Những ai bị đề nghị điều tra trong giai đoạn hai vụ án “chuyến bay giải cứu”?

Nguyễn Hưng14:19 18/07/2023

Sáng 18/7, phiên tòa xét xử vụ án “ chuyến bay giải cứu” tiếp tục phần tranh luận của các bị cáo và luật sư bào chữa với đại diện Viện kiểm sát thực hành quyền công tố.

Trong phần luận tội, đại diện Viện kiểm sát đã đề nghị điều tra trong giai đoạn hai vụ án này đối với Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên và một số người khác.

Trong bản luận tội các bị cáo, đại diện Viện kiểm sát nêu rõ, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, các cơ quan Nhà nước đã tổ chức hơn 1.000 chuyến bay đưa hơn 200 nghìn công dân từ 62 vùng lãnh thổ về nước là thể hiện chính sách đúng đắn và chủ trương nhân đạo của Đảng, Nhà nước.

Mục đích và ý nghĩa của các chuyến bay đưa công dân Việt Nam ở nước ngoài về nước rất tốt đẹp. Thế nhưng, chủ trương đó đã bị một số cán bộ biến chất làm cho hoen ố, mất uy tín với nhân dân và bạn bè quốc tế.

Điều đáng lên án là một số bị cáo trong nhóm nhận hối lộ đã biến nhu cầu về sự an toàn của người dân thành cơ hội kiếm tiền cho bản thân. Theo đó, một số bị cáo trong nhóm nhận hối lộ đã nhũng nhiễu, gây khó khăn, buộc các doanh nghiệp phải chi phí “bôi trơn” để được cấp phép các chuyến bay đưa công dân về nước.

Bị cáo duy nhất trong số 54 bị cáo bị đại diện Viện kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử tuyên án tử hình về tội nhận hối lộ là Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên).

Bị cáo Phạm Trung Kiên (đứng).

Bị cáo Kiên được xác định đã 253 lần nhận hối lộ với tổng số tiền hơn 42,6 tỷ đồng. Trước và trong thời gian diễn ra phiên tòa, bị cáo Kiên đã nộp khắc phục số tiền 15 tỷ đồng.

Trong thời gian làm Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế, từ tháng 12/2019 đến tháng 2/2022, bị cáo Kiên có nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ, trình duyệt, ký văn bản trả lời đến việc cho ý kiến xét duyệt các chuyến bay theo đề nghị của Bộ Ngoại giao cùng các cơ quan, tổ chức, cá nhân và trình Thứ trưởng Bộ Y tế xét duyệt. Sau đó, hồ sơ sẽ được trả về Văn phòng Bộ Y tế và các đơn vị liên quan…

Cũng trong bản luận tội, đại diện Viện kiểm sát đã đề nghị Hội đồng xét xử kiến nghị cơ quan điều tra mở rộng điều tra giai đoạn hai của vụ án này.

Bị cáo Hoàng Văn Hưng (đứng).

Theo quan điểm của đại diện Viện kiểm sát, từ hành vi phạm tội của bị cáo Kiên thấy rằng, cần phải kiến nghị để điều tra làm rõ hành vi và trách nhiệm của Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, là người ký công văn chấp thuận gửi Bộ Ngoại giao duyệt cấp phép cho các chuyến bay để xử lý trong giai đoạn hai của vụ án.

Video đang HOT

Một trường hợp khác cũng bị đại diện Viện kiểm sát đề nghị điều tra trong giai đoạn hai của vụ án này là bà Ngô Thị Lan Phương (chị bị cáo Ngô Quang Tuấn, cựu chuyên viên Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Giao thông Vận tải).

Bị cáo Tuấn đã có hành vi nhận hối lộ số tiền hơn 1,8 tỷ đồng, bị đại diện Viện kiểm sát đề nghị mức án từ 5 đến 6 năm tù.

Cáo trạng xác định, quá trình đề xuất giải quyết cấp phép các chuyến bay combo, bị cáo Nguyễn Thị Tường Vy (Giám đốc Công ty TNHH một thành viên ATA Việt Nam) đã liên hệ, đặt vấn đề và được bị cáo Tuấn đồng ý giúp giải quyết cấp phép các chuyến bay. Sau đó, bị cáo Vy đã 5 lần chuyển tiền cho bị cáo Tuấn tổng cộng 1,3 tỷ đồng vào tài khoản của bà Ngô Thị Lan Phương.

