Những bị can “đại gia” trong đại án bầu Kiên
Liên quan đến vụ án Nguyễn Đức Kiên, một loạt “đại gia” nguyên là lãnh đạo ngân hàng sừng sỏ, chuyên gia kinh tế kỳ cựu cũng sẽ phải đứng trước vành móng ngựa.
Trong phiên tòa xử Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm dự kiến bắt đầu vào ngày mai (16/4) tới, sẽ có 9 bị can tham gia hầu tòa.
Trong đó 6/9 bị can nguyên là lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) bao gồm: Trần Xuân Giá, Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Lý Xuân Hải, Phạm Trung Cang và Huỳnh Quang Tuấn bị truy tố với tội danh “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu nghiêm trọng”.
Trong giai đoạn từ tháng 5/2010 – 11/2011, các bị can này cùng với bầu Kiên đã họp bàn thống nhất chủ trương ủy thác cho nhân viên ACB gửi tiền vào 26 ngân hàng, thu lãi trên 4.000 tỷ đồng.
Việc làm này là trái quy định theo Điều 106 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 (có hiệu lực từ 1/1/2011).
Cựu Bộ trưởng Trần Xuân Giá
Đây là trường hợp khiến nhiều người tiếc nuối, ngỡ ngàng nhất. Bởi không ai nghĩ một người từng giữ chức Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư, có nhiều đóng góp trong việc xây dựng Luật Doanh nghiệp, từng tham gia giúp việc cho Thủ tướng… mà cuối đời lại phải vướng vào vòng lao lý.
Ông Trần Xuân Giá sinh năm 1939, tại Thừa Thiên – Huế. Năm 1966, sau khi tốt nghiệp ĐH Kinh tế ở Liên Xô, ông làm giảng viên tại ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội.
Năm 1977, sau khi bảo vệ luận án Tiến sĩ kinh tế ở Liên Xô, ông được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm khoa Vật giá, Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội.
Năm 1989, ông là Phó chủ nhiệm Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng (nay là Văn phòng Chính phủ). Những năm tiếp theo, ông Giá đảm nhiệm chức vụ Phó chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước và Thứ trưởng Bộ KH-ĐT.
Năm 1996, ông được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ KH-ĐT. Trong giai đoạn này, dấu ấn lớn nhất của ông là góp phần xây dựng và triển khai Luật Doanh nghiệp năm 1999.
Năm 2003, sau khi rời Bộ Kế hoạch – Đầu tư, ông sang làm Trưởng ban Nghiên cứu của Thủ tướng, giúp việc cho Thủ tướng Phan Văn Khải.
Từ cuối năm 2006, sau khi nghỉ hưu, ông Giá quyết định về làm việc cho ACB với vai trò cố vấn Hội đồng quản trị (HĐQT).
Hơn 1 năm sau đó, vào tháng 3/2008, sau đại hội cổ đông, ông Trần Xuân Giá được bầu làm Chủ tịch HĐQT ACB nhiệm kỳ 2008- 2012 dù không có cổ phần lớn. Ông tham gia với tư cách thành viên HĐQT độc lập.
Ngày 19/9/2012, ông Trần Xuân Giá từ nhiệm chức vụ Chủ tịch ACB vì lý do sức khỏe.
Ngày 27/9/2012, ông Trần Xuân Giá bị khởi tố về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng.
Lý Xuân Hải
Ông Lý Xuân Hải sinh năm 1965 tại Hà Nội, trước khi bị bắt giữ cư trú tại TP.HCM.
Với trình độ Thạc sĩ Kinh tế Đại học Paris Dauphine (Pháp) và Tiến sĩ Toán-Lý – Đại học Tổng hợp Quốc gia Belarus (Belarus), ông Hải gia nhập ACB năm 1996 với cương vị Phó giám đốc chi nhánh Hải Phòng sau đó là Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) trong 3 năm từ 2002 – 2005.
