Những vị thuốc quý trong chiếc bánh chưng
Về mặt y học, tất cả các thành phần tạo nên chiếc bánh chưng đều là những vị thuốc dân gian, rất gần gũi với cuộc sống đời thường.
Các thành phần trong chiếc bánh chưng đều là những vị thuốc dân gian.
Theo Sức khỏe đời sống, bánh chưng là một thực phẩm cổ truyền, đậm đà bản sắc dân tộc, giàu chất dinh dưỡng, không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên đán ở Việt Nam. Về mặt y học, tất cả các thành phần tạo nên chiếc bánh chưng đều là những vị thuốc dân gian, rất gần gũi với cuộc sống đời thường.
Bánh chưng được phối hợp tổng hòa nhiều mùi vị như thơm dẻo của gạo nếp, ngọt bùi của đậu xanh, vị béo ngậy của thịt mỡ và mùi thơm đặc trưng của tiêu, hành, lá dong. Đây là sự kết hợp tương đồng rất khoa học và sáng tạo phù hợp nhu cầu dinh dưỡng nhiều lứa t.uổi.
Lá dong
Vị ngọt nhạt, tính hơi hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lương quyết, lợi tiểu, làm se. Chữa say rượu: lá dong tươi 100 g, rửa sạch, giã nát, ép lấy nước uống. Dùng riêng hoặc phối hợp với lá non sắn dây. Có thể dùng cuống lá dong cũng được.
Chữa ngộ độc: đọt lá dong 50 g, rửa sạch, giã nát, thêm nước, gạn uống. Ngày làm 2 – 3 lần. Chữa vết thương: lá dong 100 g, rửa sạch, giã nhỏ, đắp băng. Nếu vết thương c.hảy m.áu sẽ cầm lại ngay. Chữa rối loạn tiêu hóa, đi ngoài nhiều lần trong ngày: lá dong đốt tồn tính, mỗi lần uống 20g với nước sôi để nguội. Ngày uống 2-3 lần.
Gạo nếp
Gạo nếp (ngạch mễ): có vị ngọt, thơm, mềm dẻo, tính ấm, có tác dụng bổ tỳ vị.
Để chữa nôn mửa không dứt, Tuệ Tĩnh (Nam dược thần hiệu) đã dùng gạo nếp 20g sao vàng, gừng tươi 3 lát, sắc với 200 ml nước còn 50 ml, uống trong ngày. Cũng với công dụng trên, kinh nghiệm dân gian lại dùng gạo nếp 12 g phối hợp với mạch môn 12 g, đảng sâm 12 g, bán hạ chế 6 g, cam thảo 4 g, nấu nước uống. Nước gạo rang được dùng chống tiêu chảy.
Cháo gạo nếp nấu suông gọi là cháo hoa có tác dụng “mát ruột”,dùng cho những trường hợp “nặng bụng”, nếu nấu nhừ với móng giò lợn là món ăn – vị thuốc cổ điển và phổ biến làm tăng tiết sữa.
Còn gọi “trư nhục”: vị hơi ngọt, mặn, tính bình, ăn lành, tác dụng tư âm, nhuận da thịt, dưỡng khí huyết, ích ngũ tạng… Là nguồn cung cấp chất đạm (protein) không thể thiếu cho mọi lứa t.uổi. Nếu t.rẻ e.m thiếu đạm sẽ chậm lớn, thấp bé nhẹ cân. Người lớn t.uổi thiếu đạm hay bị mệt mỏi… Tuy nhiên, người bệnh gút không ăn nhiều thịt trong nhân bánh chưng.
Mỡ lợn còn gọi “trư chỉ”: vị ngọt, tính mát, không độc, có tác dụng hoạt huyết, nhuận phổi, giải độc, khu phong… Chữa chứng mất tiếng nói, t.rẻ e.m, thanh niên tóc khô, da mụn nám, gầy ốm yếu, chậm lớn… Mỡ lợn cung cấp chất béo (lipid) là chất không thể thiếu cho mọi lứa t.uổi. Nếu bổ sung chất béo hợp lý giúp hình thành phát triển của hệ thần kinh, nội tiết tố, s.inh d.ục… Chất béo còn giúp hòa tan hấp thu chuyển hóa các vitamin A, D, E, K cũng như duy trì mềm mại của làn da, mái tóc…
Video đang HOT
Đỗ xanh (lục đậu)
Đậu xanh là loại dược liệu có vị ngọt, hơi tanh, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu khát, điều hòa ngũ tạng.
Người xưa đã biết phòng chống các bệnh viêm nhiệt về mùa hè bằng cách nấu nước uống với 3 loại đỗ xanh, đỗ đen và đỗ đỏ (lượng bằng nhau). Hạt đỗ xanh nấu với gạo nếp thành cháo, thêm đường, ăn hằng ngày chữa háo nhiệt, cồn cào, đái dắt, nôn ọe khi có thai. Đỗ xanh tán thật nhỏ, trộn với giấm đắp chữa sưng tấy, phát nóng, đau nhức.
