Những trang giáo án nặng tình thương
8 giờ sáng thứ Bảy, khi tôi đến chùa Hương Lan (thôn Đông Cựu, xã Đông Sơn, huyện Chương Mỹ, ngoại thành Hà Nội), lớp học tình thương dưới tán cây thị già của cô giáo Lê Thị Hòa đã vào giờ học.
Tiếng cô giáo giảng bài vang lên giữa vườn bưởi trĩu quả, xóa tan bầu không khí tĩnh mịch nơi đây.
Cả buổi được thấy cô Hòa và các em học sinh học tập, vui chơi, tôi mới thấy hết được tình thương và lòng tận tụy của cô dành cho những đứa trẻ tật nguyền. Danh hiệu “Công dân thủ đô ưu tú” năm 2019 chính là sự ghi nhận những hy sinh thầm lặng của cô trên hành trình nhọc nhằn gieo con chữ gần 20 năm qua…
Lớp học với 2 chiếc bảng đen
Chẳng phải lớp 1A hay lớp 2B nào cụ thể, tấm biển trước cửa lớp đề “ Lớp học tình thương”. Bởi các em đến đây không cùng trang lứa, có em 6-7 tuổi nhưng có học trò đã ở tuổi 29-30. 66 em học sinh là 66 cơ thể tật nguyền, ốm yếu, trí não chậm phát triển, với những khác biệt về nhận thức và hành vi.
Chẳng thể có một chương trình học thống nhất cho cả lớp, cô Hòa phải kiên trì, nhẫn nại uốn nắn cho từng em theo những cách riêng. Trang giáo án mà cô Hòa dùng để dạy và dỗ các em hằng ngày được viết nên từ tình thương, từ niềm mong mỏi các em sẽ nên người.
Lớp học sạch sẽ và gọn gàng, những bức họa mô tả thuyết nhân quả của nhà Phật treo trên tường ngay ngắn. Điều đặc biệt, vật dụng gì trong lớp học cũng nhân đôi, đặt ở hai đầu lớp: 2 tủ sách, 2 bàn giáo viên, 2 chiếc bảng đen… Là bởi cô Hòa chia lớp ra 2 nhóm, một nhóm học chữ cái, học ghép vần, một nhóm đã biết đọc biết viết sẽ tập làm toán, viết chính tả.
Bàn ghế trong lớp cũng chẳng đều nhau. Có những chiếc bàn, chiếc ghế nhỏ xíu kê ở đầu lớp mà khi nhìn thấy tôi liền tưởng tượng đến những đồ vật của 7 chú lùn trong truyện cổ tích. Có những bộ bàn ghế cao đặt giữa lớp cho những học sinh tuổi 29-30.
Cô Hòa kiên trì bắt tay học sinh uốn từng con chữ.
Cô giáo Hòa thoăn thoắt di chuyển giữa 2 bục giảng, khi thì dạy các con đánh vần, lúc lại hướng dẫn những phép toán cộng trừ, viết chính tả. Trong bài học của cô, những bài tập viết đều là lời kinh Phật, có nhiều câu chuyện minh họa cho luật nhân quả, lòng hướng thiện, về cách cho đi và nhận lại yêu thương.
“Miệng cái bát là chữ o, đặt cái đũa hướng ngược lên là chữ d, đặt ngược xuống là chữ q…” – bài giảng về chữ cái học được từ người mẹ, giờ cô đem dạy cho bọn trẻ, dễ nhớ dễ thuộc vô cùng. Lớp học sôi nổi, những đôi mắt hướng về cô Hòa chăm chú như nuốt từng lời, những cánh tay đồng loạt xung phong phát biểu.
Dù rằng lời các em nói chẳng tròn vành rõ tiếng, dù phải mất nhiều thời gian mới diễn đạt xong một câu nhưng cô Hòa vẫn động viên, khen ngợi, vẫn hiểu được những lời các em muốn nói. Chính điều đó khiến những đứa trẻ đặc biệt này có được cảm giác là học sinh thực sự, được yêu thương thật lòng.
Ngồi dưới gốc xoài cổ thụ, bác Nguyễn Văn Sơn (xã Kim Chung, huyện Hoài Đức) luôn hướng cặp mắt về phía lớp học, lắng nghe tiếng cô Hòa giảng bài. Mỗi khi thấy cô gọi đến tên con gái Nguyễn Thùy Dung đứng dậy phát biểu, bác vui lắm. Niềm vui giản dị của người cha đã gần 7 năm đưa con gái vượt 25 cây số đến học ở chùa.
