh hữu trong Đảng Cộng hòa. Diễn ngôn hợp lý và kiềm chế của bà hoàn toàn trái ngược với những đối thủ đang kịch liệt bác bỏ thực tế về biến đổi khí hậu, ủng hộ các thuyết âm mưu và thường đưa ra những lời lẽ cay nghiệt kỳ thị người đồng tính.
Advertisement: 0:30
Close Player
Bà Haley tỏa sáng nhất trong lĩnh vực chính sách đối ngoại, nơi bà kiên quyết bảo vệ các quan điểm cứng rắn, nhận thức rất cao vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ và các mối đe dọa từ Trung Quốc và Nga.
Tuy nhiên, khi chiếm vị trí trung tâm trong cuộc tranh luận gần đây nhất, Haley cũng phải đối mặt với cáo buộc gây ảnh hưởng và lợi dụng kinh nghiệm trong chính phủ của mình để thu lợi cá nhân. Trong thời gian giữ chức thống đốc, bà đã đưa ra những ưu đãi hào phóng cho tập đoàn Boeing để đầu tư vào Nam Carolina, rồi bà lại tham gia hội đồng quản trị của công ty này sau khi rời nhiệm sở. Ngoài ra, bà đã tận dụng kinh nghiệm của mình với tư cách là đại sứ Liên hợp quốc để đảm bảo được những hợp đồng diễn thuyết giá trị cao.
Là một chính trị gia bảo thủ và một cựu kế toán, Haley ủng hộ kỷ luật tài chính và cải cách cũng như cắt giảm ngân sách cho an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe. Mặc dù phản đối việc phá thai nhưng và không ủng hộ việc hình sự hóa hành động phá thai. Haley cũng chỉ trích một số phe phái của chủ nghĩa nữ quyền cấp tiến vì thái độ thù địch công khai của họ đối với nam giới.
Là một người phụ nữ tiên phong, Haley đã phá bỏ nhiều rào cản. Các cuộc khảo sát chỉ ra rằng bà sẽ dễ dàng đ.ánh bại ông Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống, nhưng trước hết bà sẽ phải vượt qua khoảng cách lớn với ông Donald Trump để giành được đề cử của đảng Cộng hòa.
Con đường sẽ không hề dễ dàng nhưng Harley quyết tâm đi theo bước chân của Margaret Thatcher. Nếu đắc cử, Nikki Haley sẽ trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ và nhậm chức vào ngày 20/1/2025 – đúng sinh nhật lần thứ 52 của bà.
Joe Biden - Tổng thống Mỹ vượt lên trên những "bi kịch của gia đình"
Khi nhậm chức vào tháng 1/2020 ở t.uổi 78, Biden sẽ trở thành vị Tổng thống già nhất trong lịch sử Mỹ.
Mặc dù so với thời làm Phó tổng thống, bóng dáng ông đã hao gầy hơn và mái tóc trắng mịn mỏng đi nhiều, Joe Biden vẫn được các bác sĩ xác nhận là "một người đàn ông 77 t.uổi khỏe mạnh, hoạt bát, đủ sức khỏe để đảm nhiệm thành công cương vị tổng thống".
Tuy nhiên vừa qua, Ông Biden (79 t.uổi) vừa trải qua nhiều tuần điều trị COVID-19 và đến hôm 9/8 vẫn bị ho kéo dài. Các Tổng thống Mỹ thường tổ chức họp báo trước khi đi nghỉ hè vào tháng 8, nhưng ông Biden không có kế hoạch gặp gỡ báo giới.
Ông Biden sẽ rời Washington sau một chuỗi các thành công về mặt lập pháp gần đây, bao gồm cả một dự luật mà ông đã ký hôm 9/8 nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ.
Những chiến thắng đó đã giúp tăng tỷ lệ ủng hộ của công chúng đối với ông Biden lên 40%, mức cao nhất kể từ đầu tháng 6, theo một cuộc thăm dò dư luận của Reuters/Ipsos.
Bất chấp chiến thắng của ông Biden, các đảng viên Dân chủ vẫn được cho là tranh luận về việc liệu đương kim Tổng thống có nên tái tranh cử vào năm 2024, hay đảng nên chọn một ứng cử viên trẻ hơn để lãnh đạo trong tương lai.