Để giải độc, lấy đỗ xanh cả vỏ, 2 phần; cam thảo 1 phần, sắc lấy nước uống. Vỏ hạt đỗ xanh (lục đậu bì hay lục đậu xác), y học cổ truyền dùng vỏ hạt đỗ xanh phối hợp với sinh địa, huyền sâm, thạch cao, huyền minh phấn, cam thảo, mỗi vị 10g, phơi khô, nghiền nhỏ, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm 2 lần trong ngày chữa sốt cao, mê man, co giật.
Theo kinh nghiệm dân gian, vỏ hạt đỗ xanh phơi khô, nhồi vào túi vải để gối đầu tạo cảm giác mát dễ chịu, chống nhức đầu, nhất là về mùa nóng ẩm.
Bánh chưng.
Giá đỗ xanh
Là một loại rau ăn đặc biệt dưới dạng màu rất giàu protid, glucid, các loại vitamin nhất là vitamin E rất cần thiết cho những người hiếm con và phụ nữ bị sảy thai. Dạng dùng phổ biến là ăn giá sống. Khi bị ho có đờm, khô cổ, khản tiếng, lấy giá sống trộn với ít nước, ép lấy nước ngậm làm nhiều lần trong ngày. Để chữa ngộ độc thức ăn và kim loại, bí tiểu, say rượu, uống nước ép giá sống pha thêm đường.
Hành
Còn gọi “thông bạch”: vị cay, tính ấm, không độc. Tác dụng giải biểu, thông dương, hòa trung, tiêu thực, sát trùng, lợi tiểu tiện, thông huyết ứ… Trị bụng đầy chậm tiêu, viêm nhiễm đường ruột, cảm cúm nhức mỏi, tiểu tiện bất lợi, phong thấp nhức mỏi, ngăn ngừa huyết ứ, kết vón tiểu cầu.
Hạt tiêu
Còn gọi “hồ tiêu”: vị cay ấm. Tác dụng ôn trung hạ khí tiêu đờm, kích thích tiêu hóa… Trị chứng bụng lạnh đau, thổ tả, ói mửa, bụng đầy chậm tiêu, trừ độc của thịt cá, nấm.
Muối
Tác dụng tả hỏa, thanh tâm, lương huyết, nhuận táo, dẫn thuốc khác vào kinh thận. Muối natri cân bằng nước và điện giải điều hòa âm dương trong cơ thể… Khi thiếu muối, cơ bắp dễ bị chuột rút, hoa mắt, chóng mặt…
Tuy nhiên, bánh chưng giàu chất đường, chất đạm, chất béo nên người đái tháo đường, người đang cần giảm cân không nên ăn nhiều.
Người phụ nữ mới 29 t.uổi đã bị gout, tưởng là lạ nhưng lại thường xảy ra với 4 trường hợp này
Người phụ nữ mới chỉ 29 t.uổi, nói không với rượu bia, t.huốc l.á cũng không có t.iền sử béo phì, bệnh nền hay di truyền nhưng vẫn bị gout.
Nhắc tới bệnh gout, không ít người quan niệm sai lầm rằng đây là bệnh của nam giới, đặc biệt là những người đàn ông trung niên bụng bia, to béo là các đối tượng nguy cơ mắc bệnh cao nhất.
Tuy nhiên những năm gần đây, tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh gout đã tăng lên đáng kể, thậm chí gần như cân bằng tỷ lệ mắc bệnh với nam giới.
Ngón tay sưng tấy của người phụ nữ 29 t.uổi bị gout. Ảnh: Sohu
Mới đây, một bệnh nhân nữ 29 t.uổi đến từ Tứ Xuyên (Trung Quốc), đã phải vào viện vì khớp ngón trỏ trái sưng tấy và đau nhức suốt nhiều ngày.
Qua kiểm tra, khớp ngón tay trỏ trái của bệnh nhân sưng tấy, mềm, cử động bị hạn chế, chỉ số acid uric trong m.áu là 344mol/L. Kết quả chụp CT cho thấy lắng đọng tinh thể urat, gây tổn thương vào sâu trong các khớp, dấu hiệu cho thấy bệnh nhân bị gout.
Trên thực tế, nội tiết tố estrogen trong cơ thể có vai trò rất quan trọng kiểm soát acid uric m.áu, nhờ đó, phụ nữ trẻ dường như "miễn dịch" với bệnh gout.
Ngoài ra, một số lý do khách quan khác như việc ít uống rượu giao lưu, ăn các sản phẩm thủy sản, nội tạng động vật và các thực phẩm có hàm lượng purin cao khác hay áp lực công việc ít hơn so với nam giới, nên tỷ lệ phái nữ mắc bệnh chẳng khác gì tỷ lệ trúng x.ổ s.ố độc đắc.