Trong số tiền 1,3 tỷ đồng, có 700 triệu đồng của bị cáo Trần Thị Mai Xa (Giám đốc Công ty MasterLife) và 600 triệu đồng của bị cáo Nguyễn Tiến Mạnh (Phó Giám đốc Công ty cổ phần thương mại Du lịch Lữ Hành Việt) chuyển cho bị cáo Vy để đưa hối lộ cho bị cáo Tuấn.

Để che giấu hành vi nhận hối lộ, ngày 18/1/2022, bị cáo Tuấn yêu cầu chị gái là bà Ngô Thị Lan Phương chuyển khoản lại 1,1 tỷ đồng cho bị cáo Vy. Ngày 19/1/2022, bị cáo Tuấn yêu cầu bị cáo Vy rút 1,1 tỷ đồng đưa lại cho mình tại quán cafe gần trụ sở Bộ Giao thông Vận tải.

Tại phiên tòa, bà Ngô Thị Lan Phương giao nộp cho Hội đồng xét xử một tập chứng cứ là tài liệu tin nhắn và cho rằng, đây là tin nhắn trao đổi giữa bà và bị cáo Vy thể hiện giao dịch dân sự là vay mượn và góp vốn mua đất.

Đại diện Viên kiểm sát nhận thấy, hành vi của bà Ngô Thị Lan Phương có dấu hiệu của tội che giấu tội phạm nên đề nghị Hội đồng xét xử kiến nghị cơ quan điều tra điều tra làm rõ trong giai đoạn hai của vụ án.

Một bị cáo khác trong vụ án này là Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng 5, Cơ quan An ninh điều tra) bị đại diện Viện kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt từ 19 – 20 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với số tiền 800.000 USD.

Ngoài hành vi lừa đảo, quá trình điều tra, bị cáo Hoàng Văn Hưng thừa nhận, đã tiết lộ thông tin là điều tra viên chính vụ án “ chuyến bay giải cứu” nên đại diện Viện kiểm sát nhận thấy, hành vi này của bị cáo Hưng có dấu hiệu của tội xâm phạm hoạt động tư pháp, qua đó kiến nghị điều tra và xử lý trong giai đoạn hai của vụ án.

Quá trình luận tội các bị cáo, đại diện Viện kiểm sát nêu quan điểm, một số bị cáo khác có dấu hiệu của tội rửa tiền nên đề nghị tiếp tục điều tra làm rõ trong giai đoạn hai của vụ án

Nộp lại tiền nhận hối lộ có thoát án tử hình?

Nhiều bị can là cựu quan chức trong vụ 'chuyến bay giải cứu' đã nộp lại ít nhất 3/4 số tiền bị cáo buộc nhận hối lộ.

Đây được xem là tình tiết giảm nhẹ khi tòa đưa vụ án ra xét xử.

Trong số 54 bị can vụ "chuyến bay giải cứu", 21 người là cựu lãnh đạo, cán bộ thuộc nhiều bộ, ngành được xác định nhận tiền hơn 500 lần, với tổng cộng gần 165 tỉ đồng, từ các doanh nghiệp khi thực hiện phê duyệt chuyến bay và chấp thuận chủ trương cách ly phòng dịch Covid-19. Họ cùng bị cáo buộc phạm tội nhận hối lộ, trong đó 18 người bị truy tố theo điểm a, khoản 4, điều 354 bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017), khung hình phạt cao nhất đến tử hình.

Hành khách của một chuyến bay giải cứu trong giai đoạn cao điểm của dịch Covid-19. Ảnh Đậu Tiến Đạt

Đồng loạt khắc phục tiền "bôi trơn"

Hành vi phạm tội của nhóm bị can nhận hối lộ trong vụ án gây phẫn nộ dư luận, bởi xảy ra thời gian dài, thủ đoạn ngang nhiên, bất chấp bối cảnh đại dịch Covid-19 cướp đi sinh mạng của nhiều người. Họ bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là "phạm tội 2 lần trở lên" và "lợi dụng hoàn cảnh dịch bệnh để phạm tội".

Tuy nhiên, Viện KSND tối cao cũng ghi nhận một số tình tiết giảm nhẹ đáng chú ý đối với các cựu quan chức. Trong số này, bị can Nguyễn Quang Linh, cựu trợ lý Phó thủ tướng, 5 lần nhận hối lộ với tổng số tiền 4,26 tỉ đồng. Đến nay, bị can này cùng gia đình đã nộp 4,47 tỉ đồng để khắc phục hậu quả. Bị can Linh còn được ghi nhận thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác với các cơ quan có trách nhiệm trong việc giải quyết vụ án.

