‘Nhiều giáo viên giàu nhưng không tiến bộ về chuyên môn’
Theo nghiên cứu sinh Nguyễn Quốc Vương, tăng lương cho giáo viên không đồng nhất với việc nâng cao chất lượng giáo dục.
ảnh minh họa
trong buổi ra mắt sách Đi tìm triết lý giáo dục Việt Nam, tác giả Nguyễn Quốc Vương, nghiên cứu sinh tiến sĩ, Đại học Kanazawa, Nhật Bản, có những bàn luận về triết lý giáo dục.
- Theo ông, lịch sử giáo dục Việt Nam thay đổi triết lý như thế nào?
- Câu hỏi này có thể phát triển thành hàng chục luận án tiến sĩ, nhưng tôi chỉ phát biểu ngắn gọn như sau: Qua các khảo sát do tôi thực hiện có thể thấy trong tất cả văn bản liên quan giáo dục Việt Nam không hề xuất hiện thuật ngữ “triết lý giáo dục”, ngay cả chương trình giáo dục phổ thông tổng thể.
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa không có triết lý giáo dục. Dù nó thể hiện công khai bằng văn bản hay ở thông điệp khác nhau, nền giáo dục nào cũng có triết lý riêng và thay đổi theo từng thời kỳ.
Triết lý giáo dục gồm hai thành tố chủ yếu. Một là “hình ảnh xã hội tương lai” – xã hội mơ ước – mà nền giáo dục ấy muốn hướng tới. Triết lý giáo dục phải “gọi tên” được xã hội ấy và chỉ ra những đặc trưng cơ bản nhất của nó.
Hai là, “hình ảnh con người mơ ước” mà nền giáo dục đó muốn tạo ra. Đây sẽ là những con người cải tạo xã hội hiện thời để tạo ra xã hội mới – tương lai với những đặc trưng được phác thảo ở trên. Đồng thời, họ cũng sẽ phải là những người bảo vệ xã hội ấy.
Nếu căn cứ hai điểm này, lịch sử từng thời kỳ, chúng ta sẽ có triết lý giáo dục riêng.
Sau cuộc cải cách năm 1947, người Nhật gọi nền giáo dục của họ là dân chủ. Mục tiêu giáo dục không phải đào tạo những “thần dân trung quân ái quốc”, mà là công dân có đủ tri thức, phẩm chất, năng lực phù hợp xã hội hòa bình, dân chủ và tôn trọng nhân quyền.
Vì chúng ta không làm rõ được triết lý giáo dục, việc đưa ra nhóm các phẩm chất, năng lực mới trong chương trình giáo dục phổ thông tổng thể nảy sinh chuyện tranh luận không đi đến hồi kết. Người cho rằng nên thêm phẩm chất, năng lực này, người thì bảo bớt đi.
Video đang HOT
- Không có triết lý giáo dục rõ ràng sẽ ảnh hưởng trực tiếp giáo viên ra sao?
- Ở Nhật, người ta không quá quan tâm giáo viên giáo dục như thế nào, họ xem cuối cùng những ứng biến của người dạy có mâu thuẫn triết lý đề ra hay không.
Nếu Bộ GD&ĐT có triết lý giáo dục của mình, trường học, giáo viên sẽ có triết lý riêng. Tất cả có hòa hợp hay không cần sự tham chiếu cuối cùng, tức là triết lý giáo dục được thể hiện trong Luật giáo dục.
Ở Nhật Bản, những người thành công thường chỉ trích giáo dục trong nước, người khen chủ yếu ở nước ngoài. Họ chỉ trích vì cho rằng trường học là một thiết chế tạo ra những con người khuôn mẫu trong giáo dục, tạo ra những bậc thang tiêu chuẩn để kiểm tra đán.h giá nên cá tính riêng sẽ mai một.
Ở Việt Nam, tất cả hiện trường giáo dục đều có nhiều nguyên nhân, trong đó có triết lý.
Ví dụ, một giáo viên dù đối mặt nhiều khó khăn nhưng nếu trả lời được công việc của mình sẽ tạo ra con người như thế nào thì sẽ tự tin, không hoang mang.
Nhiều người nói lương giáo viên tăng, chất lượng giáo dục sẽ được nâng lên, tôi nghĩ không đơn giản như vậy. Đó là điều kiện cần nhưng không đủ. Tôi biết nhiều giáo viên giàu nhưng họ không tiến bộ về chuyên môn.
Phân tích về tâm lý học, đó là động lực trong và động lực ngoài, nếu chỉ cần động lực ngoài là tăng lương thì không giải quyết được vấn đề căn bản. Vì nếu giáo viên không hình dung được xã hội tương lai, họ sẽ lúng túng trong việc đào tạo con người.
- Vậy hàng loạt hiện trường giáo dục đều có nguyên nhân xuất phát từ không rõ ràng trong triết lý giáo dục?
