Những người mẹ đẻ thuê ở Ukraine

Nước mắt vui sướng chảy trên gương mặt Andrea Viez khi bế con trai bé bỏng trên tay, đứa trẻ sinh ra từ một người mẹ đẻ thuê ở Ukraine.

“Thằng bé thật giỏi”, Viez, người phụ nữ Argentina gần 50 tuổi mới được làm mẹ, run giọng nói.

Sau 9 năm cố gắng sinh con, Viez cuối cùng cũng có thể bế con trai trên tay, nhờ ngành công nghiệp đẻ thuê đang bùng nổ tại Ukraine, ngành mang lại hy vọng cho hàng nghìn cặp bố mẹ đang vất vả trong đường con cái.

Vợ chồng Viez đón con trai trong khách sạn Venice tại Kiev hôm 10/6. Ảnh: AFP.

Nhưng đằng sau giấc mơ trở thành hiện thực của họ là một ngành kinh doanh lợi nhuận cao và nhiều mặt tối, khi người ta lo ngại nó đang lợi dụng những phụ nữ trẻ tuyệt vọng.

“Ukraine đang trở thành một cửa hàng bán trẻ sơ sinh trực tuyến quốc tế”, ủy viên quốc gia về quyền trẻ em Mykola Kuleba cảnh báo hồi tháng trước, lên án việc “bóc lột” phụ nữ Ukraine và kêu gọi cấm dịch vụ đẻ thuê.

Ukraine là một trong số ít quốc gia cho phép thương mại hóa dịch vụ đẻ thuê với người nước ngoài, bất ngờ gây chú ý khi Covid-19 bùng phát.

Khi chính phủ các nước cấm đi lại để ngăn ngừa đại dịch, hàng tá phụ huynh cũng không thể tới Ukraine đón những đứa con chào đời nhờ dịch vụ đẻ thuê. Một công ty dịch vụ đẻ thuê tại địa phương đã đăng video lên mạng, cho thấy hàng chục em bé nằm trong cũi tại một khách sạn ở ven thủ đô Kiev.

Phòng khám BioTexCom hy vọng thu hút sự chú ý của dư luận đến hoàn cảnh những em bé mắc kẹt. Video tỏ ra hữu hiệu, chính phủ đã can thiệp để giúp đỡ các gia đình như Viez xin được giấy phép đặc biệt tới Ukraine đón con sau vài tuần.

Y tá chăm sóc các bé sơ sinh trong Khách sạn Venice tại Kiev hôm 15/5. Ảnh: AFP.

Dù ngành này tồn tại từ đầu thập niên 2000, nó mới bùng nổ tại Ukraine khi Ấn Độ và Thái Lan bắt đầu cấm người nước ngoài sử dụng dịch vụ đẻ thuê từ 5 năm trước.

Ukraine là một trong những quốc gia nghèo nhất châu Âu, trở nên hấp dẫn bởi mức giá đẻ thuê chỉ 42.000 USD, bằng một nửa so với Mỹ. Tuy không có dữ liệu chính thức, các chuyên gia ước tính khoảng 2.500-3.000 trẻ em được sinh ra mỗi năm ở Ukraine nhờ các cặp bố mẹ nước ngoài thuê đẻ. Khoảng một phần ba khách hàng là người Trung Quốc.

Ngành này thiếu sự quản lý nhà nước, đầy rẫy lạm dụng và tham nhũng, theo Sergiy Antonov, người điều hành một công ty luật chuyên tư vấn các vấn đề sinh sản.

Những người mẹ đẻ thuê đôi khi không được trả đúng số tiền được hứa hoặc bị bố trí ăn nghỉ trong điều kiện tồi tệ suốt giai đoạn cuối thai kỳ. Trong vài trường hợp, các cặp bố mẹ còn phát hiện ADN đứa con mình thuê đẻ không trùng khớp.

Các nhà chức trách nghi ngờ một số phòng khám lợi dụng việc thuê đẻ làm vỏ bọc dịch vụ mua bán con nuôi trái phép. “Tình hình rất loạn”, Antonov nói.

Olga Korsunova, 27 tuổi, đang mang thai lần thứ tư, cho biết phụ nữ “thường xuyên” gặp khó khăn khi đòi số tiền được hứa hẹn. Họ thường được thuê đẻ qua môi giới, những người sẽ giữ lại một phần hoa hồng. Korsunova được trả 400 USD một tháng trong suốt thai kỳ và nhận 1.500 USD sau sinh.

“Tôi sẽ không gọi việc này là bóc lột bởi không ai ép buộc chúng tôi cả”, cô nói khi ở trong căn hộ nhỏ thuê tại Kiev cùng con trai 8 tuổi.

Korsunova mơ ước trở thành bác sĩ, nhưng bắt đầu đẻ thuê sau khi cô và con trai chạy trốn khỏi miền đông Ukraine năm 2014. Cô thừa nhận vì khó khăn tài chính nên phụ nữ Ukraine “phải đánh đổi một phần sức khỏe để lấy tiền”.

Olga Korsunova, 27 tuổi, đang mang thai đứa trẻ đẻ thuê thứ 4, trong căn hộ nhỏ thuê ở Kiev hôm 4/6. Ảnh: AFP.

Olga, 26 tuổi, một người đẻ thuê khác, cho biết rất vui khi giúp đỡ được người khác có con.

“Chúng sẽ được bố mẹ yêu thương tới hết cuộc đời”, cô nói, cho biết đang mang thai song sinh cho một cặp vợ chồng Trung Quốc.

Olga bình thường làm nghề bồi bàn, thu nhập 135 USD một tháng. Đây là lần đẻ thuê thứ hai của cô. Olga hy vọng sẽ mở được quán cà phê của riêng mình khi nhận số tiền 15.000 USD sau sinh.

“Tôi rất tự hào có thể cung cấp em bé cho những người không thể sinh con theo một cách khác”, cô nói, nhưng thừa nhận “nếu tôi có một công việc bình thường, dĩ nhiên là tôi sẽ không làm việc này”.

Nữ sinh Trung Quốc hé lộ chuyện bán trứng để trả nợ 9.000 USD 16 Campuchia – ‘thiên đường’ đẻ thuê mới ở châu Á Tuyệt vọng bao trùm lò đẻ thuê ở Ấn Độ Hành trình vượt Covid-19 đón con về nhà