Trong vòng 1 năm từ 2004 – 2005, ông đảm nhiệm vai trò Phó tổng giám đốc kiêm Giám đốc Tài chính sau đó chuyển lên làm Tổng giám đốc ACB vào tháng 6/2005 và trúng cử thành viên Hội đồng quản trị ACB từ 2008 đến nay.
Video đang HOT
Ông Hải từng 2 lần được “The Asian Banker” bình chọn là “Lãnh đạo ngân hàng xuất sắc nhất Việt Nam” năm 2007 và 2010 và nổi tiếng với triết lý sống: “Để chiến thắng sự sợ hãi phải biết tham lam một cách hợp lý”.
Trong giới tài chính, ông Hải được nhiều người đánh giá cao về độ nhạy bén, quyết đoán và là một diễn giả giỏi.
18h30 ngày 23/8/2012, ông Lý Xuân Hải bị Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an tống đạt quyết định khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam.
Trước đó ông Hải đã được ACB chấp thuận đơn từ nhiệm với lý do cá nhân, do phải làm việc với cơ quan điêu tra sau khi Nguyễn Đức Kiên bị bắt.
Tại Cơ quan CSĐT, các bị can Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang và Phạm Trung Cang đều khai rằng: Lý Xuân Hải là người đề xuất phương án ủy thác cho các nhân viên Ngân hàng ACB mang tiền của ngân hàng này đi gửi vào các ngân hàng khác. Phương án này được Nguyễn Đức Kiên đồng ý và chỉ đạo các thành viên Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB ký biên bản ngày 22/3/2010 thông qua chủ trương.
Lê Vũ Kỳ
Ông Lê Vũ Kỳ sinh năm 1956 tại Hà Nội, là Tiến sỹ Toán-Lý của Đại học Tổng hợp Matxcova – Nga. Trước khi gia nhập ACB, ông Kỳ từng giữ nhiều vai trò quan trọng trong các cơ quan nhà nước.
Từ 1984 -1988, ông Kỳ là cán bộ nhà máy Z181 (Bộ Quốc phòng), sau đó là Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia.
Suốt 9 năm sau đó, ông nắm giữ nhiều vị trí quan trọng tại nhiều doanh nghiệp lớn trong nước…
Trong vòng 11 năm, từ 1997 – 2008, ông Kỳ giữ chức Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng ACB phụ trách mảng công nghệ thông tin.
Ông Lê Vũ Kỳ chính là một trong những gương mặt làm nên mô hình quản trị độc lập tại ACB và là người tạo nền móng cho hệ thống ngân hàng lõi (core banking) của nhà băng này.
Từ năm 2008, ông Kỳ là Phó chủ tịch HĐQT ACB.
Sau khi bầu Kiên bị bắt giữ, ngày 19/9, ông Lê Vũ Kỳ cũng đã có đơn gửi ban lãnh đạo ACB xin từ nhiệm vị trí Phó chủ tịch HĐQT với “lý do cá nhân”.
Ngày 27/9/2012, ông Lê Vũ Kỳ bị khởi tố.
Trịnh Kim Quang
Ông Trịnh Kim Quang là một trong những nhân vật gắn bó với ACB từ những ngày đầu tiên, ông Quang đã đồng hành cùng nhà băng này gần 20 năm.
Ông Trịnh Kim Quang sinh năm 1954 tại Sóc Trăng, cư trú tại TP.HCM, là cử nhân trường Đại học Kinh tế TP.HCM.
Sau khi tốt nghiệp vào năm 1978, ông Trịnh Kim Quang đã được nhà trường giữ lại làm giảng viên trong vòng 10 năm (1978 – 1988).
Từ 1989 – 1991, ông Quang chuyển sang công tác tại Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn SJC, sau đó đảm nhiệm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Việt Thương (1991-1993).
Ông Quang gia nhập đội ngũ lãnh đạo ACB từ năm 1993 và đảm nhiệm chức Phó Tổng Giám đốc cho tới năm 1998.
