Những cô giáo ngược núi dạy chữ
Ngày 20-11 năm nay đến với vùng đất biên cương Tổ quốc khác hơn mọi năm, nắng nhạt màu vàng mật, từng khóm lau ra hoa khoe sắc trong bình yên mênh mang của vạn vật, trời đất như muốn bù đắp cho những ngày mưa lũ lịch sử vừa diễn ra ở vùng đất này.
Những bông lau rừng làm hoa tặng cô giáo nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11
Từ sáng sớm các em học sinh mang những cành hoa lau bẻ dọc đường đến tặng cô giáo của mình. Điểm trường Cu Dong thuộc Trường mầm non Húc của huyện miền núi Hướng Hóa (Quảng Trị) có ba cô giáo Đinh Thị Sương, Thái Nguyễn Thiên Lý, Lê Thị Yến đến dạy học từ nhiều năm nay. Cô giáo Đinh Thị Sương thay mặt đồng nghiệp nhận những món quà độc đáo từ các em mà cảm xúc rưng rưng. Dù là học sinh mẫu giáo nhưng các em vẫn biết, hàng năm có một ngày rất đặc biệt để tôn vinh nghề dạy học, là ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.
Học sinh tặng hoa rừng cho cô giáo Hồ Thị Xuân tại điểm lẻ Cu Dong nhân ngày Nhà giáo Việt nam 20-11.
Đường đến các điểm lẻ bên núi cao, bên vực thẳm của các cô giáo cắm bản thuộc Trường mầm non Húc.
Bao năm nay, nhiều cô giáo mầm non miền xuôi vẫn miệt mài lên công tác ở vùng rẻo cao Quảng Trị. Các cô gửi lại con cái nhờ người thân chăm sóc để leo ngược lên những ngọn núi sừng sững giữa đại ngàn Trường Sơn, nơi có các bản làng người dân tộc thiểu số Vân Kiều, Tà Ôi để cắm bản dạy học. Có lẽ chưa bao giờ các cô có một ngày 20-11 đúng nghĩa, nhưng các cô không một lần than vãn trước khó khăn, gian khổ không nản chí, trên hết là lòng yêu nghề dạy học và tình thương các cô dành cho học sinh.
Cô trò tại điểm trường Ho Le, xã Húc.
Điểm trường Cu Dong có 33 học sinh chia thành hai lớp ghép nhỡ và lớn, lớp còn lại là bé. Từ điểm trường trung tâm các cô phải đi bộ ba giờ đồng hồ với các cung đường địa hình đi xuống vực sâu, leo lên sườn núi rồi băng quả những quả đồi sạt lở lởm chởm mới đến được điểm trường Cu Dong, ở lại dạy học, một tuần mới về nhà một lần. Trường không có khu tập thể giáo viên nên các cô hàng đêm sắp sạp nghỉ ngơi ngay lớp học.
Những đêm mưa lớn, trường thì nằm sát sông, sợ bị lũ cuốn trôi, các cô phải vào nhà dân bản xin ngủ nhờ. Gian nan, vất vả các cô đối mặt không thể nào kể hết được. Buổi sáng, nhiều lúc các gia đình chỉ đưa con đến bên kia suối, các cô phải lội qua suối đón các em vào lớp học. Buổi chiều, sau giờ tan học, các cô phải đưa các em đến từng nhà bàn giao học sinh cho phụ huynh hoặc người thân các cháu, khi đó mới hoàn thành nhiệm vụ dạy học của một ngày.
Các năm trước dân bản thường cho các cháu mang theo cơm ăn trưa. Thấy suất ăn không đủ dinh dưỡng, nhà trường bàn với phụ huynh thay đổi chất lượng cơm trưa cho các cháu bằng cách mỗi ngày phụ huynh nộp 10 nghìn đồng (trong đó có sáu nghìn được nhà nước hỗ trợ) để các cô lo bữa ăn.
