Những cơn bão kéo dài hàng trăm năm trên sao Thổ

Kết quả nghiên cứu mới cho thấy sao Thổ có những siêu bão kéo dài hàng trăm năm và gây ra ảnh hưởng sâu rộng cho khí quyển hành tinh này.

Hình ảnh một cơn bão trên sao Thổ do tàu Cassini của NASA chụp được. Ảnh NASA

Cuộc nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà thiên văn học đến từ Đại học California ở Berkeley và Đại học Michigan (Mỹ). Cùng nhau, họ quan sát các tín hiệu vô tuyến xuất phát từ sao Thổ và phát hiện có sự gián đoạn về dài hạn của sự phân bổ khí amoniac trong khí quyển hành tinh.

Theo báo cáo đăng trên chuyên san Science Advances, các siêu bão cứ mỗi 20 đến 30 năm lại xuất hiện trên sao Thổ. Chúng có nhiều điểm tương đồng với bão trên trái đất, dù quy mô lớn gấp nhiều lần.

Tuy nhiên, không như bão trên địa cầu, không ai biết được nguyên nhân tạo nên siêu bão trong khí quyển sao Thổ. Khí quyển của hành tinh này cấu tạo chủ yếu từ hydrogen và helium, với các dấu vết cho thấy sự tồn tại của khí methane, nước và amoniac.

“Việc tìm hiểu cơ chế đằng sau những cơn bão lớn nhất trong hệ mặt trời cho phép đặt lý thuyết phân tích sự hình thành của bão vào bình diện nghiên cứu lớn hơn, từ đó thách thức những hiểu biết hiện tại của chúng ta về vấn đề này, và tiến tới thúc đẩy biên giới khám phá khí tượng trên trái đất”, theo trưởng nhóm Cheng Li, hiện là giáo sư của Đại học Michigan.

Một thành viên của nhóm là nhà thiên văn học Imke de Pater, giáo sư danh dự của Đại học California ở Berkeley, đã dành 4 thập niên qua cho nỗ lực nghiên cứu những hành tinh khí khổng lồ của hệ mặt trời.

Bà đã sử dụng Đài thiên văn vô tuyến Karl G. Jansky VLA ở bang New Mexico (Mỹ) để phân tích những tín hiệu vô tuyến xuất phát từ sâu bên trong sao Thổ.

Nhờ vào Karl G. Jansky VLA, đội ngũ chuyên gia phát hiện các luồng khí amoniac di chuyển xuyên qua khí quyển của các hành tinh khí khổng lồ tương tự như chuyển động của nước đi qua khí quyển trái đất.

Kết quả thu được cho thấy khí quyển sao Thổ hiện vẫn bị ảnh hưởng bởi những cơn bão xuất hiện từ năm 1876 hoặc thậm chí lâu hơn.

“Trên trái đất, thời tiết cứ đến rồi đi, nhưng trong trường hợp sao Thổ, bão tố cứ bám trụ dai dẳng”, chuyên gia Li lưu ý.