Bác bảo, chính cô Hòa đã giúp bác bớt đi những buồn lo, thêm động lực để chăm lo cho cô con gái 20 tuổi nay đã tiến bộ rất nhiều. Cả tuần, Dung bần thần nhớ cô Hòa và các bạn, chỉ mong đến Thứ bảy, Chủ nhật để được đến lớp…
Video đang HOT
9 giờ sáng, cả lớp ra chơi, ùa ra sân chùa như đàn ong vỡ tổ và cùng cô chơi trò mèo đuổi chuột. Tuy bước chạy chẳng đều chân, chưa nhanh nhẹn nhưng gương mặt các con tươi vui, hào hứng. Những lúc ấy, cô Hòa cười vang cùng bọn trẻ, cổ vũ hết mình, bởi cô đã thực sự hòa vào thế giới của các em. Lớp đông là thế nhưng bạn nào cũng muốn được gần cô, được cô nắm tay, khoác vai, được cô ôm vào lòng.
Sư bà chùa Hương Lan nói với tôi rằng, để có được những đôi mắt lấp lánh niềm vui, những nụ cười giòn tan kia, cô giáo Hòa đã phải đánh đổi biết bao sức lực, những giọt nước mắt và những niềm đau suốt quãng đời gần 20 năm qua. Cô vừa giảng dạy, vừa làm tổng phụ trách, vừa như người mẹ chăm sóc các con, duy trì việc học và chơi nề nếp và kỷ luật.
Cô Lê Thị Hòa tại buổi vinh danh “Công dân thủ đô ưu tú” năm 2019.
Trong khuôn viên chùa rộng rãi và yên bình, không gian nào cũng trở thành nơi cô Hòa dạy các em cách trồng hoa giúp nhà chùa, giữ gìn cảnh quan, rồi học múa học hát, học kỹ năng tự vệ, học cách vệ sinh cá nhân để giữ mình sạch đẹp trước cô và các bạn…
Cô Hòa tự hào khoe với tôi thành tích của lớp khi chỉ còn 3 em chưa biết tự vệ sinh cá nhân. Các em lớn đã đọc thông viết thạo, biết làm toán, biết quan tâm và yêu thương mọi người, biết dọn dẹp lớp học. Có em còn biết sử dụng máy vi tính. Sự tiến bộ của các em chính là động lực để cô Hòa duy trì và hết lòng với lớp học tình thương, là tia hy vọng các em sẽ thành người có ích cho xã hội.
“Ngân hàng nhân quả”
Cô Hòa nói với tôi rằng, khởi nguồn của lớp học tình thương chính là từ những lời dạy của người cha đã mất. Cha mẹ cô đều là trẻ mồ côi, mẹ không biết chữ, người cha chỉ được học hết lớp 3 nhưng viết chữ rất đẹp. Ấy vậy mà họ vẫn nuôi nấng, dạy dỗ các con nên người. Cha thường bảo các con phải cố gắng học tập để sau này giúp ích cho đời, đặc biệt là nâng đỡ những mảnh đời bất hạnh.
Năm 1997, cô lấy chồng và về dạy học ở Trường Tiểu học Đông Sơn. Ngày ấy trong xóm có những đứa trẻ bị thiểu năng và khuyết tật, ngày ngày lang thang đầu đường cuối xóm, chẳng được học hành. Cô thấy thương nên đã gom chúng lại và mở một lớp học miễn phí tại nhà vào năm 2002. Điều kiện thiếu thốn, cô chắt chiu từng mẩu phấn, từng trang vở, chắt chiu cả tình yêu thương cho những đứa trẻ đáng thương.
“Lúc bắt đầu mở lớp học, nhiều người bảo tôi là hâm. Họ nói rằng tôi gom những đứa trẻ khuyết tật này thành một nhóm thì biết dạy chúng cái gì. Nhưng họ đâu biết rằng, thẳm sâu trong mỗi đứa trẻ khiếm khuyết là nỗi khát khao được cắp sách đến trường, được chơi đùa cùng bạn bè, được cô giáo quan tâm, dạy dỗ mà chẳng thể diễn đạt thành lời. Có những tiếng mà phải mất đến 5 buổi học, con mới phát âm được. Khi đó, tôi vui đến trào nước mắt” – cô giáo Lê Thị Hòa chia sẻ.
Tấm lòng cô giáo luôn rộng mở, nên lớp học ngày một đông. Cô bất lực khi các con đến xin học mà không đủ chỗ ngồi. Nung nấu ý định mở lớp học với quy mô lớn hơn, cô đem ước nguyện của mình đề đạt với sư thầy trụ trì chùa Hương Lan. Thầy ủng hộ và động viên cô viết đơn, nhờ cậy sự giúp đỡ của lãnh đạo xã và phòng giáo dục huyện để xin mở lớp.
