Những năm tháng không quên

Cựu sinh viên Việt Nam ghi cảm tưởng khi trở lại trường xưa tại Azerbaijan.

NDĐT – Những giọt nước mắt vỡ òa vì vui sướng, hạnh phúc trong ngày gặp lại thầy cũ, bạn xưa ở đất nước Azerbaijan xinh đẹp. Những lời cảm ơn chân tình từ đáy lòng, những cái ôm thật chặt, bắt tay nồng ấm và không ngớt lời khen ngợi cựu sinh viên Việt Nam chuyên cần, học giỏi trong ngày hội ngộ. Và xen lẫn là cả nỗi bâng khâng, tiếc nuối khi những thầy, cô giáo tận tâm khi xưa không còn. Trong tâm trạng bồi hồi, xúc động ấy, thuở sinh viên tươi đẹp chứa chan ước mơ, hoài bão ngập tràn kỷ niệm bỗng nhiên ùa về.

Ký ức một thời

Hồi hộp, xốn xang là tâm trạng chung của gần 40 cựu sinh viên Việt Nam khi trở lại trường xưa ở mảnh đất Baku, nước Cộng hòa Azerbaijan thân thương. Giấc mơ đã thành hiện thực khi trong chuyến thăm Việt Nam năm ngoái, Tổng thống Cộng hòa Azecbaijan Ilham Aliyev đã ủng hộ nguyện vọng của các cựu sinh viên từng học tại Azerbaijan để họ có dịp quay trở lại thăm trường cũ, tham gia Diễn đàn Hữu nghị Azerbaijan-Việt Nam.

Trở lại Đại học Tổng hợp quốc gia Baku, PGS.TS Vũ Thị Bích, Viện Vật lý (Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam) rưng rưng xúc động. Chậm rãi bước vào từng phòng, chị ngó lặng hồi lâu những mẫu vật thí nghiệm, cánh cửa quen thuộc, những tấm ảnh mà lòng bồi hồi khôn tả. Dù đã ở tuổi xế chiều, nhưng tính cách đôn hậu, chân thành, dấu ấn của thời 18, 20 trong sáng, hồn nhiên vẫn còn vẹn nguyên trong con người nữ khoa học gia. Về trường cũ mà buồn vui lẫn lộn. Vui vì may mắn vẫn còn gặp lại thầy cũ, bạn xưa nhưng buồn vì nhiều người đã vĩnh viễn ra đi.

Bất ngờ gặp lại cô bạn thân Rene JRasumoza đang công tác tại trường, lòng chị lâng lâng mừng rỡ vì cả hai còn đang theo nghề, say mê nghiên cứu khoa học, thỏa chí sống với đam mê chính mình. Thời sinh viên, chị và Rasumoza luôn trong top đầu của lớp, thường xung phong thi vấn đáp đầu tiên, cần mẫn thực hành trong phòng thí nghiệm, động viên nhau gắng học tốt và chăm sóc nhau cả trong cuộc sống thường nhật.

Dù đã đi nhiều nước nhưng với những cựu sinh viên, cảm giác chuyến đi này thật lạ. Trường cũ vẫn còn đây mà cảnh vật giờ thay đổi quá nhiều. Sau 40 năm, Azerbaijan đổi thay đến ngỡ ngàng, thủ đô Baku “thay da đổi thịt”, năng động, lộng lẫy hơn với nhịp sống hối hả, dòng xe cộ đông đúc, với những tòa nhà cao chọc trời, siêu thị, nhà hàng sang trọng, công trình hiện đại… nhưng con người vẫn thế, luôn chất phác, hồn hậu, nồng nhiệt và phóng khoáng. Họ vẫn nhớ như in từng tên đường, góc phố, từng khuôn viên, lối đi thân quen khi xưa. Kỷ niệm tuổi trẻ sôi nổi mà tươi đẹp bỗng nhiên sống lại, thời mà hàng trăm sinh viên như chị tồ tệch, nghèo khó luôn khát khao, nỗ lực học thật giỏi để trở về cống hiến cho Tổ quốc. Ngày ấy, ở đất khách quê người, hành trang của những chàng trai, cô gái xuất thân nông dân đặc sệt hay dân nghèo thành thị là trái tim thắp lửa tràn trề nhiệt huyết và khát khao khám phá chân trời tri thức. Họ yêu thương, đùm bọc nhau như anh em một nhà.