Giai đoạn từ năm 1998-2007, ông là Tổng Giám đốc và Chủ tịch HĐQT Công ty chứng khoán ACB (ACBS).
Cũng từ 1998 đến ngày 18/9/2012, ông Cang là Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB, nằm trong danh sách thành viên Hội đồng sáng lập ngân hàng này đồng thời là Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Tín dụng, Thành viên Ủy ban nhân sự và Thành viên Hội đồng đầu tư.
Ngày 19/9/2012, ông Trịnh Kim Quang cũng có đơn xin từ nhiệm các chức vụ trong Hội đồng quản trị của ACB với lý do cá nhân. Đến ngày 24/9, ông Trịnh Kim Quang cũng thôi giữ chức vụ thành viên Hội đồng thành viên Công ty Chứng khoán ACB.
Ngày 27/9/2012, ông Trịnh Kim Quang bị cơ quan cảnh sát điều tra ra quyết định khởi tố bị can.
Trong số các”sếp” của Ngân hàng ACB bị cơ quan công an khởi tố, ông Trịnh Kim Quang được xem là người “kín tiếng” và ít xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng nhất.
Phạm Trung Cang
Ông Phạm Trung Cang sinh năm 1954 tại Long An, cư trú tại TP.HCM, là cử nhân Kinh tế thương nghiệp, trường ĐH Kinh tế Quốc dân.
Từ 1978 – 1992, ông Cang là Giám đốc Công ty TNHH Nhựa Đại Hưng. 2 năm sau đó, ông trở thành Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Á Châu rồi làm Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Á Châu trong giai đoạn từ 1994- 1998.
Từ năm 1999 -2001, ông Cang đảm nhiệm chức Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Ngân hàng Á Châu ACB, sau đó làm Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Á Châu từ năm 2002.
Tính đến giữa năm 2013, tổng giá trị cổ phiếu ông Cang đang nắm giữ khoảng 86 tỷ đồng.
Trong đại án bầu Kiên, ông Cang là “đại gia” suýt thoát tội do được VKS đình chỉ án vì đã có đơn xin từ nhiệm chức danh thành viên HĐQT Ngân hàng ACB vào ngày 31/12/2011.
Ngay khi nhận quyết định đình chỉ vụ án của VKSND Tối cao, Phạm Trung Cang đã lập tức bay sang Mỹ.
Tuy nhiên ngày 10/1/2014, VKSND Tối cao đã ra quyết định hủy bỏ quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can Phạm Trung Cang đồng thời ra quyết định phục hồi điều tra đối với bị can Phạm Trung Cang. Sau đó, bị can Phạm Trung Cang từ Mỹ về Việt Nam theo lệnh triệu tập của cơ quan điều tra (Bộ Công an).
Cáo trạng lần 2 của VKSND Tối cao nêu rõ, Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, với tư cách là Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB, có nhiều năm làm công tác quản trị, điều hành hoạt động kinh doanh của Ngân hàng ACB, nhưng đã tham gia vào việc thống nhất đề ra chủ trương ủy thác cho nhân viên gửi tiền vào các tổ chức tín dụng và chủ trương mua cổ phiếu trên thị trường chứng khoán trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB số tiền hơn 1.000 tỷ đồng.
Theo Đ.Tâm (tổng hợp)
Vietnamnet
"Bầu" Kiên "Đạo diễn" cho tấn bi kịch ACB
Các lãnh đạo của ACB đang dính vào một vụ bê bối không chỉ đẩy họ vào vòng lao lý, mà danh tiếng cũng tiêu tan. Công chúng có lẽ sẽ đặt ra câu hỏi về "bóng ma" nào đã dẫn lối cho một loạt những người hiểu luật hơn ai hết lại vượt qua ranh giới của pháp luật?
Câu trả lời có lẽ sẽ phần nào được giải đáp khi nhìn lại những "dấu ấn" của Bầu Kiên trong vụ án này.