Tương tự, bị can Trần Văn Tân, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, và Chử Xuân Dũng, cựu Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội, cùng gia đình lần lượt nộp 4 tỉ đồng (trên tổng số 5 tỉ đồng nhận hối lộ) và 1,75 tỉ đồng (trên tổng số 2,05 tỉ đồng nhận hối lộ). Bị can Vũ Hồng Nam, cựu Đại sứ VN tại Nhật Bản, cùng gia đình nộp 1,84 tỉ đồng (bằng số tiền nhận hối lộ). Cả 3 bị can này còn được ghi nhận đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác giải quyết vụ án, nhiều thành tích trong công tác, gia đình có công với cách mạng.

Việc có hàng loạt tình tiết giảm nhẹ như đã nêu sẽ tác động thế nào đến hình phạt đối với nhóm cựu quan chức nhận hối lộ, liệu có giúp những bị can này thoát án tử hình - khung hình phạt cao nhất của tội danh mà họ bị truy tố?

Tòa sẽ xem xét trên nhiều khía cạnh

Theo luật sư Hà Công Tâm (Đoàn luật sư TP.Hà Nội), điều 5 Nghị quyết 03/2020 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao quy định rất rõ các nguyên tắc xử lý đối với tội phạm tham nhũng, tội phạm khác về chức vụ. Trong đó, trường hợp người phạm tội tham ô tài sản hoặc nhận hối lộ chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn, thì không áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt mà người phạm tội bị truy tố, xét xử.

Như vậy, người phạm tội phải đồng thời có cả 2 điều kiện "cần" và "đủ" để không bị áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt bị truy tố.

Thứ nhất, "chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ", tức là người phạm tội đã tự mình hoặc tác động để gia đình, người thân hoặc không phản đối việc gia đình nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ sau khi phạm tội.

Thứ hai, "hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm", tức là người phạm tội chủ động cung cấp tài liệu, chứng cứ có ý nghĩa cho việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm liên quan đến tội phạm mà họ bị buộc tội; hoặc "lập công lớn", tức là người phạm tội giúp cơ quan tiến hành tố tụng phát hiện, truy bắt, điều tra, xử lý tội phạm không liên quan đến tội phạm mà họ bị buộc tội; có phát minh, sáng chế hoặc sáng kiến có giá trị lớn được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận...

Đối chiếu với vụ "chuyến bay giải cứu", các bị can Nguyễn Quang Linh, Trần Văn Tân, Chử Xuân Dũng... được ghi nhận đã nộp ít nhất 3/4 số tiền nhận hối lộ (cá biệt như bị can Linh nộp lại nhiều hơn số tiền nhận "bôi trơn") và tích cực hợp tác với các cơ quan có trách nhiệm trong việc giải quyết vụ án. Đây sẽ là căn cứ để tòa án xem xét, cân nhắc mức án khi xét xử.

Pháp luật khuyến khích người phạm tội trả lại tài sản đã chiếm đoạt

Ngoài các trường hợp đã nêu, một số cựu quan chức nộp số tiền khắc phục rất khiêm tốn so với số tiền mà họ bị cáo buộc nhận hối lộ. Ví dụ, bị can Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, cùng gia đình nộp 2 tỉ đồng (trên tổng số 21,5 tỉ đồng nhận hối lộ); bị can Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao), cùng gia đình nộp 900 triệu đồng (trên tổng số hơn 25 tỉ đồng nhận hối lộ); hoặc như bị can Phạm Trung Kiên, cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế, là người bị cáo buộc nhận hối lộ nhiều nhất với hơn 42,6 tỉ đồng nhưng cáo trạng không ghi nhận đã khắc phục tiền.

Dù vậy, nhóm này vẫn có một số tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, có thành tích xuất sắc trong công tác... Bị can Tô Anh Dũng còn tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong giải quyết vụ án, gia đình có công với cách mạng.

Luật sư Hà Công Tâm cho hay, không chỉ giai đoạn điều tra, truy tố, quy định không áp dụng mức cao nhất trong khung hình phạt vẫn có thể thực hiện ngay cả khi ở giai đoạn xét xử, nếu người phạm tội có đủ các điều kiện theo quy định. Nghĩa là, sau khi viện kiểm sát truy tố hoặc trong quá trình mở phiên tòa xét xử, trường hợp các bị can nộp thêm tiền khắc phục hậu quả, vẫn sẽ được xem xét cho hưởng chính sách hình sự nêu trên.