Ông Joe Biden là Tổng thống thứ 46 của nước Mỹ sau một trong số ít các cuộc bầu cử được xem là "kịch tính nhất" trong lịch sử bầu cử nước Mỹ.
Chính trị Mỹ đã vượt lên trên những "bi kịch của gia đình"
Ông Joe Biden, tên đầy đủ là Joseph Robinette Biden Jr, sinh ngày 20/11/1942 tại thị trấn Scranton, bang Pennsylvania, trong một gia đình công giáo gốc Ireland. Vào những năm 1950, cha ông, Joseph Robinette Biden Sr., vốn là một nhân viên bán xe hơi cũ bị mất việc nên đã chuyển gia đình đến bang Delaware. Sinh ra từ tầng lớp lao động và có tật nói lắp khi còn nhỏ, tuy nhiên ông Joe Biden đã vượt qua tất cả. Ông Joe Biden theo học Đại học Delaware và Đại học luật Syracuse, và cũng khởi đầu sự nghiệp chính trị từ bang Delaware.
Năm 1966, khi vẫn đang học Trường luật Syracuse, ông Biden kết hôn với người vợ đầu Neilia Hunter. Hai vợ chồng có ba người con, Ông Biden từng thổ lộ với bà Neilia Hunter về dự định trở thành Thượng nghị sĩ liên bang khi 30 t.uổi và sau đó sẽ trở thành Tổng thống. Đến nay, cả hai dự định đó đã chính thức trở thành hiện thực.
Sau một thời gian làm việc trong lĩnh vực luật pháp và quan chức dân cử tại Hội đồng quận New Castle, năm 1972, ông Biden chính thức ra tranh cử chức thượng nghị sĩ liên bang tại bang Delaware và đắc cử. Tuy nhiên, chỉ vài tuần sau khi đắc cử, khi đang có mặt tại Washington DC để chuẩn bị cho sự nghiệp chính trị tại Thủ đô, ông Biden đã nhận được hung tin.
Ngày 18/12/1972, vợ và con gái Naomi của ông t.hiệt m.ạng trong vụ tai nạn ô tô khi đang đi mua sắm chuẩn bị cho Giáng sinh ở Hockessin, Delaware. Hai con trai Beau và Hunter may mắn sống sót, được đưa đến bệnh viện chữa trị. Beau bị gãy một chân và gặp một số vết thương khác, còn Hunter bị rạn x.ương s.ọ và một số chấn thương khác ở đầu. Sau thảm kịch gia đình đó, ông Biden đã cân nhắc không nhậm chức thượng nghị sĩ liên bang để có điều kiện chăm sóc cho hai con trai. Lãnh tụ phe đa số tại Thượng viện lúc bấy giờ Mike Mansfield thuyết phục và ông Biden đã chấp thuận song hàng ngày vẫn bắt tàu đi về giữa Delaware-Washington DC để có thể gần gũi hai con.
Năm 1975, ông Biden gặp bà Jill Jacobs, một giáo viên và hai người kết hôn vào năm 1977. Bà Jill Biden trở thành mẹ kế của Hunter và Beau, và ông bà sinh thêm được người con gái Ashley vào năm 1981.
Tưởng chừng sự nghiệp chính trị của ông Biden cứ thế "êm xuôi", nhưng một bi kịch gia đình khác lại bất ngờ ập đến. Năm 2015, ông Biden tiếp tục chứng kiến mất mát lớn lao khi người con trai cả Beau Biden, lúc đó đang là Tổng Chưởng lý (Bộ trưởng Tư pháp) bang Delaware và một ngôi sao đang lên của đảng Dân chủ, đã bất ngờ qua đời vì mắc bệnh ung thư não ở t.uổi 46. Chính tấn thảm kịch đó đã ngăn cản ông Biden tham gia tranh cử tổng thống năm 2016.
3 lần chạy đua vào nhà trắng
Đến nay, ông Biden cũng đã ba lần tham gia cuộc chạy đua để trở thành ông chủ Nhà Trắng. Năm 1987, lần đầu tiên ông Biden tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng nhưng bị loại vì bê bối đạo văn trong bài phát biểu tranh cử.