Góp phần làm "méo mó" thị trường tiền tệ, chứng khoán
Có lẽ cái gọi là "hiện tượng bầu Kiên" sẽ còn làm tốn thêm rất nhiều giấy mực của dư luận, bởi chỉ một con người mà có thể thao túng không chỉ riêng Ngân hàng ACB mà còn nhiều ngân hàng, công ty khác. Trong một thời gian dài, "bầu" Kiên đã góp phần "tích cực" làm "méo mó" thị trường tiền tệ, chứng khoán của Việt Nam bằng sức mạnh của đồng tiền không phải của mình. Và tại ACB, "bầu" Kiên bằng những chỉ đạo "bạo miệng" của mình, nay đã đưa cả dàn lãnh đạo ACB ngồi trên chảo lửa.
Thường trực HĐQT là cơ quan lãnh đạo cao nhất của ACB, nhưng "bộ não" ấy đã bị chi phối bởi nhóm được xem là "cổ đông lớn", cổ đông có "quyền thật". "Bộ não" ấy không chỉ lắng nghe các ý kiến chỉ đạo của Kiên, mà ngay cả khi đã "quyết" thì vẫn cần đến cái "gật đầu" của "bầu" Kiên để có thể biến chủ trương thành hành động. Nếu chỉ dừng lại ở những quyết sách kinh doanh thuần túy bị tầm ảnh hưởng của Kiên chi phối còn là một lẽ, khi đó hiệu quả của nó có thể phụ thuộc vào "kinh nghiệm hay", "sáng kiến tốt" của "bầu" Kiên; nhưng nguy hiểm là ở chỗ: Quyết sách ấy có đúng quy định của pháp luật hay không?
Tại Cơ quan điều tra, đồng loạt các vị có trách nhiệm cao nhất tại ACB đều khai rằng, tại ACB, hầu như mọi ý kiến của bầu Kiên đều trở thành nghị quyết của thường trực HĐQT hoặc thiếu ý kiến ông Kiên thì Nghị quyết cũng không thể triển khai, dù ông Kiên chẳng có "chân nào" trong thường trực HĐQT.
Quyền lực của "bầu" Kiên tại ACB gần như tuyệt đối.
Lời khai ông Trần Mộng Hùng giống như lời tự sự chua chát: "Anh Kiên khi đã đưa ra quan điểm chỉ đạo thì phải thực hiện đến cùng, không thực hiện không được. Bản thân tôi cũng là cổ đông lớn, là người sáng lập ra ACB mà anh Kiên còn nói là anh làm việc gì cũng sợ rủi ro thì nghỉ đi để người khác làm ...".
Tại cuộc họp của Thường trực Hội đồng Quản trị Ngân hàng ACB ngày 22/03/2010, trước tình hình số tiền huy động nhiều nhưng cho vay lại hạn chế, dẫn đến việc ứ thừa vốn, sức ép trả lãi tăng... dù ông Trần Mộng Hùng, khi ấy là Chủ tịch Hội đồng sáng lập ACB, đã đề nghị giảm bớt lãi suất huy động để giảm số tiền dân gửi, nhưng chỉ một câu gọn lỏn của bầu Kiên "Làm gì thì làm, nhưng không được giảm tổng tài sản của ACB" thì mọi đề xuất đều chìm vào im lặng. Nhanh chóng, TGĐ Lý Xuân Hải đưa ra phương án "biến tướng của việc ngân hàng gửi tiền vào ngân hàng" là: thực hiện ủy thác cho nhân viên mang tiền đi gửi các tổ chức tín dụng khác để lấy tiền lãi cao hơn lãi suất NHNN quy định.
Mặc dù ông Hùng có bày tỏ nghi ngại về tính pháp lý và rủi ro trong vận hành, nhưng ông Kiên đồng ý với đề xuất của ông Hải. Với các mục đích không làm giảm tổng tài sản, giải quyết nguồn vốn huy động thừa, thu lãi cao hơn cho vay liên ngân hàng, mặc dù biết rõ sự "lách luật" đầy rủi ro nhưng thường trực HĐQT đã đồng tình thông qua Nghị quyết.
