Nhớ món khoai xéo của mẹ
Hôm rồi mẹ chồng tôi lên thăm cháu, mang theo gói khoai xéo mẹ nấu từ hôm trước bỏ vào tủ lạnh. Mẹ bảo, tôi người miền Trung chắc thích món này nên mẹ để dành.
Lại nhớ một thời xưa cũ ăn khoai thay cơm. Thuở ấy, bữa nào đi học về cũng chạy thẳng xuống bếp lục lọi giở nắp vung để xem trưa nay ăn gì. Rồi thì cũng có khi nước mắt ngắn dài vì chỉ thấy nồi khoai trên bếp. Ấy thế mà bây giờ, cầm gói khoai mẹ chồng đưa, lòng bồi hồi nhớ hương vị quê nhà da diết.
Khoai xéo là món ăn đọng lại trong ký ức của nhiều người. Ảnh: Internet
Quê tôi đất cát nên hợp với khoai lang. Mùa đến, những củ khoai to mẩy, tròn trịa sau khi về nhà, được mẹ rửa sạch sẽ, phơi sơ một nắng rồi gọt vỏ, cắt lát cho vào nong phơi lại thật kỹ. Lũ trẻ chúng tôi vẫn tiện tay bốc cho vào miệng nhai rau ráu mỗi khi ngang qua nong khoai của mẹ. Dưới cái nắng căng tròn của trưa miền Trung, những nong khoai như thêm trắng, thêm giòn và thơm.
Khi khoai khô giòn thì mẹ cho vào túi gói cẩn thận, bọc thêm ngoài mấy lớp ny lon vì sợ ẩm mốc. Mẹ cất để dành mùa đông. Mẹ bảo mưa lạnh thì mới dễ ăn khoai. Khoai nấu độn cơm, khoai được xay thành bột rồi nặn thành bánh que hấp lên, có khi nấu chè, nấu cháo… Hôm nào thấy chúng tôi có vẻ ngán, mẹ đong thêm ít nếp, chén đậu, chén đường đen để đổi vị. Món này được gọi là khoai xéo. Có đủ các kiểu chế biến từ khoai nhưng có lẽ món mà chúng tôi thích nhất là khoai xéo.
Đầu tiên, mẹ cho đậu vào ninh, đậu mềm thì cho khoai và đậu phụng vào đun thêm. Khi nước trong nồi còn xăm xắp thì cho thêm nếp. Cuối cùng là đường bát hoặc chén mật mía. Bao giờ chén đường đen mẹ bào nhỏ để trên chạn bếp cũng bị vơi vài miếng, vì chị em tôi lén ăn vụng trước đó. Những bữa mẹ nấu khoai xéo, tôi thường thức khuya hơn, mùa đông lạnh, bếp than rực hồng ấm áp, nồi khoai trên bếp sôi sùng sục xộc lên mùi hương ngọt bùi thật khó cưỡng. Tôi hơ hai bàn tay cho ấm rồi áp lên má mình, mường tượng bữa sáng ngon có đủ vị đậu, vị nếp, khoai…
Video đang HOT
Tôi thường được mẹ giao việc xéo khoai. Mẹ bảo, khoai ngon là nhờ người xéo. Phải dùng đôi đũa cái bản to và dồn sức xéo mạnh, đều tay thì khoai mới sánh mịn và các thứ đậu, nếp, khoai mới quyện vào nhau được. Mùi thơm ngọt từ khoai, vị dẻo của nếp, bùi bùi của đậu đen, béo béo của đậu phụng… khiến em trai kế bên nuốt nước miếng đến mấy lần mỗi khi ngồi chờ tôi xéo khoai. Và bao giờ, đợi tôi xéo xong em cũng chìa cái tô xin chị múc cho một vá rồi mang ra gốc khế cuối vườn vừa ăn vừa chơi cùng bạn.
Người xa quê thì thường hay hoài niệm. Cầm gói khoai xéo của mẹ chồng mà tôi lại nhớ về những tháng ngày xưa cũ ngọt ngào và dung dị.
