Những chính sách giáo dục nổi bật nào có hiệu lực từ tháng 10
Giáo sư phải có ít nhất 3 bài báo khoa học trên tạp chí quốc tế; Giáo viên sẽ được đánh giá theo 5 tiêu chuẩn, 15 tiêu chí hay bỏ giới hạn tuổi với giám đốc trung tâm ngoại ngữ, tin học là những chính sách giáo dục nổi bật có hiệu lực từ ngày 10/10.
Giáo sư phải có ít nhất 3 bài báo khoa học trên tạp chí quốc tế
Từ ngày 15/10/2018, Quyết định 37/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ sẽ chính thức có hiệu lực.
Theo đó, tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư mới đặc biệt chú trọng việc ứng viên phải có công bố khoa học quốc tế.
Cụ thể, ứng viên giáo sư phải là tác giả chính đã công bố được ít nhất 3 bài báo khoa học hoặc bằng độc quyền sáng chế; giải pháp hữu ích; tác phẩm nghệ thuật, thành tích huấn luyện, thi đấu thể dục thể thao đạt giải thưởng quốc tế.
Trong đó, bài báo là công trình khoa học của tác giả đã được công bố trên tạp chí khoa học có mã số chuẩn quốc tế ISSN, thể hiện rõ ý tưởng khoa học, nội dung cần thiết của vấn đề nghiên cứu, tình hình nghiên cứu trong nước và quốc tế…
Trường hợp ứng viên không đủ công trình khoa học như quy định trên có thể thay thế bằng tối thiểu hai bài báo khoa học và một chương sách phục vụ đào tạo do nhà xuất bản uy tín thế giới xuất bản, hoặc hai bài báo quốc tế và một sách chuyển khảo do nhà xuất bản có uy tín xuất bản.
Với chức danh phó giáo sư, tiêu chuẩn về số lượng bài báo khoa học tối thiểu cần đạt ít hơn ứng viên giáo sư một bài. Trong quy định số điểm tối thiểu công trình khoa học quy đổi, ứng viên phó giáo sư thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên phải có ít nhất 6 điểm tính từ các bài báo khoa học, bằng độc quyền sáng chế…; ứng viên lĩnh vực khoa học xã hội có ít nhất 4 điểm.
Giáo viên sẽ được đánh giá theo 5 tiêu chuẩn, 15 tiêu chí
Bộ G&ĐT vừa ra thông tư ban hành quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông mới với 5 tiêu chuẩn, 15 tiêu chí có hiệu lực thi hành từ ngày 10/10/2018.
Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông áp dụng đối với giáo viên trường tiểu học, trường THCS, trường THPT, trường phổ thông có nhiều cấp học, trường chuyên, trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú và các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Video đang HOT
Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên làm căn cứ để giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông tự đánh giá phẩm chất, năng lực; xây dựng và thực hiện kế hoạch rèn luyện phẩm chất, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Cùng đó làm căn cứ để cơ sở giáo dục phổ thông đánh giá phẩm chất, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên; xây dựng và triển khai kế hoạch bồi dưỡng phát triển năng lực nghề nghiệp của giáo viên đáp ứng mục tiêu giáo dục của nhà trường, địa phương và của ngành Giáo dục.
Theo đó, chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông gồm 05 tiêu chuẩn, cụ thể: Phẩm chất nhà giáo; Phát triển chuyên môn, nghiệp vụ; Xây dựng môi trường giáo dục; Phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; Sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, giáo dục.
Tiêu chuẩn công nhận trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia
Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 17/2018/TT-BGDĐT về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường tiểu học. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 10/10/2018.
Theo đó, trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia khi đáp ứng một số điều kiện như:
- Có hòm thư góp ý, đường dây nóng và các hình thức khác để tiếp nhận, xử lý các thông tin phản ánh;
- Không có hiện tượng kỳ thị, hành vi bạo lực và vi phạm pháp luật về bình đẳng giới;
- 100% giáo viên đạt chuẩn trình độ đào tạo và ít nhất 95% giáo viên chuẩn nghề nghiệp giáo viên ở mức đạt trở lên;
- Đủ mỗi lớp một phòng học riêng, bàn ghế học sinh đúng tiêu chuẩn và đủ chỗ ngồi cho học sinh;
- Tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình lớp học đạt ít nhất 70%; tỷ lệ học sinh 11 tuổi hoàn thành chương trình tiểu học đạt ít nhất 65%.
Bỏ giới hạn tuổi với giám đốc trung tâm ngoại ngữ, tin học
Ngày 24/8, Bộ GD&ĐTđã ban hành Thông tư 21/2018/TT-BGDĐT về Quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm ngoại ngữ, tin học.
