Những món ăn dân dã Nam Bộ mùa mưa
Món ăn miền Tây Nam Bộ đơn giản và gần gũi với cuộc sống con người nơi đây, làm nên nét riêng biệt của vùng quê, cuốn hút du khách về thăm miền sông nước.
Chuột đồng nướng: Chuột đồng nướng từ lâu trở thành món ăn khoái khẩu của miền Tây Nam Bộ, rất dễ săn vào tầm tháng 10 đến tháng 3 âm lịch. Món này ngon nhất là sau vụ gặt. Ngoài ra còn còn có món chuột đồng áp chảo, chuột đồng, chuột đồng rang muối, chuột xào xả ớt. Ảnh: Nam Chấy.
Cá kèo nướng: Vào mùa mưa, cá kèo xuất hiện nhiều hơn trên các kênh rạch, trở thành món ăn dân dã ở miền Nam và làm nên nét ẩm thực đặc trưng riêng cho vùng đất Mũi Cà Mau. Cá có thịt ngọt và thơm, nổi tiếng lành và sạch, lại dễ chế biến nhiều món ngon, từ chiên, kho cho đến nướng và lẫu… Món ăn thường được chế biến từ cá kèo là nướng, nấu lá giang, kho ngót. Ảnh: Nam Chấy.
Bông điên điển: Bông điên điển là loài thực vật mà thiên nhiên ban tặng cho vùng sông nước miền Tây. Mùa nước nổi cũng là mùa vàng của hoa điên điển về trên bãi bờ phù sa. Canh chua bông điên điển, bông điên điển bóp gỏi, bánh xèo bông điên điển, dưa chua bông điên điển,… và đặc biệt lẩu cá linh bông điên điển trở thành món ăn ưa thích. Ảnh: Nam Chấy.
Cá linh kho tiêu: Cá linh càng non càng ngon, béo ngậy, hầu như không xương, mau chín. Vào mùa nước nổi, cá linh rất dễ mua, và tươi ngon. Cá linh kho tiêu ăn với cơm nguội, đơn giản nhưng chứa đầy hương vị Nam Bộ. Cá nấu lẩu với bông điên điển, hoặc kho tiêu là hai món ăn đặc trưng thường được người dân Nam Bộ chế biến. Ngoài ra, cá linh còn được làm mắm rất ngon và để được lâu hơn. Ảnh: Hong Phong.
Video đang HOT
Cá thòi lòi nướng muối ớt: Cá thòi lòi thường sống ở vùng nhiều vũng lầy, bùn, rất dễ tìm với những vùng nước lợ và rừng ngập mặn ven biển. Với đánh giá “xấu nhưng ngon bất ngờ”, các món ăn được chế biến từ cá thòi lòi hấp dẫn người ăn và trở thành món ăn quen thuộc người Nam Bộ. Thịt cá dai, thơm, ngọt, đượcchế biến thành các món kho, nướng, nấu canh chua… Ngoài ra, cá được dùng làm khô, và trở thành một trong những món đặc sản miền Tây. Ảnh: Hải Yến.
Bánh xèo nấm mối: Nấm mối là đặc sản đáng mong đợi nhất của người miền Tây vào mùa mưa. Nấm ngon là khi còn búp, chân nấm to bự, vừa giòn vừa ngọt. Nấm mọc ở vườn, ở những ụ đất cao mà phải tinh mắt mới nhìn thấy được, vì màu khá tiệp với màu đất. Bánh xèo nấm mối ăn cùng với các loại rau xung quanh nhà, chấm nước mắm có vị ngòn ngọt của miền Tây, làm cho du khách khó có thể quên. Nấm mối xào tỏi, xào mướp hương, nướng giấy bạc… làm nên nét ẩm thực riêng vào mỗi mùa mưa. Ảnh: Amthuc365.
Cá linh, cá của hồn quê...
Món ăn làm từ cá linh rất phong phú, đậm đà hương vị miền Tây có thể chế biến thành nhiều món ngon độc đáo. Ai đã một lần đến miền Tây trong mùa nước nổi sẽ có thể cảm nhận được hương vị tinh túy từ những món ăn mang đậm chất "hương đồng cỏ nội" này.