Cụ thể: Căn cứ tình hình lãi suất thị trường và nhằm sử dụng có hiệu quả nguồn vốn chưa đầu tư của ACB, các thành viên thảo luận về các vấn đề liên quan đến việc ACB tổ chức thực hiện việc gửi tiền tại các tổ chức tín dụng, đồng ý chủ trương đối với các vấn đề sau: Đồng ý việc ACB ủy thác cho các cá nhân để gửi tiền VND và USD tại các tổ chức tín dụng; Giao TGĐ kiểm soát hạn mức gửi tiền. Số dư tiền gửi tối đa tại các tổ chức tín dụng nằm trong hạn mức giao dịch gửi tiền liên ngân hàng được HĐTD phê duyệt từng thời kỳ; Ủy quyền Kế toán trưởng tổ chức thực hiện, ký Hợp đồng uỷ thác.
Có lẽ chẳng cần phải "nói trắng" ra ở đây động cơ, mục đích và cái lợi của việc "không làm giảm tổng tài sản" là gì nhưng ai ai cũng có thể hiểu được rằng, trước hết là để duy trì, níu kéo cái lợi cho "nhóm cổ đông bự" bầu Kiên.
Thực hiện chủ trương này, Kế toán trưởng Nguyễn Văn Hoà đã được nguyên TGĐ Lý Xuân Hải chỉ đạo và uỷ quyền để triển khai thực hiện việc uỷ thác gửi tiền vào các TCTD. Từ tháng 03/2010 đến tháng 9/2011, ACB đã thực hiện ủy thác gửi tiền tại 29 TCTD với số tiền gửi trên 37.000 tỷ và 71 triệu USD, hưởng lãi gần 1.600 tỷ đồng và 1,3 triệu USD (trong đó phần thu nhập bất chính từ phần lãi vượt trần là 247 tỷ) đến nay đã thu hồi hết chỉ còn khoản tiền bị Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt là 718,908 tỷ đồng.
Đây là hành vi sai quy định tại Điều 106 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010, làm sai lệch thông tin liên quan đến báo cáo tổng huy động từ dân cư của toàn hệ thống ngân hàng, từ đó làm ảnh hưởng đến việc ra các chủ trương điều hành thị trường tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước và thực hiện chính sách tiền tệ của Chính phủ. Hệ quả của những vi phạm đó còn góp phần làm cho mặt bằng lãi suất bị bóp méo, doanh nghiệp và nền kinh tế chịu mức lãi suất quá cao dẫn đến việc kinh doanh không hiệu quả.
Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây, là dù biết hay không biết sự sai trái của hành vi ủy thác này, thì không một thành viên nào trong Ban Lãnh đạo đủ "dũng cảm" để bảo vệ ý kiến, chứ chưa nói đến chống lại.
Chính sự giúp sức, cũng có thể là sự vô trách nhiệm của một số người, trong đó có cả những người kinh nghiệm đầy mình về quản lý tài chính, hay những người năng lực quản lý tốt, được đào tạo bài bản đã tiếp sức và hiện thực hóa những mệnh lệnh của bầu Kiên.
Nhập nhằng quyền lực trong nội bộ ACB
Có lẽ bí kíp của bầu Kiên là đã biết dùng sức mạnh của đồng tiền và khả năng thao túng để khống chế và át vía toàn bộ Ban lãnh đạo ACB. Uy quyền tuyệt đối mà bầu Kiên có được khiến ông dám nói với HĐQT ACB rằng: "Hiện tôi không tham gia gì trong Hội đồng quản trị, tôi nói nhăng, nói cuội gì các anh nghe hay không thì tùy, nhưng tôi có quyền cách chức các anh", hoặc "Vai trò tư vấn của tôi, thành viên Hội đồng Sáng lập đã được quy định trong quy chế của Hội đồng Sáng lập, tôi nói muốn nghe thì nghe, không nghe thì thôi, nhưng với tư cách cổ đông lớn, tôi có quyền triệu tập đại hội cổ đông bất thường, cách chức các anh ra khỏi thành viên Hội đồng Quản trị".