Món ăn độn, ăn lỡ ngày lũ, không ngờ lại khiến người con xa quê ngàn dặm vẫn không nguôi khi nhớ về
Khoai xéo - Cái món ăn độn, ăn lỡ được chế biến từ khoai khô khi thiếu gạo, thiếu lương thực của người dân quê nghèo miền Trung lại khiến những người con bao năm xa quê muốn tìm về để lưu giữ chút hương vị của tuổi thơ.
Mảnh đất miền Trung khô cằn sỏi đá, nhưng củ khoai lại tròn trịa, đẫy đà. Chắc bởi giống đất pha cát nơi đây trồng lúa thì kém năng suất, nhưng trồng khoai, trồng lạc, trồng đậu thì rất thích hợp. Khoai lang đến độ thu hoạch phải dỡ nhanh trong vài ngày, nếu không sẽ dễ bị sùng (hà). Rổ khoai mang về được chọn những củ to, có nhiều bột nhất, lựa ngày nắng to, có gió nồm đem khoai ra phơi cho khô trắng, rồi cạo vỏ lụa, rửa sạch, thái lát mỏng, phơi cho tới khi khô giòn.
Những lát khoai được thái mỏng, phơi cho đến khi khô cong, giòn rụm.
Không ngờ, cái thứ khoai được phôi khô, cứng ngắc ấy lại là lương thực cứu đói người dân nghèo khi xưa. Miền Trung mùa hè thì nắng cháy, gió lào, mùa mưa thì lũ lụt, nước ngập, khi hạt cơm đã cạn, lương thực đã khô thì những người mạ nghèo lại mang khoai lang khô ra để chế biến. Hấp, ninh mãi cũng ngán, các mệ lại nghĩ chế thêm lạc, thêm đỗ, rồi bỏ thêm đường. Ấy thế mà cái món bình dân của người nghèo lại gây bao thương nhớ, khiến người xa quê vẫn mãi muốn tìm về! Món khoai xéo.
Cách nấu khoai xéo
Nguyên liệu làm khoai xéo bao gồm: khoai lang khô, nếp, lạc nhân, đậu, đường hoặc mật mía...
Nguyên liệu: 400g khoai khô; 150g đậu đỏ; 100g lạc nhân (đậu phộng đã bóc vỏ);100g nếp; 100g đường; 1 nhánh gừng tươi; 1/4 muỗng muối
Cách chế biến
Đầu tiên, đem nếp ngâm vào nước ấm trong 3 tiếng, đậu ngâm riêng ở tô khác trong vài giờ. Sau đó, cho đậu vào nồi nấu vừa chín tới, hạt nguyên không nát. Chuẩn bị nồi lớn, để các nguyên liệu đã sơ chế gồm khoai khô, gạo nếp, đậu luộc vào nấu với lượng nước xâm xấp. Lưu ý nêm thêm 1/4 muỗng cà phê muối để món xôi thêm đậm đà.
Bật lửa ninh đến khi tất cả đều chín nhừ, đồng thời nước cạn thì dùng đũa xới khoai cho thật tơi. Tùy khẩu vị của mỗi người, nếu muốn ăn ngọt, chị em có thể thêm đường vào lúc khoai gần chín. Món khoai xéo nóng hổi đã hoàn thành, chỉ cần cho ra đĩa là có thể mời mọi người thưởng thức ngay.
Bát khoai xéo khiến bao người con xa quê rưng rưng khi nhớ về.
Sau khi xéo khoai xong, lấy đũa dỡ thành từng miếng đặt vào lá chuối rồi gói chặt dành bóc ra ăn như bánh hoặc dùng thìa nén chặt khoai vào bát tô, khi ăn dùng dao xắn thành từng lát mỏng. Ăn khoai xéo thấy rõ vị ngọt của khoai, dẻo thơm của gạo nếp và vị bùi của đậu lạc lại như thấm cả vị mặn mà của miền đất cát pha.
Khi gà tre cục tác... củ sen Vốn dĩ toàn thân cây sen đều chứa ít nhiều vị thuốc có lợi cho cơ thể. Thế nhưng, ít ai ngờ, món gà tre tắm "sữa" sen lại ngon lành, hấp dẫn đến vậy. Từng muỗng nước canh gà nước trong, lấm tấm những giọt mỡ vàng ươm ngọt thơm thanh nhã vô cùng. Đặc biệt, nghe thoang thoảng mùi sữa sen...