Nhớ những chiều quê, ăn canh chua khô cá hố!

Canh chua khô cá hố là 1 món ăn nghèo, dân dã theo kiểu miển Tây. Vậy mà cái dư vị độc đáo của nó không thua kém bất kì món ăn nào. Bởi, ăn xong người ta mãi nhớ đến nó, nhớ quê nghèo đã làm nên cái món ăn rất “lạ”, chỉ có ở miền Tây.

Cá hố nên chọn loại phơi thật khô, vừa con, không quá nhỏ cũng không quá lớn. Nếu nhỏ thì xương nhiều, nếu lớn thì phải chặt thành khúc mới vừa ăn. Món canh chua này có thể dùng me, khế để làm vị chua nhưng “đúng” nhất là cơm mẻ (loại cơm ủ lâu ngày). Để cho món canh chua này trở thành “khoái khẩu”, nên hái bắp chuối sau nhà làm “bổi”, như thế thịt của khô mới giữ mãi, không bị “mất mùi”.

Ngoài các gia vị nêm nếm như các món canh chua, cần nêm thật nhiều rau thơm, quế hay rau om sau vườn để hương vị tỏa ra ngào ngạt. Khi nấu xong, cho 1 muỗng canh nước mắm ngon vào trong nồi, trước khi múc vào tô lên bàn ăn.

Nhớ lại những ngày nghèo khó, mẹ tôi thường mua sẵn vài kí khô cá hố treo trên bếp; mỗi khi không có “đồ ăn” chúng tôi ra sau vườn hái cái bắp chuối xiêm vào nấu canh chua. Món này dễ làm, lại ăn ngon nên anh em tôi đứa nào cũng thích.

Có lần, nhà hết cơm mẻ, mẹ tôi dùng me để nêm vị chua thay thế, vậy mà chúng tôi không đứa nào chịu ăn cả. Má tôi thấy vậy nên nói rằng, ráng ăn cho qua bữa hôm nay, má sẽ “nuôi” 1 keo cơm mẻ thật lớn để dự phòng. Kể từ đó, trong nhà tôi không lúc nào không có cơm mẻ cả; nên chúng tôi thỏa thích thưởng thức đúng món canh chua khô cá hố khoái khẩu hằng ngày.

Món ăn quê này ngon nhất là ăn vào những buổi chiều có mưa lắc rắc. Húp nước canh chua nước màu trắng đục mà nghe ấp ấp lạ kì. Mùi vị của nó thật đặc biệt, ngọt lành mùi cá hố, chát chát vị bắp chuối, chua chua vị cơm mẻ để lâu hấp dẫn vô cùng. Chấm con cá hố với nước mắm ớt xanh cay xé lưỡi giữa mùa đông giá rét, thú vị biết chừng nào! Món ăn này, mẹ tôi còn dùng để giải cảm cho chúng tôi, mỗi khi có đứa nào bị cảm lạnh là mẹ tôi lại hái bắp chuối nấu canh chua với khô cá hố; vậy mà chúng tôi ăn xong, toát mồ hôi khắp người rồi hết bệnh, hiệu quả cô cùng.

Cá hố nướng chấm nước mắm lá é, me non (Nguồn ảnh: Ihay)

Giờ đây, nơi chốn thị thành với các món ăn ướp thẫm gia vị thời công nghiệp; canh chua khô cá hố ngày xưa cũng dần chìm vào quên lãng. Trong các nhà hàng, quán xá hiện nay, làm gì tìm được cái món canh nghèo mà ngon như thế. Điều đọng lại là dư âm từ hương vị của món cá hố thì còn mãi, vương mãi đối với người thưởng thức.

Mỗi lần trở lại thăm quê, tôi lại mua ít khô cá hố mang về, tìm bắp chuối để nấu món canh chua. Nhưng thật lạ, cái vị ngọt lành của món canh đã không còn nữa dù tôi đã cố làm giống như mẹ tôi đã bảo ngày xưa. Tôi chợt nghĩ, món canh đã làm rồi nhưng không phải từ tay của mẹ nêm nếm gia vị nên khi ăn cảm thấy thiếu thiếu 1 điều gì. Có lẽ là do tôi đã thiếu mẹ, thiếu những tình cảm đong đầy mà mẹ dành cho tất cả anh em tôi trong những ngày khốn khó.

Nghĩ lại, cũng còn tháng nữa là đến giỗ mẹ tôi. Tôi sẽ mua khô cá hố mang về, hái ít bắp chuối sau nhà để nấu canh cúng mẹ. Trong lòng chúng tôi, nơi quê nghèo này sẽ mãi còn bóng mẹ, với bàn tay chai sần thái bắp chuối nấu canh chua…