Nhiều người có lẽ sẽ đặt câu hỏi vì những lẫn lộn trong vai trò của cái gọi là Hội đồng sáng lập và Hội đồng quản trị tại ACB. Bầu Kiên thực sự thể hiện bản lĩnh và "năng khiếu" trong việc lách luật và quản lý của Nhà nước.
Chuyện có thể bắt đầu từ năm 2008, nhanh chóng đánh hơi được việc pháp luật quy định vị trí Phó Chủ tịch HĐQT không được vay vốn ngược từ chính tổ chức tín dụng, ông Kiên đã nhanh chóng rút ra khỏi Hội đồng quản trị nhằm hợp pháp hóa việc xoay vòng dòng vốn từ chính nguồn ACB. Nhưng để duy trì quyền lãnh đạo của mình, ông Kiên đã nghĩ ra cái gọi là Hội đồng sáng lập. Kỹ càng hơn, trước khi từ nhiệm, ông Kiên đã yêu cầu chuẩn bị nghị quyết về việc thành lập và phê chuẩn quy chế làm việc của Hội đồng sáng lập.
Theo đó, Hội đồng được phép tham dự các cuộc họp của Thường trực HĐQT và Ban lãnh đạo, được cho ý kiến về mọi hoạt động kinh doanh trong toàn ngân hàng, được báo cáo và cung cấp đầy đủ tài liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh của ACB.
Hội đồng sáng lập là tổ chức không được pháp luật thừa nhận, nhưng tại ACB, Hội đồng này có quyền hạn và chức năng không thua gì HĐQT, và thực ra chỉ là một cái bể khác để Kiên vẫy vùng và thể hiện sự lấn lướt của mình. Dễ thấy sự ảnh hưởng ấy khi dù chỉ là Phó Chủ tịch Hội đồng sáng lập, nhưng Kiên lại có quyền chỉ đạo cả vị Chủ tịch, thậm chí cả Chủ tịch và các thành viên Thường trực Hội đồng quản trị khác.
Thế nhưng, đúng là trong mối quan hệ "nhân - quả", xuất phát những quan điểm chủ trương sai trái cả trong điều hành tổ chức thực hiện chủ trương ủy thác, cùng với những sai sót chết người của chính ACB trong quá trình triển khai, ACB đã bị Huỳnh Thị Huyền Như, trong cơn khát tiền bởi quyền lực tín dụng đen, lợi dụng để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt số tiền 718 tỷ đồng.
Dùng "tiền để nhử tiền", Huyền Như trích trả ngay hơn 10 tỷ đồng, được Như gọi là tiền lãi ngoài hợp đồng, để "hạ gục" lòng tham lãi suất của những người bất chấp rủi ro, sẵn sàng "lách luật".
"Kẻ cắp gặp bà già", đến giờ cả Kiên và Huyền Như đều lần lượt đứng trước vòng móng ngựa, thế mới có thể thấy, trong vòng xoáy của đồng tiền, thực sự đòi hỏi những người tỉnh táo, biết điểm dừng của luật pháp.
Theo Petrotimes
Lập hội đồng xét xử đặc biệt xử vụ án "bầu" Kiên Mặc dù trong vụ án Nguyễn Đức Kiên không có bị cáo nào bị truy tố vào tội danh có mức án cao nhất, nhưng do tính chất phức tạp, Hội đồng xét xử được thành lập gồm 5 người. Bị can Nguyễn Đức Kiên Ngày mai, 16/4, vụ án Nguyễn Đức Kiên và các đồng phạm sẽ được Tòa án Nhân dân...