Tuy nhiên, bệnh nhân nữ trên chưa đầy 30 t.uổi, nghĩa là còn quá trẻ đã mắc bệnh gout. Ngoài ra, người phụ nữ này không hút thuốc, không uống rượu, không uống đồ uống có đường fructose, không có t.iền sử béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường hoặc các bệnh di truyền.
Sau khi thăm hỏi, được biết người phụ nữ này từng đi khám thai ngoài tử cung và cô đã ăn nhiều thực phẩm bổ dưỡng như táo tàu, long nhãn, đường đỏ, hải sâm, thịt và nhiều loại canh hầm khác nhau.
Khi đó, sức đề kháng của cô đang yếu, sự bài tiết hormone vỏ thượng thận giảm, lượng vận động cũng tương đối ít, đồng thời ăn quá nhiều chất purin dẫn đến sản sinh quá nhiều axit uric trong thời gian ngắn và rối loạn chuyển hóa purin, do đó mà gây ra bệnh gout.
Điều đó cho thấy, lợi thế về giới tính không phải là tấm lá chắn hoàn hảo bảo vệ phụ nữ khỏi bệnh gout.
Lợi thế về giới tính không phải tấm lá chắn hoàn hảo bảo vệ phụ nữ khỏi bệnh gout. Ảnh minh họa
Triệu chứng gout ở phụ nữ
Trong khi nam giới mô tả cơn đau gút giống như một ngọn đuốc đang cháy, một cái búa khoan, kim đ.âm hay đi chân trần trên than nóng thì với phụ nữ, gút có xu hướng đau lan tỏa, ít dữ dội hơn nhưng lại dễ xuất hiện những hạt lồi tophi hơn. Sự "nhẹ nhàng" và âm thầm là nguyên nhân khiến phụ nữ thờ ơ với gút và dễ chuẩn đoán nhầm sang các bệnh viêm khớp hay thoái hóa khớp.
Chính điều này đã làm bệnh trở nên trầm trọng và gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch nhiều hơn nam giới. Chuẩn đoán sớm và điều trị đúng là cách tốt nhất kiểm soát bệnh gút. Khi thấy những dấu hiệu sưng, đỏ và đau không đối xứng ở tay, ngón chân cái, mắt cá chân... thì nên đi khám và kiểm tra chỉ số acid uric m.áu.
Những phụ nữ trẻ này dễ bị bệnh gout "nhắm" tới
- Phụ nữ mặc phong phanh
Khác với nam giới, tình trạng nhiễm lạnh đột ngột là một trong những yếu tố khởi phát bệnh gout ở bệnh nhân nữ, do đó việc chú ý giữ ấm là đặc biệt quan trọng, đặc biệt là với những phụ nữ đã bị gout.
- Phụ nữ hút thuốc chủ động và thụ động
T.huốc l.á rất có hại cho sức khỏe và còn làm tăng nguy cơ bị gout. Thậm chí, các nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ mắc bệnh gout ở những người không thường xuyên hút thuốc còn cao hơn cả những người thường xuyên hút thuốc.
Điều đó cho thấy những người hút t.huốc l.á thụ động có sức đề kháng thấp với nicotine và hydrogen cyanide, làm tăng gánh nặng cho cơ thể, dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh gout.
- Phụ nữ lạm dụng thuốc bổ
Không ít sản phẩm thuốc bổ cũng chứa nhiều purin, vì vậy cần dùng thuốc bổ một cách phù hợp và không nên lạm dụng quá mức.
- Phụ nữ có bệnh nền, ít vận động hoặc sử dụng một loại thuốc đặc biệt
Bệnh đa hồng cầu, suy thận, huyết áp cao, nhiễm toan, suy giáp, thiếu hụt glucose-6-phosphatase, béo phì, ít vận đông hoặc dùng các loại thuốc đặc biêt (moxifloxacin, thuốc lợi tiểu, aspirin, vitamin C, Vitamin B1,...), sẽ ảnh hưởng đến chuyển hóa acid uric.
Vì vậy, ngay cả phụ nữ trẻ cũng nên có một chế độ ăn uống khoa học, chăm vận động và chú ý đến nồng độ axit uric của mình để ngăn ngừa sự xuất hiện của bệnh gout.
“Kẻ thù” của sức khỏe trong bữa ăn hàng ngày Trong mâm cỗ ngày Tết, "kẻ thù" đầu tiên của những bệnh mạn tính không lây là chất béo. Chất béo từ thịt cũng như chất béo có trong da các loại gia cầm không chỉ làm tăng cân do cung cấp nhiều năng lượng mà còn là yếu tố gây xơ vữa động mạch dẫn đến tăng huyết áp, bệnh tim, đột...