Ngày 14-9-2007, lớp học tại chùa khai giảng với 42 em học sinh. Cô Hòa vận động các cô giáo đã về hưu đến chùa cùng cô quản lý lớp học. Đến bây giờ, sĩ số lớp đã lên tới 66 học sinh đến từ nhiều xã trong huyện, nhiều em cách chùa hàng chục cây số cũng theo học.
Gần 20 năm qua, cô Hòa không có một ngày nghỉ trọn vẹn, bởi ngoài thời gian trong tuần dạy học ở Trường Tiểu học Đông Sơn, Thứ bảy, Chủ nhật nào cô cũng miệt mài với lớp học tình thương. Một học sinh mới đến, là một hành trình rèn luyện, uốn nắn lại lặp lại. Có khi bắt tay cả buổi, bàn tay của các em mới ấm lên, mềm ra một chút để bắt đầu những nét chữ đầu tiên.
Giờ ra chơi, cô Hòa cùng các em chơi trò mèo đuổi chuột.
Các em đến học hầu hết đều có hoàn cảnh khó khăn, nhiều em bố mẹ mắc dị tật, không có khả năng lao động. Bởi vậy, không chỉ là chuyện dạy dỗ, mà sách bút, quần áo cũng nhờ cả vào các cô và nhà chùa. Để duy trì được lớp học tại chùa 12 năm qua, có biết bao nhiêu khó khăn mà cô Hòa đã vượt qua. Đó là lúc các phụ huynh không kiên trì bền bỉ, các con lại hay đau ốm, thường xuyên phải đi bệnh viện. Sách vở cũng thiếu, đồ dùng học tập không có, các con thích tô màu mà chẳng đủ bút màu.
Những lúc như thế, cô Hòa trăn trở và đau lòng lắm. Đó là lúc có em học sinh không làm chủ được hành vi, thường tự làm đau bản thân, thậm chí cắn cô và các bạn. Mặc cho việc mình đang bị cắn, cô giữ chặt trò trong vòng tay, cô khóc và trò cũng khóc, cho đến khi qua cơn đau, khi tinh thần của trò dịu lại. Những lúc các em mắc lỗi, cô không nỡ quát mắng mà thường ôm chúng vào lòng và thủ thỉ. Bọn trẻ hiểu những lời cô nói và những việc cô làm, chúng yêu cô và gọi cô là mẹ.
Nhớ năm 2015, mẹ Hòa ốm nặng, phải điều trị dài ngày trong bệnh viện. Vắng cô, các con gọi điện hỏi thăm. Cô nghe những lời nói ngô nghê và chậm rãi “Mẹ đừng chết nhé” mà nước mắt lăn dài trên gò má. Đó là nguồn sức mạnh giúp cô Hòa chiến thắng bệnh tật để tiếp tục được ở bên các con mỗi cuối tuần.
Hơn 20 năm gắn bó với nghề, cô giáo Lê Thị Hòa luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn và có đóng góp không nhỏ trong việc dạy học sinh khuyết tật. Cô còn là một tổng phụ trách giỏi, liên tục từ năm 2004 đến 2018 đã đưa Liên đội Trường Tiểu học Đông Sơn trở thành liên đội mạnh cấp thành phố, được Trung ương Đoàn tặng bằng khen cùng danh hiệu “Tổng phụ trách giỏi”.
Cô cũng đạt danh hiệu giáo viên “Giỏi việc nước – Đảm việc nhà” cấp huyện 5 năm liền (2008-2013); “Nhà giáo tiêu biểu ngành Giáo dục và Đào tạo Thủ đô dạy học sinh các lớp tình thương, học sinh khuyết tật” năm 2014; danh hiệu “Người tốt, việc tốt” thành phố Hà Nội. Đặc biệt, năm 2019, cô Lê Thị Hòa được vinh danh là “Công dân Thủ đô ưu tú”.
Hỏi cô giáo Hòa về danh hiệu mà cô vinh dự được nhận, cô bảo sẽ không bao giờ quên giây phút ấy, được bắt tay người anh hùng dân tộc La Văn Cầu, được cùng lớp học tình thương đến thăm lăng Bác. Đó sự động viên lớn lao để cô tiếp tục hành trình giúp đỡ nhiều em nhỏ đáng thương. 12 giờ trưa, cô Hòa vẫn đang đọc truyện cho một vài học sinh nghe khi bố mẹ các em chưa kịp đến đón con. Chỉ khi nào các con về hết, cô mới yên tâm rời lớp.