Khoản c, điều 40 bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017) quy định không thi hành án tử hình nếu người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

"Như vậy, kể cả khi đã bị kết án tử hình, nếu người phạm tội nộp đủ mức tiền khắc phục hậu quả, đồng thời tích cực hợp tác hoặc lập công lớn, thì họ vẫn có cơ hội được thoát mức án này", luật sư Tâm nói.

Thu hồi tối đa tài sản tham nhũng

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) đánh giá, quy định về việc không áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt mà người phạm tội bị truy tố, xét xử vừa thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước, vừa khuyến khích người phạm tội trả lại tài sản đã chiếm đoạt được bằng hình thức tham ô hoặc nhận hối lộ, từ đó hướng tới một trong những mục đích lớn nhất của công tác đấu tranh chống tham nhũng là thu hồi tài sản.

"Trong bối cảnh thu hồi tài sản tham nhũng còn khó khăn như hiện nay, đây là quy định rất cần thiết để tăng hiệu quả việc thu hồi tài sản, nhất là khi người phạm tội đã thực sự ăn năn và tự nguyện nộp lại phần lớn hoặc toàn bộ số tiền đã hưởng lợi bất chính", ông Hòa nói.

Thực tế thời gian qua, chính sách hình sự này đã được áp dụng trong khá nhiều vụ án, thể hiện qua việc người phạm tội dù tham ô hoặc nhận hối lộ với số tiền rất lớn nhưng không bị áp dụng hình phạt tử hình. Điển hình là cựu Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Bắc Son ở vụ án MobiFone - AVG (nhận hối lộ 66 tỉ đồng và gia đình ông Son đã thay bị cáo nộp lại toàn bộ số tiền chiếm hưởng 66 tỉ đồng).

Hay như tháng 11.2021, TAND TP.Hà Nội xét xử bị cáo Nguyễn Duy Linh, cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo (Bộ Công an). Bị cáo Linh nhận hối lộ 5 tỉ đồng từ Phan Văn Anh Vũ, cựu Chủ tịch HĐQT Bắc Nam 79; bị truy tố theo khoản 4, điều 354 bộ luật Hình sự, khung hình phạt cao nhất đến tử hình. Ban đầu, bị cáo Linh không thừa nhận việc cầm tiền, nhưng sau đó thay đổi lời khai theo hướng nhận tội và cùng gia đình nộp lại 5 tỉ đồng. Bị cáo Linh bị tuyên 14 năm tù.

Ông Tô Anh Dũng và Nguyễn Quang Linh bị truy tố đến khung tử hình Viện KSND tối cao ban hành cáo trạng truy tố 54 bị can vụ án "chuyến bay giải cứu", trong số này cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng và ông Nguyễn Quang Linh, cựu Trợ lý Phó thủ tướng, cùng bị áp khung hình phạt cao nhất đến tử hình. Ông Tô Anh Dũng và Nguyễn Quang Linh bị truy...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ dụ dỗ tu tập thành tiên: Công an khai quật nhiều vật phẩm chôn dưới đất01:02

Khởi tố kẻ 'bắt cá hai tay', đánh gục bạn gái ở quán cà phê khi bị phát hiện21:01

Vụ cầm dao vào sân bóng hành hung người: Mâu thuẫn từ yêu đương10:11

Cận cảnh hầm bí mật giấu vật phẩm dùng để dụ dỗ tu tập 'thành tiên' ở Đắk Lắk00:21

Xét xử vụ cháy chung cư làm 56 người chết, bị hại đòi bồi thường hơn 78 tỷ02:12

Nam thanh niên đập phá quán ăn ở TPHCM06:32

Phạt 35 triệu với tài xế xe khách đi ngược chiều cao tốc Nội Bài - Lào Cai00:48

"Thầy giết khách" trong tổ chức lừa đảo hàng trăm tỷ đồng khai gì?02:24

Vì sao Giám đốc Bệnh viện II Lâm Đồng bị khởi tố, bắt tạm giam?09:41

Đường dây lừa đảo hàng trăm tỷ đồng: Hé lộ chiếc bẫy "mật ngọt chết ruồi"02:24

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nhóm thanh niên xông vào quán nhậu chém người ở TPHCM

22:24:16 01/03/2025

Bốn người đang ngồi trong quán nhậu ở TP Thủ Đức (TPHCM) bất ngờ bị 2 thanh niên xông vào dùng hung khí đuổi đánh, chém

Hẹn người lạ vào nhà nghỉ tâm sự, người đàn ông bị cướp tài sản

21:14:19 01/03/2025

Người đàn ông ở Đà Nẵng bị đe dọa cướp tài sản sau khi hẹn người lạ vừa quen qua mạng xã hội đến nhà nghỉ để tâm sự.