Năm 2008, ông Biden tiếp tục tìm kiếm cơ hội tranh cử tổng thống, nhưng không thành công vì chỉ nhận được quá ít phiếu bầu trong các cuộc họp kín của đảng Dân chủ ở bang Iowa.
Tháng 4/2019, ông Joe Biden chính thức tuyên bố tham gia cuộc đua giành suất đề cử chính thức của đảng Dân chủ. Khác với hai lần ra tranh cử trước, tới năm 2020, Joe Biden không còn phải vất vả với vấn đề "công nhận thương hiệu": Ông bắt đầu cuộc đua với tư cách là ứng cử viên sáng giá nhất của đảng Dân chủ, và cuối cùng vượt qua Tổng thống đương nhiệm Donald Trump chính thức trở thành tổng thống thứ 46 của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ.
Trong diễn văn chiến thắng đêm 7/11 (giờ địa phương), ông Biden cho biết bản thân ông cũng ngạc nhiên với kết qủa trên 75 triệu phiếu bầu dành cho mình. Ông nói: "Người dân thuộc mọi sắc tộc, tôi đã có bạn, các bạn đã trao chiến thắng cho chúng tôi", và kêu gọi hàn gắn nước Mỹ sau những chia rẽ: "Hãy trao cho nhau cơ hội. Kinh thánh có nói mùa gieo hạt, mùa gặt hái, mùa chữa lành. Hãy để cho chúng ta thời gian chữa lành".
Kết thúc bài phát biểu đầu tiên sau khi giành đủ số phiếu đại cử tri để giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020, ông Joe Biden đã ăn mừng trên sân khấu dưới một màn pháo hoa rợp trời, trên nền nhạc ca khúc "Bầu trời đầy sao" của nhóm nhạc rock người Anh, Coldplay.
Vẫn là Joe Biden với lòng cảm thông chan chứa, trong bài phát biểu từ quê nhà Wilmington, Delaware, vị Tổng thống đắc cử đã chia sẻ với các cử tri ủng hộ ông Trump. "Tôi hiểu nỗi thất vọng đêm nay. Bản thân tôi đã đ.ánh mất đôi lần. Nhưng bây giờ, hãy cho nhau cơ hội", Biden nói.
Những khó khăn trong vai trò Tổng Thống
Khi chính thức trở thành Tổng thống thứ 46, ông Joe Biden đã phải đương đầu với cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng nhất trong vòng một thế kỷ do đại dịch Covid gây ra, nền kinh tế Mỹ lâm vào suy thoái sâu, chính trị-xã hội chia rẽ chưa từng thấy, hình ảnh và vị thế của nước Mỹ đã bị tổn hại nghiêm trọng trên trường quốc tế, kể cả trong con mắt của các đồng minh thân cận và đối tác quan trọng ở nhiều khu vực trên thế giới.
Những kỹ năng chính trị 'bán lẻ" của Biden là vô song: ông có thể nở nụ cười "công suất hàng triệu watt" của mình trước các sinh viên đại học, giao lưu chân tình với những người thợ máy thất nghiệp hay tung ra những lời chỉ trích nảy lửa nhằm vào đối thủ. Tuy vậy tính cách hòa đồng, đáng mến của ông đã không được phát huy mạnh trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát.
Giống như người t.iền nhiệm Donald Trump, Joe Biden không hút thuốc hoặc uống rượu. Ông tập thể dục năm lần một tuần. Món ăn yêu thích của Biden là kem, và theo cháu gái của ông, thì Biden thích nhất kem socola-vani của thương hiệu kem truyền thống Breyers.
Gia đình nào giàu có nhất thế giới năm 2023? Danh sách "Những gia đình giàu nhất thế giới năm 2023" do hãng thông tấn Bloomberg mới công bố, đã tiết lộ việc dầu mỏ định hình lại sự phân bổ của cải toàn cầu. Theo bảng xếp hạng của Bloomberg, Nhà Nahyan, gia đình của Tổng thống Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan lần...