Tôi nhớ đến lời của sư bà chùa Hương Lan, rằng cô Hòa luôn toàn tâm với những đứa trẻ tật nguyền và cô sẽ có trong tâm cả một ngân hàng nhân quả, cô luôn trao yêu thương và sẽ luôn nhận được yêu thương…
Huyền Châm
Theo cand
Người mẹ hiền của các học sinh đặc biệt
Là nhà giáo gương mẫu, trách nhiệm và sống có ý nghĩa với cộng đồng, cô Lê Thị Hòa - giáo viên Trường Tiểu học Đông Sơn (Chương Mỹ - Hà Nội) được vinh danh là Công dân Thủ đô ưu tú 2019.
Cô Hòa coi học sinh như con em mình. Ảnh: Vân Anh
Lớp học của tình thương
Từ nhiều năm nay, lớp học tình thương tại chùa Hương Lan (Chương Mỹ) của cô Lê Thị Hòa trở thành tổ ấm của nhiều học trò mắc các chứng bệnh đặc biệt. Các em đến từ nhiều vùng quê ngoại thành Hà Nội. Đến lớp học, ngoài kiến thức văn hóa, các em còn được học về kĩ năng sống, về cách ứng xử, về đạo lí làm người.
Kể về lịch sử của lớp học, cô Hòa cho biết: Từ năm 1993, cô đã nhận 23 em HS bị nhiễm chất độc da cam và nghỉ học giữa chừng về dạy trong gian bếp nhỏ của nhà. Lớp học rộng chưa đến 10m2 khi ấy luôn rộn ràng tiếng cười với những niềm hi vọng về một tương lai không xa, các em sẽ được đối xử bình đẳng, sống có ích với xã hội như bao người khác.
Nhận thấy nhu cầu học tập của các em ngày càng lớn hơn, trong khi lớp học tại nhà đã quá tải, cô giáo Hòa đã tìm đến sự giúp đỡ nơi cửa chùa. Ủng hộ lớp học tình thương của cô giáo, sư thầy trụ trì chùa Hương Lan đã hỗ trợ cô trò học ở phòng khách rộng khoảng 50m2, rồi sau đó chuyển sang phòng học mới 100m2, kèm theo rất nhiều sự hỗ trợ khác.
Từ 23 HS ban đầu, lớp học tình thương của cô Hòa tại chùa Hương Lan đã thu hút được sự tham gia của rất nhiều HS. Năm học này, lớp học tình thương đón 58 HS bị khuyết tật, đến từ nhiều địa phương với nhiều độ tuổi khác nhau. Trong số đó, có 19 HS chưa biết chữ, 39 HS đã biết chữ, học chương trình từ lớp 2 đến lớp 5.
Em Hoàng Thị Hà (30 tuổi) là HS có sức khỏe yếu nhất do bị ảnh hưởng chất độc da cam, đến từ xã Trường Yên (huyện Chương Mỹ). Từ một người gần như không có khả năng nhận thức, sau hơn 10 năm đến lớp, Hà đã viết được các chữ cái, có thể ngân nga những ca từ trong bài hát "Đi học về" quen thuộc. HS khác có sự tiến bộ vượt bậc là Nguyễn Thị Thùy Dung, 20 tuổi, đến từ xã Kim Chung (huyện Hoài Đức). Dung bị bại não từ khi lọt lòng, trí tuệ chậm phát triển, phát âm không rõ, đi lại khó khăn. Đến tuổi đi học, gia đình đã cho Dung theo học nhiều lớp dành cho người khuyết tật, nhưng nhiều nơi đã từ chối nhận em.
Chỉ đến khi gặp được những giáo viên của l ớp học ở chùa Hương Lan vào năm 2015, em mới được đón nhận trong tình yêu thương. Hiện nay, Dung đã biết đọc, viết, làm các phép toán trong phạm vi 100, biết sử dụng điện thoại, máy tính... Mừng hơn, Dung đang ấp ủ ước mơ có việc làm phù hợp trong tương lai.
Nhờ có sự dạy dỗ tận tâm của cô giáo, đến nay, trong số 58 em theo học đã có 30 em biết chữ, biết hát nhiều bài khác nhau dù thời gian để các em có thể thuộc bài có thể lên đến hàng tháng, thậm chí nhiều năm. Nhiều em đã tìm được việc làm, tự nuôi sống được bản thân mình và luôn nhớ đến "Mẹ Hòa" như một ân nhân, người đã có công sinh ra mình lần nữa.