Điểm nổi bật của Thông tư này là bỏ quy định giám đốc trung tâm ngoại ngữ, tin học phải không quá 65 tuổi. Theo đó, giám đốc trung tâm ngoại ngữ, tin học cần đáp ứng các tiêu chuẩn như: Có thân nhân tốt; Có năng lực quản lý; Tốt nghiệp đại học ngoại ngữ hoặc tốt nghiệp đại học và có chứng chỉ ngoại ngữ tối thiểu bậc 3 đối với giám đốc trung tâm ngoại ngữ;
Tốt nghiệp đại học tin học hoặc tốt nghiệp đại học và có chứng chỉ ứng dụng công nghệ thông tin cơ bản đối với giám đốc trung tâm tin học; Có kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo.
Cũng theo Thông tư này, Giám đốc trung tâm là người trực tiếp quản lý, điều hành tổ chức, bộ máy và chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước cơ quan quản lý cấp trên về mọi hoạt động của trung tâm. Nhiệm kỳ của giám đốc trung tâm ngoại ngữ, tin học là 5 năm.
Ngoài ra, Thông tư cũng quy định trách nhiệm thực hiện đối với các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng sư phạm thành lập Trung tâm; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đầu tư thành lập Trung tâm; và Trách nhiệm của Trung tâm trong việc thực hiện Quy chế này.
Thông tư 21/2018/TT-BGDĐT có hiệu lực từ ngày 10/10/2018, thay thế Thông tư 03/2011/TT-BGDĐT ngày 28/01/2011.
Theo Tiền phong
GS Nguyễn Văn Tuấn: Số bài báo khoa học không phản ánh chất lượng giáo sư
Không đại học nào ở các nước tiên tiến đưa ra những con số về bài báo khoa học để bổ nhiệm chức vụ giáo sư như Việt Nam.
Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, Đại học New South Wales (Australia) chia sẻ về quy định công nhận chức danh giáo sư và phó giáo sư do Bộ Giáo dục và Đào tạo mới ban hành.
Theo quyết định số 37/2018 của Thủ tướng quy định tiêu chuẩn, thủ tục xét công nhận đạt tiêu chuẩn và bổ nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư, có hiệu lực từ ngày 15/10, ứng viên giáo sư phải là tác giả chính của ít nhất 3 bài báo khoa học, phó giáo sư 2 bài báo khoa học trên các tập san có bình duyệt. Từ ngày 1/1/2020, ứng viên giáo sư cần là tác giả chính của ít nhất 5 bài báo khoa học đã công bố, ứng viên phó giáo sư là 3 bài.
Có thể xem quy định mới đã tiến bộ hơn, nhưng vẫn chưa đủ và chưa hợp lý, vì chưa xem trọng phẩm chất khoa học.
GS Nguyễn Văn Tuấn.
Điểm tiến bộ là yêu cầu công bố khoa học trên các tập san có bình duyệt, tuy nhiên chỉ tiến bộ khi so với trước đây, chứ chưa phải so sánh với các đại học thuộc các nước tiên tiến trong vùng và trên thế giới.
Theo Socrates, một trong những vai trò của giáo sư là học giả, hiểu theo nghĩa "scholar" trong tiếng Anh. Chính cái "học giả tính" này phân biệt giữa giáo sư đại học và thầy cô giáo trung học (cho dù cả hai nhóm đều hành nghề dạy học). Học giả hiểu theo nghĩa thông thường là người có kiến thức uyên thâm và sản sinh ra tri thức mới. Nghiên cứu khoa học là một hoạt động sản sinh ra tri thức mới và giúp nhà khoa học có kiến thức chuyên sâu. Do đó, công bố khoa học trên các tập san có bình duyệt phải là điều kiện cần cho quy trình bổ nhiệm chức vụ giáo sư.
Nhưng công bố khoa học quốc tế vẫn chưa phải là điều kiện đủ. Trên thế giới có hàng trăm ngàn tập san khoa học (journals) - không nói đến tạp chí (magazine), nhưng trong số này chỉ có 11.000 đến 25.000 được công nhận, tuỳ theo danh mục. Ngay cả trong những tập san được công nhận, phẩm chất khoa học và uy tín cũng rất khác nhau. Chẳng hạn tập san Medical Journal of Australia không thể xem ngang hàng với New England Journal of Medicine. Ngay cả trong một chuyên ngành cũng có nhiều tập san và uy tín cũng rất khác nhau. Do đó, đánh đồng "công bố quốc tế" giữa các tập san có thể dẫn đến đánh giá sai.