- Chính vì giáo viên hoang mang về sứ mệnh của mình, chúng ta đụng vào đâu cũng gặp vấn đề. Tôi nói vui chúng ta đang cải cách giáo dục theo cách cưa chiếc xe Mercedes thành công nông. Vì sao lại có sự so sánh như vậy?
Tôi hình dung nếu mang một chiếc Mercedes vào sử dụng thì cần mở đường rộng hơn cho nó chạy. Nhưng với cách làm hiện nay, nó giống như việc ta đang gò chiếc Mercedes cho vừa với lối đi nhỏ và cuối cùng biến nó thành công nông.
Nhiều người có vẻ không đồng ý với cách so sánh trên vì hơi quá, nhưng bản chất của việc cải cách giáo dục là việc biến các giá trị mới thành phổ biến. Chúng ta bị chi phối bởi tư duy chỉ đi tìm những điều phù hợp nên sẽ bị môi trường làm thoái hóa cái mới được đưa vào.
Ví dụ thông tư 30 là cách đán.h giá học sinh dựa vào định tính thay định lượng, nhận xét thay cho điểm là hướng đi đúng, nhưng khi khi thực hiện ở nước ta tạo ra nhiều rắc rối.
Mô hình trường học mới VNEN có tư tưởng tốt nhưng khi đặt vào Việt Nam lại không phát triển được vì người ta chỉ chú ý đến các yếu tố kỹ thuật mà bỏ qua yếu tố môi trường và không nỗ lực cải tạo môi trường.
Để thực hiện tốt chủ trương “một chương trình, nhiều bộ SGK”, điều tiên quyết là cho giáo viên tự chủ nội dung giáo dục. Nhưng gần đây, Bộ GD&ĐT lại đưa thông tư đi ngược xu hướng đó và bị dư luận phản đối. Đó là thông tư quy định “không dạy nội dung ngoài SGK”.
Nếu giáo viên không được tự chủ nội dung giáo dục, có nhiều bộ SGK cũng chỉ như một bộ.
Hơn nữa, để thực hiện cải cách, chúng ta cần tạo cơ hội tốt nhất cho sự phát triển chứ không phải giám sát. Một trong những điều khiến giáo viên ngại cải cách vì người quản lý của họ chỉ giám sát và kiểm tra, không hỗ trợ.
Theo Zing
Đầu tư đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
Là một huyện miền núi nghèo của tỉnh Vĩnh Phúc còn không ít khó khăn, song, với sự nỗ lực không ngừng của các thầy cô giáo, cán bộ quản lý trong các nhà trường, sự nghiệp giáo dục của huyện Sông Lô đã có nhiều khởi sắc.
Chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn ngày một nâng lên; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác dạy và học được đầu tư, khai thác hiệu quả; số lượng giáo viên đạt trên chuẩn ngày một tăng...
Thầy và trò Trường THCS Bạch Lưu (Huyện Sông Lô- Vĩnh Phúc) trong giờ ôn tập.
Xác định việc đầu tư nguồn nhân lực đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ là yếu tố quan trọng hàng đầu để nâng cao chất lượng dạy và học, những năm gần đây, được sự quan tâm, chỉ đạo của Huyện ủy, UBND huyện và phòng GD-ĐT, các nhà trường đã tích cực đổi mới công tác quản lý; khuyến khích CB,GV tự rèn luyện, nâng cao trình độ, tinh thần trách nhiệm và phát huy tối đa năng lực, sở trường trong các hoạt động chuyên môn.
Với phương châm: "Mỗi đơn vị nhà trường là một trung tâm tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ", "Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo", các nhà trường thường xuyên tổ chức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng, tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học, bồi dưỡng Tiếng Anh, tin học; bảo quản, khai thác và sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học, tự bồi dưỡng, đăng kí nội dung tự bồi dưỡng theo điểm yếu và thiếu của bản thân; khuyến khích ứng dụng CNTT trong soạn giáo án điện tử, thiết kế bài giảng E-learning...
Để giúp các nhà trường có kế hoạch xây dựng chất lượng đội ngũ, giáo viên, xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, phòng GD-ĐT huyện thường xuyên tổ chức các cuộc thi khảo sát giáo viên ở các bậc học và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động giáo dục của mỗi nhà trường, lấy kết quả đán.h giá giáo viên và học sinh làm tiêu chí đán.h giá công tác cán bộ quản lý.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT về đổi mới hình thức đán.h giá đối với học sinh tiểu học; tiếp tục đổi mới cách thức kiểm tra, đán.h giá kết quả học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực; chú trọng kết hợp đán.h giá trong quá trình giáo dục và tổng kết; từng bước nâng cao yêu cầu vận dụng kiến thức liên môn vào thực tiễn, hướng dẫn học sinh nhận xét góp ý và biết tự đán.h giá, phòng GD-ĐT đã hướng dẫn các trường thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đán.h giá theo hướng phát triển năng lực, nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của học sinh.