Nhưng đâu phải phụ huynh nào cũng có tiề.n để nộp, có cơm để mang cho con mình ăn trưa, rồi bà con dân bản lên xin cô nợ lại tiề.n, vài tháng sau vẫn không có trả. Thương các em như con đẻ, các cô phải vận động thêm tiề.n để mua thức ăn cho các cháu. Bếp nấu ăn được tổ chức ở thôn Tà Rùng, cách trường hơn một km. Cơm chín, các cô lại gùi về chia phần cho các cháu mỗi bữa.
Video đang HOT
Các trận lũ tháng mười nhấn chìm đồ chơi của học sinh mầm non.
Đợt lũ tháng mười vừa qua, điểm trường Mầm non Cu Dong tràn ngập bùn đất. Đồ dùng dạy học, đồ chơi cho các cháu ngập sâu dưới 0,5 m bùn do lũ mang theo. Nước rút, các cô phải tự dọn dẹp bùn đất trong lớp học, tìm lại từng món đồ chơi lau rửa, phơi khô để các cháu có sử dụng lại.
Cô giáo mầm non cùng dân bản dọn bùn đất do lũ mang vào ngập trường.
Xa nhất trong các điểm lẻ của Trường mầm non Húc là điểm Ho Le. Bên ánh sáng leo lắt của ngọn nến trong đêm tối, hai cô giáo cắm bản Phan Thị Thanh và Trần Thị Tha lần mò sửa soạn từng món đồ chơi, bọc lại sách vở, lau chùi bàn ghế để các em kịp có học trở lại sau nhiều tuần phải nghỉ do thiên tai. Hệ thống điện thắp sáng của điểm trường đang bị hỏng, ngành điện chưa kịp khắc phục nên các cô phải dùng tạm đèn nến
Người dân tộc thiểu số Vân Kiều ở Ho Le cho biết Ho Le nghĩa là cổng trời nên có độ cao vời vợi, cao đến trời, xa xôi, hẻo lánh, núi non trùng điệp; chỉ nghe tiếng gió rít liên hồi; tiếng cây rừng tạo ra muôn ngàn âm thanh cũng đủ khiến những ai mới đến Ho Le cảm thấy khiếp sợ. Trưởng bản Hồ Văn Ưng cảm phục cho biết các cô rất gan dạ mới đến dạy học ở Ho Le. Dân bản biết ơn các cô giáo rất nhiều vì đã mang con chữ đến dạy cho học sinh.
Muốn đến được Ho Le dạy học các cô phải đi bộ từ thôn Húc Ván, đến Tà Ri 1 qua Tà Ri 2 hơn sáu cây số leo núi, bên dốc cao, bên vực thẳm. Mùa mưa bùn đất sục đến gần đầu gối, nhiều khi nhấc chân lên không nổi để bước tiếp. Ngồi tựa vách đá bên sườn núi nghỉ vài phút đợi khỏe lại rồi các cô tiếp tục qua suối Tà Ri, Ho Le mới đến được trường.
Điểm lẻ Ho Le chỉ có 20 học sinh học ghép các độ tuổ.i từ ba đến năm. Điểm trường này cũng áp dụng mô hình bán trú nửa dân nuôi để giúp các em giảm bớt thời gian đi bộ về nhà ăn trưa rồi quay lại trường, dành thời gian cho học tập. Phụ huynh mang gạo đến giao các cô; cùng với số tiề.n được nhà nước hỗ trợ mỗi ngày sáu nghìn đồng/em, các cô phải vừa dạy học vừa tự nấu ăn phục vụ các em như con của mình.
Nhiều gia đình khó khăn không đủ gạo nộp hàng tuần, hàng tháng, thương các em không có ăn trưa, nhiều khi các cô phải lấy phần lương ít ỏi của mình mua thêm gạo bù vào các bữa ăn. Có hôm ngon miệng, học trò nhỏ bé không biết nên ăn hết luôn phần của cô giáo. Thấy như vậy các cô càng thương yêu hơn vì biết rằng ở gia đình các em thiếu đi những bữa ăn đủ dinh dưỡng.