Những quy định cứng về con số bài báo (như 3 cho cấp giáo sư và 2 cho cấp phó giáo sư) có phần phiến diện, vì không phản ánh phẩm chất. Như đã nói, một công trình trên tập san như New England Journal of Medicine, Nature, Nature Genetics, Science, Cell có giá trị nhiều lần so với nhiều bài trên tập san có uy tín thấp, bởi vì phẩm chất khoa học của các công trình trên những tập san lừng danh đó cao hơn nhiều so với tập san "làng nhàng". Ngay cả trong cùng một chuyên ngành, người ta chỉ cần nhìn vào tên tập san là đã có ý tưởng về đẳng cấp và phẩm chất khoa học ra sao. Do đó, quy định cứng về con số bài báo sẽ dẫn đến tình trạng chạy số mà xao lãng phần phẩm chất nghiên cứu khoa học. Trong nhiều trường hợp, phẩm quan trọng hơn lượng.
Một trong những vấn nạn khoa học hiện nay là hiện tượng "tập san dỏm" hay "predatory journals". Đây là những tập san không có tính chất học thuật mà chỉ là các cơ sở làm tiền. Các trạm xuất bản này càng ngày càng biến hóa nên rất khó phân biệt thật và giả. Nhiều trường hợp chỉ có người trong chuyên ngành và có kinh nghiệm nghiên cứu khoa học mới phân biệt tập san dỏm và tập san chính thống. Trên thế giới ngày nay có đến hơn 12.000 tập san dỏm và gần 1.000 trạm xuất bản dỏm. Đa số tập san dỏm có mã số ISSN, thậm chí có trong danh mục có tiếng như Scopus. Do đó, quy định "công bố trên tạp chí khoa học có mã số chuẩn quốc tế ISSN chưa đủ phân định để loại bỏ các tập san dỏm.
Có lẽ trên thế giới chỉ có Việt Nam và một số đại học ở Việt Nam đưa ra những con số về bài báo khoa học để bổ nhiệm chức vụ giáo sư. Ở các nước tiên tiến, không có một đại học nào đề ra quy định định lượng cụ thể như thế. Vấn đề không phải là công bố khoa học mà công trình khoa học có tác động hay không. Tác động trong chuyên ngành và tác động xã hội.
Trong thực tế, có rất nhiều bài báo khoa học không bao giờ được trích dẫn (tức không có tác động) và số được triển khai trong thực tế càng ít hơn. Do vậy, không thể nào chỉ nhắm đến con số bài báo mà còn phải xem xét đến tác động của nghiên cứu khoa học qua các chỉ số trắc lượng khoa học và đánh giá của chuyên gia trong chuyên ngành. Cái khiếm khuyết của định lượng hóa trong nghiên cứu khoa học là nó biến một ứng viên thành một con số. Nhưng con số thì không bao giờ phản ánh đầy đủ đóng góp của một nhà khoa học.
Cần phải nói thêm rằng, khái niệm "giáo sư" không chỉ là một nhà khoa học, mà còn là một lãnh đạo khoa học. Lãnh đạo thể hiện qua vai trò trong các hội đoàn quốc tế và quốc gia. Nói cách khác, giáo sư phải là một thành viên có đóng góp quan trọng cho nền "cộng hòa học thuật" (mượn khái niệm "cộng hòa văn chương"). Dĩ nhiên, công bố khoa học chỉ là một thành tố quan trọng, nhưng nó vẫn chưa đủ để tạo nên tư cách lãnh đạo của một giáo sư.
Tóm lại, những quy định mới về chức danh giáo sư và phó giáo sư tuy có tiến bộ so với trước đây, nhưng vẫn còn một khoảng cách quá xa so với các nước trong vùng và quốc gia tiên tiến. Những tiêu chuẩn định lượng hóa tưởng là khoa học, nhưng thật ra là phi khoa học, bởi vì không ai có thể đánh giá một nhà khoa học qua những con số. Con số bài báo khoa học không thể phân biệt được phẩm chất khoa học và tác động của các công trình nghiên cứu, mà có thể giúp mở cánh cửa cho sự xâm nhập của các tập san dỏm vào môi trường học thuật ở Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn Tuấn hiện là giáo sư của Đại học Công nghệ Sydney (UTS) và Đại học Notre Dame Australia, nhận được nhiều lời mời giảng và hợp tác nghiên cứu từ các trường, viện của Mỹ, châu Âu, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Hong Kong, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản. Ông có hơn 250 công trình khoa học công bố trên các tập san danh tiếng thế giới và là một trong những giáo sư y khoa được trích dẫn nhiều nhất thế giới.
GS Nguyễn Văn Tuấn
Theo Vnexpress
Cuối năm giáo viên lại chạy thi đua bở hơi tai "Cuộc chiến" chỉ tiêu trong các trường nói riêng trong ngành giáo dục nói chung sẽ chưa có hồi kết trừ khi một số Thông tư phổ cập, chuẩn quốc gia được bãi bỏ Giáo viên bở hơi tai với chạy thi đua (Ảnh minh họa: giaoducthoidai.vn). LTS: Giáo viên là người nắm rõ nhất lực học của học sinh thì lẽ ra...