Điều tra bổ sung vụ bảo mẫu ở Vũng Tàu làm bé gái 11 tháng tuổi tử vong

18:41:46 01/03/2025

Sau gần 2 năm xảy ra vụ án cháu bé 11 tháng tuổi tử vong khi được gửi trông giữ, bảo mẫu Nguyễn Thị Bình bị đưa ra xét xử về tội Vô ý làm chết người .

Côn đồ ngông cuồng mang kiếm 'gặp đâu chém đó'

16:45:39 01/03/2025

Sáng 1.3, tổ tuần tra đặc biệt của Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.Đà Nẵng bàn giao 2 côn đồ cùng hung khí cho Công an P.Hải Châu (Q.Hải Châu, TP.Đà Nẵng).

Giám định tâm thần bị can dùng xăng đốt mẹ ruột

16:45:00 01/03/2025

Sau khi khởi tố vụ án, khởi tố bị can, cơ quan công an đã đưa người dùng xăng đốt mẹ ruột đi giám định tâm thần để củng cố hồ sơ xử lý.

Góc khuất trong vụ án điện mặt trời ở Bộ Công thương

16:44:17 01/03/2025

Tuy nhiên, khi thực hiện, cựu Thứ trưởng Bộ Công thương cùng thuộc cấp đã cố ý điều chỉnh câu chữ, thay đổi diện đối tượng được hưởng chính sách giá điện ưu đãi.

Hàng loạt tài khoản liên quan đường dây lừa đảo hơn 500 tỷ đồng ở Campuchia

16:43:52 01/03/2025

Ngày 1/3, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tây Ninh cho biết, liên quan đến đường dây sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử chiếm đoạt hơn 500 tỷ đồng, xảy ra tại địa bàn các tỉnh, thành phố trên toàn quốc.

Biểu hiện lạ của kẻ cướp ô tô rồi 'phóng như bay' từ Cần Thơ đến Tiền Giang

15:04:02 01/03/2025

Viện Kiểm sát nhân dân quận Cái Răng (TP Cần Thơ) truy tố gã đàn ông có biểu hiện lạ, cướp ô tô ở Cần Thơ rồi phóng như bay đến Tiền Giang.

3 phụ nữ lừa đảo hơn 1 tỷ đồng bằng chiêu trò chạy án

15:01:08 01/03/2025

Các đối tượng là là Nguyễn Khánh Hoà (50 tuổi), trú phường Đoàn Kết, TP Lai Châu; Nguyễn Thị Đan May (50 tuổi), quận Hoàng Mai, Hà Nội và Vương Thị Hằng (46 tuổi), trú Quốc Oai, Hà Nội.

Khởi tố nữ hiệu trưởng "cắt phế" 7.000 đồng mỗi suất ăn bán trú của học sinh

13:47:34 01/03/2025

Bị can là Vũ Thị Thúy Hà (SN 1974) - Cựu hiệu trưởng Trường Tiểu học Đông Thọ, TP Thanh Hoá bị khởi tố về tội Nhận hối lộ , liên quan tới vụ việc bớt tiền ăn bán trú của học sinh.

"Vẽ" dự án, lừa đảo gần 400 tỷ đồng

10:46:12 01/03/2025

Ngày 28/2, Công an TP Hà Nội cho biết Đội Cảnh sát kinh tế, Công an quận Long Biên vừa đấu tranh, khám phá vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Liên hiệp Hợp tác xã Việt Nam và Công ty Cổ phần Tập đoàn Chợ Toàn Cầu.

Nữ giám đốc lừa đảo nhà phân phối

10:43:44 01/03/2025

Nguyễn Thị Thanh Liên là Giám đốc Công ty TNHH MTV Liên Trai có địa chỉ tại huyện Phú Vang (TP Huế) có ngành nghề kinh doanh chính là bán buôn vật liệu xây dựng.