Theo đó, các đơn vị đều thực hiện nghiêm túc chương trình mỗi cán bộ quản lý, giáo viên thực hiện ít nhất một nội dung đổi mới công tác quản lý, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đán.h giá trong một học kỳ. Đây được coi là một trong các tiêu chí để đán.h giá xếp loại các tập thể và cá nhân trong năm học.
Việc sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách chi thường xuyên để tổ chức các hội thảo đổi mới phương pháp giảng dạy, hội thảo chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi; bồi dưỡng học sinh đại trà để nâng cao chất lượng tuyển sinh vào lớp 10; các hội nghị tập huấn nâng cao năng lực sư phạm cho đội ngũ các thầy cô giáo; tập huấn ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy... được thực hiện nghiêm túc, đạt hiệu quả cao.
Đặc biệt, việc tổ chức các Hội thi giáo viên dạy giỏi ở các cấp học, bậc học; cuộc thi giáo viên dạy giỏi theo chủ đề tích hợp, thiết kế bài giảng điện tử Elearning và thực hiện chế độ khen thưởng, động viên kịp thời đối với CB,GV, học sinh đạt thành tích cao trong giảng dạy và học tập đã tạo được khí thế và sự khích lệ đối với giáo viên, học sinh, cũng như thúc đẩy phong trào dạy và học trong các nhà trường.
Bằng các hoạt động nêu trên, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn của ngành GD-ĐT huyện Sông Lô ngày càng tăng và đạt nhiều thứ hạng cao trong các kỳ thi giáo viên giỏi cấp tỉnh.
Toàn huyện, hiện có 45/54 trường học các cấp đạt chuẩn Quốc gia, tăng 32 trường so với năm đầu tách huyện (2009). Bậc học Mầm non có gần 400 cán bộ quản lý, giáo viên có tỷ lệ chuẩn, trên chuẩn đạt 97,8%; 100% cán bộ quản lý, giáo viên bậc tiểu học và THCS đạt chuẩn, trên chuẩn.
Hàng năm, qua việc kiểm tra, phân loại, đán.h giá công tác tự bồi dưỡng, kết quả 100% giáo viên và cán bộ quản lý được tập huấn đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, phương pháp kiểm tra, đán.h giá chất lượng học sinh, phương pháp sử dụng và quản lý đồ dùng dạy học.
Năm học 2016-2017, thực hiện việc đổi mới đán.h giá học sinh theo Thông tư 22, ở bậc tiểu học, toàn huyện có 1.354 giải cấp huyện, 73 giải cấp tỉnh, 6 giải Quốc gia trong các kỳ thi, hội thi: Tiếng Anh, Violympic Tiếng Anh, Toán Tiếng Anh, Tiếng hát dân ca... ; bậc THCS, có 66 giải trong kỳ thi HSG tỉnh lớp 9; 132 giải trong cuộc thi KHTN - KHXH lớp 8; 9 giải thi Tiếng Anh trên Internet cấp tỉnh... Chất lượng học sinh giỏi của huyện tiếp tục ổn định và phát triển với 39 giải cấp Quốc gia. Điển hình là các trường THCS: Sông Lô, Đồng Thịnh, Đôn Nhân, Đồng Quế; các trường Tiểu học: Tam Sơn, Tân Lập, Đồng Thịnh, Yên Thạch.
Với nhiều giải pháp đồng bộ, đúng hướng, đến nay, các trường học trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc đã có những bước chuyển tích cực về mọi mặt; nhất là chất lượng giáo dục toàn diện ở các cấp học được nâng cao; môi trường, cảnh quan sư phạm được hoàn thiện theo hướng đồng bộ...
Từ một huyện nghèo, nhiều khó khăn, với sự nỗ lực không ngừng của các thầy cô giáo, cán bộ quản lý trong các nhà trường, sự nghiệp GD của huyện miền núi Sông Lô đã có nhiều khởi sắc. Từ năm học 2014-2015, Sông Lô đã vươn lên đứng trong tốp đầu các huyện, thành thị trong tỉnh về chất lượng giáo dục.
Với khí thế mới, động lực mới, năm học 2017-2018 và những năm tiếp theo, chắc chắn, sự nghiệp GD-ĐT Sông Lô sẽ đạt được những thành quả cao hơn, góp phần tạo nền tảng nguồn nhân lực cho công cuộc xây dựng và phát triển KT- XH của địa phương.
Theo Giaoducthoidai.vn
Công tác thanh tra đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GDvàĐT Cùng với những yêu cầu mới, nhất là để phù hợp với yêu cầu đổi mới quản lý GD, trong 3 năm trở lại đây, Bộ GD&ĐT đã triển khai đổi mới công tác thanh tra GD, chuyển từ thanh tra nặng về chuyên môn sang thanh tra quản lý. ảnh minh họa Chuyển từ thanh tra nặng về chuyên môn sang thanh...