Chị Phạm Thị Bích Ngà nhiều tuổi nhất trong hội, là đảng viên trẻ được cả nhóm sinh viên tín nhiệm làm chị cả, luôn nhắc nhở, khích lệ mọi người chấp hành tốt nội quy, kỷ luật, toàn tâm toàn ý học tập đạt kết quả tốt. Ai nấy đều tự nhủ, trong khi đất nước còn chiến tranh, cuộc sống quê nhà còn khó khăn, bạn bè xông pha nơi bom rơi đạn lửa, được sang nước ngoài du học là may mắn và vinh dự, học kém là điều đáng xấu hổ. Những lá thư gửi từ nhà sang trở thành thư đọc chung, tất cả ôm nhau khóc khi nghe tin người thân hi sinh, bị giặc sát hại.

Không chỉ giúp nhau lúc đau yếu, mọi người chia ngọt sẻ bùi, tiết kiệm từng đồng bạc lẻ để mua sách, đi lao động công ích góp tiền ủng hộ đồng bào quê hương. Sinh viên Việt Nam không chỉ nổi tiếng học giỏi, luôn ở top dẫn đầu mà còn hòa đồng, thân thiện, sôi nổi tham gia các phong trào. Những đêm văn nghệ cất cao tiếng hát khắp liên bang, hát vang bài hát Thời thanh niên sôi nổi, đọc thơ Bác Hồ bằng tiếng Nga, những đêm diễn tiểu phẩm đông nghẹt người, rồi những buổi liên hoan vỡ òa trong niềm vui chiến thắng khi đất nước thống nhất…Thủa sinh viên trẻ trung, nhiệt huyết, khổ mà vui là thế.

Các cựu sinh viên luôn nhắc đến với tất cả sự tri ân và lòng kính trọng là các giảng viên luôn dồn hết tình thương, ân cần truyền dạy những kiến thức cơ bản, tạo nền tảng vững chắc trong con đường nghiên cứu khoa học sau này.

Chị Vũ Thị Bích nhớ mãi cô giáo già sống tình cảm nhưng dạy học rất nghiêm, ba ngày bắt làm tới 100 bài tập toán. Chị Phạm Thị Bích Ngà không quên giáo viên dạy tiếng Nga tận tụy, sẵn lòng giảng giải bất cứ lúc nào mỗi khi không hiểu, nhớ thầy quản lý sinh viên luôn quan tâm, chăm lo với tấm lòng chân thành và thương yêu thật sự. PGS.TS Đặng Thị Cẩm Hà ấn tượng mãi cô giáo Tamara Mystafeina dạy vi sinh vật, coi chị như con, chỉ bảo từng li từng tí. Ôm chầm lấy Viện sĩ TS.GS Salavatov Telman, chủ nhiệm bộ môn Khai thác dầu khí, Học viện Dầu quốc gia Azerbaijan, anh Phan Ngọc Trung, Viện trưởng Viện Dầu khí Việt Nam không ngớt lời nhắc “món nợ” ân tình với thầy giáo cũ và ngôi trường xưa mà anh và các bạn luôn coi là ngôi nhà thứ hai. Các thầy, cô không chỉ dạy kiến thức, tư duy lôgic mà còn bồi đắp đạo đức, tình yêu thương, sự trung thực và tâm huyết trong khoa học để rồi sau này chắp cánh sáng tạo, không ngừng vươn xa. Và ấn tượng không phai trong tâm trí thầy cô là sinh viên Việt Nam tuy nghèo nhưng thông minh, tốt bụng, chịu khó, học giỏi. Giờ đây, họ hãnh diện khi nhiều lớp học trò đã trưởng thành, đảm nhiệm trọng trách, cương vị công tác cấp cao ở Việt Nam.

Đoàn cựu sinh viên Việt Nam tới thăm Học viện Dầu quốc gia Azerbaijan.

Tre già, măng mọc

Sau nhiều năm gián đoạn, năm năm trở lại đây, hơn 30 sinh viên Việt Nam đã sang Azerbaijan học tập theo học bổng tài trợ của nước bạn, trong đó đa số là sinh viên được cử sang học tập theo thỏa thuận hợp tác khoa học và đào tạo giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Học viện Dầu quốc gia Azerbaijan.

