Nhiều câu hỏi đằng sau một vụ án mạng

Một vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng đã được khép lại bằng bản án hình sự phúc thẩm, nhưng không riêng các điều tra viên Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Khánh Hòa, mà nhiều người quan tâm đến vụ án này cho rằng cần phải được tòa án có thẩm quyền xem xét lại sự khác biệt lạ thường về hình phạt giữa án sơ thẩm và phúc thẩm.

Bị cáo Phan Trọng Vinh.

Lật lại vụ án

Theo hồ sơ vụ án, trong lúc đang thi hành án phạt tù tại Trại giam A2 – Bộ Công an ở xã Diên Lâm, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa, sáng 4/8/2009, phạm nhân Phan Trọng Vinh (23 tuổi), trú ở phường Phước Long, TP Nha Trang được giao đi chăn bò trên đồi Hải Quân ven Trại giam A2.

Tình cờ nhìn thấy Lê Thị H.N. (24 tuổi), ở thôn Khánh Xuân, xã Diên Lâm đang tìm nhặt phế liệu tại bãi rác, Vinh đến khơi chuyện làm quen rồi đưa cô gái này rời khỏi bãi rác một đoạn để giao cấu. Sau đó, Vinh dẫn N. đến một gốc cây rồi hỏi: “Mầy có méc ai không?”. Khi nghe N. nói: “Tao về méc anh tao”, Vinh xông tới dùng tay đánh vào mặt N. hai cái.

Bực tức nên N. bảo: “Mầy đánh tao, tao méc Công an, méc cán bộ trại cho mầy biết”. Lập tức Vinh khống chế, đẩy N. đến một gốc cây khác rồi vật ngã xuống đất, dùng tay bóp cổ cô gái này, khiến nạn nhân phản ứng cào cấu vào cổ Vinh. Cùng lúc đó có tiếng dê kêu, Vinh sợ lộ, nên khống chế N. đi tiếp.

Thấy N. vừa ngồi xuống, Vinh nhặt một đoạn cây khô, bất ngờ đánh bổ vào trán khiến nạn nhân ngã ngửa, hung thủ xông tới dùng tay bóp cổ, lôi N. một đoạn khoảng 15m, rồi cởi quần dài của N. ra để siết cổ N. và dùng cây đánh vào đầu, khiến N. tử vong do đa chấn thương.

Sửa án có bất thường?

Lúc đầu, Vinh bị khởi tố hai tội hiếp dâm và giết người, nhưng sau đó được đình chỉ tội hiếp dâm. Tại phiên xử sơ thẩm, kiểm sát viên đề nghị áp dụng hình phạt tù chung thân, Bản án số 34/2011/HSST ngày 16/12/2011 của TAND tỉnh Khánh Hòa nhận định hành vi của bị cáo là nguy hiểm, phạm tội có tính chất côn đồ.

Sau khi xem xét các tình tiết giảm nhẹ đã xử phạt Phan Trọng Vinh 15 năm tù về tội giết người theo khoản 1 Điều 93 BLHS. Do có kháng cáo nên vụ án phải xét xử phúc thẩm. Điều bất ngờ là Bản án số 153/2012/HSPT ngày 23/4/2012 của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng đã sửa án sơ thẩm và chỉ phạt bị cáo 6 năm tù theo khoản 2 Điều 93 BLHS.

Theo nhận định của cấp phúc thẩm: “Mục đích, động cơ phạm tội của bị cáo như Tòa án cấp sơ thẩm quy kết là chưa rõ ràng, chưa thuyết phục, không có căn cứ xác định hành vi phạm tội của Phan Trọng Vinh thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 93 BLHS”, “Bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ theo khoản 1, 2, Điều 46 và không có tình tiết tăng nặng theo quy định tại Điều 48 BLHS, nên Tòa phúc thẩm áp dụng Điều 47 BLHS để xử bị cáo dưới mức khởi điểm của khung hình phạt cũng đủ tác dụng cải tạo, giáo dục”.

Những câu hỏi cần làm rõ

Không ít người cho rằng: Vì sao Tòa phúc thẩm không hủy án sơ thẩm để điều tra lại vụ án khi nhận định: “Không có căn cứ xác định hành vi phạm tội của Phan Trọng Vinh thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 93 BLHS”? Hồ sơ vụ án cho thấy, ngày 18/12/2007, Vinh bị TAND TP Nha Trang xử phạt 6 tháng tù treo về tội trộm cắp tài sản.

Trong thời gian thử thách 18 tháng Vinh đã tái phạm tội hủy hoại tài sản, nên ngày 21/1/2009 bị TAND TP Cam Ranh xử phạt 6 tháng tù và tổng hợp bản án trước, buộc bị cáo chấp hành hình phạt 12 tháng tù. Trong lúc thi hành án tại Trại giam A2, Vinh gây ra vụ giết người nêu trên có phải là tái phạm nguy hiểm theo quy định tại điểm b, Điều 49 BLHS hay không? Nếu có, vì sao tòa án không coi đó là tình tiết tăng nặng theo điểm g, Điều 48 BLHS?

Mặc khác, Vinh thực hiện một loạt hành vi dùng tay đánh, bóp cổ, sau đó nhặt cây đánh bất ngờ vào đầu khiến nạn nhân ngã ngửa, rồi xông tới bóp cổ, lôi kéo đi một đoạn, cởi quần dài của chính nạn nhân để siết cổ và tiếp tục dùng cây đánh vào đầu rồi bỏ mặc nạn nhân tử vong.

TAND tỉnh Khánh Hòa nhận định hành vi đó “có tính chất côn đồ” quy định tại điểm n, khoản 1, Điều 93 BLHS, nhưng Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại Đà Nẵng lại bác bỏ, sửa án, xử phạt theo khoản 2 Điều 93 BLHS để giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo cũng là chuyện lạ thường.

Cần nói thêm rằng, ngày 23/6/2010, TAND tỉnh Khánh Hòa tuyên xử tử hình bị cáo Trần Văn Ban – kẻ giết vợ, phân xác bỏ xuống hầm rút nước thải. Sau đó, Bản án phúc thẩm số 352/2010/HSPT ngày 20/9/2010 của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng giảm án xuống chung thân.

Quyết định giám đốc thẩm số 05/2012/HS-GĐT ngày 26/3/2012 do Chánh án TAND tối cao Trương Hòa Bình ký, tuyên hủy bản án phúc thẩm vì “đánh giá không đúng tính chất, mức độ đặc biệt nghiêm trọng hành vi phạm tội của bị cáo và áp dụng không đúng pháp luật”. Tin rằng vụ án Phan Trọng Vinh giết người cũng sẽ được TAND Tối cao xem xét để có phán quyết khách quan, toàn diện và nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng ngừa tội phạm

Theo CAND