Nhiều trẻ mắc trầm cảm cha mẹ không hay biết

Trầm cảm là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật ở trẻ vị thành niên. Trong khi đó, nhiều cha mẹ không thực sự chú ý tới vấn đề này ở con.

Hơn một tháng trước, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) tiếp nhận nữ sinh 12 tuổi trong tình trạng nguy kịch. Trước đó, cô bé bị giáo viên phê bình ở trên lớp vì cho rằng em nói chuyện, làm việc riêng. Nữ sinh giải thích mình không làm điều này. Khi về nhà, gia đình yêu cầu em phải làm bản kiểm điểm. Sự việc khiến học sinh này thắt cổ tự tử.

Trường hợp này được tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Loan, Trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, chia sẻ tại hội thảo Rối loạn tâm thần tuổi học đường chiều 24/11. “Bé gái được đưa đến bệnh viện trong tình trạng hôn mê. Lúc này đã quá muộn, chúng tôi không thể cứu được bé”, BS Loan cho biết.

Qua trường hợp này, TS Loan cảnh báo cha mẹ cần thiết phải quan tâm tới sức khỏe tâm thần trẻ em. Khoa Sức khỏe vị thành niên cũng đang điều trị cho bé gái 13 tuổi. Cô bé không hòa hợp với cha mẹ. Chỗ dựa duy nhất của bé là anh trai. Do đó, khi anh trai đi du học, cô bé rơi vào trạng thái trầm cảm và từng có ý tưởng tự sát.

Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Loan chia sẻ với báo chí về tình trạng rối loạn tâm thần ở trẻ vị thành niên. Ảnh: HQ.

“Qua nhiều buổi can thiệp tâm lý, bé gái cải thiện tốt, điểm một số môn học cũng cao hơn”, bác sĩ Loan chia sẻ.

Theo chuyên gia này, số liệu từ Tổ chức Y tế thế giới cho thấy 20% trẻ em và vị thành niên có rối loạn tâm thần, 50% khởi phát ở độ tuổi 14. Trầm cảm là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tàn tật ở trẻ vị thành niên. Tự tử là nguyên nhân thứ 3 gây tử vong.

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc rối loạn tâm thần dao động từ 8-29% ở trẻ em và vị thành niên. Trong đó, rối loạn tăng động, giảm chú ý chiếm 14,1%; rối loạn cảm xúc 11,5%; rối loạn ứng xử 9,2%. 5% trong 10.000 người nghiện có hồ sơ quản lý là trẻ dưới 18 tuổi (50% là trẻ dưới 16 tuổi).

Năm 2019, Bệnh viện Nhi Trung ương tiến hành cuộc khảo sát với 834 học sinh tại Hà Nội và 726 học sinh tại Hưng Yên. Kết quả cho thấy tỷ lệ trầm cảm ở Hà Nội, Hưng Yên tương ứng 31,3% và 18,6%. Các trẻ mắc chứng lo âu tại Hà Nội chiếm 42,6%. Con số ở Hưng Yên là 36,5%. Trẻ stress tại Hà Nội là 38,8%, Hưng Yên 21,8%.

“Chúng tôi đánh giá ở các khu đô thị lớn, tỷ lệ rối loạn tâm thần có xu hướng cao hơn ở tỉnh, thành khác. Trẻ nữ tỷ lệ lo âu trầm cảm, sang chấn tâm lý cao hơn so với trẻ nam. Trẻ trong gia đình có mâu thuẫn, tỷ lệ rối loạn cao hơn so với các em trong gia đình có sự hòa hợp”, TS Loan chia sẻ.

GS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết trẻ em là đối tượng phát triển tâm sinh lý chưa hoàn thiện nên dễ gặp những rối loạn tuổi học đường. Nếu không phát hiện sớm, can thiệp sớm đúng cách sẽ để lại hậu quả to lớn, học hành sút kém, rối loạn hành vi và tâm thần.

Tuy nhiên, nhiều gia đình khi đưa con đến khám đều cho rằng các bé không có vấn đề nghiêm trọng. Khi làm việc với các em nhỏ, bác sĩ mới nhận ra rất nhiều điều bất ổn như stress, sang chấn tâm lý từ chính môi trường học tập và cuộc sống gia đình trẻ.

Hầu hết bệnh nhân đến khám đều ở trong tình trạng mắc các rối loạn tâm lý vừa và nặng. Việc phát hiện, điều trị giúp các bé vượt qua những rối loạn đòi hỏi sự quan tâm sát sao của các phụ huynh. “Chúng ta cần phải đặt vào vị trí của các em nhỏ chứ đừng áp đặt tâm lý của người lớn lên trẻ em. Chúng tôi mong muốn được đồng hành cùng các gia đình và nhà trường, bảo đảm các em có sự phát triển hoàn hảo khi trưởng thành”, TS Loan nói.