Còn điểm lẻ Tà Rùng ở đối diện ngay khu rừng ma của người Vân Kiều. Cô giáo Hồ Thị Xuân kể, điểm trường xa nhà dân nên các cô phải nhờ công an, trưởng bản, phụ huynh luôn để chế độ điện thoại đổ chuông để đêm hôm có gì trở ngại ảnh hưởng đến sự an toàn các cô gọi điện kịp đến giúp đỡ. Điểm Tà Rùng có hai lớp học ghép 3,4 tuổ.i và 4 đến 5 tuổ.i. Trường nằm trên đồi cao nguy cơ sạt lở luôn chực chờ. Những ngày mưa lũ vừa qua tại Tà Rùng liên tiếp xảy ra sạt lở núi vùi lấp làm tám người dân thiệ.t mạn.g, trong đó có một học sinh mầm non của điểm lẻ Tà Rùng.
Cô Lê Thị Uyên Như, Phó trưởng phòng GD-ĐT huyện miền núi Hướng Hóa cho biết, toàn huyện có hơn 350 cô giáo mầm non cắm bản. Không thể kể hết nổi gian lao vất vả của giáo viên cắm bản. Để dạy chữ cho các em, các cô phải chấp nhận nhiều thiệt thòi, hy sinh về mình để luôn tiến lên phía trước.
Trên hết vẫn là lòng yêu thương con trẻ đã giúp các cô luôn yêu nghề dạy học, yêu học sinh dân bản còn chịu nhiều thiệt thòi mà quên nỗi nhọc nhằn hàng ngày với trách nhiệm không gì đong đếm được. Các cô biết các em mai này lớn lên sẽ trở thành những ngọn lửa thắp sáng tương lai cho bản làng. Ngoài giờ dạy học các cô cùng lúc phải đóng nhiều vai, còn là những cán bộ phụ nữ, cán bộ dân số thôn bản vận động người dân sinh đẻ có kế hoạch và biết tổ chức cuộc sống cũng như nội trợ gia đình một cách êm ấm.
Mấy mươi năm dạy học, gia tài các cô giáo để lại cho người dân tộc thiểu số giữa đại ngàn Trường Sơn là các thế hệ học sinh thân yêu, không ít em đã trở thành những giáo viên, cán bộ để tiếp tục dìu dắt bà con mình từng bước phát triển kinh tế, đẩy lùi đói nghèo, lạc hậu, góp phần xây dựng, bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc.
Cô giáo người Bố Y xách từng can nước, 'gieo chữ' nơi khó khăn nhất nước
Cứ sáng sớm hoặc sau buổi chiều tan học, cô Lồ Thị Lan cùng với các thầy cô và các em học sinh chuẩn bị can, đòn gánh để đi lấy nước về phục vụ sinh hoạt và học tập.
Đến với mảnh đất Dìn Chin, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, ai cũng biết nơi đây rất khó khăn, thiếu thốn đủ thứ, đặc biệt là nước. Nước với người dân ở nơi đây được quý như vàng.
Nước quý như vàng
Hoàn cảnh gia đình khó khăn, nhà có 4 chị em, được đi học là điều khó khăn với cô gái Lồ Thị Lan (dân tộc Bố Y). Trong nhà, mẹ của Lan là người lao động chính. Để được đi học, Lan và các anh, chị em phải tranh thủ phụ giúp mẹ việc nhà như chăn trâu, làm nương, làm rẫy, nấu cơm...
Thấu hiểu sự khó khăn vất vả của mẹ, cô gái Lồ Thị Lan luôn tâm niệm bản thân phải không ngừng cố gắng học tập, theo đuổi ước mơ để trở thành cô giáo của bản, làng.