Khi mưa ngâu rả rích trên những cánh đồng, lũ bắt đầu dâng thì cũng bắt đầu mùa cá linh. Cá từ thượng nguồn sông Tiền, sông Hậu lên đồng để đẻ. Cá linh lúc này nhỏ bằng mút đũa, gọi là cá linh non. Cá linh thuộc dòng dõi cá trắng, thân nhỏ, vảy nhuyễn và mềm. Cá còn non ngọt thịt, hầu như không có xương, béo. Món ăn làm từ cá linh rất phong phú, đậm đà hương vị miền Tây có thể chế biến thành nhiều món ngon độc đáo.
Trong dân gian có câu:
Nước không chân sao kêu nước đứng.
Con cá không thờ sao gọi cá linh.
Người Khmer gọi cá linh là trêy - lênh, có lẽ vào cuối thế kỷ 18, tên loài cá này chưa "khai sinh". Có một câu chuyện kể thời vua Gia Long khi bôn tẩu ở vùng đầu nguồn sông Hậu, có đàn cá nhỏ bay, phóng vào thuyền, vua cho là điềm gở "chim sa cá lụy" nên ra lệnh đổi hướng, nhờ vậy đã thoát bẫy mai phục của quân Tây Sơn. Để tỏ lòng tri ân một loài cá đã cứu giúp mình, Nguyễn Ánh liền đặt tên cho chúng là "Cá Linh".
Mùa cá linh cũng là mùa điên điển nở rộ nên món cá linh nấu bông điên điển luôn là món ngon được nhiều bà nội trợ miền Tây nấu đãi cả nhà bởi món ăn này chế biến đơn giản mà lại ngon miệng. Chỉ cần chọn một mớ cá linh tươi (cá càng tươi vị càng ngọt, thơm), làm sạch, để ráo rồi cho vào nồi nước me sôi, chờ cá chín thì tắt bếp và cho bông điên điển (đã rửa sạch) vào, khuấy đều. Cá linh nấu lạt cùng bông điên điển chấm nước mắm là một món ngon làm say lòng thực khách. Gắp một đũa gồm cá và bông điên điển rồi chấm nước mắm, từ từ thưởng thức hương vị béo ngọt của cá, thơm ngon, giòn của bông điên điển, chua nhẹ của me quyện với vị đậm đà của nước mắm khiến món ăn dân dã này thật ngon, đậm hương đồng cỏ nội.
Cá linh kho mía cũng là một món ngon đặc sản của miền Tây sông nước. Cá linh làm sạch, ướp muối, mì chính (bột ngọt), tiêu, ớt, hành băm, dầu phộng khoảng mười phút cho cá thấm gia vị. Lót một lớp mía (đã chẻ vỏ và cắt khúc) dưới đáy nồi, cho cá linh lên trên mía, đổ nước dừa xiêm vào xâm xấp cá rồi kho. Để lửa liu riu khoảng mười phút cho vị ngọt của cá, mía và nước dừa quyện lẫn vào nhau, tỏa hương thơm ngát. Món cá linh kho mía ăn kèm chuối chát và khế mới đúng điệu. Tất cả những hương vị thơm ngon, ngọt, béo, chua, cay, chát quyện lẫn vào nhau tạo nên một món ăn rất đặc trưng, không thể lẫn vào đâu được và chỉ có duy nhất tại vùng sông nước miền Tây mà thôi.
Ngoài ra cá linh còn được chế biến thành nhiều món ngon khác như cá linh kho rim, cá linh kho bứa, chả cá linh, lẩu cá linh... món nào cũng thơm, ngon và để lại nhiều ấn tượng khó phai trong lòng du khách khi đến với miền Tây mùa nước nổi. Nhắc đến cá linh người ta cũng không thể không nhắc đến loại hoa cũng gắn liền với mùa nước nổi, loài hoa nở vàng khoe sắc khắp cả mé sông, đầm lầy, ruộng nước. Hoa cho hương vị rất đặc biệt, giòn, thơm, bùi, béo lại nồng đượm hương, mang "hương đồng cỏ nội" được người dân Nam Bộ chế biến thành nhiều món ăn đặc sản bổ dưỡng.