Trần Bá Phương, sinh viên Học viện Dầu quốc gia Azerbaijan cho biết, em coi Azerbaijan như quê hương thứ hai của mình. Học cùng và giao lưu, tiếp xúc với sinh viên các nước, nhất là các bạn sinh viên Azerbaijan, càng cảm thấy thêm yêu mến văn hóa, con người nơi đây. Đây là cơ hội quý báu để Phương tích cực trau dồi kiến thức, mở mang tầm nhìn, kỳ vọng sau này đóng góp cho ngành dầu khí nước nhà. Còn Vũ Bảo Ngọc không chỉ học giỏi mà thổi sáo rất cừ tâm sự, em dùng tiếng sáo để giới thiệu cho sinh viên các nước thâm thấu hiểu con người, đất nước mình. Những năm khi còn là thành viên của Liên Xô, Azerbaijan đã giúp Việt Nam đào tạo nhiều sinh viên, cán bộ có trình độ cao, nhất là trong ngành dầu khí và việc thúc đẩy hợp tác đào tạo những năm gần đây sẽ giúp Việt Nam có nguồn nhân lực tốt, khai thác dầu khí hiệu quả hơn.

Azerbaijan là cửa ngõ cho Việt Nam tiếp cận các quốc gia vùng lân cận Azerbaijan, một thị trường rộng lớn và tiềm năng; mặt khác, Việt Nam có thể trở thành cửa ngõ để Azerbaijan tham gia vào thị trường Đông Nam Á, những tổ chức mà Việt Nam là thành viên như ASEAN, APEC, TPP…Tiềm năng hợp tác nói chung và trong lĩnh vực dầu khí, giáo dục đào tạo là rất lớn. Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã chủ động tìm kiếm cơ hội, tăng cường quan hệ với đối tác Azerbaijan trong lĩnh vực dầu khí, mở Văn phòng đại diện thường trực tại Azerbaijan từ năm 2011, cử sinh viên, cán bộ sang học tập, giao lưu học hỏi kinh nghiệm. Tại Diễn đàn Hữu nghịAzerbaijan – Việt Nam tổ chức ngày 7-5 vừa qua, các cựu sinh viên Việt Nam bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với Chính phủ, nhân dân Azerbaijan và mong muốn nước bạn sẽ giúp đỡ, tạo điều kiện để thêm nhiều cán bộ, sinh viên, nghiên cứu sinh sang học tập, nghiên cứu khoa học, trao đổi kinh nghiệm.

TSKH Nghiêm Vũ Khải (nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện là trưởng ban liên lạc các cựu sinh viên Việt Nam từng học tại Azerbaijan) đã thuyết trình về vai trò của các cựu sinh viên Việt Nam học tại Baku và nhấn mạnh những sinh viên, học viên, cán bộ được cử sang Azerbaijan học tập, nghiên cứu chính là thế hệ tiếp nối thế hệ cha anh, góp phần cho mối quan hệ hợp tác, tình đoàn kết hữu nghị giữa hai quốc gia ngày càng phát triển, đơm hoa kết trái.

Chia sẻ của nhiều cựu sinh viên cũng cho thấy, qua gặp gỡ, trò chuyện với các giáo sư, giảng viên và bạn bè cũ hứa hẹn nhiều cơ hội để họ giúp sinh viên, cán bộ trong nước có dịp sang Azerbaijan giao lưu, học hỏi. Cùng chung quan điểm này, ông Mikayil Jabbarov, Bộ trưởng Giáo dục Azerbaijan chia sẻ, Việt Nam đang phát triển rất năng động và là điểm sáng ở Đông Nam Á, mà khu vực này lại là mối quan tâm lớn của sinh viên Azerbaijan và bày tỏ tin tưởng hợp tác giáo dục giữa hai bên sẽ rộng mở, tăng cơ hội học tập cho sinh viên của cả hai nước. Cuộc hội đàm giữa Chủ tịch nước Trương Tấn Sang với Tổng thống Cộng hòa Azecbaijan Ilham Aliyev ngày 14-5 còn tiếp tục mở ra nhiều cơ hội to lớn củng cố và tăng cường hơn nữa quan hệ chính trị, hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực tiềm năng như thương mại, công nghiệp nhẹ, bất động sản, du lịch, lao động, xây dựng, y tế, giao thông vận tải.

Theo NDĐT