Sự cố gắng của cô đã được đền đáp xứng đáng, tháng 6/2011 khi hoàn thành chương trình học sư phạm, Lan được nhận quyết định đến công tác tại trường Tiểu học Dìn Chin, xã Dìn Chin, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai.
Cô giáo Lồ Thi Lan trên bục giảng.
Đóng chân ở khu vực giáp ranh biên giới, nhiều năm các thầy cô và học sinh trường Tiểu học Dìn Chin, xã Dìn Chin, huyện Mường Khương, tỉnh Lao Cai luôn trong tình trạng thiếu nước sinh hoạt.
Hàng ngày, ngoài thời gian lên lớp các thầy, cô giáo và các em học sinh trong trường còn phải thay nhau đi xách từng xô nước trong khe núi cách trường gần 1km để lấy nước, nấu ăn và sinh hoạt.
Cứ sáng sớm hoặc sau buổi chiều tan học các thầy cô và các em học sinh chuẩn bị can, đòn gánh để đi lấy nước về phục vụ sinh hoạt. Gọi là lấy nước nhưng thực tế là đi hứng từng giọt nước.
Dường như mỗi can nước là một phép thử về sự kiên nhẫn của người đi lấy nước. " Để có nước sinh hoạt thì thầy, cô và trò phải mang can đi lấy nước về. Mùa mưa còn dễ lấy chứ đến mùa khô thì công việc lấy nước gặp nhiều khó khăn vất vả hơn nữa. Để lấy được nước, các thầy, cô phải đèo can đi hơn 10km để lấy nước. Đi lấy nước xa thì phải xếp hàng đợi, có khi xếp hàng tận 2 tiếng. Một can nước 20 lít có khi chỉ sử dụng được một lần, chính vì vậy nước ở đây được quý như "vàng" ", cô Lồ Thị Lan chia sẻ.
Cách nguồn nước này không xa vẫn có các khe nước khác, nhưng ngặt nỗi để lấy được nước từ đó mang về là phải đi qua nhiều đoạn đường đã lởm chởm, dốc cao, sứng người không mang nổi, có khi mang về đến nhà thì đã bị rơi vãi và đổ hết.
Vất vả xách từng xô nước nên các thầy cô và các em học sinh rất tiết kiệm khi sử dụng. Nước thừa sau khi rửa rau, vo gạo, rửa bát, đĩa lại được dùng để dội nhà vệ sinh, tưới rau...
Ở mảnh đất luôn thiếu nước nên cô Lan luôn mong ước trời đổ cơn mưa. Cơn mưa đối với các thầy cô và học sinh nơi đây quý như vàng. Trời mưa cô Lan và các thầy cô trong trường lại rủ nhau ra người hứng nước nưa để dùng, có khi mang quần áo ra để giặt giũ, rửa bát đũa...
Niềm vui với cô Lan là nhìn các học trò trưởng thành.
Niềm vui là sự trưởng thành của học sinh
Mặc dù sống trong điều kiện khó khăn nhưng bản thân cô Lan rất hạnh phúc vì có bạn bè, đồng nghiệp sống bao bọc nhau như anh em trong một gia đình, luôn hỗ trợ, giúp đỡ nhau mỗi khi gặp khó khăn.
Trường nơi cô Lan công tác 100% học sinh là người dân tộc thiểu số, các em còn hạn chế về ngôn ngữ, tiếng phổ thông nên gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp và quá trình truyền tải kiến thức. Nhưng không vì thế mà nản lòng bởi cô Lan cũng là người dân tộc nên rất hiểu những khó khăn vất vả của học trò.
" Các em bị thiệt thòi quá nhiều, mọi thứ phục vụ cho việc học đều thiếu thốn ", cô Lan trầm ngâm chia sẻ.
Chính vì mong muốn để các em không bị mù chữ, rồi tương lai lại phải gắn bó cả đời với nương rẫy mà cái đói, cái nghèo vẫn cứ bám riết lấy các em.