Điên điển trên bờ ruộng trổ hoa
Vàng soi đáy nước tóc buông xòa
Chàng trai ve vãn: "Chờ em nhé!"
Lố dạng trời hồng, anh sẽ qua...
Điên điển là loại cây thân thảo, thân xốp, nhẹ, có khả năng vươn lên theo con nước, mọc hoang ở ven các bờ ruộng, bờ kênh nước ngọt. Đây là loài cây đặc trưng của miền Tây, chỉ xuất hiện vào mùa nước nổi, lại mỏng manh, chóng tàn, khó mang đi xa. Bông điên điển mọc thành chùm, màu vàng nõn nà, hao hao hoa so đũa nhưng nhỏ hơn nhiều lần, mùi hăng hăng. Ngày trước, bông điên điển là món độn để bà con nông dân nấu cháo cầm hơi qua những ngày giáp hạt. Ngày nay, với những người nghèo, bông điên điển giúp họ có thêm thu nhập trong những ngày nước ngập mênh mông. Bông điên điển là món dân dã, có thể ăn sống, luộc, nấu canh chua, đổ bánh xèo, xào tép, trộn gỏi... mà món nào cũng ngon. Bông điên điển đem về, chỉ mất công tuốt nhẹ để tách rời từng bông đem rửa sạch là đã có món rau sống ăn kèm với cá kho, mắm kho...
Nhưng món ăn phổ biến, dễ ăn nhất là canh chua bông điên điển với cá linh. Cá linh chọn những con vừa phải còn tươi ngon, về rửa sạch, để ráo. Bạn cũng không nên chà cá linh mạnh tay quá vì sẽ làm cá nát ra và ruột cá sẽ bị dập gây đắng không ngon. Khi mua bông điên điển các bạn chú ý chọn bông phải cón tươi ngon, không quá dập, tránh những bông có sâu. Mua về, các bạn rửa sạch rồi để ráo.
Cho nồi lên bếp, cho vào 1 muỗng dầu ăn, cho tỏi băm nhuyễn vào phi thơm, sau đó cho nước lọc vào. Nước sôi cho cơm mẻ vào hoặc me, nêm vào đó 1 muỗng hạt nêm, 1 muỗng cà phê muối, 2 muỗng đường, 1 muỗng cà phê bột ngọt. Nếm khi nào bạn cảm thấy vừa ăn là được. Vì cá linh rất nhanh chín nên khi cho cá vào đợi nước sôi trở lại thì cho bông điên điển và hành lá cắt khúc vào. Cho thêm ngò gai, rau om vào là có thể tắt bếp. Nêm vào canh 1 muỗng nước mắm ngon cho thêm đậm đà. Cái ngon độc đáo của món ăn này là nhờ vị chua chua, thơm thơm kèm thêm hương vị từ bông điên điển. Ăn kèm với món có thể là bún tươi hoặc cơm nóng, không thể thiếu một ít nước mắm ngon và ớt để chấm.
Ai đã một lần đến miền Tây trong mùa nước nổi sẽ có thể cảm nhận được hương vị tinh túy từ những món ăn mang đậm chất "hương đồng cỏ nội" này. Món ăn sẽ giúp bạn cảm nhận trọn vẹn cái hương vị tinh túy của những đặc sản miền sông nước Tây Nam bộ để cảm được câu hát "Ăn bông điển điển, nghiêng mình nhớ đất quê...".
Béo thơm cá rô đồng kho củ cải trắng Thịt cá rô mề béo, ngọt, thơm ngon chế biến món ăn nào cũng gây ấn tượng khó quên, nhưng khá lạ và độc đáo phải kể đến cá rô đồng kho củ cải trắng. Cá rô là loài cá sống nơi môi trường nước ngọt nhiều nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long. Hàng năm, khi mùa lũ về, các loài thủy...