Sống không chỉ cho riêng mình
Lớp học tình thương của cô Lê Thị Hòa mở tại chùa Hương Lan từ năm 2007. Ảnh: Vân Anh
Kể về nhân duyên đến với những mảnh đời không may mắn, cô Hòa cho biết, bố mẹ cô trước kia đều là trẻ mồ côi và có tuổi thơ cơ cực. Thấu hiểu sự thiếu thốn, thiệt thòi của những trẻ em đặc biệt nên cô luôn đau đáu ước mong được giúp đỡ những đứa trẻ có hoàn cảnh khó khăn. "Khi thấy các con dù mắc bệnh nhưng vẫn muốn đi học, vẫn muốn được trở thành một người có ích cho xã hội, tôi rất cảm động. Tôi muốn làm một điều gì thiết thực cho các con. Từ đó khơi lên một tình yêu thương, nâng đỡ các con tiếp tục con đường học vấn" - cô Hòa chia sẻ.
Những ngày cuối tháng 9/2019, cô Lê Thị Hòa được đề nghị xét tặng danh hiệu Công dân Thủ đô ưu tú năm 2019. Nhận được thông tin này, cô Hòa cho biết bên cạnh niềm vui khi được tôn vinh là những lo lắng vì sợ sẽ ảnh hưởng đến việc học tập của các con. Điều cô mong muốn nhất chỉ là các con sẽ nhận được sự quan tâm hơn từ cộng đồng. Chứng kiến lớp học tình thương từng bước phát triển cả về quy mô và chất lượng, hơn ai hết, cô Lê Thị Hòa rất tự hào, nhưng cô vẫn chưa vơi nỗi niềm băn khoăn, trăn trở. Hiện nay, đa số giáo viên đứng lớp đã cao tuổi, chỉ ít năm nữa sẽ không còn nhanh nhạy để dìu dắt học trò.
Mới đây, một trong những giáo viên cốt cán là cô Đỗ Thị Nhàn bị bệnh nặng, buộc phải cắt một quả thận, sức khỏe yếu, khó có thể tiếp tục đồng hành với lớp học. Hơn nữa, ngoài việc học kiến thức, những HS của lớp học tình thương cần được hỗ trợ khám bệnh, phục hồi chức năng. Một số trường hợp cần được hỗ trợ học nghề, tạo việc làm.
Bản thân cô Hòa bị bệnh ung thư từ năm 2015. Tuy vậy, cô vẫn cố gắng vượt qua bệnh tật để đến lớp để dạy học trò. Cô cho biết chỉ mong có được sức khỏe để có thể được giúp đỡ các em bằng tất cả tình yêu thương của mình. "Đôi lúc cũng sợ mình không thể vượt qua được bệnh tật thì tương lai của các em sẽ ra sao, lớp học sẽ thế nào. Thế là lại phải cố gắng từng ngày để sống thật khỏe", cô Lê Thị Hòa bộc bạch.
Ông Nguyễn Đức Hòa - Trưởng phòng GD&ĐT huyện Chương Mỹ xúc động nói: "Dạy dỗ HS biết đọc, biết viết, biết vệ sinh cá nhân là những việc nhỏ và hết sức bình thường. Nhưng nhìn những đứa trẻ đặc biệt trong lớp học tình thương có thể làm thuần thục được những điều bình thường ấy mới thấy được nghị lực phi thường cũng như tấm lòng cao quý của cô giáo Hòa.
Ngành GD - ĐT Chương Mỹ thực sự trân trọng và tự hào vì có một tấm gương sáng, giàu lòng nhân hậu như cô giáo Hòa. Việc làm, nghĩa cử cao đẹp của cô Hòa không chỉ góp phần nâng tầm suy nghĩ, nhận thức trong đội ngũ lãnh đạo và cán bộ, giáo viên, người lao động của nhiều trường học trên địa bàn huyện, mà còn tạo động lực mạnh mẽ để mọi người làm thêm nhiều việc tốt, góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn".
Vân Anh
Theo GDTĐ
Dấu ấn thầy giáo 'quân hàm xanh' Em Trần Nguyễn Văn Thành (SN 2005) bị cha bỏ rơi khi còn nằm trong bụng mẹ. Bất hạnh hơn nữa khi sinh ra, em bị động kinh. Không gửi được em cho ai nên hằng ngày, hai mẹ con bồng bế nhau ra cảng cá Tân An xin cá để sống qua ngày. Lớp học đặc biệt có 8 học sinh với...