" Tôi thầm nghĩ mình phải chịu khó hy sinh một chút, chấp nhận những khó khăn, tìm tòi, khắc phục những khó khăn đó để dạy cho các em con chữ, giúp các em có kiến thức, hành trang để bước vào cuộc sống trong tương lai ", cô Lan nói.
Để làm được điều đó, trong quá trình giảng dạy cô Lan vừa làm bạn, vừa học tiếng của các em để cùng trò chuyện, hướng dẫn các em cách học, rèn luyện cho các em các kỹ năng sống, động viên khuyến khích các em đi học đều.
Cô Lan rất sợ các em vì khó khăn mà phải nghỉ học để theo cha, mẹ lên nương, lên rẫy. Đã không ít lần cô Lan và đồng nghiệp phải đi vào tận nơi để vận động, gọi học sinh đến trường.
"Mong sao các em không bỏ trường, bỏ lớp" , cô giáo 9X dân tộc Bố Y chia sẻ.
Mỗi lần như vậy bản thân cô Lan lại nghĩ rằng "ai cũng nhận phần dễ thì khó khăn để phần ai". Khi đứng trên bục giảng được nhìn thấy những khuôn mặt ngộ nghĩnh, ngơ ngác của các em trong Cô Lan lại trao dâng bao cảm xúc vừa thấy tội, thấy thương và càng cảm thấy yêu các em, yêu nghề hơn bao giờ hết. Những khó khăn vất vả của mình không là gì khi những điều mình làm có thể mang lại con chữ đến với bản làng cho các em.
Mình đã chọn cho mình nghề giáo, cô Lan chỉ mong được góp một phần sức lực nhỏ bé của mình trong việc reo những ước mơ, đặt những nấc thang đầu tiên cho một thế hệ mới.
Còn gì vui hơn nếu hạt giống gieo trồng năm nào, với biết bao tình cảm, nay lại đơm hoa kết trái. Dù là thầy, cô nào cũng vậy, sẽ thật hạnh phúc và cảm thấy ấm áp khi các em biết đọc, biết viết, biết tính toán, trở thành người có ích cho xã hội.
"Bao nhiêu đấy thôi cũng làm cho cô Lan và các thầy cô ấm lòng rồi" , cô Lan xúc động nói.
Với cô Lan, tuổ.i trẻ phải khát khao, phải hy vọng, luôn giữ trong mình nhiệt huyết của tuổ.i trẻ, hun đúc khát khao làm giàu cho bản thân và góp phần là giàu cho chính quê hương, đất nước.
"9 năm là khoảng thời gian không ít cũng không nhiều trong sự nghiệp trồng người nhưng đã đem lại cho tôi biết bao kỷ niệm" , nữ giáo viên trẻ hạnh phúc chia sẻ.
Tâm sự về cô Lan, thầy Trần Văn Hùng, Phó Hiệu trưởng trường Tiểu học và THCS Dìn Chin chia sẻ : "Cô Lồ Thị Lan là một cô giáo trẻ, nhiệt huyết, giỏi chuyên môn, cô đã đạt được nhiều thành tích trong công tác và là một tổ trưởng giỏi cấp huyện. Trong quá trình công tác luôn luôn được học trò và đồng nghiệp yêu quý. Trong cuộc sống hàng ngày, cô Lan là một người giản dị, hòa đồng, gần gũi với bà con nhân dân và đồng nghiệp... ".
Xẻ dọc non cao... đi dạy học Ngày nhà giáo cận kề, tôi lại nghĩ về họ nhiều hơn. Họ là những cô giáo tiểu học vùng cao, trong tất cả những nặng nề của ngành giáo dục, có lẽ họ là vất vả nhất. Không tổ, không đồng nghiệp, họ đơn thân, côi cút một mình nơi bìa rừng vách đá; mong mỏi làm nhịp cầu để đưa được...